سخن سردبیر
دوره 20، شماره 77 ، آذر 1389، صفحه 1-1
چکیده
سخن سردبیر
بیشتر
سخن سردبیر
مقاله پژوهشی
خالده طهماسبی پور؛ عباس فاضلی
چکیده
معدن منگنز ونارچ در حدود 30 کیلومتری جنوب خاور شهرستان قم واقع شده است. بخش چیره رخنمونهای منطقه را سنگهای آذرآواری ائوسن میانی تا بالایی تشکیل میدهد. همچنین سنگهای رسوبی با سن اولیگومیوسن روی این تشکیلات آتشفشانی ائوسن قرار میگیرند. بهطور کلی در بیشتر معادن منگنز، خاک سرخ بههمراه منگنز دیده میشود که از مهمترین آنها ...
بیشتر
معدن منگنز ونارچ در حدود 30 کیلومتری جنوب خاور شهرستان قم واقع شده است. بخش چیره رخنمونهای منطقه را سنگهای آذرآواری ائوسن میانی تا بالایی تشکیل میدهد. همچنین سنگهای رسوبی با سن اولیگومیوسن روی این تشکیلات آتشفشانی ائوسن قرار میگیرند. بهطور کلی در بیشتر معادن منگنز، خاک سرخ بههمراه منگنز دیده میشود که از مهمترین آنها میتوان به منطقه ونارچ، معدن دربند و معدن دکتر اشاره کرد. میزان ذخیره احتمالی خاک سرخ (باطله) این معادن به ترتیب 5760 و 1920 هزار تن است. از دو معدن دکتر و دربند نمونهبرداری شد و نمونهها برای شناسایی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی و کانیشناسی، مورد آزمایشهای XRF، XRD و مطالعات میکروسکوپی قرار گرفتند. سپس برای بالا بردن عیار ماده خام به ترتیب از آزمایشهای تجزیه سرندی خشک، تر و Scrubbingوهمچنین برای طراحی تعداد آزمایشها از روش تاکوچی استفاده شد. بدین ترتیب عیار ماده معدنی 20 درصد افزایش یافت و رنگـدانهای با عیار 70 درصد بهدست آمد. برای تعیین کیفیت رنگدانه حاصل، آزمایشهای جذب روغن، قدرت پوشانندگی و فام انجام پذیرفت. نتایج نشان میدهد که رنگدانه حاصل، کیفیت مطلوبی دارد.
مقاله پژوهشی
نصرالله عباسی
چکیده
رسوبات فلیش کرتاسه آسیاب خرابه (30 متر) در باختر روستای سیه رود در منطقه جلفا، شمال باختر ایران، مرکب از کنگلومرا، ماسهسنگ، سیلتسنگ و گلسنگ یا مارن است که بیشتر مربوط به بخشهای A، B، D و E توالی بوما هستند. اثر فسیلهای متنوع بر روی سطوح زیرین لایههای ماسهسنگ و سیلتسنگ به صورت برجسته حفظ شدهاند که شامل:Bergaueria hemispherica, Bergaueria ...
بیشتر
رسوبات فلیش کرتاسه آسیاب خرابه (30 متر) در باختر روستای سیه رود در منطقه جلفا، شمال باختر ایران، مرکب از کنگلومرا، ماسهسنگ، سیلتسنگ و گلسنگ یا مارن است که بیشتر مربوط به بخشهای A، B، D و E توالی بوما هستند. اثر فسیلهای متنوع بر روی سطوح زیرین لایههای ماسهسنگ و سیلتسنگ به صورت برجسته حفظ شدهاند که شامل:Bergaueria hemispherica, Bergaueria isp., Cochlichnus isp., Granularia isp., Halopoa imbricate, Helminthoida crassa, Helminthopsis abeli, Imponoglyphus torquendus, Neonereites multiserialis, Paleodictyon latum, Paleodictyon cf. majus, Paleodictyon nodosum, Palaeophycus alternatus, Palaeophycus sulcatus, Phycodes templus, Phycodes isp., Planolites annularis, Planolites beverleyensis, Protovirgularia longespicata, Squamodictyon isp., Strobilorhaphe isp., Thalassinoides isp., Taphrhelminthopsis recta, Taphrhelminthopsis convolute, Treptichnus pollardiمیباشند. این اثر فسیلها بیشتر آثار خزشی- تغذیهای یا تغذیه ای رخساره اثرفسیلی نرئیتس هستند و بر پایه مجموعه اثر فسیلی در شش گروه قابل تقسیماند. این اثر فسیلها در دورههای پس از حادثه (post event) ایجاد شدهاند. به طوری که بر روی رسوبات گلی پس از جریانهای آشفته، اثر فعالیتهای زیستی باقی ماندهاند. فعالیت جانوران اثر ساز هنگام بالا بودن مواد غذایی در دسترس یا اکسیژن محلول افزایش یافته است. در مجموع بر اساس اثر فسیلهای یافت شده که متعلق به رخساره اثر فسیلی نرئیتس هستند، رسوبات مورد مطالعه در یک محیط ژرف حوضه رسوبی (Abyssal) نهشته شدهاند.
مقاله پژوهشی
صبا خدرزاده؛ عباس بحرودی
چکیده
مدلهای جعبه ماسه به منظور پژوهش و بررسی چگونگی ایجاد دگرشکلی در خلال کوهزایی است. جسم سخت پیشرونده، به عنوان پوسته قارهای غیر شکلپذیر در نظرگرفته میشود که از یک طرف به سمت فرادیواره ماسه، که نشانگر پوسته ضعیفتر و شکلپذیر است، حرکت میکند. ستبرای اولیه ماسه و نیز زاویه سطح گوه سخت (rigid indenter) قابل تغییر است. در همه مدلها ...
بیشتر
مدلهای جعبه ماسه به منظور پژوهش و بررسی چگونگی ایجاد دگرشکلی در خلال کوهزایی است. جسم سخت پیشرونده، به عنوان پوسته قارهای غیر شکلپذیر در نظرگرفته میشود که از یک طرف به سمت فرادیواره ماسه، که نشانگر پوسته ضعیفتر و شکلپذیر است، حرکت میکند. ستبرای اولیه ماسه و نیز زاویه سطح گوه سخت (rigid indenter) قابل تغییر است. در همه مدلها در دو طرف سطح گوه بین پیش شکنجها و پس شکنجها و در بالای لبه پیشرو گوه پیشرونده، ماسه بالا رانده میشود. سرعت شکلگیری چینهای شکنجی وابسته به ستبرای فرادیواره ماسهای، شکل گوه فرورونده و نرخ ریزش سطحی پشت شیبی است. تغییر ستبرای اولیه فرادیواره ماسهای، کنترل کننده فاصله و سرعت به وجود آمدن چینهای شکنجی است. هدف از انجام این کار آزمایشگاهی، بررسی و پژوهش در مورد کمربندهای رورانده، گوههای پیشرونده و نیز بررسی اثر شیب در زونهای برخوردی و ایجاد راندگیها و چینهای مرتبط با آنها است و نیز مقایسه مدل آزمایشگاهی با مدلهای طبیعی است.
