مقاله پژوهشی
چینه شناسی و فسیل شناسی
فاطمه واعظ جوادی؛ محمد علی قنبریان
چکیده
رسوبات ژوراسیک در شمال روستای کریم آباد، شمال بهاباد گسترش خوبی دارند. این رسوبات دربردارنده 41 گونه پالینومورف در قالب 15 گونه اسپور (12 جنس)، 15 گونه پولن (10 جنس) و 10 گونه سیست داینوفلاژله ( 3 جنس) می باشند. بر اساس انتشار چینه شناسی و بر پایه اولین و آخرین حضور مشاهده شده گونه های شاخص میوسپورها و سیست داینوفلاژله ها، دو زیست زون: Klukisporites ...
بیشتر
رسوبات ژوراسیک در شمال روستای کریم آباد، شمال بهاباد گسترش خوبی دارند. این رسوبات دربردارنده 41 گونه پالینومورف در قالب 15 گونه اسپور (12 جنس)، 15 گونه پولن (10 جنس) و 10 گونه سیست داینوفلاژله ( 3 جنس) می باشند. بر اساس انتشار چینه شناسی و بر پایه اولین و آخرین حضور مشاهده شده گونه های شاخص میوسپورها و سیست داینوفلاژله ها، دو زیست زون: Klukisporites variegatus-Chasmatosporites apertus Interval zone وNannoceratopsis triceras-Nannoceratopsis gracilis Assemblage zone مورد شناسایی قرار گرفتند. فراوانی نسبی سیست داینوفلاژله ها با 21/86%، اسپور با 2/7% و پولن با 6/6% . در این برش تعیین شد. بر اساس بررسی آماری گیاهان والد میوسپورها، سرخس ها، سیکادها و کونیفرها (مخروطیان) با 37%، 5/31% و 82/11% به ترتیب دارای بیشترین فراوانی بوده اند وگروه های بوم شناختی مرتبط نشان دهنده وجود محیط های بالادست، پایین دست خشک/مرطوب، رودخانه ای و ساحلی با یک آب و هوای مرطوب معتدل نیمه گرمسیری می باشد. بعلاوه، با توجه به فقدان زغالسنگ در سازند هجدک این منطقه و فراوانی نسبی بالای سیست داینوفلاژله ها می توان چنین نتیجه گرفت که شرایط دریایی کم عمق در منطقه غلبه داشته و اسپور و پولن گیاهان خشکی مجاور ساحل به آن منتقل و نهشته شده اند.
مقاله پژوهشی
چینه شناسی و فسیل شناسی
نصرالله عباسی؛ مجید میرزایی عطاآبادی؛ محمد حسن پور
چکیده
برشی به ستبرای بیش از 205 متر از لایههای بالایی سازند زیوه (میوسن میانی) در شمال روستای اجاقکندی، واقع در شمال خاوری کلیبر، استان آذربایجان خاوری، مورد پیمایش قرار گرفت. در این برش، سازند زیوه با ناپیوستگی زاویهدار توسط رسوبات تورتونین پوشیده میشود و مرز زیرین آن پوشیده با آبرفت است. سنگوارههای گوناگونی از نرمتنان، گیاهان و ...
بیشتر
برشی به ستبرای بیش از 205 متر از لایههای بالایی سازند زیوه (میوسن میانی) در شمال روستای اجاقکندی، واقع در شمال خاوری کلیبر، استان آذربایجان خاوری، مورد پیمایش قرار گرفت. در این برش، سازند زیوه با ناپیوستگی زاویهدار توسط رسوبات تورتونین پوشیده میشود و مرز زیرین آن پوشیده با آبرفت است. سنگوارههای گوناگونی از نرمتنان، گیاهان و استخوان مهرهداران در این برش یافت گردیدند. همچنین در یک افق، اثر فسیلهای فراوانی متعلق به اثرگونه Teredolites longissimus که حاصل فعالیت دوکفهایهای حفار در بسترهای چوبی است، یافت گردید. وجود افق چوبی در توالی رسوبی نخستین نشانهی خیز سطح دریاهای آزاد محسوب میشود و قاعده آن را میتوان سطح زیرین بخش TST در نظر گرفت. به بیان دیگر این افق را میتوان مرحله نخست پیشروی و خیز سطح دریا در زمان رسوبگذاری توالی رسوبی سازند زیوه در برش مورد مطالعه دانست.
مقاله پژوهشی
سنگ شناسی
آزاد کریمی؛ علی احمدی؛ منیره خیرخواه؛ عبدالرضا پرتابیان
چکیده
پریدوتیتها در مجموعه افیولیتی مریوان-کامیاران (MKO)، نوار افیولیتی زاگرس خارجی، غرب ایران، از نظر ویژگیهای سنگشناختی و ژئوشیمیایی مطالعه شدهاند. هر دو نوع پریدوتیت گوشتهای و ماگمایی انباشتی در توالی افیولیتی مریوان-کامیاران وجود دارند. تغییرات گسترده در MgO، Al2O3، Cr، Ni و نسبت Al2O3/SiO2 علاوه بر تعلق نمونهها به هر دو نوع پریدوتیت ...
بیشتر
پریدوتیتها در مجموعه افیولیتی مریوان-کامیاران (MKO)، نوار افیولیتی زاگرس خارجی، غرب ایران، از نظر ویژگیهای سنگشناختی و ژئوشیمیایی مطالعه شدهاند. هر دو نوع پریدوتیت گوشتهای و ماگمایی انباشتی در توالی افیولیتی مریوان-کامیاران وجود دارند. تغییرات گسترده در MgO، Al2O3، Cr، Ni و نسبت Al2O3/SiO2 علاوه بر تعلق نمونهها به هر دو نوع پریدوتیت ابیسال (MOR) و فرافرورانش (SSZ) بیانگر درجات مختلف تهیشدگی در پریدوتیتهای گوشتهای منطقه است. درجات متفاوت تهیشدگی پریدوتیتها با بازه گسترده ذوب بخشی (10 تا 15 درصد)، بهدست آمده براساس مدلهای ذوببخشی غیرمدال معکوس، سازگار هستند. غنیشدگی در عناصر HFS مانند Hf، Ti، Ta و Th بیانگر برهمکنش مذاب-سنگ در پریدوتیتهای گوشتهای است؛ در حالیکه، غنیشدگی در U و عناصر LIL نظیر Cs، Rb، Pb احتمالاً در ارتباط با برهمکنش سیال-سنگ است. پیشنهاد میشود که ماهیت MOR بخشی از پریدوتیتهای گوشتهای منطقه در مراحل بعدی طی فرایندهایی مانند برهمکنش مذاب-سنگ به پریدوتیتهای دارای ویژگیهای SSZ تغییر یافته است. این احتمال وجود دارد که، مانند دیگر رخنمونهای نوار افیولیتی زاگرس خارجی، پریدوتیتهای گوشتهای MKO با مشخصههای MOR و SSZ قبل از تغییر آنها در محیط SSZ از جایگاه MOR منشأ گرفتهاند.
