نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
2 گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
چکیده
چکیده
در مطالعه حاضر، جهت بررسی بیواستراتیگرافی نانوفسیل‌های آهکی رسوبات پالئوسن – ائوسن میانی، رسوبات قسمتهای فوقانی سازند گورپی و قسمتهای ابتدایی سازند پابده در شمال شرق کازرون (تاقدیس شاه‌نشین) مطالعه شد. ضخامت محدوده مورد مطالعه در برش مذکور 50 متر و ترکیب سنگ‌شناسی آن شامل سنگ‌آهک مارنی، شیل مارنی و مارن می‌باشد. بررسی نانوفسیل‌های آهکی در محدوده مورد مطالعه منجر به شناسایی تعداد 180 گونه از 31 جنس از نانوفسیل‌های آهکی گردید. بر اساس جنس و گونه‌های شاخص شناسایی شده و بر مبنای زوناسیون آگنینی و همکاران (Agnini et al., 2014) بیوزونهایCNP3 تا CNP11 در رسوبات پالئوسن و بیوزونهای CNE1 تا CNE8 در رسوبات ائوسن ثبت شد که منطبق بر بیوزونهایNP3 تا NP9 (در رسوبات پالئوسن) و NP10 تا NP14 (در رسوبات ائوسن) از زوناسیون مارتینی (Martini, 1971) می‌باشد. بر اساس تجمع نانوفسیل‌های آهکی و بیوزونهای نانوفسیلی ثبت شده، مرز پالئوسن ‒ ائوسن در حد فاصل زونهای CNP11/NP9 و CNE1/NP10 قرار گرفت که در محدوده آخرین حضور گروه Fasciculithus richardii و ضخامت 22 متری می‌باشد. انقراض جنس Fasciculithus نیز در ضخامت 23 متری با آخرین حضور گونه Fasciculithus tympaniformis ثبت شد که شاخص ابتدای ائوسن می‌باشد. همچنین ظهور جنس و گونه‌هایی از قبیل Rhomboaster spp.، Tribrachiatus bramlettei و گونه نامتقارن Discoaster araneus مشابه با سایر نقاط دنیا در محدوده مرز پالئوسن ‒ ائوسن ثبت گردید.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
کتابنگاری
امینرسولی، ه.، لاسمی،ی.، قماشی.، م. و ظاهری.، ش.، 1391- رخسار ههای مرز سازندهای پابده و آسماری در برش کوه آسماری: گواهی بر ناپیوستگی مرز روپلین- شاتین در ایران، مجله علوم زمین، 21، 83، صص. 59 تا 66.
آقانباتی، ع.، 1383- زمین‌شناسی ایران، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 586 ص.
آهی‌فر، آ.،کنی، ا. و امیری بختیار، ح.، 1393- زیست‌چینه‌نگاری سازند پابده بر‌اساس نانوفسیل‌های آهکی در تاقدیس کوه گورپی، مجله علوم زمین. 95، صص. 107 تا 120.
بابازاده، ا.، بهاران، س.، پروانهنژاد شیرازی، م. و بهرامی، م.، 1389- زیست‌چینه‌نگاری سازند پابده در برش تنگ زنجیران جنوب خاور شیراز بر مبنای روزن داران پلنکتون، پژوهشهای چینه‌نگاری و رسوب شناسی، 26، 38، صص. 145 تا 158.
بختیاری، س.، 1384- اتو اطلس ایران، مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، تهران، 64 ص.
پرند‌آور، م.، ماهانی‌پور، ا.، آقانباتی، ع. و حسینی، ا.، 1392- زیست‌چینه‌نگاری نانوفسیل‌های آهکی در بخش بالایی سازند گورپی- بخش ابتدایی سازند پابده (شیل ارغوانی) در یال شمال خاوری تاقدیس کوه گورپی، مجله علوم زمین، 23، 89، صص. 187 تا 198.
