دوره 34 (1403)
دوره 33 (1402)
شماره 4
زمستان 1402، سال سی و سوم، شماره 4، پیاپی 130
شماره 3
پاییز 1402، سال سی و سوم، شماره 3، پیاپی 129
شماره 2
تابستان 1402، سال سی و سوم، شماره 2، پیاپی 128
شماره 1
بهار 1402، سال سی و سوم، شماره 1، پیاپی 127
دوره 32 (1401)
دوره 31 (1400)
دوره 30 (1399)
دوره 29 (1398-1399)
دوره 28 (1397-1398)
دوره 27 (1396-1397)
دوره 26 (1395-1396)
دوره 25 (1394-1395)
دوره 24 (1393-1394)
دوره 23 (1392-1393)
دوره 22 (1391-1392)
دوره 21 (1390-1391)
دوره 20 (1389-1390)
دوره 19 (1388-1389)
دوره 18 (1387-1388)
دوره 17 (1386-1387)
دوره 16 (1385-1386)
سخن سردبیر
سخن سردبیر

محمدرضا قاسمی

دوره 33، شماره 1 ، فروردین 1402، صفحه 1-2

https://doi.org/10.22071/gsj.1402.168467

چکیده
  فصلنامه علوم زمین با گذشت 31 سال از انتشار نخستین شماره خود در پاییز سال 1370، پویا و پرانگیزه به سی و سومین سال حضورش در جامعه علوم زمین کشور وارد می‌شود. پیروزی فصلنامه در انتشار مقاله‌های دانشی ارزشمند و گردآوردن جامعه مخاطبان علاقمند، وامدار تلاش و همراهی صمیمانه چندین گروه است که بایسته است از همه آنان سپاسگزاری کنم.نخست از سردبیران ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
سنگ‌چینه‌نگاری، رخساره‌ها و ارزیابی شرایط ته‌نشینی طبقات لیگنیت‌دار میوسن پسین بر مبنای شواهد فسیل‌شناسی و رسوب‌شناختی، در گستره خاوری تبریز

عنایت الله حق‌فرشی؛ پیمان رضائی؛ سیدرضا موسوی حرمی؛ محمد فریدی

دوره 33، شماره 1 ، فروردین 1402، صفحه 3-26

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.343773.2001

چکیده
  طبقات لیگنیت‌دار تبریز در زمره سازندهای نئوژن ناحیه شمال باختری کشور است که گسترش آن در حومه خاوری شهر تبریز می‌باشد. رخساره‌های رسوبی آن شامل گروه‌های رخساره‌ای آواری‌های ریزدانه، ماسه‌سنگ‌ها، سنگ‌های آهکی و رخساره‌های لیگنیت‌دار، توف و ریزرخساره‌ها و رخساره‌سنگی‌های (پتروفاسیس‌ها) زیر مجموعه آنها هستند. در این پژوهش، ...  بیشتر

مقاله پژوهشی زمین شناسی نفت
بررسی پتانسیل هیدروکربورزایی سازند کژدمی در برش‌های تنگ ماغر و پرچستان و مقایسه آن با دیگر میادین نفتی در حوضه زاگرس

هانیه قاینی؛ محمد حسین محمودی قرائی

دوره 33، شماره 1 ، فروردین 1402، صفحه 27-42

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.350594.2014

چکیده
  بررسی توان هیدروکربورزایی سازند کژدمی، به عنوان مهمترین سنگ  منشأ نفت در حوضه رسوبی زاگرس، اهمیت زیادی دارد. گسترش سازند کژدمی در حوضه زاگرس، با تفاوت هایی در ژرفا و شرایط رسوب گذاری زون های مختلف این حوضه و تغییراتی نظیر تنوع در رخساره های رسوبی و میزان حفظ شدگی ماده آلی همراه بوده است. در این مطالعه تعداد 5 نمونه شیل سیاه از ...  بیشتر

مقاله پژوهشی زمین شناسی محیط زیست و مهندسی
مطالعات آزمایشگاهی بررسی اثر درزه بر ارتعاش ذرات در بلوک های سنگ آهک

عباس ذوالفقاری؛ ماشاء اله خامه چیان؛ محمدرضا نیکودل؛ عبدالله سهرابی بیدار

دوره 33، شماره 1 ، فروردین 1402، صفحه 43-54

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.352619.2021

چکیده
  اثر همزمان تعداد درزه، بازشدگی، نوع و ستبرای پرشدگی بر میزان ارتعاش ناشی از انتشار امواج در چهار بلوک سنگ  آهک خشک و همسان به ابعاد 10×10×50 سانتی‌متر مطالعه شد. بیشینه ارتعاش ذرات در بلوک‌های سنگ بکر و درزه دار در سه جهت عمود برهم توسط ژئوفون سه مؤلفه ای ثبت شد. در بلوک شماره 1 با یک درزه در وسط بلوک، میزان بازشدگی درزه از 3- 6- ...  بیشتر