مقاله پژوهشی
مهدی شهبازی؛ علی منصوریان
چکیده
دادههای زمینشناسی دارای زمینههای کاربردی بسیار گسترده اعم از اکتشاف معادن، سنگشناسی، بررسی لایههای زیر دریا، بررسی زمینساختها و گسلها، محیط زیست و... هستند. این دادههای مکانی دارای ماهیتی سهبعدی بوده و بنابراین مدلسازی، ارائه و نمایش سهبعدی دادههای زمینشناسی، فهم ماهیت آنها و ارتباط لایههای مختلف اطلاعاتی ...
بیشتر
دادههای زمینشناسی دارای زمینههای کاربردی بسیار گسترده اعم از اکتشاف معادن، سنگشناسی، بررسی لایههای زیر دریا، بررسی زمینساختها و گسلها، محیط زیست و... هستند. این دادههای مکانی دارای ماهیتی سهبعدی بوده و بنابراین مدلسازی، ارائه و نمایش سهبعدی دادههای زمینشناسی، فهم ماهیت آنها و ارتباط لایههای مختلف اطلاعاتی با یکدیگر را آسانتر و سریعتر میکند که این مهم، به نوبه خود، دقت و سرعت تصمیمگیریهایی را که به این دادهها وابستهاند را بالا میبرد. سیستمهای اطلاعات مکانی (GIS) تحت وب، ابزارهای بسیار مناسبی برای مدیریت و به اشتراکگذاری دادههای زمینشناسی هستند. اما تاکنون در طراحی و پیادهسازی این سیستمها توجه کمی به ماهیت سه بعدی دادههای زمینشناسی شده و بنابراین بیشتر سیستمهای اطلاعات مکانی زمینشناسی تحت وب بر مبنای دادههای دو بعدی ایجاد شدهاند. یکی از چالشهای مهم درارائه اطلاعات سهبعدی زمینشناسی در وب، بهکارگیری فرمتی مناسب برای تبدیل اطلاعات از محیط تولید به محیط وب است. چنین فرمتی باید دارای ویژگیهایی باشد که عبارتند از 1- امکان حمل دادههای زمینشناسی به صورت سهبعدی را در محیط وب داشته باشد. 2- قابلیت نمایش توسط مرورگرهای وب (Web Browser) را داشته باشد. 3- استاندارد بوده و استاندارد آن برای تولیدکنندگان اطلاعات مشخص باشد، بهگونهای که امکان تبدیل از هر محیط نرمافزاری سهبعدی به این فرمت استاندارد وجود داشته باشد. 4- باید قابلیت حمل اطلاعات توصیفی را داشته باشد. 5- امکان پرسش و پاسخ و تحلیل روی دادهها را فراهم سازد. به این ترتیب با توجه به اینکه تاکنون هیچ نرمافزاری که قادر باشد اطلاعات سهبعدی زمینشناسی را با تمامی ویژگیهای آن به محیط وب منتقل و نمایش دهد موجود نبوده است، در این نوشتار طراحی یک نرمافزار واسط با استفاده از X3D پیشنهاد شده است. X3D به عنوان یک فرمت استاندارد متن مبنا، برای نمایش گرافیکهای سهبعدی، توسط کنسرسیوم بین المللی Web 3D ارائه شده است. اگرچه این فرمت برای اهداف GISای طراحی و استاندارد نشده است، اما در این نوشتار کاربرد آن برای مدلسازی انواع عوارض و اطلاعات سهبعدی زمینشناسی و نمایش آنان در محیط GIS سه بعدی بررسی میشود.
مقاله پژوهشی
فاطمه صفری؛ محسن یزدی مقدم؛ فرشته سجادی
چکیده
به منظور شناسایی گونههای مختلف اربیتولینای موجود در سازند داریان و تعیین سن آنها، از آهکهای بخش بالاییسازند داریان در برش دشتک نمونهبرداری شد. بر اساس اندازه، شکل و پیچیدگی حجره جنینی اربیتولینا، پنج گونه متعلق به زیر جنس Mesorbitolina شامل Orbitolina (Mesorbitolina) lotzei, Orbitolina (M.) parva,Orbitolina (M.) texana, Orbitolina (M.) subconcava, Orbitolina (M.)sp. cf .M. perviaشناسایی و توصیف ...
بیشتر
به منظور شناسایی گونههای مختلف اربیتولینای موجود در سازند داریان و تعیین سن آنها، از آهکهای بخش بالاییسازند داریان در برش دشتک نمونهبرداری شد. بر اساس اندازه، شکل و پیچیدگی حجره جنینی اربیتولینا، پنج گونه متعلق به زیر جنس Mesorbitolina شامل Orbitolina (Mesorbitolina) lotzei, Orbitolina (M.) parva,Orbitolina (M.) texana, Orbitolina (M.) subconcava, Orbitolina (M.)sp. cf .M. perviaشناسایی و توصیف شد. با توجه به گونههای شناسایی شده و بررسیهای انجام شده بخش بالایی سازند داریان انتهای آپتین پیشین-آپتین پسین late early Aptian-late Aptian)) تعیین سن شد. در این بررسی مرز آپتین پیشین و پسین (early/late Aptian) بر اساس پیدایش O. (M.) parvaمشخص می شود.
مقاله پژوهشی
اردشیر هزارخانی؛ پژمان طهماسبی؛ امید اصغری
چکیده
جدایش مناطق دگرسانی یکی از مراحل مهم در ارزیابی و شناسایی کارهای معدنی به شمار میرود که به داشتن دید بهتری از منطقه و شناخت نواحی کانیساز کمک شایانی میکند. بیشتر روشهای جدایش دگرسانیها بر اساس مشاهدات سنگشناسی است و کمتر، از روشهای دیگری استفاده شده است. در این نوشتار، سعی شده است با استفاده از شبکههای عصبی نوعRBPNN (Radial ...
بیشتر
جدایش مناطق دگرسانی یکی از مراحل مهم در ارزیابی و شناسایی کارهای معدنی به شمار میرود که به داشتن دید بهتری از منطقه و شناخت نواحی کانیساز کمک شایانی میکند. بیشتر روشهای جدایش دگرسانیها بر اساس مشاهدات سنگشناسی است و کمتر، از روشهای دیگری استفاده شده است. در این نوشتار، سعی شده است با استفاده از شبکههای عصبی نوعRBPNN (Radial Basis Probabilistic Neural Network) این مناطق را جدا نمود. این شبکهها به علت ساختار منحصر به فرد و طراحی آسان آنها، بیشتر در مسائل طبقهبندی مورد استفاده قرار میگیرند. دادههای ورودی مورد استفاده در این مطالعه، تجزیههای شیمیایی 12 اکسید و 16 عنصر (28 متغیر) عنصر مربوط به 45 نمونه ژئوشیمیایی بودند که خروجی آن نیز مناطق دگرسانی (پتاسیک، انتقالی و فیلیک) هستند که برای هرکدام از دادههای ورودی کدگذاری شدهاند. پس از انتخاب دادههای آموزشی و تست، شبکه برای آموزش آماده، و دادهها همراه با خروجی آنها به شبکه داده شد. بر اساس نتایج بهدست آمده از این بررسی، شبکه توانست رابطه فضایی پیچیده مابین ورودیها که یک فضای 28 متغیره است را تشخیص داده و همچنین توانست دگرسانیها را به درستی طبقهبندی نماید. به صورتی که مقدار MSE (میانگین مربعات خطا) 0163/0 بهدست آمد که خود حاکی از کارکرد مطلوب شبکه در این امر است.