چگنی، ف.، باغبانی، د.، وزیری، ح.، محتاط، ط. و کهنسال قدیموند، ن.، 1395- ریززیست‌چینه شناسی سازند پابده (ائوسن میانی- بالایی) در دامنه جنوبی کوه میشان و کوه اشگر در پهنه ایذه، باختر گسل کازرون، مجله علوم زمین، 25، 99، صص. 143 تا 156.
حیدری، ا.، 1389- لیتوستراتیگرافی و نانوستراتیگرافی سازند پابده در میدان نفتی اهواز، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، 172 ص.
دانشیان، ج.، نوروزی، ن.، باغبانی، د. و آقانباتی، ع.، 1391- زیست‌چینه‌نگاری نهشته های الیگوسن و میوسن زیرین(سازندهای پابده، آسماری، گچساران و میشان) بر اساس روزن‌بران در جنوب باختر جهرم، در فارس داخلی، مجله علوم زمین، 21، 83، صص. 157 تا 166.
ربانی، ج.، قاسمینژاد، ا.، عاشوری، ع. و وحیدینیا، م.، 1393- دیرینبومشناسی و محیط دیرینه شیل‌های ارغوانی قاعده سازند پابده در برش بیشه‌دراز، جنوب باختر ایران، مجله علوم زمین، 24، 94، صص. 165 تا 172.
صادقی، ع. و هداوندخانی، ن.، 1389- زیست‌چینه‌نگاری سازند پابده در برش چینهشناسی امامزاده سلطان ابراهیم (شمال غرب شهر ایذه)، فصلنامه علوم زمین، 4، 15، صص. 81 تا 98.
کنی، ا. و صالحی، ف.، 1380- بیوستراتیگرافی سازند گورپی در برش نمونه با استفاده از نانوفسیل‌های آهکی، نشریه دانشکده علوم زمین، 4 و 5، صص. 40 تا 51.
نوروزی، ن.، دانشیان، ج.، باغبانی، د. و آقانباتی، ع.، 1393- چینه‌نگاری زیستی نهشتههای الیگوسن و میوسن زیرین (سازندهای پابده، آسماری و گچساران) بر اساس روزن‌بران در جنوب غرب شهرستان قیر، استان فارس، فصلنامه زمین‌شناسی ایران، 8، 29، صص. 59 تا 74.
همتینسب، م.، قاسمینژاد، ا. و درویشزاده، ب.، 1387- تعیین عمق دیرینه سازند گورپی بر مبنای فرامینفرهای پلانکتونیک و بنتیک، مجله علوم دانشگاه تهران، 34 (1)، صص. 157 تا 173.
References
Agnini, C., Fornaciari, E., Raffi, I., Catanzariti, R., Pälike, H., Backman, J. and Rio, D., 2014- Biozonation and biochronology of Paleogene calcareous nannofossils from low and middle latitudes. Newsletters on Stratigraphy 47, 131- 181. DOI: 10.1127/0078-0421/2014/0042.
Agnini, C., Fornaciari, E., Raffi, I., Rio, D., Röhl, U. and Westerhold, T., 2007- High-resolution nannofossil bio chronology of middle Paleocene to early Eocene at ODP Site1262: implications for calcareous nannoplankton evolution. Marine Micropaleontology 64, 215- 248. DOI: 10.1016/j.marmicro.2007.05.003.
Agnini, C., Muttoni, G., Kent, D. V., Rio, D., 2006- Eocene biostratigraphy and magnetic stratigraphy from Possagno, Italy: the calcareous nannofossil response to climate variability. Earth and Planetary Science Letters 241, 815- 830. DOI: 10.1016/j.epsl.2005.11.005.
Alavi, M., 1980- Tectonostratigraphic evolution of the Zagrosides of Iran. Geology 8(3), 144- 149.
Alavi, M., 1994- Tectonics of the Zagros orogenic belt of Iran: new data and interpretations. Tectonophysics 229, 211- 238. DOI: 10.1016/0040-1951(94)90030-2.
Alavi, M., 2004- Regional stratigraphy of the Zagros fold-thrust belt of Iran and its proforeland evolution.American journal of Science 304, 1- 20. DOI: 10.2475/ajs.304.1.1.
