نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران

3 پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

چکیده

محدوده اکتشافی مسجد داغی جلفا در ورقه زمین‌شناسی 1:100000 جلفا قرار دارد. این محدوده، از نظر زمین‌شناسی ساختـــاری بخشی از زون البرز باختری- آذربایجان است. قدیمی‌ترین رخنمونهای سنگی در محدوده مورد مطالعه مربوط به فلیشهای ائوسن است که به طور گسترده در بخش جنوبی و شمال خاوری محدوده دیده می‌شود. بخش دیگر رخنمونهای سنگی محدوده را به طور عمده مجموعه سنگهای آتشفشانی آندزیت- تراکی آندزیت تشکیل  می‌دهدکه تحت تأثیر عملکرد توده‌های نفوذی درونی کوارتز مونزونیتی قرار گرفته و دگرسانی فیلیک و فیلیک کربناتی را در محدوده مورد مطالعه ایجاد کر‌ده‌اند. کانی سازیها به طور عمده در مجموعه آتشفشانی به صورت رگه‌های سیلیسی- باریتی نمود یافته وتوده کوارتزمونزونیتی نیز از نظر وجود کانی‌سازی مس پورفیری حائز اهمیت است.
نتایج دگرسانی در محدوده مورد مطالعه به دو بخش تفکیک شده است. بخش اول مربوط به دگرسانی در محدوده مورد مطالعه و بخش دوم مربوط به هاله‌های اطراف رگه‌های کانی‌سازی شده براساس ترانشه‌های حفر شده در محدوده‌های کانی‌سازی است که هر کدام به تفکیک مورد بررسی قرار گرفته‌اند. بررسی نتایج در اطراف زونهای دگرسانی حاشیه رگه‌ها نیز شامل دگرسانی سریسیتی، دگرسانی سیلیسی، دگرسانی پروپیلیتیک و کلریتی و دگرسانی آلونیتی (ژاروسیتی)  است.
نتایج حاصل از مطالعات دگرسانی در اطراف رگه‌های کانی سازی شده با توجه به دگرسانی متنوع گسترش یافته نشان‌دهنده کانسار طلای اپی ترمال است که دگرسانی آلونیتی از نوع ژاروسیت یکی از نشانه‌های مهم وجود آن است .
نتایج حاصل از دگرسانی و گسترش زونهای دگرسانی به صورت منظم نشان‌دهنده احتمال وجود کانسار مس پورفیری (دگرسانی پتاسیک، دگرسانی فیلیک، دگرسانی آرژیلیک و دگرسانی پروپیلیتیک) است که توسط گمانه DH-8 این نتیجه قابل تصور است.

کلیدواژه‌ها

درویش زاده، ع. و آسیابانها، ع.، 1370- ماگماها و سنگهای ماگمایی، مبانی پترولوژی آذرین (ترجمه) انتشارات دانشگاه تهران ، 515صفحه .
معین وزیری، ح.،1375-  دیباچه‌ای بر ماگماتیسم در ایران، انتشارات دانشگاه تربیت معلم ،440 صفحه
معین وزیری، ح.، 1365- پترولوژی سنگهای آتشفشانی، انتشارات دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی ، 228 صفحه .
بهار فیروزی، خ.، 1376- بررسی دگرسانی و زوناسیون عمودی در کانسار تیپ اسکارن پورفیری مس- مولیبدن سونگون، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم .
بابا خانی، ع. ر.، 1360-  پتروگرافی و ژئوشیمی نفلین شیمیایی شمال آذربایجان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم دانشگاه تهران .
بازین و هوبنر.،1969- معادن مس ناحیه اهر از جمله مزرعه، انجرد، گودال، کیقال، سونگون، آینه لو، قره چیلر، قره دره و چشمه‌خان، گزارش شماره 13 سازمان زمین‌شناسی کشور .
حاجی علی لو، ب.، 1378- متالوژی ترشیری در البرز باختری- آذربایجان ( میانه- سیه رود )، با نگرشی خاص به منطقه هشجین، رساله دکتری ، دانشگاه شهید بهشتی .
لطفی، م. و خویی، ن.، 1366- بازنگری بر گزارش: نگاهی بر متالوژی ناحیه زنجان، چهارگوش تهم، اولین تجربه مطالعاتی به کمک دستگاه میکروسوند، سازمان زمین‌شناسی کشور ، گزارش داخلی ، 9 صفحه .
احمدیان، ج.،  1370- بررسی ژئوشیمیایی زونهای آلتراسیون هیدروترمالی با نگرش کانی‌سازیهای انجام شده در منطفه ذاکر (جنوب غربی طارم)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز ، 168 صفحه .
کریم پور، م. ح.، 1368-  زمین‌شناسی اقتصادی کاربردی، انتشارات جاوید مشهد ، 403 صفحه .
اوانز، آ . ام.،  1373- مقدمه‌ای بر زمین‌شناسی کانسنگها، ترجمه فرید مر و سید جواد مقدسی، انتشارات دانشگاه شیراز .
امینی فضل، ع.، 1373- مطالعات زمین‌شناسی، کانی‌سازی، پترولوژی و ژئوشیمیایی توده‌های نفوذی اردوباد، آکادمی علوم آذربایجان شوروی .
 
 
 
References                                                                                                                                    
Berberian, M., King, G.C.P., 1981- Toward a Paleogeogrphy and tectonic  evolution of Iran , Canadian journal of Earth Seciences , Vol  18 , No  2, PP: 210-265.
Eftekhar -Nezhad, J.,1975- Brief history and structural development of  Azarbaijan , G , S , I , Internal rep , N , 8.
Middlemost, E.A.K.,1991-Toward a Comprehensive clssification of igneous rocks and magmas, Earth Sci, No –31, PP:73 –87.
Hall, A., 1992- Igneous Petrology , Longman  S , & T,P: 24 – 291.
Takagi, T. & Tsakimura, K., 1997 - Genesis of oxidized and reduced type granites , Es , Geol , Vol- 92 , PP – 91.
Hezarkhani, A. & Williams-Jones, A.E., 1998- Control of alterational and mineralization in the Sungun porphyry deposit, Iran: Evidence . from fluid inclusions and stable isotpes Econ – geol , Vol. 93 , PP : 651 – 640.
Mehrpartou, M.,1993- Contribution to the geology, geochemistry Ore genesis and fluid inclusion investigation on Sungun Cu – Mo Porphyry deposit (Northwest Iran ) , Hambury University.
Zoto, A.  U., Kudrin, A.V., Levin , K.A., Shikina, N.D. & Varyash, L. N., 1992- Eperimental studies of the slubility and Complexing of selected ore element ( Au , Ag , Mo , As , Sb , Mg ) in agueous solution.
Ridley, J. et al., 1996- Ore Geology Reuies 10 , PP : 279 – 293.
Muller, D. & Gross , D. A., 1996- Might Potassium rocks with gold copper mineralization.
Hayshi, K. I. & Ohmoto, H., 1991- Solubilty of gold in Nach – and H2S . bearing Solution at 250 – 350 ° C , Geichimica at Cos mochimica Acta Vol . 55 , 2111 – 2126.
.