مقاله پژوهشی
فرج ا... عسکری؛ هادی گریوانی
چکیده
شهر تهران مرکز و پرجمعیتترین شهر ایران است که در سالهای گذشته، از دیدگاه مدیریت بحران و خسارات مالی و جانی احتمالی در زلزلهای مخرب مورد توجه قرار گرفته است. وقوع پدیده روانگرایی در زمان رخداد زلزله، یکی از مخاطراتی است که میتواند منشأ خسارات یاد شده باشد. در دو دهه گذشته، مطالعات متعددی درباره روانگرایی تهران بویژه بخش جنوبی ...
بیشتر
شهر تهران مرکز و پرجمعیتترین شهر ایران است که در سالهای گذشته، از دیدگاه مدیریت بحران و خسارات مالی و جانی احتمالی در زلزلهای مخرب مورد توجه قرار گرفته است. وقوع پدیده روانگرایی در زمان رخداد زلزله، یکی از مخاطراتی است که میتواند منشأ خسارات یاد شده باشد. در دو دهه گذشته، مطالعات متعددی درباره روانگرایی تهران بویژه بخش جنوبی آن که میتواند مستعد این پدیده باشد، در مقیاسهای مختلف و با روشهای متفاوت انجام شده است. در این مقاله نخست، مهمترین مطالعات انجام یافته در این زمینه بررسی و سپس با ارائه یک شبکهبندی برای جنوب شهر تهران، پتانسیل خطر روانگرایی در هر شبکه براساس این مطالعات جمعبندی و در نهایت، نقشهای برای ارزیابی پتانسیل خطر روانگرایی ارائه شده است.
مقاله پژوهشی
لیلی فاتح بهاری؛ محمد حسین محمودی قرائی؛ اسداله محبوبی؛ رضا موسوی حرمی
چکیده
سازند آبدراز(تورونین – سانتونین) یک توالی مارنی- کربناتی با سه واحد سنگ آهک گلسفیدی- مارن آهکی است. این سازند در حوضه رسوبی کپهداغ ازگسترش چشمگیری برخوردار است. چرخههای آهک گلسفیدی - مارن آهکی یکی از اشکال ویژه رخساره کربناتی در این سازند است که به شکل ریتمیک در مقیاس دسیمتر تا متر واحدهای گلسفیدی را تشکیل میدهند. ...
بیشتر
سازند آبدراز(تورونین – سانتونین) یک توالی مارنی- کربناتی با سه واحد سنگ آهک گلسفیدی- مارن آهکی است. این سازند در حوضه رسوبی کپهداغ ازگسترش چشمگیری برخوردار است. چرخههای آهک گلسفیدی - مارن آهکی یکی از اشکال ویژه رخساره کربناتی در این سازند است که به شکل ریتمیک در مقیاس دسیمتر تا متر واحدهای گلسفیدی را تشکیل میدهند. طبقات آهک گلسفیدی حاوی 80-95 درصد و طبقات مارن آهکی دارای 65-80 درصدکربنات هستند و در صحرا به صورت تناوبی از لایههای تیره و روشن رخنمون دارند. واحدهای آهک گلسفیدی و مارن آهکی سازند آبدرازدر دو برش سطحالارضی حمامقلعه و پادها و چاه شماره 56 خانگیران مورد مطالعه قرارگرفته است. در بررسیهای تحتالارضی سه بسامد چیره بر اساس نمودار پرتو گاما شناسایی شده است که بر اساس سه چرخه 21-23 هزار ساله (Precession)،100 هزار ساله (Eccentricity) و 413 هزار ساله (Long Eccentricity) میلانکوویچ است. سنسنجی مداری بر اساس شمارش چرخههای Eccentricity با سن به دست آمده از دادههای زیستچینهنگاری همخوانی دارد. این چرخهها با نمودار تغییرات درصدکربنات در نمونههای سطح الارضی حمام قلعه و پادها نیز قابل تطبیق است.
مقاله پژوهشی
ایرج مغفوری مقدم
چکیده
رودیستهای سازند تاربور در km7 جنوب باختری سمیرم و km 10 شمال خرمآباد مورد مطالعه قرار گرفتهاند. دادههای دیرینهشناسی نشان میدهد که سن سازند تاربور در هر دو برش ماستریشتین بوده و شامل مجموعه فراوانی از رودیستها متعلق به گونههایی از تیره رادیولیتیده، هیپوریتیده و کاپرینیده است. این مجموعه فسیلی شباهت زیادی به مجموعههای ...
بیشتر
رودیستهای سازند تاربور در km7 جنوب باختری سمیرم و km 10 شمال خرمآباد مورد مطالعه قرار گرفتهاند. دادههای دیرینهشناسی نشان میدهد که سن سازند تاربور در هر دو برش ماستریشتین بوده و شامل مجموعه فراوانی از رودیستها متعلق به گونههایی از تیره رادیولیتیده، هیپوریتیده و کاپرینیده است. این مجموعه فسیلی شباهت زیادی به مجموعههای گزارش شده از جنوب ترکیه، مدیترانه خاوری، عربستان و عمان دارد.
مقاله پژوهشی
سعید هاشمی طباطبایی؛ علی اکبر موسیوند؛ سید محمد صفوی؛ بهمن اکبری
چکیده
زمین لغزش و سیل از جمله بلایای طبیعی هستند که هر یک به نوبه خود باعث بروز خسارت و تلفات جانی و مالی فراوان میشوند. رخداد همزمان این دو پدیده میتواند منجر به جریانهای واریزهای شود. با توجه به تکرار وقوع سیلابهای واریزهای در مناطق مختلف بویژه نواحی شمال کشور( نکا 1378، گلستان 1380، 1381، 1384 ) و قدرت تخریبی فوقالعاده و خسارات جانی ...