Aubry, M. P., Bord, D. and Rodriguez, O., 2011- New taxa of the Order Discoasterales Hay 1977.Micropaleontology 57, 269- 287. https://www.researchwithrutgers.com/en/publications/new-taxa-of-the-order-discoasterales-hay-1977.
Backman, J., 1986- Late Paleocene to middle Eocene calcareous nannofossil biochronology from the Shatsky Rise, Walvis Ridge and Italy. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 57, 43- 59.
Beiranvand, B., Ghasemi-Nejad, E., Kamali, M. R. and Ahmadi, A., 2014- Sequence stratigraphy of the Late CretaceousaPaleocene Gurpi Formation in southwest Iran, Sequence stratigraphy of the Late Cretaceous–Paleocene Gurpi Formation in southwest Iran, GeoArabia, 19, 89- 102.
Bown, P. R., 1998- Calcareous Nannofossil Biostratigraphy. Chapman and Hall, London, 314 pp.
Bown, P. R., Lees, J. A. and Young, J. R., 2004- Calcareous nannoplankton evolution and diversity through time.In Coccolithophores (pp. 481- 508).Springer Berlin Heidelberg. ISO 690. DOI:10.1007/978-3-662-06278-4-18.
Bown, P., 1998- Calcareous nannofossil biostratigraphy. Chapman and Hall; Kluwer Academic, 315 pp.
Bralower, T. J., 2002- Evidence of surface water oligotrophy during the Paleocene‐Eocene thermal maximum: Nannofossil assemblage data from Ocean Drilling Program Site 690, Maud Rise, Weddell Sea. Paleoceanography, 17 (2), 1029- 1042. DOI: 10.1029/2001PA000662.
Coccioni, R., Bancalà, G., Catanzariti, R., Fornaciari, E., Frontalini, F., Giusberti, L., Jovane, L., Luciani, V., Savian, J. and Sprovieri, M., 2012- An integrated stratigraphicrecord of the Palaeocene-lower Eocene at Gubbio (Italy):New insights into the early Palaeogenehyperthermalsand carbon isotope excursions. Terra Nova 24, 380- 386. DOI: 10.1111/j.1365-3121.2012.01076.x.
Dallanave, E., Agnini, C., Muttoni, G. and Rio, D., 2012- Paleocene magnetobiostratigraphy and climate-controlled rock magnetism from the Belluno Basin, Tethys Ocean,Italy. Palaeogeography Palaeoclimatology Palaeoecology 337- 338, 130- 142. DOI: 10.1016/j.palaeo.2012.04.007
Fornaciari, E., Giusberti, L., Luciani, V., Tateo, F., Agnini,C., Backman, J., Oddone, M. and Rio, D., 2007- An expandedCretaceous–Tertiary transition in a pelagic setting ofthe Southern Alps (central-western Tethys).Palaeogeography Palaeoclimatology Palaeoecology 255, 98- 131. DOI: 10.1016/j.palaeo.2007.02.044.
Gibbs, S. J., Bralower, T. J., Bown, P. R., Zachos, J. C., Bybell, L. M., 2006- Shelf and open-ocean calcareous phytoplankton assemblages across the Paleocene Eocene thermal maximum: implications for global productivity gradients. Geology 34 (4), 233- 236. DOI: 10.1130/G22381.1.
Kahn, A. and Aubry, M. P., 2004- Provincialism associated with the Paleocene/Eocene thermal maximum: temporal constraint. Marine Micropaleontology 52(1), 117- 131. DOI: 10.1016/j.marmicro.2004.04.003.
Macleod, J. H. and Majedi, M., 1972- Kazerun Geological map 1:100000. Iranian Oil Operating Companies, Geological and Exploration Division.
Martini, E., 1971- Standard Tertiary and Quaternary Calcareous nannoplankton zonation.Procedings II Planktonic Conference, Roma, 1, 739.