مقاله پژوهشی
رسوب شناسی
نوید قویم؛ نجمه اعتمادسعید؛ مهدی نجفی
چکیده
حوضهی ماهنشان یکی از زیرحوضههای همزمان با تکتونیک نئوژن ایران مرکزی است. رسوبات این حوضه شامل حدود ۴ کیلومتر نهشتههای سازند سرخ بالایی به سن میوسن است که تلفیقی از الگوهای رشدی و جنبش نمک را در خود ثبت کردهاند. به منظور دستیابی به تکامل خاستگاهی رسوبات شمال این حوضه، برش حصار، از ترکیب دادههای دورسنجی، برداشتهای میدانی ...
بیشتر
حوضهی ماهنشان یکی از زیرحوضههای همزمان با تکتونیک نئوژن ایران مرکزی است. رسوبات این حوضه شامل حدود ۴ کیلومتر نهشتههای سازند سرخ بالایی به سن میوسن است که تلفیقی از الگوهای رشدی و جنبش نمک را در خود ثبت کردهاند. به منظور دستیابی به تکامل خاستگاهی رسوبات شمال این حوضه، برش حصار، از ترکیب دادههای دورسنجی، برداشتهای میدانی و نیز پتروگرافی و آنالیز مودال ماسهسنگها استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان میدهد که ماسهسنگها، سدآرنایتهای (Q46F10Rf44) ریز تا متوسط دانهای هستند که به طور غالب از سنگهای سیلیسی آواری ریز دانه، دگرگونی، کربناته، چرتی و آتشفشانی آندزیتی رخنمون یافته در یک جایگاه تکتونیکی برخوردی (Qm34F10Lt56 و Qt49F10L41) منشا گرفتهاند. ترکیب دادههای خاستگاهی و نیز جهت جریان دیرینهی به سمت شمال شرق، نشان می دهد که رسوبات بیشتر از سنگ های پیسنگی کمپلکس تکاب و سازند قم واقع در جنوب غرب حوضهی ماهنشان تامین شدهاند. عدم تغییر خاستگاه رسوبات در طول برش مورد مطالعه نشان میدهد که کوتاه شدگی ناحیهای و بالا آمدن سنگهای مادر پیش از نهشت سازند سرخ بالایی (میوسن) آغاز شده و طی نهشت این سازند نیز ادامه داشته است. این نتیجهگیری با سن پیشنهادی رخنمون کمپلکس تکاب طی زمان الیگوسن منطبق است.
مقاله پژوهشی
زمین شناسی اقتصادی
لیلا جابرانصاری؛ حبیت الله ترشیزیان؛ نادر کهنسال قدیم وند؛ محسن پورکرمانی
چکیده
در این پژوهش اکتشاف عنصر لیتیم در واحدهای رسوبی برگه های 100000/1 جام و سرخه درغرب استان سمنان واقع در شمال شرق ایران انجام شده است. واحدهای رسوبی در این تحقیق هدف اصلی مطالعه بودند چرا که به دلیل خصوصیات جاذب عنصر لیتیم و مکان مناسبی جهت تمرکز عنصر لیتیم هستند. در این تحقیق از روش اکتشاف ژئوشیمیایی فرکتالی عیار- تعداد جهت جداسازی بیهنجاریها ...
بیشتر
در این پژوهش اکتشاف عنصر لیتیم در واحدهای رسوبی برگه های 100000/1 جام و سرخه درغرب استان سمنان واقع در شمال شرق ایران انجام شده است. واحدهای رسوبی در این تحقیق هدف اصلی مطالعه بودند چرا که به دلیل خصوصیات جاذب عنصر لیتیم و مکان مناسبی جهت تمرکز عنصر لیتیم هستند. در این تحقیق از روش اکتشاف ژئوشیمیایی فرکتالی عیار- تعداد جهت جداسازی بیهنجاریها از زمینه استفاده گردید. دادههای خام حاصل از آنالیز شیمیایی نمونه های برگههای جام و سرخه مورد مطالعه ژئوشیمیایی قرار گرفتند. سپس مدلسازی مولتی فرکتالی عیار- تعداد به منظور تعیین حدود آستانه بیهنجاری روی دادهها صورت پذیرفت و محدودههای بیهنجاری لیتیم شناسایی شدند. در این تحقیق پس از مشخص شدن محدوده های اصلی دارای بی هنجاری لیتیم، شامل بخشی از بلوک شماره 5 یا منطقه قراول کوه بیابانک (دیاپیر سرخه)، نمونه های سنگی به منظور مطالعات کانیشناسی (XRD وFE SEM) از واحد زمینشناسی سازند قم به سن الیگوسن- میوسن با پترولوژی سنگآهکهای مارنی با میانلایههای ژیپس که حاوی کانیهای رسی ( ایلیت و کلریت) می باشند، برداشت شده است. در نتیجه منطقه مورد مطالعه به عنوان ناهنجاری اصلی در بین دو برگه معرفی شد تا در مراحل اکتشاف تفصیلی مورد آنالیز و بررسیهای دقیقتر قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
سنگ شناسی
حجت حاج حسنی؛ جلیل قلمقاش؛ منصور وثوقی عابدینی؛ رحیم دبیری؛ حمیده رشید
چکیده
لوکوگرانیتهای الوند به صورت توده های کوچک و دایک جایگیر شده اند. این سنگها با ترکیب آلکالی گرانیت تورمالیندار، آلکالی گرانیت بیوتیتدار، آلکالی گرانیت آرفدسونیتدار، آلکالی گرانیت روتیل دار و گرانیت بیوتیت مسکویتدار و ماهیت آلکالن و پرآلومین هستند. در این سنگها الگوی توزیع عناصر نادر خاکی به هنجار شده به ترکیب کندریت دارای ...