بیشتر
زمین لغزش و سیل از جمله بلایای طبیعی هستند که هر یک به نوبه خود باعث بروز خسارت و تلفات جانی و مالی فراوان میشوند. رخداد همزمان این دو پدیده میتواند منجر به جریانهای واریزهای شود. با توجه به تکرار وقوع سیلابهای واریزهای در مناطق مختلف بویژه نواحی شمال کشور( نکا 1378، گلستان 1380، 1381، 1384 ) و قدرت تخریبی فوقالعاده و خسارات جانی و مالی فراوان، بررسی علل رخداد و عوامل مؤثر در تشکیل جریان واریزهای برای کاهش خسارات آن، ضروری و مفید به نظر میرسد. در این مقاله شرایط تشکیل جریان واریزهای مورد بحث قرار گرفته است. به دنبال یک رگبار شدید و به نسبت کوتاه، در شهر ماسوله سیلاب عظیمی جاری و به همراه خود مقادیر بسیار زیادی گل و لای و قطعات بزرگ سنگ موجود در مسیر را حمل و با انسداد پل ابتدای شهر، سیلاب به سوی خیابان اصلی منحرف و خسارات قابل توجهی به تأسیسات شهر و خودروهای موجود در مسیر وارد نمود. به طور کلی مناطق ناپایدار موجود در حوضه، حدود 40 درصد کل زیرحوضه را تشکیل میدهند. حرکات تودهای به صورت ریزش، لغزش و جریان نمودار میشوند. لغزشهای سنگی در بخش خروجی حوضه (جنوب حوضه) به تنهایی حدود 7/25 درصد از کل مساحت حوزه را در بر میگیرند. به منظور تعیین دبی به لحاظ حمل مصالح از روشهای مختلف استفاده شد. پس از تجزیه و تحلیل روشها و انطباق آن با شرایط منطقه و اندازهگیریهای صحرایی، بهترین روش برای محاسبه مقدار دبی جریان واریزهای انتخاب شد. نتایج بررسیهای صحرایی نشان میدهد که مقاطع رودخانه در بالادست، برای عبور قطعات بزرگ سنگ مناسب نبوده و قطعه سنگ بزرگی که دهانه پل ابتدای شهر را مسدود و باعث انحراف جریان سیلاب به داخل شهر شدﻩ، از مصالح زمین لغزش بزرگ پایین دست تأمین شده است.
مقاله پژوهشی
جلال فصل بهار؛ محسن پور کرمانی؛ شوکا فصل بهار
چکیده
پدیده گل فشان از جمله پدیدههای بسیار جالب و بدیع استکهامروزه مورد توجهبسیاریاز پژوهشگران منابع نفتی، زمینساخت صفحهای و زمینگردشگری قرار گرفته است. در این راستا، پژوهشهای فراوانی در کشورهای مختلف، بویژه در کشورهایی که دارای این پدیده هستند؛ صورت گرفته و مقالات گوناگونی به رشته تحریر درآمده است.این مقاله، در راستای نتایج ...
بیشتر
پدیده گل فشان از جمله پدیدههای بسیار جالب و بدیع استکهامروزه مورد توجهبسیاریاز پژوهشگران منابع نفتی، زمینساخت صفحهای و زمینگردشگری قرار گرفته است. در این راستا، پژوهشهای فراوانی در کشورهای مختلف، بویژه در کشورهایی که دارای این پدیده هستند؛ صورت گرفته و مقالات گوناگونی به رشته تحریر درآمده است.این مقاله، در راستای نتایج به دست آمده، در مورد روند تکاملی گل فشانهای فعال و غیر فعالو دیاپیر پنهان منطقه، تهیه شده است. بر اثر فرورانش بستر دریای خزر به زیر پوسته قارهای، در حاشیه جنوبی دریای خزر یک سری تاقدیس و ناودیس به وجود آمده که محور آنها در بخش باختر؛ شمال باختری- جنوب خاوری، در بخش میانیحاشیه؛باختری- خاوریو در بخش خاور تا کشور ترکمنستان، امتداد آنها شمال خاوری - جنوب باختری میشود. به دلیل افزایش ستبرای سازندهای چلکن، آقچاگیل و اشکوب آپشرون و سریهای کواترنری به سمت باختر (که از آهک ، مارن، رس و ماسه ریز حاوی بقایای دوکفهای و شکم پایان هستند و به طور همشیب روی یکدیگر قرار گرفتهاند)، تعداد گل فشانهای حاشیه باختری و جنوب باختری دریای خزر بیشتر است. در بخش جنوب خاوری حاشیه دریای خزر، سه گلفشان فعال و نیمه فعال و چند گلفشان غیرفعال و یک دیاپیر پنهان در کنار گلفشان قارنیاریق تپه وجود دارد. گلفشانهای فعال؛ نیمه فعال و دیاپیر پنهان حاشیه جنوب خاوری دریای خزر کم و بیش در یک راستا و به موازات گسل خزر قرار گرفتهاند. بررسیهای لرزهنگاری که در منطقه صورت گرفته، نشان میدهد که بر اثر نیروهای فشارشی از سمت شمال بستر دریا و فرونشینی رسوبات پلیو- کواترنر حاشیه جنوبی دریای خزر، در ژرفای پوسته قارهای منطقه، دیاپیرهایی همراه با مواد هیدروکربن در حال رشد هستند که در آینده گلفشانهای جدید به وجود خواهد آمد. روند تکاملی گلفشانهای منطقه مورد مطالعه نشان از آن دارد که قدمت گل فشانهای منطقه به پیش از پلیوسن پسین می رسد وبر اساس شواهد علمی خاستگاه آنها زمینساختی- رسوبی است.
مقاله پژوهشی
ابراهیم قاسمینژاد؛ زینب رضایی
چکیده
شمار میرود. تاکنون مطالعه چینهنگاری سکانسی به طور دقیق بر روی این سازند صورت نگرفته است به همین دلیل در طی این مطالعه سعی شده است تا با بررسی شواهد فسیلی، واحدهای سکانسی موجود در این سازند تفکیک شود. برای این منظور پس از انجام بررسیهای صحرایی 39 نمونه سنگی برداشت و برای بررسیهای پالینولوژی و پالینوفاسیس آماده سازی و مطالعه ...
بیشتر
شمار میرود. تاکنون مطالعه چینهنگاری سکانسی به طور دقیق بر روی این سازند صورت نگرفته است به همین دلیل در طی این مطالعه سعی شده است تا با بررسی شواهد فسیلی، واحدهای سکانسی موجود در این سازند تفکیک شود. برای این منظور پس از انجام بررسیهای صحرایی 39 نمونه سنگی برداشت و برای بررسیهای پالینولوژی و پالینوفاسیس آماده سازی و مطالعه شد. براین اساس سه رخساره پالینولوژیکی شاخص محیطهای shelf ,Π: Marginal basin Proximal:Ш , Distal shelf:V تفکیک شد. همچنین بر اساس تغییرات سه گروه عمده مواد آلی، پالینوفاسیس و با تلفیق دادههای به دست آمده، سه سکانس رسوبی رده سه با مرزهای سکانسی نوع دوم تعیین شد. فراوانی داینوسیستهای آب گرم، حضور ریفهای قارچی و افزایش نسبت داینوسیستهای پریدینیویید به گونیالاکویید (P/G) نشانگر شرایط آب و هوایی گرم حاکم بر زمان رسوبگذاری سازند آب تلخ هستند.
