سنگ شناسی
شیرین شهابی؛ حبیب الله قاسمی؛ مهدی رضایی کهخائی؛ ژای مینگو
چکیده
در توالیهای آهکی پرمو-تریاس منطقه تالو در شمال خاور دامغان در پهنه البرز خاوری، چندین توده آذرین نفوذی مافیک با ترکیب الیوین گابرو، گابرو و آلکالیدیوریت برونزد دارند. مهمترین کانیهای سنگساز این تودههای آذرین مافیک شامل الیوین، کلینوپیروکسن، آمفیبول و پلاژیوکلاز هستند. ماهیت کلی این سنگها آلکالن بوده و ویژگیهای ژئوشیمی ...
بیشتر
در توالیهای آهکی پرمو-تریاس منطقه تالو در شمال خاور دامغان در پهنه البرز خاوری، چندین توده آذرین نفوذی مافیک با ترکیب الیوین گابرو، گابرو و آلکالیدیوریت برونزد دارند. مهمترین کانیهای سنگساز این تودههای آذرین مافیک شامل الیوین، کلینوپیروکسن، آمفیبول و پلاژیوکلاز هستند. ماهیت کلی این سنگها آلکالن بوده و ویژگیهای ژئوشیمی عناصر اصلی، کمیاب و نادر خاکی آنها با طبیعت یک منبع گوشتهای مشابه با محل منشأ سنگهای بازالتی جزائز اقیانوسی (OIB) سازگاری دارد. الیوینهای این سنگها از نوع کریزولیت بوده و پلاژیوکلازها نیز با ترکیب آلبیت، الیگوکلاز و لابرادوریت مشخص میشوند. ترکیب کلینوپیروکسنها دیوپسید، سالیت (Salite) و اوژیت بوده و با ماهیت آلکالن و غیرکوهزایی (Non-orogenic) مشخص میشوند. دما و فشار تبلور کلینوپیروکسنها به ترتیب، 1200 تا 1250 درجه سانتیگراد، و 6 تا 11 کیلوبار بوده و در فوگاسیته اکسیژن بالا تشکیل شدهاند. ترکیب آمفیبولها نشان دهنده آمفیبول کلسیک و تیتانیوم بالا، از نوع کرسوتیت است که در شرایط آذرین تبلور یافته و دارای منشأ گوشتهای میباشند. آمفیبولها در دمای بیش از۹۵۰ درجه سانتیگراد و در محدوده فشار بین ۶5۰ تا ۷۵۰ مگاپاسکال (معادل 5/ 6 تا ۵/ ۷ کیلوبار) تشکیل شدهاند.
سنگ شناسی
مرضیه اسدی آورگانی؛ مهدی رضایی کهخائی؛ حبیب اله قاسمی
چکیده
کالدرای نئوژن قره چای در 30 کیلومتری جنوب خاور قوچان، در زون بینالود واقع شده است. سنگ های آتشفشانی این کالدرا دارای ترکیب غالب داسیتی و بافت های متنوع پورفیری، غربالی، جریانی بوده و از پلاژیوکلاز و آمفیبول تشکیل شده اند. نمودارهای چندعنصری و بهنجار شده نسبت به ترکیب کندریت و گوشته اولیه برای این سنگ ها، نشان دهنده غنی شدگی نسبی آنها ...
بیشتر
کالدرای نئوژن قره چای در 30 کیلومتری جنوب خاور قوچان، در زون بینالود واقع شده است. سنگ های آتشفشانی این کالدرا دارای ترکیب غالب داسیتی و بافت های متنوع پورفیری، غربالی، جریانی بوده و از پلاژیوکلاز و آمفیبول تشکیل شده اند. نمودارهای چندعنصری و بهنجار شده نسبت به ترکیب کندریت و گوشته اولیه برای این سنگ ها، نشان دهنده غنی شدگی نسبی آنها از عنصرهای خاکی نادر سبک و لیتوفیل بزرگ یون و تهی شدگی نسبی آنها از عنصرهای خاکی نادر سنگین و عنصرهای با شدت میدان بالا است. سرشت کالکآلکالن و ناهنجاری منفی آشکار در عنصرهای با شدت میدان بالا، آنومالی مثبت Pb، مقادیر زیاد Sr،Sr/Y ، Na2O /K2O و مقدارهای کم K و MgO در این سنگ ها نشانگر ویژگی های ماگماهای آداکیتی پرسیلیس مرتبط با محیطهای حاشیه فعال قاره ای است. ماگمای سازنده سنگ های کالدرای قره چای از ذوب بخشی سنگ منشأ اکلوژیتی حاصل از دگرگونی لیتوسفر اقیانوسی فرورانده نئوتتیس سبزوار به زیر لبه جنوبی پهنه البرز خاوری در نئوژن پدید آمده اند. گمان می رود گسل های بزرگ امتدادلغز قوچان و دره گز سبب ایجاد یک محیط تراکششی شده و نقش مهمی در تشکیل این کالدرا داشته اند.