بیشتر
لوکوگرانیتهای الوند به صورت توده های کوچک و دایک جایگیر شده اند. این سنگها با ترکیب آلکالی گرانیت تورمالیندار، آلکالی گرانیت بیوتیتدار، آلکالی گرانیت آرفدسونیتدار، آلکالی گرانیت روتیل دار و گرانیت بیوتیت مسکویتدار و ماهیت آلکالن و پرآلومین هستند. در این سنگها الگوی توزیع عناصر نادر خاکی به هنجار شده به ترکیب کندریت دارای غنیشدگی از LREE نسبت به HREE هستند. در نمودارهای عنکبوتی بههنجار شده به ترکیب گوشته اولیه دارای غنیشدگی از LILE نسبت به HFSE و آنومالی منفی Ta، Nb و Ti هستند و به نظر می رسد در محیط فرورانش تشکیل شده اند. سنگهای لوکوگرانیتی الوند به طور بارزی ویژگیهای گرانیتهای نوع A را دارند که با توجه به مقدار Al2O3 یا کرندوم نورماتیو و عناصر کمیاب می توان آنها را به دو گروه نوع A و 'A با منشاء مشابه گوشتهای طبقه بندی نمود. با صعود، تفریق و جایگیری ماگمای اولیه گوشتهای در درون پوسته، لوکوگرانیتهای نوع A با حداقل آلایش و لوکوگرانیتهای نوع 'A با آلایش مقادیر قابل توجهی مواد پوسته قارهای تشکیل شده اند. به نظر می رسد لوکوگرانیتهای الوند در یک فاز کششی همزمان با فرورانش ، احتمالاً به دلیل تغییر در میزان همگرایی صفحات، وقفه در فرورانش و برداشت فشار تشکیل شدهاند.
مقاله پژوهشی
زمین شناسی نفت
مجید صفائی فاروجی؛ حسین رحیم پور بناب؛ محمدرضا کمالی؛ بیوک قربانی
چکیده
بررسی ژئوشیمیایی سازندهای کژدمی و پابده حاکی از سنگ شناسی شیلی و کربناته و محیط رسوبی دریایی احیایی – نیمه اکسیدی برای هر دو سازند میباشد. در طرف مقابل، بلوغ حرارتی سازند کژدمی معادل با اواسط پنجره نفتی است در حالیکه پارامترهای شاخص بلوغ، حاکی از نابالغ بودن سازند پابده از لحاظ حرارتی و به عبارتی عدم ورود این سازند به پنجره نفت ...
بیشتر
بررسی ژئوشیمیایی سازندهای کژدمی و پابده حاکی از سنگ شناسی شیلی و کربناته و محیط رسوبی دریایی احیایی – نیمه اکسیدی برای هر دو سازند میباشد. در طرف مقابل، بلوغ حرارتی سازند کژدمی معادل با اواسط پنجره نفتی است در حالیکه پارامترهای شاخص بلوغ، حاکی از نابالغ بودن سازند پابده از لحاظ حرارتی و به عبارتی عدم ورود این سازند به پنجره نفت زایی میباشند. نشانههای زیستی موجود در هر چهار نمونه نفتی مورد مطالعه همگی حاکی از مشتق شدن نمونههای نفتی از سنگ مادر کربناته- شیلی یا مارنی میباشند. بیومارکرهای شاخص بلوغ حرارتی حاکی از بلوغی معادل با اواسط پنجره نفت زایی برای هر چهار نمونه نفتی می باشند. مقادیر متفاوت شاخص الئنان در نمونههای نفتی حاکی از نقش پر رنگتر سازند پابده در تولید نفت چاه های 36، 56، و 55 نسبت به نفت موجود در مخزن آسماری چاه 22 میباشد. در مجموع، تطابق نفت – سنگ منشأ انجام گرفته هر دو سازند کژدمی و پابده را به عنوان سنگ مادر مولد نفت ها معرفی میکند.
مقاله پژوهشی
سنگ شناسی
کیامرث حسینی؛ مجید شاه پسندزاده
چکیده
سنگ میزبان کانسار مگنتیت- آپاتیت چغارت را متاسوماتیتهای سبز آلبیتدار، ریولیت و ریوداسیتهای اواخر نئوپروتروزوئیک- اوایل کامبرین در ایران مرکزی تشکیل میدهند. شواهد زمینشناسی بیانگر سه نسل آلبیت در متاسوماتیتهای آلبیتدار این کانسار است. بنابر مطالعات کانیشناسی و زمینشیمی، ادخالهای کانیایی مرتبط با آلبیتهای صورتی ...
بیشتر
سنگ میزبان کانسار مگنتیت- آپاتیت چغارت را متاسوماتیتهای سبز آلبیتدار، ریولیت و ریوداسیتهای اواخر نئوپروتروزوئیک- اوایل کامبرین در ایران مرکزی تشکیل میدهند. شواهد زمینشناسی بیانگر سه نسل آلبیت در متاسوماتیتهای آلبیتدار این کانسار است. بنابر مطالعات کانیشناسی و زمینشیمی، ادخالهای کانیایی مرتبط با آلبیتهای صورتی و قرمز گوشتی غنیشدگی بالایی در مقادیر REE-Y-Ti-Th را نشان میدهند، در حالیکه آلبیتهای سفید رنگ با کانیزایی همراه نیستند. قرارگیری کانیهای حاوی REE-Y-Ti-Th در امتداد شکستگیها، متغیر بودن نسبت Th/U و نتایج حاصل از ایزوتوپهای پایدار اکسیژن-کربن بر روی کلسیتهای پاراژنز با متاسوماتیتهای آلبیتدار حاکی از تلفیق فرآینـدهای ماگمایی و گرمابی دما بالا تا متوسط در تشکیل این کانسار اسـت. شباهت الگـوی عناصر نادر خاکی و عناصر جزیی ناسازگار بر روی سنگ میزبان کانسار، بیانگر ارتباط کانیزایی REE-Y-Ti-Th با ماگمای ریولیتی- ریوداسیتی مرتبط با پهنه فرورانش حاشیه قارهای/اقیانوسی است. بنابراین پژوهش، خاستگاه زمینساختی- ماگمایی متاسوماتیتهای آلبیتدار کانسار مگنتیت- آپاتیت چغارت، ماگماتیسم کلسیمی قلیایی مرتبط با پهنه فرورانش حاشیه فعال قارهها و کمانهای اقیانوسی پیشنهاد میشود.
مقاله پژوهشی
چینه شناسی و فسیل شناسی
طیبه سربندی فراهانی؛ مهدی یزدی؛ محمودرضا مجیدی فرد
چکیده
در ناحیه کپهداغ، توالی رسوبی ژوراسیک میانی- بالایی، ردیف های مارنی- آهکی دریایی و فسیلدار میباشند. پژوهش حاضر به مطالعه افقهای آمونیتدار از بخش بالایی سازند چمن بید به ستبرای ۲۵۵ متر پرداخته که معادل با عضو 4 سازند چمنبید است. این بخش شامل تناوب سنگ آهک و مارن بوده و به سه زیرعضو تقسیم شده است که از وکستون، مادستون تا گرینستون ...