مقاله پژوهشی
مهران ادوای؛ احمد جهانگیری؛ منصور مجتهدی؛ جلیل قلمقاش
چکیده
توده شاهآشان داغ در شمال باختری ایران و در حدود20 کیلومتری شمال خاوری شهرستان خوی واقع شده و بخشی از پهنه ماکو- تبریز است. این توده با مساحتی حدود 60 کیلومتر مربع سنگهای مربوط به پرمین را قطع کرده است و خود توسط رسوبات سخت شده الیگو- میوسن (سازند قم) پوشیده میشود. توده شاهآشانداغ از سنگهای گابرو و آلکالی- فلدسپارگرانیت پدید ...
بیشتر
توده شاهآشان داغ در شمال باختری ایران و در حدود20 کیلومتری شمال خاوری شهرستان خوی واقع شده و بخشی از پهنه ماکو- تبریز است. این توده با مساحتی حدود 60 کیلومتر مربع سنگهای مربوط به پرمین را قطع کرده است و خود توسط رسوبات سخت شده الیگو- میوسن (سازند قم) پوشیده میشود. توده شاهآشانداغ از سنگهای گابرو و آلکالی- فلدسپارگرانیت پدید آمده است. وجود بافتهای پورفیری و گرانوفیری نشانگر ژرفای کم و بافت پرتیتی نشانگر شرایط هیپرسولووس در زمان تشکیل این گرانیت است. سنگهای مافیک غنیشدگی نسبی از LREEs نسبت به HREEs دارند. همچنین غنیشدگی نسبی از LILEs و تهیشدگی از عناصر HFSEs (بجز (Nb, Ta, Hf را دارند. بیهنجاریهای مثبت Nb, Ta که ویژگی بازالتهای میان اقیانوسی نوع پلوم است نیز در سنگهای مافیک منطقه دیده میشود. تودههای مافیک ماهیت تولئیتی داشته و از یک منشأ گوشتهای غنی شده و در ارتباط با پلوم گوشتهای حاصل شدهاند.سنگهای گرانیتی شاهآشانداغ ماهیت نیمه قلیایی با پتاسیم بالا، متاآلومینیوس تا پرآلومینیوس و پرآلکالن ضعیف دارد و به طور نسبی از LILEs بویژه Rb و Th غنی هستند. این سنگهای گرانیتی از عناصر Eu, Sr, Nb, Ba و Ti فقیرند که این ویژگیها میتواند نشانگر منشأ گرفتن آنها از مذابهای پوستهای باشد.
مقاله پژوهشی
حمیدرضا جوادی؛ محمدرضا قاسمی؛ مجید شاهپسند زاده؛ مرضیه استرابی آشتیانی
چکیده
سامانه گسل درونه با سازوکار راستالغز چپبر همراه با مؤلفه شیب لغز معکوس در شمال خرد قاره ایران مرکزی قرار دارد و با توجه به هندسه خمیده آن میتوان آن را به 3 بخش خاوری، میانی و باختری تقسیم کرد. بخش میانی گسل از شهرستان تربت حیدریه در خاور تا روستای انابد در باختر کشیده شده است و در تمام طول خود از میان نهشتههای سست و جدا از هم آبرفتی ...
بیشتر
سامانه گسل درونه با سازوکار راستالغز چپبر همراه با مؤلفه شیب لغز معکوس در شمال خرد قاره ایران مرکزی قرار دارد و با توجه به هندسه خمیده آن میتوان آن را به 3 بخش خاوری، میانی و باختری تقسیم کرد. بخش میانی گسل از شهرستان تربت حیدریه در خاور تا روستای انابد در باختر کشیده شده است و در تمام طول خود از میان نهشتههای سست و جدا از هم آبرفتی کواترنری میگذرد. سامانه گسل درونه در این ناحیه از پارههای متعددی تشکیل شده است. هندسه خم و فراگامراست پله گسل در سطح و جنبش راستالغز چپبر آن سبب شده است تا در این نواحی ترافشارش محلی ایجاد شده و چینخوردگیهای بسیار جوانی دیده میشود. هسته این چینخوردگیها بیشتر مارن، سنگماسه و سنگ فورش نئوژن و یالها از نهشتههای سست گراولی پلیستوسن تشکیل شدهاند. چینهای یاد شده طی دو سازوکار متفاوت شکل گرفتهاند: دسته نخست طاقدیسهای شکل گرفته در خم راستپله سامانه گسل درونهاند در حالی که دسته دوم پشتههای فشاری محصور بین شاخههای موازی و همپوشان گسل هستند. برآورد نرخ نسبی فرایش بر روی چینهای یاد شده نشان میدهد که مناطق با بیشترین فرایش همراه است با بیشترین رویداد زمینلرزه بر روی سامانه گسل درونه.
مقاله پژوهشی
فریبرز قریب؛ یعقوب لاسمی؛ محمد هاشم امامی
چکیده
رخسارههای آواری سازند کهر در برشهای مورد مطالعه مربوط به محیطهای رودخانهای، دلتایی و ساحلی و رخسارههای کربناتی، وابسته به محیط دریایی کم ژرفا شناسایی شدهاند. تغییرات عمودی سازند کهر در هر دو برش مورد مطالعه نشاندهنده یک چرخه بزرگ به سوی بالا پیشرونده است. سنگنگاری سنگهای آذرین نیم ژرف - ژرف نواحی مورد بررسی، آنها را ...
بیشتر
رخسارههای آواری سازند کهر در برشهای مورد مطالعه مربوط به محیطهای رودخانهای، دلتایی و ساحلی و رخسارههای کربناتی، وابسته به محیط دریایی کم ژرفا شناسایی شدهاند. تغییرات عمودی سازند کهر در هر دو برش مورد مطالعه نشاندهنده یک چرخه بزرگ به سوی بالا پیشرونده است. سنگنگاری سنگهای آذرین نیم ژرف - ژرف نواحی مورد بررسی، آنها را در حد مونزوگابرو- دیوریت وگاه سینیت با گرایش قلیایی نشان داده است. بررسی رخسارهها و سنگنگاری سنگهای آذرین یاد شده نشان میدهند که حوضه رسوبی سازند کهر یک کافت درون قارهای بوده است .
مقاله پژوهشی
محمد فاریابی؛ نصراله کلانتری؛ احمد نگارستانی
چکیده
دشت جیرفت در فاصله 230 کیلومتری جنوب شهرستان کرمان و در جنوب خاوری ایران قرار گرفته است و شامل دو آبخوان است: یک آبخوان تحت فشار و یک آبخوان آزاد، اما آبخوان تحت فشار به سمت حواشی دشت محدود شده و به آبخوان آزاد تبدیل میشود. آب نفوذیافته از مخروطافکنههای بخش شمالی نقش بسیار مهمی در تغذیه آبخوان دارد، اما نقش رودخانه هلیلرود ...