زمین شناسی اقتصادی
فردین موسیوند؛ فایق هاشمی؛ مهدی رضایی کهخائی؛ امیر پاکیزه
چکیده
کانسار سرب (نقره) درهامرود در منطقه قهرود و در کمان ماگمائی ارومیه- دختر در واحد توفسیلیسی سبز- خاکستری رنگ و کریستال لیتیک توف با سن ائوسنمیانی تا پسین رخ داده است. شکلهندسی پیکره معدنی عمدتاً بصورت چینه-کران و نامنظم، نیمه همخوان تا ناهمخوان بوده و ساخت و بافت غالب ماده معدنی از نوع نیمه تودهای، برشی، نواری و رگه- رگچه ای میباشد. ...
بیشتر
کانسار سرب (نقره) درهامرود در منطقه قهرود و در کمان ماگمائی ارومیه- دختر در واحد توفسیلیسی سبز- خاکستری رنگ و کریستال لیتیک توف با سن ائوسنمیانی تا پسین رخ داده است. شکلهندسی پیکره معدنی عمدتاً بصورت چینه-کران و نامنظم، نیمه همخوان تا ناهمخوان بوده و ساخت و بافت غالب ماده معدنی از نوع نیمه تودهای، برشی، نواری و رگه- رگچه ای میباشد. کانیهای اولیه و غالب در ماده معدنی شامل گالن، پیریت، کالکوپیریت و کانیهای ثانویه بیشتر از نوع کوولیت، گوتیت و هماتیت هستند. کانیهای باطله عمدتاً شامل اپیدوت، کلریت، کانیهای رسی، کوارتز، کلسیت و باریت است. دگرسانیهای عمده شامل اپیدوتی- کلریتی و سریسیتی میباشد. عدم شباهت الگوی عناصر نادر خاکی (REE) ماده معدنی در کانسار درهامرود با الگوی سنگ-های آتشفشانی میزبان در کمرپایین و کمربالای کانسار با مدل تشکیل بصورت جانشینی زیر کف دریا سازگار می باشد. آنومالی منفی Ce در مواد معدنی حاکی از نقش آب دریا در تشکیل کانسار است. بر اساس مطالعات ساختاری، چینه-شناسی، پتروگرافی، بافت و ساخت، کانیشناسی، دگرسانی و ژئوشیمیایی بنظر میرسد کانهزائی سرب (نقره) درهامرود بصورت سولفید تودهای آتشفشانزاد (VMS) تیپ بایمدال فلسیک یا کوروکو رخ داده و ماده معدنی بصورت جانشینی در سنگهای آتشفشانی زیر کف دریا نهشته شده است. شایان ذکر است کانسار دره امرود اولین رخداد سولفید تودهای غنی از فلزات پایه و فقیر از باریت میباشد که در پهنه ارومیه- دختر معرفی میگردد و اهمیت اکتشاف اینگونه ذخایر در این پهنه را آشکار میسازد.
سنگ شناسی
مهدی رضایی کهخائی؛ داریوش اسماعیلی؛ هانیه صحرائی
چکیده
سنگهای آتشفشانی نشوه در شمال باختر ساوه واقع شده، بخشی از کمربند ماگمایی ارومیه- دختر محسوب میشوند. این سنگها عمدتاً از نوع بازالت، آندزیبازالت، آندزیت تا تراکیآندزیت هستند. در بررسیهای میکروسکوپی این سنگها شواهدی از عدم تعادل بلور با ماگما نیز دیده میشود که از آن جمله میتوان به بافت غربالی، وجود دو نسل سالم ...
بیشتر
سنگهای آتشفشانی نشوه در شمال باختر ساوه واقع شده، بخشی از کمربند ماگمایی ارومیه- دختر محسوب میشوند. این سنگها عمدتاً از نوع بازالت، آندزیبازالت، آندزیت تا تراکیآندزیت هستند. در بررسیهای میکروسکوپی این سنگها شواهدی از عدم تعادل بلور با ماگما نیز دیده میشود که از آن جمله میتوان به بافت غربالی، وجود دو نسل سالم و دگرسان شده پلاژیوکلاز، حاشیه واکنشی، خوردگی و گردشدگی فنوکریستها اشاره کرد. بررسیهای ژئوشیمیایی مربوط به نمودارهای عناصر اصلی و کمیاب نشان میدهد که اگر چه تبلور تفریقی در تکامل سنگهای آتشفشانی منطقه مؤثر بوده است؛ اما در برخی از نمودارها نوعی پراکندگی و روندهای غیر عادی نسبت به روند تفریق به چشم میخورد، که این حالت میتواند بیان کننده اختلاط و آلودگی ماگمایی باشد. ناهماهنگی و تغییرات زیاد در غلظت برخی عناصر نظیر Sr و همچنین نمودارهای دوتایی Nb-Nb/Y و Zr/Rb-Rb نقش اختلاط ماگمایی را در شکلگیری سنگهای آتشفشانی منطقه نشوه نشان میدهد. با توجه به موارد ذکر شده میتوان گفت که مهمترین فرایند تشکیل سنگهای آتشفشانی منطقه نشوه تفریق و اختلاط ماگمایی است. همچنین اختلاط پالس یا پالسهای ماگمایی جدید با ماگمای تفریق یافته مؤثرترین مکانیزم برای تحول ماگمایی سنگهای آتشفشانی منطقه مورد مطالعه است.