نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
2 گروه زمین‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
چکیده
منطقه زرین در شمال اردکان واقع و بخشی از پهنه ایران مرکزی است. بخش‌های همگن و یکنواختی از توده گرانیتی زرین در پهنه برشی قرار گرفته و میلونیت‌ها و اولترامیلونیت‌ها تشکیل شده‌اند. شواهد ریزساختاری و بررسی دگرشکلی نشان می‌دهد که تغییرات شیمیایی و ساختاری به موازات پیشرفت دگرشکلی در میلونیت‌ها ایجاد شده است. بیشترین تغییرات شیمیایی متعلق به کاهش قابل توجه مقادیر Fe , Mg , Ti و P از میلونیت‌ها به اولترامیلونیت‌ها است. سیلیس همزمان با افزایش کوارتز مدال، یک افزایش کند در پهنه میلونیتی نشان می‌دهد؛ ولی میزان Al2O3 در طول میلونیتی شدن، کم و بیش ثابت است. مقدار K2O در میلونیت‌ها نسبت به پروتومیلونیت‌ها به علت کاهش پورفیروکلاست‌های فلدسپار و فلدسپار قلیایی زمینه کاهش می‌یابد. اما با افزایش نسبی پلاژیوکلاز، فلدسپار قلیایی و اپیدوت در زمینه، مقادیرNa ,Ca و K در اولترامیلونیت‌ها افزایش می‌یابد. در اثر تغییرات ساختاری، دانه‌های کوارتز در دگرشکلی ضعیف در پروتولیت و پروتومیلونیت‌ها تبلور مجدد و Sub grain و با پیشرفت دگرشکلی در میلونیت‌ها و اولترامیلونیت‌ها پدیده مهاجرت مرز دانه‌ای در تبلور مجدد را نشان می‌دهند. در طی دگرشکلی پیشرونده، در فلدسپارهای قلیایی شکستگی و پرتیتی شدن ظاهر می‌شود و ماکل‌های پلاژیوکلاز خمش نشان می دهند. با پیشرفت دگرشکلی پدیده تبلور مجدد در مرز دانه‌های فلدسپار قلیایی و دوقلویی در دانه‌های پلاژیوکلاز شکل می‌گیرند. با توجه به شواهد ساختاری، حرارت دگرشکلی در منطقه زرین به طور پیوسته از حدود ºC 400 در پروتولیت گرانیت و پروتومیلونیت‌ها تا
ºC 500 یا بیشتر در میلونیت‌ها و اولترامیلونیت‌ها در شرایط مشابه رخساره شیست سبز افزایش می‌یابد.
کلیدواژه‌ها
)