Document Type : Original Research Paper
Authors
1 Department of Geology, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 National Geoscience Database of Iran, Tehran, Iran
Abstract
Two cases of tungsten-copper vein-type mineralization have been studied in the Nezam-abad and Deh-hossein areas, in southwest of Shazand. The hydrothermal quartz-tourmaline mineralized veins have different host rocks (biotitic-granite and meta-sandstone). Considering similar ore metals (tungsten-copper-tin-lead-zinc) in the Nezam-abad and Deh-hossein areas, same mineralogy of veins (quartz-dravite) and similar REE variation patterns in the two areas, it is suggested that the Nezam-abad and Deh-hossein mineralized veins have the same origin. It means, when the Br-bearing fluids were active, they caused the quartz-tourmaline vein-type mineralization in this area. Considering the barren intrusions in the area and other mineralogical-geochemical evidences in this study, it could be concluded that tungsten and other metallic elements in the Nezam-abad and Deh-hossein ore-bearing veins have a sedimentary/metamorphic origin.
Keywords
کتابنگاری
اجاقی، ب.، 1380- گزارش نقشه زمینشناسی 1:20000 کانسار Sn, Ag, Cu±Au دهحسین- جنوبباختری اراک، سازمان صنایع و معادن استان مرکزی.
بهنیا، پ.، باباخانی، ع.ر.، 1380- وضعیت اکتشافی ذخایر قلع و تنگستن در ایران و نگرشی به معادن آن در جهان، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور.
جهانگیری، ح.، 1378- گزارش بررسی آنومالیهای تنگستن و قلع نظامآباد و بامسر، مجری طرح: واعظیپور، م.ج.، مجری فنی: نبیان، ا.، سازمان زمینشناسی و اکتشافات
معدنی کشور.
حاجزینعلی، م.ح.، 1370- مطالعات زمینشناسی و اکتشافی کانسار تنگستن نظامآباد اراک، سازمان زمینشناسی کشور.
رادفر، ج.، 1366- بررسیهای زمینشناسی و پترولوژی سنگهای گرانیتوئیدی ناحیة آستانه و گوشه (در محدودة ورقة 1:100000 شازند)، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه تهران.
سهندی، م.، حسینی‌دوست، س.ج.، و رادفر، ج.، 1363- مختصری در مورد زمینشناسی منطقة مینرالیزة نظامآباد، سازمان زمینشناسی کشور.
سهندی، م.، حسینی‌دوست، س.ج.، رادفر، ج.، و محجل، م.، 1385- نقشه زمین شناسی 1:100000 شازند و گزارش آن، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
شمعانیان اصفهانی، غ.، 1373- مطالعات ژئوشیمی، کانیشناسی و سیالات درگیر در معدن تنگستن نظامآباد، استان مرکزی- ایران، پایان‌نامة کارشناسیارشد، دانشگاه شیراز.
شمعانیان اصفهانی، غ.، 1376- مطالعات ژئوشیمی، کانیشناسی و سیالاتدرگیر در معدن متروکة تنگستن نظامآباد، استان مرکزی-ایران، خلاصه مقالات اولین همایش سالانه انجمن زمینشناسی ایران، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور.
عبدی، م.، 1386- بررسی لیتوژئوشیمیایی و خاستگاه کانیسازی در کانسار تنگستن-مس (قلع) دهحسین و نظامآباد و مقایسه آن با کانسار بامسر، جنوبغرب شازند اراک، پایان‌نامة کارشناسیارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
عطاپور، ح.، و آفتابی، ع.، 1381- بررسی ویژگیهای ژئوشیمیایی تورمالین، در پیجویی کانسارهای پورفیری و سنگهای گرانیتوئیدی استان کرمان، فصلنامه علومزمین، شماره 41-42.
فردیندوست، ز.، 1382- ژئوشیمی ایزوتوپی و عناصر کمیاب ذخایر تنگستن (قلع و مس) جنوب غرب آستانه اراک، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
فرهادیان، م.ب.، 1370- بررسی ژئوشیمیایی و کانیشناسی کانسار تنگستن نظامآباد اراک، پایان‌نامة دورة تخصصی اکتشاف معدن (معادل کارشناسیارشد)، گروه مهندسی معدن، دانشگاه تهران.
قادری، م.، فردیندوست، ز.، و هرین، ج.، 1384- مطالعه عناصر خاکی نادر در شئلیتهای ذخایر تنگستن جنوبباختری آستانه اراک، مجله بلورشناسی و کانیشناسی ایران، سال سیزدهم.
کریمپور، م.ح، 1377- پترولوژی سنگهای آذرین و کانسارهای ماگمایی، نشر مشهد.
کریمپور، م.ح. و سعادت، س.، 1381- زمینشناسی اقتصادی کاربردی، ویرایش جدید (با اصلاحات و اضافات)، نشر مشهد.
کریمی بافقی، م. ر.، و خوئی، ن.، 1365- بررسی نمونه‌های کانسارهای تنگستن نظامآباد، سازمان زمینشناسی کشور.
کوثری، س.، 1372- پتانسیل کانیسازی پلی‌متال قلع، تنگستن، مولیبدن، طلا ،... در گرانیتوئیدهای شازند، مجموعه مقالات دوازدهمین گردهمایی علومزمین، سازمان زمینشناسی کشور.
معین‌وزیری، ح.، و احمدی، ع.، 1371- پترولوژی و پتروگرافی سنگهای آذرین، انتشارات دانشگاه تربیت معلم.
