نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 پژوهشکده علوم‌زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.

چکیده

گسل درونه، یک گسل راستالغز چپ­بر و فعال در شمال خاور ایران است که اثر سطحی آن حدود 700کیلومتر درازا دارد. این گسل در طول مسیر خود نهشته‌های ترشیری و کواترنری را قطع می‌کند. در چند بخش از آن می­توان نهشته‌هایی وابسته به دوره­های پالئوژن، نئوژن و مخروط­افکنه­های کواترنری را شناسایی کرد که در آنها جابه‌جایی­های ناشی از گسلش دیده می‌شود؛ از خاور بیرق تا خاور خلیل­آباد، در نهشته‌های نئوژن می­توان جابه‌جایی­هایی بین 91- 457 متر را در تصاویر لندست مشاهده کرد.  در آبراهه­هایی که بر روی این واحدها جریان دارند نیز جابه‌جایی­هایی قابل مشاهده است. در این نوشتار، تلاش شده است تا تاریخچه اخیر گسلش، با استفاده از جابه‌جایی­های به‌دست آمده و نرخ­لغزش گسل، محاسبه شود.  مطابق انتظار، سن آغاز جابه‌جایی واحدهای زمین‌شناسی بسیار کمتر از سن واحدها در نقشه­های زمین­شناسی و سن آبراهه­هایی که بر روی این واحدها جریان دارند کمتر از سن واحدها به‌دست آمده است و از آنجا که در چندین هزار سال گذشته جابه‌جا شده­اند، تأییدی بر فعال بودن گسل درونه در زمان حال هستند.

کلیدواژه‌ها

آقانباتی، ع.، 1383- زمین­شناسی ایران، انتشارات سازمان زمین­­شناسی ایران،‌ 586 صفحه.
برگی، خ.، 1370- اصول مهندسی زلزله، انتشارات دانشگاه تهران.
جوادی، ح.ر.، 1385- زمین‌ساخت جنبا، لرزه زمین‌ساخت و تحلیل ساختاری سامانه گسل درونه، پایان نامه کارشناسی ارشد، 210 صفحه.
درویش­زاده، ع.،  1370- زمین­شناسی ایران،  انتشارات امیرکبیر،‌ 901 صفحه .
زارع، م.، 1379-  تحلیل لرزه­­زمین­ساختی سیستم گسله درونه  و  بررسی  زلزله­های زمستان 1378- بهار 1379  کاشمر، پژوهشنامه زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، ص 32-40
 
 
 
 
References
Ambraseys,  N. N. & Melvile, C., 1982- A history of Persian earthquakes, Cambridge University Press, Cambridge.
Berberian, M., 1976b- Contribution to the seismotectonic of Iran (Part II), Geological Survey Of Iran, Rep. No. 39,  1976b.
Fattahi, M., Walker, R. T., Khatib, M. M., Dolati, A.& Bahroudi, A., 2006- Slip-rate estimate and past earthquakes on the Doruneh fault, eastern Iran, Geophys. J. Int., doi: 10.1111/j.1365-246X.2006.03248.x.
Geological Survay of Iran (GSI), Geological Quandarangle Map, 1:250,000 series, Kashmar sheet No. J5.1976.
Geological Survay of Iran (GSI), Geological Quandarangle Map, 1:250,000 series, Khartouran sheet No. I5. 1987.
Geological Survay of Iran (GSI), Geological Quandarangle Map, 1:250,000 series, Torbat-e-Heidarieh sheet No. K5.
Stocklin, J., Nabavi, M. H.,1973- Tectonic map of Iran, Geol. Surv Iran.
Tavakoli, F., 2007- Present-day deformation and kinematics of the active faults observed by GPS in the Zagros and east of Iran, Thesis, 313P.
Tchalenko, J. S. & Berberian, M. & Behzadi, H., 1973- Geomorphic and seismic evidence for recent activity on the Doruneh Fault Iran, Tectonophysics, 19: 333-341.
Walker, R.& Jackson, J., 2004- Active tectonics and late Cenozoic strain distribution in central and eastern Iran, Tectonics, Vol.23, TC5010 .doi:10.1029/2003TC001529.
Walker, R., Jackson, J. & Baker, C., 2004 -Active faulting and seismicity of the Dasht-e-Bayaz region, eastern Iran, Geophys. J. Int., 157, 265– 282.
Wellman, H. W., 1966- Active wrench faults of Iran, Afghanistan, and Pakistan,Geologische Rundschau, 55, 716–735.