بیشتر
دشت جیرفت در فاصله 230 کیلومتری جنوب شهرستان کرمان و در جنوب خاوری ایران قرار گرفته است و شامل دو آبخوان است: یک آبخوان تحت فشار و یک آبخوان آزاد، اما آبخوان تحت فشار به سمت حواشی دشت محدود شده و به آبخوان آزاد تبدیل میشود. آب نفوذیافته از مخروطافکنههای بخش شمالی نقش بسیار مهمی در تغذیه آبخوان دارد، اما نقش رودخانه هلیلرود نیز قابل ملاحظه است. به دلیل اینکه آب زیرزمینی مهمترین منبع جهت مصارف کشاورزی، شرب و صنعت در این منطقه است، بنابراین ارزیابی کیفی آن اهمیت ویژهای دارد. هدف از این تحقیق ارزیابی کیفی آب زیرزمینی در دشت جیرفت است و شامل بررسی تغییرات مکانی کیفیت آب زیرزمینی در بخشهای مختلف و تعیین عوامل مؤثر بر آن است. در این مطالعه برای ارزیابی کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی از تلفیقی از روشهای آماری مانند تجزیه خوشهای و ضرایب همبستگی و روشهای هیدروشیمیایی مانند نسبتهای یونی و نمودارهای ترکیبی استفاده شده است. نمونههای آب زیرزمینی با استفاده از روش تجزیه خوشهای گروهبندی شده و نمونههای مشابه شناسایی شدند. بر اساس نتایج تجزیه خوشهای، نمونههای آب زیرزمینی در چهار گـروه قـرار میگیـرند (آبخـوان از لحـاظ کیفـی به چـهار زون تقسـیم شـده است) که هر گـروه دارای ترکیب شیـمیایی متـفاوتی است. در این نوشـتار، از نسبتهای یونی ماننـد (Na+K-Cl)/ (Na+K-Cl+Ca)،Mg/(Ca+Mg) ، Ca/(Ca+SO4)، Na/ (Na+Cl)، HCO3/ (sum anions) و Cl/ (sum anions) و نمودارهای ترکیبی برای تعیین عوامل مؤثر بر کیفیت آب زیرزمینی استفاده شده است. بر اساس نتایج حاصل، فرایندهایی مانند انحلال ژیپس، هالیت، سولفاتهای سدیمدار، هوازدگی پلاژیوکلازهای غنی از سدیم و تبادل یونی کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی را تحتتأثیر قرار میدهند.
مقاله پژوهشی
قدرت اله رستمی پایدار؛ محمد لطفی؛ مجید قادری؛ آزاده امیری؛ منصور وثوقی عابدینی
چکیده
کانسارهای آهن باباعلی و گلالی در باختر همدان و در میان توالی آتشفشانی- رسوبی سری سنقر در زون زمینشناسی- ساختاری سنندج- سیرجان قرار دارند. بررسیهای کانهنگاری و تجزیههای SEM-EDAX بر روی کانسنگ آهن مگنتیتی این دو کانسار در راستای شناخت بهتر ترکیب کانیشناسی و شیمی بلور کانسنگ، نتایج جالب توجهی را نشان داده است. با بررسی میزان ...
بیشتر
کانسارهای آهن باباعلی و گلالی در باختر همدان و در میان توالی آتشفشانی- رسوبی سری سنقر در زون زمینشناسی- ساختاری سنندج- سیرجان قرار دارند. بررسیهای کانهنگاری و تجزیههای SEM-EDAX بر روی کانسنگ آهن مگنتیتی این دو کانسار در راستای شناخت بهتر ترکیب کانیشناسی و شیمی بلور کانسنگ، نتایج جالب توجهی را نشان داده است. با بررسی میزان تمرکز برخی از عناصر کمیاب نظیر وانادیم، کبالت، نیکل، مس، کروم، تیتان، طلا، عناصر گروه پلاتین و برخی ناخالصیهای سولفور و فسفر در کانسنگ، مشخص شد تنها بخشی از پیریت اولیه دارای تمرکزهای جالب توجهی از عنصر پلاتین است. بهنظر میرسد دیگر نسلهای پیریت و مگنتیت از نظر عناصر کمیاب یادشده تهیشدهاند. سیالات گرمابی تأخیری که باعث کانیسازی پیریت در باطله (گانگ) کلسیت- کوارتز شدهاند، از نظر کانیسازی طلا نیز با اهمیت بوده و در واقع، کانی پیریت به عنوان حامل خوبی برای طلا عملنموده است. شناسایی مقادیر قابل توجهی از فلوگوپیت و الگوی تمرکز عناصر کمیاب در کانسنگ آهن گلالی، نظریه اسکارن نوع منیزیم آتشفشانزاد را قوت داده است.
مقاله پژوهشی
مهرداد پورمحسن؛ محمد رهگشای؛ عیسی آزادی؛ هادی شفائی مقدم
چکیده
مجموعه افیولیتی سیه چشمه ادامه بخش شمال- شمال باختری افیولیتهای خوی است که شامل واحدهای دگرگونی، توالی گوشتهای، گدازههای بازالتی و آندزیتی به همراه سنگآهکهای پلاژیک و چرتهای کرتاسه بالایی هستند. گدازههای بازالتی-آندزیتی این مجموعه افیولیتی را میتوان به دو دسته گدازههای قلیایی و گدازههای کلسیمی- قلیایی تقسیمبندی ...
بیشتر
مجموعه افیولیتی سیه چشمه ادامه بخش شمال- شمال باختری افیولیتهای خوی است که شامل واحدهای دگرگونی، توالی گوشتهای، گدازههای بازالتی و آندزیتی به همراه سنگآهکهای پلاژیک و چرتهای کرتاسه بالایی هستند. گدازههای بازالتی-آندزیتی این مجموعه افیولیتی را میتوان به دو دسته گدازههای قلیایی و گدازههای کلسیمی- قلیایی تقسیمبندی کرد. وجود منشورهایی از آمفیبولهای غنی از تیتان بههمراه کلینوپیروکسنهای تیتاندار خاص گدازههای قلیایی موجود در افیولیتهای سیهچشمه است. گدازههای کلسیمی- قلیایی با غنیشدگی در LREE و تهیشدگی در HFSE و گدازههای قلیایی با غنیشدگی در LREE و HFSE مشخص میشوند. واکنش یک پلوم گوشتهای با پشته میان اقیانوسی میتواند برای منشأ بازالتهای قلیایی در نظر گرفته شود در حالیکه عملکرد یک زون فرورانش میتواند مسئول پیدایش بازالت های کلسیمی- قلیایی باشد.
مقاله پژوهشی
علیرضا عرب امیری؛ علی مرادزاده؛ داود رجبی؛ نادر فتحیان پور؛ برنارد سیمون
چکیده
برداشت دادههای الکترومغناطیس حوزه بسامد هلیکوپتری (HEM) امروزه جایگاه ویژهای در به نقشه درآوردن ساختارهای زمینی سهبعدی مقاومتویژه با قدرت تفکیک بالا و سریع در مناطق وسیع یافته است. رویه استاندارد در تفسیر این دادهها نیز غالباً فرایند وارونسازی زمین لایهای است که امروزه بهرهمندی از آن عمومیت یافته است. به دلیل متحرک ...