مؤمنزاده، م.، و اجاقی، ب.، 1380- گزارش صحرایی نقشه 1:5000 دهحسین.
References
Bazin D. and Hubner H., 1969- Copper deposits in Iran, Geological Survey of Iran, Report No. 13.
Berthier, F., Billiault, J. P., Halbronn, B., Maurizot, P., N.I.O.C., Sahandi, M. R., Jafarian, M. B., Hajmolla Ali, A., Soheili, M., 1992.-Geological map of Khorramabad, Geological quadrangle map No. D7, Geological survey of Iran.
Bone, Y., 1988- The geological setting of tourmalinite at Rum Jungle, Australia: Genetic and economic implication, Mineral. Deposita, Vol. 23, pp: 34-41.
Irvine T. N. and Baragar W. R. A., 1971- A guide to the chemical classification of the common volcanic rocks. Canadian Journal of Earth Sciences, v. 8, p. 523-548.
Jingwen, M., 1995- Tourmalinite from Northern Guangxi China, Mineral. Deposita, Vol. 30, pp: 235-245.
Kato, Y., 1999- Rare earth elements as an indicator to origin of skarn deposits: examples of the Kamioka Zn-Pb and Yoshiwara-Sannotake Cu (-Fe) deposit in Japan. Res. Geol., 49: 183-198.
Lottermoser, B.G., 1992- Rare earth elements and hydrothermal ore formation processes. Ore Geol. Rev., 7: 25-41.
Mason, B., and Moore, B., 1982- Principles of geochemistry, John Wiley & Sons, 334 p.
Masoudi F., 1997- Contact metamorphism and pegmatite development in the region SW of Arak, Iran. PhD Thesis, University of Leeds, UK.
Masoudi F., Yardley B. W. D. and Cliff R. A., 2002- Rb-Sr geochronology of pegmatites, plutonic rocks and a hornfels in the region southwest of Arak, Iran. Journal of Sciences, Islamic Republic of Iran, v. 13, N. 3, p. 249-254.
Mohajjel, M., Fergusson, C. L., Sahandi, M. R., 2003- Cretaceous-Tertiary convergence and continental collision, Sanandaj-Sirjan zone, western Iran. J. Asian Earth Sci. 21: 397-412.
Momenzadeh, M., Nezafati, N., and Princka, E., 2002- First indication of tin at the ancient mining site near Deh Hosein, West-Central-Iran: a possible sourse for Luristan bronze? Proceedings of the 33rd international symposium on Archeometry, 2002, Amsterdam, The Netherlands, 116-117.
Nezafati, N., 2006- Au-Sn-W-Cu-Mineralization in the Astaneh-Sarband area, west Central Iran, including a comparison of the ores with ancient bronze artifacts from Western Asia. PhD Thesis, University of Tubingen, Germany.
Nezafati, N., Herzig, P. M., Pernicka, E., Momenzadeh, M., 2005- Intrusion-related gold occurrences in the Astaneh-Sarband area, west central Iran, Jigwen Mao and Frank P. Bierlein, Mineral Deposit Research: Meeting the Global Challenge, Springer Verlag, Berlin, Chapter 4-24.
Pearce J. A., Haris, N. B. W., and Tindle, A. G., 1984 - Trace element discrimination diagrams for the tectonic interpretation of granitic rocks, Journal of Petrology, 25, part 4, p. 956-983.
Pesquera and Velasco, 1997- Mineralogy, geochemistry and geological significance of tourmaline-rich rocks from the Paleozoic Cinco Villas Massif, Spain, Contrib. Mineral. Petrol., Vol. 129, pp: 53-74.
Pesquera, A., Torres-Ruiz, J., Gil-Crespo, P. P. and JiangG, S. Y., 2005- Petrographic, Chemical and B-Isotopic Insights into the Origin of Tourmaline-Rich Rocks and Boron Recycling in the Martinamor Antiform (Central Iberian Zone,Salamanca, Spain), Journal of Perology, Vol. 46, No. 5, pp. 1013-1044.
Pirajno, F., and Smithies, R. H., 1992- The FeO/FeO+MgO ratio of tourmaline: A useful indicator of spatial variations in granite related hydrothermal mineral deposites, J. Geochem. Explor., Vol. 42, pp: 371-381.
Rollinson, H. R., 1993- Using geochemical data: evolution, presentation, interpretation. London, UK. 652 P.
Sun, S. S., McDonough, W.F., 1989- Chemical and isotopic systematics of oceanic basalts: implications for mantle composition and processes. Geol. Soc. Lon., Spe. Pub. 42: 313-345, Thalhammer et al., 1989.
Visser, D., Nijland T. G., Lieftink, D. J. and Maijer C., 1999- The occurrence of preiswerkite in a tourmaline-biotite-scapolite rock from Blengsvatn, Norway, American Mineralogist, Vol. 84, pp. 977–982
Williamson, B. J., Spratt, J., Adams, J. T., Tindle, A. G. and Stanley, C. J., 2000- Geochemical constraints from zoned hydrothermal tourmalines on fluid evolution and Sn mineralization: an example from fault breccias at Roche, SW England, Journal of Perology, Vol. 41, No. 9, pp. 1439-1453.
Ziegler, V., Momenzadeh, M., and Tadayon, A., 1973- Systematic regional mineral reconnaissance survey of a section of a Kuhe Binalud in the Fariman-Mashhad-Neyshabur area, G.S.I.
)