بیشتر
در ناحیه کپهداغ، توالی رسوبی ژوراسیک میانی- بالایی، ردیف های مارنی- آهکی دریایی و فسیلدار میباشند. پژوهش حاضر به مطالعه افقهای آمونیتدار از بخش بالایی سازند چمن بید به ستبرای ۲۵۵ متر پرداخته که معادل با عضو 4 سازند چمنبید است. این بخش شامل تناوب سنگ آهک و مارن بوده و به سه زیرعضو تقسیم شده است که از وکستون، مادستون تا گرینستون تشکیل شده است. براساس حضور 7 افق آمونیتدار، محدوده زمانی اکسفوردین- تیتونین پسین را نشان میدهد. آمونیتهای سازند چمنبید به خانوادههای Perispinctidae, Ataxioceratidae, Haploceratidae, Oppeliidae, وAspidoceratidae تعلق دارند. براساس پراکنش آمونیتها، ترازهای آمونیتدار به ترتیب از قدیم به جدید با بیوزونهای استاندارد جهانی Hybonatum, Semiforme, Fallauxi, Pointi و Microcanthum از نظر زمانی مطابقت دارند. از نظر دیرینه زیستجغرافیایی، آمونیتهای متعلق به خانواده Ataxioceratidae که به فراوانی در برش چمنبید حضور دارند نشاندهنده قرابت آمونیتهای تیتونین ایران با انواع ایالت سابمدیترانه میباشد؛ البته تعداد کمی از آمونیتهای متعلق به ایالت اتیوپین نیز در این میان موجود هستند. همچنین شایان ذکر است که آمونیتهای تیتونین پسین نظیر Zappalia cf. zapalensis, Paraulacosphinctes transitorios, P.seneoides برای اولین مرتبه از ایران گزارش میشوند.
مقاله پژوهشی
سنگ شناسی
محسن مؤید؛ فرزانه ولی نسب زرنق؛ احمد جهانگیری؛ حسین عزیزی
چکیده
در نواحی شمال ماکو، رخنمونهای ناپیوستهای از سنگهای ولکانیکی برونزد دارند. دگرگونی در حد رخساره شیست سبز سنگهای ولکانیکی منطقه را تحت تأثیر قرار داده است. این مجموعه ولکانیکی بایمودال بوده و از گدازه و سنگهای آذرآواری اسیدی و بازیک تشکیل شدهاند. گدازههای این واحد، واحد سنگی کامبرین و همارز لشگرک را پوشانده و بهطور ...
بیشتر
در نواحی شمال ماکو، رخنمونهای ناپیوستهای از سنگهای ولکانیکی برونزد دارند. دگرگونی در حد رخساره شیست سبز سنگهای ولکانیکی منطقه را تحت تأثیر قرار داده است. این مجموعه ولکانیکی بایمودال بوده و از گدازه و سنگهای آذرآواری اسیدی و بازیک تشکیل شدهاند. گدازههای این واحد، واحد سنگی کامبرین و همارز لشگرک را پوشانده و بهطور پیشرونده بهوسیله واحد دولومیتی دونین پوشیده میشوند. دادههای ژئوشیمیایی سنگهای متابازیک و متاریولیتی بیانگر ماهیت انتقاالی تا قلیایی ماگمای اولیه بوده و الگوی REE آنها دارای شیب منفی بوده و نسبت LREE/HREE در آنها بالا میباشد. غنیشدگی مشخصی در عناصر HFS دیده میشود. سنگهای متاریولیتی مشابه ریولیتهای مناطق ریفتی (A1-Type) می باشند. دادههای ژئوشیمیایی حاکی از آن است که سنگهای مورد مطالعه حاصل تبلور تفریقی یک ماگمای بازیک همراه با آلایش پوستهای بوده و بهعبارتی دارای ارتباط ژنتیکی بوده و از یک ماگمای واحد منشأ گرفتهاند. ماگمای سازنده سنگهای مورد مطالعه از ذوب بخشی 3-10 درصدی یک منشأ گوشتهای غنی شده گارنت پریدوتیتی در یک محیط کششی کافتی درون قارهای تشکیل شده است. این جایگاه با محیط کششی کافتی حاکم بر سایر نقاط ایران در پالئوزوئیک پیشین در مراحل آغازین تشکیل و گسترش پالئوتتیس سازگار است.
مقاله پژوهشی
زمین شناسی اقتصادی
معصومه نوروزی؛ علی عابدینی؛ علی اصغر کلاگری؛ فاطمه کنگرانی فراهانی
چکیده
رخداد کائولن در منطقه ابوالحسنی- زرشکوه (جنوب خاور دامغان، شمال خاور ایران) محصول دگرسانی سنگهای آندزیتی ائوسن میباشد. با توجه به بررسیهای کانیشناسی، کائولینیت، کوارتز، کلریت، مونتموریلونیت، ایلیت، روتیل، کلسیت، اورتوکلاز، آلبیت، ورمیکولیت، پالی-گورسکیت، جاروسیت و هماتیت مجموعه کانیایی این رخداد دگرسانی هستند. محاسبات ...
بیشتر
رخداد کائولن در منطقه ابوالحسنی- زرشکوه (جنوب خاور دامغان، شمال خاور ایران) محصول دگرسانی سنگهای آندزیتی ائوسن میباشد. با توجه به بررسیهای کانیشناسی، کائولینیت، کوارتز، کلریت، مونتموریلونیت، ایلیت، روتیل، کلسیت، اورتوکلاز، آلبیت، ورمیکولیت، پالی-گورسکیت، جاروسیت و هماتیت مجموعه کانیایی این رخداد دگرسانی هستند. محاسبات تعادل جرم عناصر با فرض Zr به عنوان عنصر شاخص کمتحرک نشان میدهند که در طی فرآیندهای کائولینیتیشدن سنگهای آندزیتی عناصری نظیر Si، Fe، Mg، Na، K، Ti، Cr،Ba، Co، Cs، Rb، U، V، W، Ni و REE به طور بخشی تهی شده و عناصری مانند Hf، Zn و Cd غنیشدهاند. عناصر دیگر شامل Al، Ca، P، Mn، Ga، Nb، Sr، Ta، Th، Y، Cu، Pb و Tl متحمل هر دو فرآیند شستشو و تثبیت گشتهاند. کاهش جرم Si، Fe، K، Rb، Cs و Ba، تخریب پلاژیوکلاز و هورنبلند توسط سیالات گرمابی به شدت اسیدی را آشکار میکند. وجود دو روند غیر عادی کاهشی و افزایشی برای عناصر Al، Ga، P، Nb، Ta و Y میتواند دلیلی بر pH پایین سیالات دگرسان کننده، نسبت بالای آب به سنگ و فراوانی لیگندهای کمپلکسساز باشد.
