نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
گروه پژوهشی جغرافیای دانشگاه تبریز، ایران
چکیده
ارزیابی سیماهای زمین‌ساختی- ریخت‌شناختی مانند پشته‌های فشاری در امتداد گسل‌های راستالغز از جمله راه‌های قابل اعتماد برای تعیین جابه‌جایی گسل است. گسل فعال و راستالغز شمالی میشو با امتداد خاوری- باختری، خود ادامه گسل بزرگ تبریز است که فعالیت آن آثار ریخت‌شناختی متعددی را پدید آورده است. این تحقیق بر اساس تفسیر زمین‌ساختی- ریخت‌شناختی داده‌های میدانی حاصل از مشاهدات زمین‌شناسی و ریخت‌شناختی، به شناسایی پشته‌های فشاری محدوده حوضه آبریز باغلار به عنوان یکی از آثار فعالیت گسل راستالغز شمالی میشو پرداخته است. بر اساس نتایج این تحقیق، پشته‌های فشاری منطقه مورد مطالعه به نام‌های سیسده و تپه‌باشی در امتداد گسل شمالی میشو، نتیجه توسعه زمین‌ساختی- ریخت‌شناختی دراز مدت بویژه در کواترنری هستند و توسعه آنها در حال حاضر نیز ادامه دارد که نشانگر وجود و ادامه حرکات نوزمین ساخت در منطقه است. وقوع هر سه پدیده انحراف و گیراندازی (اسارت) و پسروی مرحله‌ای نقطه گیراندازی به طرف بالادست در یک محدوده کوچک از حوضه باغلار، به عنوان مهم‌ترین اثر دینامیک بالا و تداوم ناپایداری‌های دامنه‌ای پشته‌های مذکور بر سامانه رودخانه‌ای باغلار است. در هر حال، مطالعه موردی زیر، نمونه خوبی برای مطالعه تکامل زمین‌ساختی- ریخت‌شناختی طولانی مدت یک گسل راستالغز داخل قاره‌ای است.
کلیدواژه‌ها
جعفرخانی، ع.، 1374- بررسی پترولوژی و ژئوشیمی توده‌های گرانیتوییدی جنوب باختر مرند و سنگ‌های مجاور با نگرش به پتانسیل کانی‌سازی آن (در محدودة روستاهای محبوب‌آباد، پیربالا و عیش آباد). پایان‌نامة کارشناسی ارشد. دانشکدة علوم، دانشگاه تبریز.
حسامی، خ.،کارخانیان، آ. و جمالی. ف.، 1375- گزارش مقدماتی شناسایی تعدادی از گسل‌های فعال منطقة آذربایجان. مؤسسة بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله.
سازمان زمین‌شناسی کشور1373- «نقشة زمین‌شناسی به مقیاس100000: 1 مرند».
مختاری، د.،1384- نقش نوزمین ساخت در تکامل سامانه‌های رودخانه‌ای در کواترنر، مطالعه موردی: رودخانه‌های دامنه شمالی میشوداغ. علوم زمین . شماره 57.
مختاری، د.،1385- کاربرد شاخص‌های مورفومتری در تعیین میزان فعالیت گسله‌ها مورد نمونه: گسل شمالی میشو. علوم زمین . شماره59.
نوری، ز.، 1376- بررسی خواص دینامیکی زلزله‌های ایران. مرکزتحقیقات ساختمان ومسکن، تهران.
References
Angelier, J., 2005- “Push-up studies and determination of ancient earthquake magnitudes in the south Iceland seismic zone”. Geophysical research abstracts, Vol. 7, 09570.
Angelier, J., 2006- “Earthquake magnitude indicated by push-up structures along active strike-slip faults of the south Iceland seismic zone”. Geophysical research abstracts, Vol. 8, 08865.
Angelier, J., Bergerat, F. O., Bellou, M., Homberg, C., 2004 - “Co-seismic strike–slip fault displacement determined from push-up structures: the Selsund Fault case, South Iceland”. Journal of Structural Geology 26, 709–724.
Al-Bataina, B. A., Al-Taj, M. M., Atallah, M. Y.,2005-“Relation between radon concentrations and morphotectonics of the Dead Sea transform inWadi Araba, Jordan”. Radiation Measurements, 40, 539-543.
Artita, K. S., Schultz,R. A., 2004 - “3D Fault interaction and depth of strike-slip faults on Mars”. Lunar and Planetary Science XXXV.
Artita, K. S., Schultz,R. A., 2005- “Significance of deformation band-like strike-slip faults on Mars”. Lunar and Planetary Science XXXV1.