بیشتر
برداشت دادههای الکترومغناطیس حوزه بسامد هلیکوپتری (HEM) امروزه جایگاه ویژهای در به نقشه درآوردن ساختارهای زمینی سهبعدی مقاومتویژه با قدرت تفکیک بالا و سریع در مناطق وسیع یافته است. رویه استاندارد در تفسیر این دادهها نیز غالباً فرایند وارونسازی زمین لایهای است که امروزه بهرهمندی از آن عمومیت یافته است. به دلیل متحرک بودن سیستم برداشت در زمان اندازهگیری، همراهی نوفه با دادهها نیز اجتنابناپذیر است. از آنجا که بخشی از این اطلاعات هنگام بهکارگیری فیلترهای متعدد بر روی دادهها به منظور آمادهسازی آنها برای ورود به فرایند مدلسازی از بین میروند؛ لازم است از روشهایی در مدلسازی استفاده شود که با کمترین خطا و با بیشترین دقت به مدلی از آنچه در زیر زمین وجود دارد؛ نزدیک شوند. در این نوشتار، ابتدا با سه روش مختلف و با استفاده از تبدیل سریع هنکل، به مدلسازی پیشرو دادههای مربوط به سه مدل مصنوعی دو، سه و چهار لایه پرداخته؛ سپس مدلسازی معکوس بر روی نتایج مدلهای پیشرو انجام گرفت. نتایج حاصل گویای آن است که روش گوپتاسارما- سینگ بهبودیافته به پاسخ بهتری در هر سه مثال میرسد.
مقاله پژوهشی
رحیم شعبانیان؛ مهناز پروانه نژادشیرازی؛ فاطمه جوادی نیا
چکیده
به منظور مطالعه توالیهای پرمین در برش چینهشناسی هرزند، توالی از سنگهای رسوبی پرمین به ستبرای 448 متر مورد نمونهبرداری و بررسی دقیق سنگشناسی و چینهشناسی قرار گرفته است،که82 متر قاعده آن شامل سازند دورود، 258 متر شامل سازند سورمق و 108 متر شامل سازند جلفا است. سنگشناسی عمده شامل ماسهسنگهای سفید تا سرخ رنگ، سنگ آهک ...
بیشتر
به منظور مطالعه توالیهای پرمین در برش چینهشناسی هرزند، توالی از سنگهای رسوبی پرمین به ستبرای 448 متر مورد نمونهبرداری و بررسی دقیق سنگشناسی و چینهشناسی قرار گرفته است،که82 متر قاعده آن شامل سازند دورود، 258 متر شامل سازند سورمق و 108 متر شامل سازند جلفا است. سنگشناسی عمده شامل ماسهسنگهای سفید تا سرخ رنگ، سنگ آهک زیستی تیره تا خاکستری رنگ، آهک مارنی تا آهکهای نازک لایه است. مرز زیرین توالی به طور ناپیوستگی آذرینپی، بر روی مجموعهای از سنگهای خروجی قرار گرفته و مرز بالای آن با ناپیوستگی فرسایشی توسط نهشتههای سرخ رنگ میوسن پوشیده میشود. در این مطالعه 52 گونه از 37جنس روزنبران و 8 گونه از 9 جنس جلبک مورد شناسایی قرار گرفته است. بر اساس محتوای فسیلی سن سازند سورمق کوبرگندین تا مورگابین و سازند جلفا میدین تا جلفین پیشین تشخیص داده شده است. بر مبنای پراکندگی روزنبران، چهار زیستزون تجمعی در سازندهای سورمق و جلفا تشخیص داده شده است.
مقاله پژوهشی
سمیرا زندیفر؛ محمدولی ولیزاده؛ محمدعلی برقی؛ محمد رضا فرودی جهرمی
چکیده
در باختر و شمالباختر روستای حسنآباد یزد دایکهای بزرگی از آندزیتهای نیمه قلیایی در دیوریتها، گرانودیوریتها و کوارتزدیوریتها دیده میشود. بلورهای کلینوپیروکسن درشت این سنگها منطقهبندی تقریبا" واضحی را نشان میدهند. ترکیب کلینوپیروکسنهای دانهریز زمینه در این سنگها مشابه حاشیه کلینوپیروکسنهای زونینگدار ...
بیشتر
در باختر و شمالباختر روستای حسنآباد یزد دایکهای بزرگی از آندزیتهای نیمه قلیایی در دیوریتها، گرانودیوریتها و کوارتزدیوریتها دیده میشود. بلورهای کلینوپیروکسن درشت این سنگها منطقهبندی تقریبا" واضحی را نشان میدهند. ترکیب کلینوپیروکسنهای دانهریز زمینه در این سنگها مشابه حاشیه کلینوپیروکسنهای زونینگدار است. نتایج حاصل از تجزیههای نقطهای کلینوپیروکسنها توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) از مرکز به سمت حاشیه نشان داد که کلینوپیروکسنها دارای ترکیبی از دیوپسید کرومدار، سالیت-فروسالیت و تیتاناوژیت هستند. منطقهبندی این بلورها در هنگام رشد کانی بهوجود آمدهاست. اعتقاد بر این است که در منطقهبندی این کلینوپیروکسنها تاریخچه پیچیدهای از شروع و خاتمه تفریق، آمیختن به وسیله اختلاط ماگمایی، وجود و نبود تهنشستهای فشار بالا ثبت شدهاست. منشأ بلورهای سالیت و فروسالیت در دایکهای آندزیتی حسنآباد احتمالا" از سنگهای دیواره گوشته بالایی در نظر گرفتهمیشود.
مقاله پژوهشی
معصومه آمیغپی؛ سیاوش عربی؛ علی طالبی
چکیده
بهطور معمول خسارتهای ناشی از فرونشستها و شکافهای زمین، همچون تخریب سیستمهای آبیاری و خاکهای حاصلخیز کشاورزى، رشد چاهها، آسیب به سازهها و ایجاد اختلال در خطوط آبرسانی، گاز و فاضلاب، ترمیمناپذیر، پر هزینه و مخرب هستند. یکی از مناطقی که در ایران با سرعت فرونشست قابل توجهی روبروست، محدوده دشت یزد- اردکان است ...
بیشتر
بهطور معمول خسارتهای ناشی از فرونشستها و شکافهای زمین، همچون تخریب سیستمهای آبیاری و خاکهای حاصلخیز کشاورزى، رشد چاهها، آسیب به سازهها و ایجاد اختلال در خطوط آبرسانی، گاز و فاضلاب، ترمیمناپذیر، پر هزینه و مخرب هستند. یکی از مناطقی که در ایران با سرعت فرونشست قابل توجهی روبروست، محدوده دشت یزد- اردکان است که بر اساس مشاهدات تصاویر راداری، نرخ بیشینه فرونشست در این منطقه حدود 12 سانتیمتر در سال است. بررسیهای صورت گرفته حاکی از آن است که این فرونشست در اثر استخراج آبهای زیرزمینی است که این بهرهبرداری از منابع زیرزمینی، بیش از مقداری است که با بارندگیهای منطقه جبران شود. با توجه به نرخ قابل توجه فرونشست و آسیبهایی که این فرونشست در سازههای محل ایجاد میکند، مدیریت صحیح استخراج آب زیرزمینی امری ضروری به نظر میرسد.