مقاله پژوهشی
سنگ شناسی
حبیب اله قاسمی؛ محبوبه عرب زاده بنی اسدی؛ مجتبی رستمی حصوری
چکیده
نوار آتشفشانی- رسوبی ائوسن عباسآباد در شرق شاهرود از سنگهای بازالتی- آندزیتی و آذرآواریهای وابسته به همراه میان لایههای رسوبی تشکیل شده است. سنگهای آتشفشانی این نوار شامل الیوین بازالت، تراکیبازالت، تراکیآندزیبازالت، تراکیآندزیت و آندزیت با بافتهای متنوع هیالومیکرولیتی پورفیری، میکرولیتی پورفیری، گلومروپورفیری، ...
بیشتر
نوار آتشفشانی- رسوبی ائوسن عباسآباد در شرق شاهرود از سنگهای بازالتی- آندزیتی و آذرآواریهای وابسته به همراه میان لایههای رسوبی تشکیل شده است. سنگهای آتشفشانی این نوار شامل الیوین بازالت، تراکیبازالت، تراکیآندزیبازالت، تراکیآندزیت و آندزیت با بافتهای متنوع هیالومیکرولیتی پورفیری، میکرولیتی پورفیری، گلومروپورفیری، تراکیتی و غربالی است. کانیهای اصلی این سنگها شامل کلینوپیروکسن و فلدسپار میباشند. ترکیب پیروکسنها از اوژیت تا دیوپسید و ترکیب فلدسپارها شامل ارتوکلاز و الیگوکلاز تا بیتونیت است. نسبتهای 87Sr/86Sr(Initial) این سنگها با در نظر گرفتن سن 40 میلیون سال برای آنها بین 7042/0 تا 7047/0 و مقادیر 143Nd/144Nd (Initial) آنها نیز بین 5127/0 تا 5130/0 در تغییر است. مقادیر اپسیلون Nd امروزین ԐNd(0) و 40 میلیون سال قبل ԐNd(t=40 Ma) آنها نیز به ترتیب بین 67/2 تا 72/7 و 3 تا 05/8 در تغییر است که نشاندهنده یک منشأ گوشتهای غنی شده برای آنهاست. شیمی سنگکل، ایزوتوپی و کلینوپیروکسن همگی بیانگر سرشت کمانی کالکآلکالن- آلکالن و ترکیب بازالتی ماگمای مادر برخاسته از یک منبع گوشتهای تا حدودی غنی شده نوع OIB در یک جایگاه کششی درون کمانی است. محاسبات دما- فشارسنجی بر روی کانی کلینوپیروکسن بیانگر محدوده دمایی 1100 تا 1150 درجه سانتیگراد و فشارهای 2 تا 13کیلوبار برای تبلور ماگماست.
مقاله پژوهشی
زمین شناسی محیط زیست و مهندسی
شهرزاد فریادی؛ علی علوی نائینی
چکیده
پدیده تغییر اقلیم بهعنوان یکی از بحرانهای محیط زیستی شناخته میشود که باعث افزایش نگرانیهای بسیار زیادی در جوامع بشری شدهاست. با توجه به نقش پررنگ انسانها در تولید گازهای گلخانهای، در این مقاله با انجام مدلسازی برای پیشبینی اقلیم آتی شهر تهران بر اساس سه سناریوی خوشبینانه، بدبینانه و یک سناریوی نه بدبینانه و نه خوش ...
بیشتر
پدیده تغییر اقلیم بهعنوان یکی از بحرانهای محیط زیستی شناخته میشود که باعث افزایش نگرانیهای بسیار زیادی در جوامع بشری شدهاست. با توجه به نقش پررنگ انسانها در تولید گازهای گلخانهای، در این مقاله با انجام مدلسازی برای پیشبینی اقلیم آتی شهر تهران بر اساس سه سناریوی خوشبینانه، بدبینانه و یک سناریوی نه بدبینانه و نه خوش بینانه، تغییرات پارامترهای جوی در بازه زمانی بین سال های 2046 تا 2065 بررسی شده است که مطابق با هر سه سناریوی محتمل، میزان بارندگیها کاهش و دمای هوا افزایش خواهد یافت. همچنین در این مقاله برای مدلسازی تغییراقلیم از نرم افزار LARS-WG استفاده گردیده است. LARS-WG ﻧﻤﻮﻧـﻪ اى از ﻣـﺪل ﻫـﺎى ﻣﻮﻟـﺪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫـﺎى ﻫﻮاﺷﻨﺎﺳﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاى ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزى داده های آب و ﻫﻮاﻳﻰ ﺑـﺮاى زﻣـﺎن ﺣـﺎل و آﻳﻨﺪه در ﻳﻚ منطقه به کار میرود. سپس با توجه به نقش سوختهای فسیلی در تشدید این پدیده و همچنین مشخص نمودن سهم هر یک از انواع حملونقل در تولید کربن، به سیاستهای موجود پیرامون کاهش مصرف سوختهای فسیلی اشاره شده است. در انتها با توجه به لزوم مشارکت مردم در جنبههای مختلف سیاستگذاریها اعم از رفتاری- اجتماعی و تکنولوژیکی – فنی، راهکارهای مناسب جهت کاهش تولید کربن در حوزه حملونقل ارائه شده است.
مقاله پژوهشی
رسوب شناسی
هاجر غفله مرمضی؛ فردین موسیوند؛ علیرضا زراسوندی
چکیده
کانسار روی- سرب گلزرد در کمربند فلززایی ملایر- اصفهان، در پهنه سنندج- سیرجان در شمالشرق شهر الیگودرز استان لرستان واقع شده است. کانهزایی در دو افق چینهشناسی کانهدار در سنگهای شیل و ماسهسنگ دگرگونشده ژوراسیک رخ داده است. دو رخساره کانسنگ در پیکرههای معدنی کانسار تشخیص داده شد که عبارتند از: 1) رخساره رگه- رگچهای یا استرینگر(Stringer) ...