مقاله مروری ژئوفیزیک
تعیین مکان مناسب برای احداث ایستگاه VLBI در منطقه خاورمیانه جهت کاهش خطای برآورد متغیرهای توجیه زمین در دوره مشاهداتی CONT17

اصغر راست بود؛ محسن صاحبی ایلخچی

دوره 33، شماره 1 ، فروردین 1402، صفحه 55-68

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.320993.1966

چکیده
  تداخل‌سنجی طول مبنای بسیار بلند (Very Long Baseline Interferometry) یا به اختصار VLBI یکی از ر‌وش‌های مهم در علم ژئودزی می‌باشد. از جمله توانایی‌های این روش می‌توان به ایجاد چارچوب مرجع سماوی بین‌المللی (International Celestial Reference Frame)، تعیین متغیرهای توجیه زمین (Earth Orientation Parameters)، مختصات ایستگاه مشاهداتی با دقت بسیار بالا و متغیر انحراف نور اشاره کرد. کارهای ...  بیشتر

مقاله پژوهشی زمین ساخت
بررسی رژیم تنش لرزه‌زمین‌ساختی دشت گرگان، با استفاده از وارون‌سازی سازوکار کانونی زمین‌لرزه‌ها

فرشته جعفری‌حاجتی؛ مریم آق اتابای؛ مجید نعمتی؛ علی بیگلری فدافن

دوره 33، شماره 1 ، فروردین 1402، صفحه 69-86

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.350314.2012

چکیده
  در این پژوهش برای درک وضعیت زمین‌ساختی کنونی دشت گرگان در خاور حوضه کاسپین جنوبی، تنش زمین‌ساختی این منطقه و مجاور آن با استفاده از وارون‌سازی داده‌های سازوکار کانونی زمین‌لرزه‌ها برآورد شد. برای این منظور، افزون بر تحلیل سازوکارهای کانونی حل شده توسط منابع مختلف، برای تعدادی از زمین‌لرزه‌های دارای اطلاعات مناسب و کافی، سازوکار ...  بیشتر

مقاله مروری زمین ساخت
رویدادهای کوهزایی و خشکی‏ زایی در ایران

محمدرضا قاسمی؛ علی آقانباتی؛ عبدالله سعیدی

دوره 33، شماره 1 ، فروردین 1402، صفحه 87-106

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.324032.1970

چکیده
  مقایسه رویدادهای کوهزایی و خشکی‏ زایی ایران با رویدادهایی که در بخش‏ های گوناگون دنیا و در محیط‏ های زمین‏ ساختی متفاوت شناسایی شده اند، سبب نوعی سردرگمی در ادبیات زمین ‏شناسی ایران شده است. ما پس از مرور کوتاه ماهیت فرایندهای کوهزایی شناخته شده در دنیا و بررسی مسئله‏ های در پیوند با مقایسه‏ های یادشده در بالا، تلاش کرده‏ایم ...  بیشتر

مقاله پژوهشی سنگ شناسی
تبلور آمفیبول و نقش آن در شکل‌گیری سنگ‌های آداکیتی مجموعه آذرین ملایر-بروجرد

امیر اثنی‌عشری؛ ماسیمو تیه پولو

دوره 33، شماره 1 ، فروردین 1402، صفحه 107-122

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.347030.2006

چکیده
  نوار سنندج- سیرجان کمان قاره‌ای فعالی است که حاصل فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس به زیر ایران مرکزی است و میزبان مجموعه آذرین ملایر- بروجرد است. به‌تازگی در این مجموعه نمونه‌هایی با ویژگی سنگ‌های آداکیتی گزارش شده است. مطالعه پیش‌رو نشان می‌دهد که از فرایندهای پتروژنتیکی مختلفی که برای تشکیل سنگ‌های آداکیتی پیشنهاد شده دو فرایند ...  بیشتر

مقاله پژوهشی سنگ شناسی
پتروژنز گرانیتوییدهای دلفارد (شمال باختر جیرفت): شواهدی از وجود جایگاه کمان آتشفشانی در بخش جنوبی کمربند ارومیه – دختر

زینب رحمانیان؛ غلامرضا قدمی؛ حمید احمدی پور؛ محمد پوستی

دوره 33، شماره 1 ، فروردین 1402، صفحه 123-142

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.349172.2010

چکیده
  گرانیتوییدهای دلفارد در جنوب خاور استان کرمان قرار داشته و در حاشیه‌ها، ترکیب کوارتزدیوریتی دارند. کوارتزدیوریت‌ها شامل کانی‌های اصلی پلاژیوکلاز، آمفیبول و  بیوتیت هستند و مطالعات حاضر نشان می‌دهد این سنگ‌ها، گرانیتوییدهای نوع I بوده و به سری ماگمایی کالکوآلکالن تعلق دارند. غنی‌شدگی از عناصر نادر خاکی سبک  نسبت به عناصر ...  بیشتر