مقاله پژوهشی
نواب خدائی؛ محمد حسین آدابی؛ سید علی معلمی؛ مهران مرادپور
چکیده
سازند کنگان با ستبرای 115 متر شامل یک توالی کربناتی- تبخیری است که بهعنوان بخشی از بزرگترین مخزن کربناتی در میدان پارس جنوبی در خلیج فارس بهشمار میرود. بررسی سنگنگاری دولومیتهای سازند کنگان منجر به شناسایی 5 نوع دولومیت شامل دولومیکرایت، دولومیکرواسپار، دولواسپار، سیمان دولومیتی و دولومیت زین اسبی شده است. همچنین مطالعات ...
بیشتر
سازند کنگان با ستبرای 115 متر شامل یک توالی کربناتی- تبخیری است که بهعنوان بخشی از بزرگترین مخزن کربناتی در میدان پارس جنوبی در خلیج فارس بهشمار میرود. بررسی سنگنگاری دولومیتهای سازند کنگان منجر به شناسایی 5 نوع دولومیت شامل دولومیکرایت، دولومیکرواسپار، دولواسپار، سیمان دولومیتی و دولومیت زین اسبی شده است. همچنین مطالعات عنصری دولومیکرایتها و دولومیکرواسپارها نشاندهنده افزایش نسبی مقادیر استرانسیم و سدیم و کاهش نسبی مقادیر آهن و منگنز در نمونههای دولومیکرایتی نسبت به نمونههای دولومیکرواسپارایتی است. یادآوری میشود که روند ایزوتوپی اکسیژن- کربن در این دولومیتها نشاندهنده تأثیر اندک دیاژنز جوی (در دولومیتهای نوع اول، دوم و سوم) و دیاژنز تدفینی (در دولومیتهای نوع چهارم و پنجم) است. یادآوری این نکته ضروری است که اگرچه دولومیکرایتها در محیط سبخایی تشکیل شدهاند، دیاژنز جوی اندکی را تحمل کردهاند. همچنین منشأ منیزیم برای دولومیکرایتها، منیزیم آب دریا و یا آبهای میاندانهای در حال تعادل با آب دریا و برای دولومیتهای دانه درشتتر در سازند کنگان احتمالاً آبهای محبوس میاندانهای و یا شورابههای حوضهای است. دمای تهنشستی کربناتهای سازند کنگان با استفاده از سنگینترین ایزوتوپ اکسیژن در نمونههای دولومیکرایتی، 5/44 درجه سانتیگراد محاسبه شده است.
مقاله پژوهشی
مریم نورالدینی؛ سمانه رحمتی؛ مهدی یزدی
چکیده
برشهای مورد بررسی در جنوب باختری ایران مرکزی، در ناحیه آباده واقع شده است. سنگشناسی اصلی رسوبات در این بخش شامل شیل، ماسهسنگ و سنگآهک است. بررسی کنودونتهای این برش منجر به شناسایی چهار زیستزون شد که شامل: Idiognathodus delicates Zone(باشکرین- موسکوین)،ZoneStreptognathodus oppletus (کازیموین تا ژلین آغازین)وSweetognathus whitei Zone،Neostreptognathodus pequopensis Zone (آرتینسکین) ...
بیشتر
برشهای مورد بررسی در جنوب باختری ایران مرکزی، در ناحیه آباده واقع شده است. سنگشناسی اصلی رسوبات در این بخش شامل شیل، ماسهسنگ و سنگآهک است. بررسی کنودونتهای این برش منجر به شناسایی چهار زیستزون شد که شامل: Idiognathodus delicates Zone(باشکرین- موسکوین)،ZoneStreptognathodus oppletus (کازیموین تا ژلین آغازین)وSweetognathus whitei Zone،Neostreptognathodus pequopensis Zone (آرتینسکین) است. بر مبنای کنودونتهای شناسایی شده سن باشکرین- ژلین آغازین برای سازند سردر و آرتینسکین برای نهشتههای پرمین (معادل سنی سازند خان) در این ناحیه در نظر گرفته شده است. بر این اساس، مرز کربنیفر- پرمین در این ناحیه به صورت ناپیوستگی فرسایشی (Paraconformity) است. مقایسه این ناحیه با مناطق همجوار نشان داد که که این مناطق همانند دیگر نقاط ایران پس از اشکوب کازیموین از آب خارج شده و فرسایش شدیدی در ناحیه حاکم شده است. سپس با آغاز ذوب یخچالها و در پرمین زیرین بر اثر پیشروی دوباره دریا، منطقه به زیر آب میرود البته حوضه رسوبی در این بخش از ایران مرکزی نسبت به مناطق همجوار از ژرفای بسیار کمتری برخوردار بوده است.
مقاله پژوهشی
مریم امینی پناه؛ محمد رضا قیطانچی؛ منوچهر قرشی
چکیده
زمینلرزه بجنورد در منطقه کوهستانی در استان خراسان شمالی به وقوع پیوست. زمینلرزه اصلی تخریب گستردهای را ایجاد نمود. بررسیهای صحرایی و توزیع پسلرزهها، گسلشی با راستای شمال باختری – جنوب خاوری را برآورد میکند. توزیع پسلرزههای ثبت شده در محل، طولی حدود 50-40 کیلومتر و ژرفای 30 کیلومتر را نشان میدهد. فعالیت پسلرزهها ...
بیشتر
زمینلرزه بجنورد در منطقه کوهستانی در استان خراسان شمالی به وقوع پیوست. زمینلرزه اصلی تخریب گستردهای را ایجاد نمود. بررسیهای صحرایی و توزیع پسلرزهها، گسلشی با راستای شمال باختری – جنوب خاوری را برآورد میکند. توزیع پسلرزههای ثبت شده در محل، طولی حدود 50-40 کیلومتر و ژرفای 30 کیلومتر را نشان میدهد. فعالیت پسلرزهها پراکنده بوده و گسلش پیچیدهای را نشان میدهد. نتیجه برگردان شکل موج نشان میدهد که زمینلرزه اصلی سازوکاری به طور عمده امتدادلغز و فرایندی شامل دست کم دو گسلش دارد. تابع زمانی چشمه نشان میدهد که عمده انرژی آزاد شده در ده ثانیه اول بوده است. با توجه به مشاهدات صحرایی، توزیع پسلرزهها و سازوکار زمینلرزه، طول گسلش حدود 45 کیلومتر و امتداد شمال باختری - جنوب خاوری و شیب جنوب خاوری برای گسل مسبب برآورد میشود. سازوکار چشمه ( 178، 89 ،323)( زاویه، امتداد، شیب) به این ترتیب است. ممان لرزهای کل 1025*7/6 M0= دین- سانتیمتر برآورد میشود. بیشترین جابهجایی حدود 50 سانتیمتر محاسبه شده است و بزرگی گشتاوری Mw = 6.5 است. افت تنش متوسط حدود 25 بار و جابهجایی متوسط 25 سانتیمتر برآورد میشود.