بیشتر
کانسار روی- سرب گلزرد در کمربند فلززایی ملایر- اصفهان، در پهنه سنندج- سیرجان در شمالشرق شهر الیگودرز استان لرستان واقع شده است. کانهزایی در دو افق چینهشناسی کانهدار در سنگهای شیل و ماسهسنگ دگرگونشده ژوراسیک رخ داده است. دو رخساره کانسنگ در پیکرههای معدنی کانسار تشخیص داده شد که عبارتند از: 1) رخساره رگه- رگچهای یا استرینگر(Stringer) و 2) رخساره لایهای (Bedded). پاراژنز کانی ها در کانسنگ شامل کانیهای اولیه پیریت، اسفالریت، گالن و کالکوپیریت و کانیهای ثانویه سروزیت، اسمیتزونیت، آزوریت، مالاکیت بوده و کانیهای باطله بیشتر شامل کوارتز، کلریت، کلسیت و کانیهای رسی می باشد. در کانسار گلزرد پهنهبندی فلزی و کانیشناسی نیز دیده میشود. انواع دگرسانیها در کانسارگلزرد بهترتیب از مرکز به سمت کنارهها عمدتاً شامل سیلیسی-کربناتی و کلریتی بوده که پهنهبندی واضحی دارند. براساس مطالعات ساخت و بافت، کانی شناسی، رخساره های کانه دار، پهنه بندی دگرسانی و ویژگیهای ژئوشیمیایی، کانیزایی روی- سرب در محدوده معدنی گلزرد از نوع رسوبی- بروندمی (SEDEX) تیپ سیلوین (Selwyn) است که بعداً در اثر فازکوهزایی سیمرین پسین و فازکوهزایی لارامید دچار دگرشکلی و دگرگونی در حد رخساره شیست سبز شده است.
مقاله پژوهشی
رسوب شناسی
علی حسین جلیلیان
چکیده
سنگهای کربناته بهخصوص دولومیتها از رخسارههای چیره توالی رسوبی مزوزوئیک زاگرس هستند و در بسیاری از میدانهای نفت و گاز منطقه نقش مخزن را ایفا میکنند. بهمنظور آگاهی از نحوه عملکرد فرایندهای رسوبی و دیاژنتیکی در تشکیل دولومیتهای تریاس تا نئوکومین بخش خاوری زاگرس بلند، در این تحقیق رخنمونهای کربناته کوه خانهکت بررسی ...
بیشتر
سنگهای کربناته بهخصوص دولومیتها از رخسارههای چیره توالی رسوبی مزوزوئیک زاگرس هستند و در بسیاری از میدانهای نفت و گاز منطقه نقش مخزن را ایفا میکنند. بهمنظور آگاهی از نحوه عملکرد فرایندهای رسوبی و دیاژنتیکی در تشکیل دولومیتهای تریاس تا نئوکومین بخش خاوری زاگرس بلند، در این تحقیق رخنمونهای کربناته کوه خانهکت بررسی شدهاند. دادههای زمینشناسی، پتروگرافی و زمینشیمی بهشناخت چهار مدل دولومیتیشدن در این کربناتها منجر شد. دولومیتهای تریاس زیرین-میانی و ژوراسیک بالایی از لایههای ضخیم تا متوسط و بلورهای متوسط تا ریز نسبتاً منظم تشکیل شدهاند. ترکیب ایدهآل و نسبت ایزوتوپی اکسیژن سنگین (25/1- تا PDB ‰20/3+) در کنار حضور چشمگیر تبخیریها نشانه ارتباط این دولومیتها با تغلیظ و فرونشست شورابههای تبخیری (مدل برگشتی) است. بخش دولومیتی تریاس بالایی زاگرس، شامل دولومیتهای تودهای با بلورهای درشت و متوسط دارای ترکیب ایزوتوپی اکسیژن سبک (35/2- تا PDB ‰10/8-) است. کانیشناسی و زمینشیمی این دولومیتها حاکی از دمای نسبتاً زیاد محیط تشکیل و دخالت عوامل دیاژنتیک زیرسطحی از جمله تجدید تبلور در اعماق زمین (مدل دفنی) است. دولومیتهای ژوراسیک زیرین غالباً ریزبلور هستند و نسبت ایزوتوپی اکسیژن سنگین (20/2- تا PDB ‰61/2) دارند.
مقاله پژوهشی
چینه شناسی و فسیل شناسی
آرش شعبانپور حقیقی؛ لیدا بخشنده؛ طیبه محتاط؛ مسعود زمانی پدرام؛ حمید وزیری
چکیده
در این مطالعه رسوبات کرتاسه بالایی حوضه زاگرس، حوضه فارس، برش پیرغیب به منظور بررسی زیستچینهنگاری و تغییرات سطح آب دریا مورد بررسی قرار گرفتند. این رسوبات دارای 206 متر ضخامت بوده که از طبقات سنگ آهک، شیل، مارن و مارن آهکی تشکیل شده است. مطالعات انجام شده بر روی فرامینیفرها در این برش منجر به شناسایی 70 گونه متعلق به 16 جنس از ...
بیشتر
در این مطالعه رسوبات کرتاسه بالایی حوضه زاگرس، حوضه فارس، برش پیرغیب به منظور بررسی زیستچینهنگاری و تغییرات سطح آب دریا مورد بررسی قرار گرفتند. این رسوبات دارای 206 متر ضخامت بوده که از طبقات سنگ آهک، شیل، مارن و مارن آهکی تشکیل شده است. مطالعات انجام شده بر روی فرامینیفرها در این برش منجر به شناسایی 70 گونه متعلق به 16 جنس از فرامینیفرهای پلانکتونیک شد. برمبنای فرامینیفرهای پلانکتونیک، رسوبات کرتاسه بالایی به 9 بایوزون جهانی تقسیم شدهاند که این بایوزونها از قدیم به جدید عبارتند از : بایوزون شماره یک : Dicarinella concavata Interval Zone ، بایوزون شماره دو: Dicarinella asymetrica Total Range Zone، بایوزون شماره سه: Globotruncanita elevata Partial range zone ، بایوزون شماره چهار: Globotruncana ventricosa Interval Zone ، بایوزون شماره پنج: Radotruncana calcarata Interval ، بایوزون شماره شش: Globotruncanella havanensis Partial range zone ، بایوزون شماره هفت: Globotruncana aegyptiaca Interval zone ، بایوزون شماره هشت : Gansserina gansseri Interval zone، بایوزون شماره نه :Contusotruncana contusa Interval Zone رسوبات کرتاسه بالایی در منطقه مورد مطالعه برمبنای فرامینیفرهای پلانکتونیک، دارای سن کنیاسین – ماستریشتین پسین است. با توجه به بررسی مورفوتایپهای فرامینیفرهای پلانکتون عمق حوضه رسوبی روند افزایشی از کنیاسین تا سانتونین میانی را نشان می دهد. هر چند در زمان سانتونین بالایی عمق حوضه کاهش مییابد .و دوباره در ابتدای کامپانین حوضه رسوبی عمیق میشود ، در انتهای کامپانین ونزدیک به مرز کامپانین- ماستریشتین کم عمق شدگی حوضه و پسروی را مشاهده میکنید.