Molina, E., Alegret, L., Apellaniz, E., Bernaola, G., Caballero, F., Dinarès-Turell, J., Hardenbol, J., Heilmann-Clausen, C., Larrasoaña, J. C., Luterbacher, H., Monechi,S., Ortiz, S., Orue-Etxebarria, X., Payros, A., Pujalte, V., Rodríguez-Tovar, F. J., Tori, F., Tosquella, J. and Uchman, A., 2011- The global stratotype section and point (GSSP) for the base of the Lutetian Stage at the Gorrondatxe section, Spain. Episodes 34, 86- 108. http://52.172.159.94/index.php/epi/article/view/60549.
Najafpour, A., Mahanipour, A. and Dastanpour, M., 2015- Calcareous nannofossil biostratigraphy of Late Campanian– Early Maastrichtian sediments in southwest Iran. Arabian Journal of Geosciences 8, 6037- 6046. DOI: 10.1007/s12517-014-1644-z.
Okada, H. and Bukry, D., 1980- Supplementary modification and introduction of code numbers to the low-latitude coccolithbiostratigraphic zonation (Bukry, 1973; 1975).Marine Micropaleontology 5, 321- 325. DOI: 10.1016/0377-8398(80)90016-X.
Okada, H. and Thierstein, H. R., 1979- Calcareous nannoplanktonLeg 43 Deep Sea Drilling Project. In: Tucholke, B. E.,Vogt, P. R. et al., Initial Reports DSDP 80: Washington(U.S. Govt. Printing Office) 43, 507- 543.
Perch-Nielsen, K., 1985- Cenozoic calcareous nannofossils, Plankton stratigraphy, 427- 554.
Raffi, I., Bachman, J., Zachos, J. C. and Sluijs, A., 2009- The response of calcareous nannofossil assemblages to the Paleocene Eocene Thermal Maximum at the Walvis Ridge in the South Atlantic. Marine Micropaleontology 70, 201- 212. DOI: 10.1016/j.marmicro.2008.12.005.
Raffi, I., Backman, J. and Pälike, H., 2005- Changes in calcareous nannofossil assemblage across the Paleocene/Eocene transition from the paleo-equatorial Pacific Ocean. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 226, 93- 126. DOI: 10.1016/j.palaeo.2005.05.006.
Razmjooei, M. J., Thibault, N., Kani, A., Mahanipour, A., Boussaha, M. and Korte, Ch., 2014- Coniacian–Maastrichtian calcareous nannofossil biostratigraphy and carbon-isotope stratigraphy in the Zagros Basin (Iran): consequences for the correlation of Late Cretaceous Stage Boundaries between the Tethyan and Boreal realms. Newsletters on Stratigraphy 47 (2), 183- 209. DOI: 10.1127/0078-0421/2014/0045.
Senemari, S., 2015- Calcareous Nannofossils Events of Nephrolithus Frequens Zone to Markalius Inversus Zone in Section of Kazerun, Zagros (Iran). International Journal of Geography and Geology, 4, 129- 135. DOI: 10.18488/journal.10/2015.4.7/10.7.129.135.
Shamrock, J. L. and Watkins, D. K., 2012- Eocene calcareous nannofossil biostratigraphy and community structure from Exmouth Plateau, Eastern Indian Ocean (ODP Site762). Stratigraphy 9, 1- 54. http://www.micropress.org/microaccess/check/1783.
Sissingh, W., 1977- Biostratigraphy of calcareous Nannoplankton. Geologie en Mijnbouw 56, 37- 65.
Tremolada, F. and Bralower, T. J., 2004- Nannofossil assemblage fluctuations during the Paleocene–Eocene thermal maximum at Sites 213 (Indian Ocean) and 401 (North Atlantic Ocean): palaeoceanographic implications. Marine Micropaleontology 52(1), 107- 116. DOI: 10.1016/j.marmicro.2004.04.002.
Varol, O., 1989- Paleocene calcareous nannofossilbiostratigraphy. In: Crux, J., van Heck, S. (Eds.), Nannofossils and their applications. Ellis Horwood Limited, 267- 310.
)