Atallah, M.,Mustafa, H., El-akhal, H., Al-taj, M.,2005- “Dhahal structure: an example of transpression associated with the Dead Sea transform in Wadi Araba, Jordan”. Acta Geologica Polonica, Vol. 55, No. 4, pp. 361-370.
Aydin, A., Nur, A.,1982- “Evolution of pull-apart basins and their scale independence”. Tectonics 1, 91–105.
Bergerat, F. O., Angelier, J., Gudmundsson, A., Torfason, H., 2003- “Push-ups, fracture patterns, and palaeoseismology of the Leirubakki Fault, South Iceland”. Journal of Structural Geology 25, 591–609.
Barka, A., Akyu¨z, H.S., Altunel, E., Sunal, G., C¸ akır, Z., Dikbas x, A., Yerli, B., Armijo, R., Meyer, B., Chabalier, J.B., Rockwell, T., Dolan, J.R., Hartleb, R., Dawson, T., Christofferson, S., Tucker, A., Fumal, T., Langridge, R., Stenner, H., Lettis, W., Bachhuber, J., Page, W., 2002- “The surface rupture and slip distribution of the August 17, 1999 _Izmit earthquake, M ¼ 7.4, North Anatolian Fault”. Bulletin of the Seismological Society of America 92, 43e60.
Chapple, W.A. ,1978- “Mechanics of thin-skinned fold-and-thrust belts. Geol. Soc. Amer. Bull. 89, 1189– 1198.
Cowgill, E., Arrowsmith, J.R., Yin, A., Wang, X., Zhang, S., 2004- “The Akato Tagh bend along the Altyn Tagh fault, northwest Tibet 1: Smoothing by vertical-axis rotation and the effect of topographic stresses on bend-flanking faults”. Geological Society of America Bulletin 116, 1423–1442.
Fu, B., Awata, T. Y., Du, J., He, W.,2005- “Late Quaternary systematic stream offsets caused by repeated large seismic events along the Kunlun fault, northern Tibet”. Geomorphology 71, 278– 292.
Fu, B., Awata, Y.,2007- “Displacement and timing of left-lateral faulting in the Kunlun Fault Zone, northern Tibet, inferred from geologic and geomorphic features”. Journal of Asian Earth Sciences, Volume 29, Issues 2-3, 1, Pages 253-265.
Gra`cia, E., Palla`s, R., Soto, J. I., Comas, M., Moreno, X., Masana, E., Santanach, P., Diez, S., Garcı´a, M., Dan˜obeitia, J.,2006- “Active faulting offshore SE Spain (Alboran Sea): Implications for earthquake hazard assessment in the Southern Iberian Margin”. Earth and Planetary Science Letters 241, 734–749.
Keller, E.A., Pinter, N.,2002- “Active tectonics: Earthquakes, Uplift, and Landscape”. Prentice Hall, Pup.
Mitra, S., 1986- “Duplex structures and imbricate thrust systems: geometry, structural position and hydrocarbon potential”. Am.Assoc. Pet. Geol. Bull. 70, 1087–1112.
Mitra, S.,1990- “Fault-propagation folds: geometry, kinematic evolution and hydrocarbon traps”. Am. Assoc. Pet. Geol. Bull. 74, 921– 945.
Nemer, T., Meghraoui, M.,2006- “Evidence of coseismic ruptures along the Roum fault (Lebanon): a possible source for the AD 1837 earthquake”. Journal of Structural Geology 28,1483-1495.
Ramsay, J.G., Hubber, M.,1987- “The Techniques of Modern Structural Geology”. Academic Press, San Diego, CA.
Sikder, A.M., Alam, M. M.,2003- “2-D modelling of the anticlinal structures development of the eastern fold belt BengalBasin”, Bangladesh. Sedimentary Geology 155, 209–226.
Suppe, J.,1983- “Geometry and kinematics of fault-bend folding”. Am. J. Sci. 283, 684–721.
Sylvester, A.,1988- “Strike slip faults”. Geological Society of America Bulletin, 100, 1666-1703.
Wallace, R.E.,1968- “Notes on stream channels offset by the San Andreas fault, southern Coast Ranges, California”. In: Dickinson, W.R., Grantz, A. (Eds.), Conference on Geologic Problems of the San Andreas Fault System. Stanford University Publication in Geological Sciences, vol.11, pp.6–21.
Woldai, T., Dorjsuren, J.,2004-“Application of remotely sensed data for neotectonics in western Mongolia”. XXth ISPRS Congress, 12-23 July, Istanbul, Turkey.
Wilkox, R., Harding, T. & Seely, D., 1973- “Basic wrench tectonics”. The American Association of Petroleum Geologist Bulletin, 57, 74-96.
)