مقاله پژوهشی
زمین شناسی اقتصادی
افشین اکبرپور؛ مسعود مصلحی
چکیده
کانسار آهن یاپل در شمالغربی زون ساختاری سنندج-سیرجان واقع شده است. مجموعهای از سنگهای دگرگونی پالئوزوئیک شامل شیست سبز، میکاشیست، کلریت شیست با درجه دگرگونی رخساره شیست سبز همراه با اسکارن و مرمر در این محدوده رخنمون دارند. توده نفوذی لوکوگرانیتی با سن ژوراسیک در شمالغرب کانیسازی یاپل با روند شمالشرق-جنوب-غرب رخنمون دارد ...
بیشتر
کانسار آهن یاپل در شمالغربی زون ساختاری سنندج-سیرجان واقع شده است. مجموعهای از سنگهای دگرگونی پالئوزوئیک شامل شیست سبز، میکاشیست، کلریت شیست با درجه دگرگونی رخساره شیست سبز همراه با اسکارن و مرمر در این محدوده رخنمون دارند. توده نفوذی لوکوگرانیتی با سن ژوراسیک در شمالغرب کانیسازی یاپل با روند شمالشرق-جنوب-غرب رخنمون دارد که مجموعه سنگهای پالئوزوئیک را قطع کرده است. کانی سازی آهن در این محدوده، غالبا" بصورت منیتیت است که به شکلهای عدسی، رگهای، رگچهای و دانه پراکنده است که در گارنت شیستها و شیستهای سبز و حد فاصل مرمرها تشکیل شده است. کانسار دارای بافتهای پراکنده، تودهای، جانشینی و شبکهای است. هالههای دگرسانی شامل اپیدوتی، کلریتی، هماتیتی، آرژیلی و سیلیسی است. کانیهای باطله بیشتر گارنت، کلریت، اکتینولیت، اپیدوت و کوارتز هستندکه گاهی با کانیهای رسی و کلسیت همراهی میشوند. حضور اپیدوت، و آکتینولیت و ترمولیت که گاهی با گارنت نیز همراه است، نشانۀ یک فاز پیرو متاسوماتیسم تاخیری است که با کانی سازی منیتیت همراه است. است می باشد. بر پایه شیمی کانی منیتیت، تغییرات عناصر کبالت، نیکل، سیلیسیوم، وانادیم و آلومینیوم و الگوی پراکندگی عناصر کمیاب کانهزایی آهن یاپل شباهت زیادی با کانسارهای نوع اسکارنی دارد.
مقاله پژوهشی
چینه شناسی و فسیل شناسی
حسین غلامعلیان؛ رویا فناطی رشیدی
چکیده
چینههای سازند کژدمی به سن آلبین میانی - سنومانین در برش انگوران (شمال باختری بندرعباس) مورد بررسی قرار گرفته و هشت گونه (متعلق به هشت جنس) از ردهی خارداران در آن شناسایی شده است. گونههای یاد شده عبارتند از: Tetragramma malbosii, Orthopsis ruppelli, Phyllobrissus aff. angustatus, Epiaster dartoni, Hemiaster sp., Pliotoxaster comanchei, Iraniaster douvillei, Coenholectypus planatus. گونهی Iraniaster douvillei قبلا از ...
بیشتر
چینههای سازند کژدمی به سن آلبین میانی - سنومانین در برش انگوران (شمال باختری بندرعباس) مورد بررسی قرار گرفته و هشت گونه (متعلق به هشت جنس) از ردهی خارداران در آن شناسایی شده است. گونههای یاد شده عبارتند از: Tetragramma malbosii, Orthopsis ruppelli, Phyllobrissus aff. angustatus, Epiaster dartoni, Hemiaster sp., Pliotoxaster comanchei, Iraniaster douvillei, Coenholectypus planatus. گونهی Iraniaster douvillei قبلا از لایههای کنیاسین تا سانتونین باختر زاگرس (زون لرستان) گزارش شده بود که در پژوهش حاضر وجود آن در لایههای آلبین – سنومانین نیز ثابت شد و بنابراین محدودهی سنی آلبین تا سانتونین برای آن پیشنهاد میشود. براساس مطالعهی روزنبران همراه با خارداران، سازند کژدمی در محدودهی مورد بررسی سن آلبین میانی تا سنومانین پیشین دارد. این سازند با یک مرز پیوسته بر روی سازند داریان قرار میگیرد، اما مرز بالایی آن با سازند گورپی ناپیوسته است.
مقاله پژوهشی
زمین ساخت
علی بندگانی؛ علی یساقی؛ محسن الیاسی
چکیده
در این مقاله تکامل ساختاری پهنه گسله بمو در بخش چین خورده زاگرس به عنوان نمونه ای از پهنه های گسلی با روند شمال خاوری و با استفاده از تحلیل جنبشی و دینامیکی ساختارهای موجود در آن ارائه شده است. با توجه به این داده ها، دو مرحله کوتاه شدگی با روند های NE و NNE در منطقه تبیین شده است. بر این اساس راستای تنش فشارشی در ابتدا بصورت NE تحلیل گردیده ...
بیشتر
در این مقاله تکامل ساختاری پهنه گسله بمو در بخش چین خورده زاگرس به عنوان نمونه ای از پهنه های گسلی با روند شمال خاوری و با استفاده از تحلیل جنبشی و دینامیکی ساختارهای موجود در آن ارائه شده است. با توجه به این داده ها، دو مرحله کوتاه شدگی با روند های NE و NNE در منطقه تبیین شده است. بر این اساس راستای تنش فشارشی در ابتدا بصورت NE تحلیل گردیده که باعث تشکیل گسل عرضی بمو با سازوکار امتدادلغز چپ بر شده است. این مرحله از دگرشکلی با توجه به متاثر شدن نهشته های الیگوسن–اوایل میوسن احتمالا در این زمان روی داده است. در ادامه دگرشکلی و متاثر از تغییر جهت کوتاهشدگی در پهنه همگرایی برخوردی ورق عربی با ایران مرکزی در میوسن پسین-پلیوسن، راستای تنش فشارشی عامل دگرشکلی در پهنه گسله بمو به NNE تغییر نموده است. چنین تغییری منجر به توسعه ساختارهای جوان تر به صورت چین خوردگی و گسلش معکوس در پهنه گسله بمو گردیده است و نشان می دهد که پهنه گسله بمو و دیگر پهنه های گسلی با روند شمال خاوری-جنوب باختری همچون گسل های با روند شمال باختری- جنوب خاوری متاثر از تغییر جهت همگرایی برخوردی در زاگرس بوده اند.
مقاله پژوهشی
سنگ شناسی
سارا شکیبا؛ علی اصغر سپاهی گرو؛ محمدرضا قاسمپور؛ کازو ناکاشیما
چکیده
توده پلوتونیکی الوند یکی از بزرگترین تودههای نفوذی در بخش شمالی زون سنندج - سیرجان است که در جنوب شهر همدان واقع شده است. این توده متشکل از گرانیتوئیدهای پورفیری، لوکوکرات، سنگهای نفوذی بازیک و آنکلاوهای به اندازههای متفاوت و به اشکال مختلف دیده می شوند. بیوتیتهای موجود در مونزوگرانیت پورفیروئید، دیوریت، آنکلاو میکروگرانولار ...
