نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

3 دانشکده مهندسی ژئودزی و ژئوماتیک، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران.

4 پژوهشگاه بین‌المللی مهندسی زلزله و زلزله‌شناسی، تهران، ایران.

چکیده

برداشت سیال هیدروکربوری از مخازنی با قابلیت فشردگی بالا و نفوذپذیری پایین، به تدریج سبب تغییرشکل سطح شده و هزینه‌های قابل توجهی، را به سبب ریزش سطوح بالایی ایجاد می‌کند. اگرچه ایستگاه‌های نقشه‌برداری زمینی امکان مقایسه مشاهدات مکرر ارتفاعی در موقعیت‌های خاص را آسان می‌کنند اما در نبود مشاهدات و هزینه‌بر بودن آنها ضرورت کاربرد روشی سریع‌تر و ارزان‌تر را بیش از پیش نشان می‌دهد. در این میان، تداخل‌سنجی تفاضلی رادار (DInSAR) فناوری نوینی است که از تصاویر ماهواره‌ای برای پایش تغییرشکل سطح زمین استفاده می‌کند. در این روش، تصاویر حاصل با دقت مکانی به نسبت بالا، امکان بررسی نوسان‌های صورت گرفته در نرخ تغییر شکل سطحی برای مدیریت و کاهش هزینه‌های جاری ضمن تولید را بهبود می‌بخشند. در این پژوهش، نتایج حاصل از مشاهدات رادار حاکی از تغییر شکل سطحی ناشی از حفاری‌های زیر سطحی در میدان نفتی آغاجاری است به‌گونه‌ای که تصاویر InSAR، سیگنال‌های فرونشست و  بالاآمدگی را در جای جای میدان متناسب با چاه‌های استحصالی و مشاهداتی آشکار کرده است. بررسی چندین سایت تولیدی در یک سری زمانی از تداخل نماها نشان می‌دهد که سیگنال‌های تغییر شکل سطحی طی چند ماه ضمن برداشت سیال، توسعه یافته و به صورت محلی متناسب با شرایط زمین‌شناسی و میزان برداشت منجر به رخداد فرونشست یا بالاآمدگی با نرخ‌های متفاوت و الگوهای تغییر شکل متمایز در میدان شده‌اند.
 

کلیدواژه‌ها

کتاب‌نگاری
بربریان، م.، 1365- دگرریختی قاره‌ای در فلات ایران زمین، گزارش شماره 52 سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران.
شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، 1387- گزارش‌های داخلی و گزارش‌های تکمیلی میدان مورد مطالعه، اهواز.
عبدالهی‌فرد، ا.، 1385- مدل‌های ساختاری جنوب خوزستان با استفاده از داده‌های لرزه‌نگاری بازتابی، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، 184 صفحه.
علیزاده، ا.، 1387- تحلیل ساختاری و شکستگی‌های میدان نفتی آغاجاری(جنوب غرب ایران)، رساله کارشناسی ارشد گرایش زمین‌شناسی- تکتونیک، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
مطیعی، ه.، 1374- زمین‌شناسی ایران، زمین‌شناسی نفت زاگرس 1و2، تهران، 1009 صفحه.
 
References
Massonnet, D. & Rabaute, T., 1993- Radar Interferometry: limits and potential, IEEE Transactions Geoscience and Remote Sensing, v.31, p.455-464.
Gabriel, A. K., Goldstein, R. M. & Zebker, H. A., 1989- Mapping small elevation changes over large areas: differential radar interferometry, Journal of Geophys Research, v. 94 (B7), p. 9183-9191.