مقاله پژوهشی سنگ شناسی
نسبت‌های ایزوتوپی Sr-Nd-Pb و زمین‌شیمی سنگ‌های پلوتونیک بی‌هنجاری (آنومالی) 21A، منطقه متالوژنی بافق (ایران مرکزی): شاهدی بر ماگماتیسم اواخر نئوپروتروزوییک

نیلوفر نایبی؛ داریوش اسماعیلی؛ سروش مدبری؛ ریوکی شینجو

دوره 33، شماره 1 ، فروردین 1402، صفحه 143-160

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.353903.2022

چکیده
  ناحیه بی‌هنجاری (آنومالی) 21A به‌عنوان بخشی از کانسارهای آهن- آپاتیت منطقه فلززایی (متالوژنی) آهن بافق بخشی از زون ایران مرکزی را شامل می‌شود که در این ناحیه طیفی از سنگ‌های آذرین، رسوبی و دگرگونی رخنمون دارند.  سنگ‌های آذرین این ناحیه منطقه با دارا بودن دامنه تغییرات محدود زمین‌شیمیایی عمدتا در محدوده مونزونیت تا مونزودیوریت ...  بیشتر

مقاله پژوهشی سنگ شناسی
زمین‌شیمی و سنگ‌شناسی سنگ‌های آتشفشانی بازیک تریاس بالایی جنوب پل سفید، البرزمرکزی

سعید ثمربخش؛ محمد هاشم امامی؛ سید مجبتی مرتضوی؛ منصور وثوقی عابدینی

دوره 33، شماره 1 ، فروردین 1402، صفحه 161-178

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.314965.1954

چکیده
  منطقه مورد مطالعه به لحاظ ساختاری متعلق به گستره زمین‌ساختی البرز مرکزی بوده و در فاصله 50 کیلومتری شمال شهرستان قائم‌شهر قرار دارد. طیف ترکیبی سنگ‌های آتشفشانی منطقه، متشکل از بازالت، آندزیت، تراکی آندزیت و دولریت حاصل عملکرد فرایندهای تبلور تفریقی و گاه آلودگی بوده است. بافت های پورفیریتیک تا مگاپورفیریتیک با خمیره  میکرولیتی، ...  بیشتر

مقاله پژوهشی زمین شناسی اقتصادی
سنگ‌شناسی، ژئوشیمی و ماهیت شیمیایی سنگ‌های میزبان کانسارهای منگنز گفت و محمدآباد، در توالی آتشفشانی- رسوبی کرتاسه پسین جنوب باختر سبزوار

شقایق سادات هاشم‌پور؛ سجاد مغفوری؛ ابراهیم راستاد

دوره 33، شماره 1 ، فروردین 1402، صفحه 179-196

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.341490.1996

چکیده
  کانسارهای منگنز گفت و محمدآباد در ناحیه جنوب باختر سبزوار و در توالی آتشفشانی- رسوبی کرتاسه پسین تشکیل شده‌اند. این توالی در داخل یک ساختار چین‌خورده به طول 100 کیلومتر با روند شمال‌خاور- جنوب‌باختر قرار گرفته است که کانسار منگنز گفت در یال جنوبی تاقدیس شمالی و در توالی سنگی واحد اول از ستون چینه‌شناسی ناحیه‌ای جنوب‌باختر سبزوار ...  بیشتر

مقاله پژوهشی زمین شناسی اقتصادی
رهیافتی بر منشأ کانسار سرب و روی نینه محلات، استان مرکزی با استفاده از مطالعات کانی‌شناسی، میانبارهای سیال و ایزوتوپ پایدار (C-O-S)

شایان اکرمی؛ محمد علی علی آبادی؛ محمدرضا هزاره؛ عباس عسگری؛ طیبه رمضانی

دوره 33، شماره 1 ، فروردین 1402، صفحه 197-212

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.314372.1951

چکیده
  کانسار سرب و روی نینه در خاور استان مرکزی، در واحدهای ژوراسیک میانی تا بالایی کمربند فلززایی ملایر- اصفهان قرار دارد. کانه‌زایی چینه‌کران و دیرزاد، در اشکال رگه‌ای، جانشینی و پرکننده فضاهای باز شامل کانه‌های اصلی گالن، اسفالریت و باریت با همراهی دگرسانی‌های دولومیتی و سیلیسی دیده می‌شوند. نتایج ریزدماسنجی میانبارهای سیال باریت ...  بیشتر