بیشتر
توده پلوتونیکی الوند یکی از بزرگترین تودههای نفوذی در بخش شمالی زون سنندج - سیرجان است که در جنوب شهر همدان واقع شده است. این توده متشکل از گرانیتوئیدهای پورفیری، لوکوکرات، سنگهای نفوذی بازیک و آنکلاوهای به اندازههای متفاوت و به اشکال مختلف دیده می شوند. بیوتیتهای موجود در مونزوگرانیت پورفیروئید، دیوریت، آنکلاو میکروگرانولار فلسیک، آنکلاو میکروگرانولار مافیک و آنکلاو سورمیکاسه در قلمرو بیوتیتهای منیزیمدار و بیوتیتهای موجود در نوریتها در قلمرو فلوگوپیت، واقع شدهاند. ارتوپیروکسنهای نوریت در محدوده کلینوانستاتیت و ارتوپیروکسن آنکلاو میکروگرانولار مافیک در محدوده کلینوفروسیلیت میباشند. بر پایه دماسنجی بر مبنای میزان Ti موجود در بیوتیتها، مونزوگرانیت 662 تا 734، نوریت 688 تا 776، دیوریت 598 تا 724، آنکلاو سورمیکاسه 662 تا 687، آنکلاو میکروگرانولار فلسیک 694 تا 712 و آنکلاو میکروگرانولار مافیک 635 تا 737 درجه سانتیگراد را نشان میدهند. بر اساس ترکیب شیمیایی بیوتیت و ارتوپیروکسن ماگمای سازنده آنکلاوهای توده پلوتونیک الوند و سنگ میزبان آنها در گستره آهکی - قلیایی قرار گرفتهاند. ارتوپیروکسنهای نوریت و آنکلاو میکروگرانولار مافیک نشان میدهد مجموعه نفوذی الوند در رده سنگهایی با فوگاسیته اکسیژن بالا جای میگیرند، که از صفات آهکی-قلیایی بودن توده میباشد، که با ویژگیهای تکتونوماگمایی محیطهای وابسته به فرورانش همخوانی دارد.
مقاله پژوهشی
چینه شناسی و فسیل شناسی
بهزاد سعیدی رضوی؛ مژگان ریخته گرزاده؛ سعیده سنماری
چکیده
به منظور مطالعه،زیست چینه نگاری سازندهای سروک و ایلام در چاه های A1 و A2 میدان نفتی بینک، B میدان نفتی گچساران، C میدان نفتی آغاجاری و D میدان نفتی رگ سفید، تعداد زیادی مقطع نازک میکروسکپی مورد مطالعه قرار گرفته است. در مطالعه زیست چینه نگاری 5 بایوزون در سازندهای سروک و ایلام در میدان های فوق معرفی شد که به شرح زیر می باشند: 1- Oligostegina flood ...
بیشتر
به منظور مطالعه،زیست چینه نگاری سازندهای سروک و ایلام در چاه های A1 و A2 میدان نفتی بینک، B میدان نفتی گچساران، C میدان نفتی آغاجاری و D میدان نفتی رگ سفید، تعداد زیادی مقطع نازک میکروسکپی مورد مطالعه قرار گرفته است. در مطالعه زیست چینه نگاری 5 بایوزون در سازندهای سروک و ایلام در میدان های فوق معرفی شد که به شرح زیر می باشند: 1- Oligostegina flood zone, 2- Nezzazata – Alveolinids assemblage zone, 3- Rudist debris zone, 4- Nezzazatinella – Dicyclina assemblage zone, 5- Rotalia skourensis – algae assemblage zone and Oligostegina flood zone. براساس مطالعه روزنبران سن سازند سروک از آلبین پسین تا تورونین و برای سازند ایلام از کنیاسین تا سانتونین درنظر گرفته شده است. براساس تطابق زیست چینه نگاری و بررسی ضخامت بایوزون های معرفی شده در دو سازند مورد مطالعه، عمق حوضه ی زاگرس از شمال غرب به سمت جنوب شرق کاهش چشمگیری دارد..
مقاله پژوهشی
زمین ساخت
فیروزه شواخی؛ سعید معدنی پور؛ ابراهیم راستاد
چکیده
منطقه جنوب در پایانه جنوب باختری سامانه گسلی قم- زفره در ایران مرکزی واقع است. تحلیل ساختاری این منطقه، نشاندهنده آن است که گسلهای راندگی اولیه با روند عمومی خاوری– باختری تا شمال باختری– جنوب خاوری همچون گسل فسخود واقع بهطور عمده مجموعه واحدهای رسوبی قدیمی پرمین– تریاس (سازندهای جمال، نایبند و شتری) را بر روی واحدهای ...
بیشتر
منطقه جنوب در پایانه جنوب باختری سامانه گسلی قم- زفره در ایران مرکزی واقع است. تحلیل ساختاری این منطقه، نشاندهنده آن است که گسلهای راندگی اولیه با روند عمومی خاوری– باختری تا شمال باختری– جنوب خاوری همچون گسل فسخود واقع بهطور عمده مجموعه واحدهای رسوبی قدیمی پرمین– تریاس (سازندهای جمال، نایبند و شتری) را بر روی واحدهای جوانتر رانده است. این مجموعه در ادامه توسط گسلهای امتدادلغز با روندهای شمال باختر– جنوب خاور و شمال خاور– جنوب باختر قطع و جابجا شدهاند. این مجموعههای امتدادلغز جوانتر از ائوسن، در ارتباط با فعالیتهای راستالغز گسل قم- زفره بوده و ردههای پایینتر منشعب شده از پهنه اصلی این گسل میباشند. تلفیق دادههای ساختاری و شواهد زمانبندی تغییرشکل بدست آمده از ناپیوستگیهای عمده نشانگر آن است که این منطقه در بازه زمانی قبل از کرتاسه زیرین چینخوردگی ناحیهای را پشت سر گذاشته است و در ادامه در بازه زمانی کرتاسه زیرین مطابق با سایر بخشهای ایران مرکزی کشش ناحیه ای را متحمل شده است. راندگیهای مشاهده شده در منطقه، در بازه زمانی پس از کرتاسه زیرین در منطقه اتفاق افتاده است. و در نهایت تغییرشکلهای جوانتر از الیگوسن مرتبط با ردههای گسلی، گسل قم– زفره ساختارهای قدیمیتر را قطع و جابجا نموده است.