مقاله پژوهشی
زمین شناسی نفت
سلمان جهانی
چکیده
مرزشمالی ورقه عربی یک پهنه گسلی پیچیده به موازات زمین‌درز زاگرس وجود دارد که از تعداد قابلتوجهی گسلهای راندگی تشکیل شده است. جدای این گسلها، ساختار دیگری تقریبا" موازی با آنها ولی جوانتر وجود دارد که دارای سازوکار راستالغز راست بر بوده و به نام گسله اصلی جدید خوانده می‌شود. این گسله از تکه‌های گسلی متوالی، بـــا شیـــب نزدیک به ...
بیشتر
مرزشمالی ورقه عربی یک پهنه گسلی پیچیده به موازات زمین‌درز زاگرس وجود دارد که از تعداد قابلتوجهی گسلهای راندگی تشکیل شده است. جدای این گسلها، ساختار دیگری تقریبا" موازی با آنها ولی جوانتر وجود دارد که دارای سازوکار راستالغز راست بر بوده و به نام گسله اصلی جدید خوانده می‌شود. این گسله از تکه‌های گسلی متوالی، بـــا شیـــب نزدیک به قائـم تشکیل شده که طول میانگین هریک 100 کیلومتر است. تکه‌های شناخته شده به ترتیب از شمال باختری به جنوب خاوری عبارتند از گسله‌های پیرانشهر، مریوان، سرتخت، مروارید، دینور، صحنه، نهاوند و دورود که در کنار هم یک پهنه جنبا و لرزه‌خیز را بوجود آورده اند. مطالعات صحرایی بیانگر تداوم این گسل به سمت جنوب خاوری است که دو تکه گسله دیگر به نامهای کوهرنگ و اردل معرفی می‌شوند. هر دو تکه با سازوکار راستالغز راست‌بر و شیب نزدیک به قائـم دارند و از بیشتر ساختارها جوانتر هستند. تکه اول به طول80 کیلومتر از مدار 33 درجه شمالی به صورت نردبانی از گسله دورود جدا شده و با روند 140 N و تا دشت کوهرنگ ادامه می‌یابد. تکه دوم (گسله اردل) به طول 120 کیلومتر بصورت نردبانی در محل دشت کوهرنگ از گسل کوهرنگ جدا شده و تا گسله شمالی-جنوبی دنا ادامه می یابد. در دو نقطه پایانی تکه گسله کوهرنگ گنبد نمکی وجود دارد. با توجه به سن بیشتر گنبدهای نمکی نسبت به MRF و ویژگیهای مکانیکی رسوبات در بالا و اطراف گنبدهای نمکی، می توان عنوان کرد جدایش این تکه ارتباط مستقیم با دو گنبد نمکی دارد.
مقاله پژوهشی
رسوب شناسی
محمد شلالوند؛ محمدحسین آدابی؛ افشین زهدی
چکیده
در‌این‌مطالعه، سازند تله‌زنگ به‌سن پالئوسن‌پسین در جنوب‌غرب کرمانشاه ازنظر خصوصیات ژئوشیمی‌عنصری وفرآیندهای دیاژنزی تأثیرگذار درطی تدفین موردبررسی قرارگرفته‌است. این سازند درتوالی مطالعه‌شده 282 متر ضخامت‌دارد که عمدتاًازسنگ‌آهک‌های دریایی کم‌عمق به‌همراه میان‌لایه‌های مارن‌و‌دولومیت تشکیل‌شده‌است. مهمترین فرآیندهای ...
بیشتر
در‌این‌مطالعه، سازند تله‌زنگ به‌سن پالئوسن‌پسین در جنوب‌غرب کرمانشاه ازنظر خصوصیات ژئوشیمی‌عنصری وفرآیندهای دیاژنزی تأثیرگذار درطی تدفین موردبررسی قرارگرفته‌است. این سازند درتوالی مطالعه‌شده 282 متر ضخامت‌دارد که عمدتاًازسنگ‌آهک‌های دریایی کم‌عمق به‌همراه میان‌لایه‌های مارن‌و‌دولومیت تشکیل‌شده‌است. مهمترین فرآیندهای دیاژنزی این سازند میکرایتی‌شدن، انواع‌تخلخل‌ها، سیمانی‌شدن، دولومیتی‌شدن و فشردگی می‌باشد. باتوجه‌به بافت سنگ وفراوانی ذرات اسکلتی ناپایدار (جلبک سبز و دوکفه‌ای)، تخلخل و سیمانی‌شدن بیشترین سهم را در بین فرآیندهای دیاژنزی شناسایی شده دارند. مطالعات میکروسکوپی وژئوشیمیایی نشان‌می‌دهد که این فرآیندها درمراحل ائوژنز و مزوژنز ابتدایی و درمحیط‌های دریایی، متائوریک و تدفینی کم‌عمق انجام شده‌اند. شواهد نشان‌می‌دهدکه کربنات‌های سازند تله‌زنگ تدفین عمیق را بعداز ته‌نشست درطی دیاژنز تحمل نکرده‌اند. سیالاتی که درطی‌تدفین بخش‌های زیرین این سازندرا تحت‌تأثیر قراردادهاست عمدتاً ماهیتی دریایی داشته وبه‌سمت بالای توالی علاوه بر آب‌دریا به‌میزان کمتر سیالات متائوریک نیز در طی دیاژنز، کربنات‌های دریایی سازند تله‌زنگ را تحت‌تأثیر قراردادهاست. بالا بودن نسبت استرانسیوم به منگنز (میانگین5/27) و نسبت استرانسیوم‌به‌کلسیم (میانگین61/1) و همچنین مقادیر پایین آهن (میانگین 78 پی‌پی‌ام) ومنگنز (میانگین 27 پی‌پی‌ام) بیانگر سیستم دیاژنتیکی بسته با تبادل آب‌به‌سنگ پایین برای کربنات‌های سازند تله‌زنگ است که این‌مقدار‌دربخش‌های بالایی‌توالی به‌طور نسبی افزایش می‌یابد. دلیل‌این‌افزایش می‌تواندبه‌تأثیرسیالات‌متائوریک باتوجه‌به حضورناپیوستگی‌فرسایشی بزرگ‌مقیاسی باشد که در رأس سازند تله‌زنگ و درزیر ماسه‌سنگ‌ها و کنگلومراهای قرمزرنگ سازندکشکان قرارگرفته‌است.
مقاله پژوهشی
زمین ساخت
عزیزالله بزی؛ محمد مهدی خطیب؛ محمدحسین زرین کوب
چکیده
آمیزه افیولیتی شمال مکران در جنوب خاوری ایران و در بخش شمالی منشور برافزایشی مکران قرار دارد. در این پژوهش، عناصر ساختاری مکران شمالی مورد مطالعه قرار گرفته و الگوی دگرشکلی حاکم بر آمیزه افیولیتی شمال مکران تجزیه و تحلیل شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، حداقل دو مرحله دگرشکلی در واحدهای سنگی آمیزه افیولیتی شمال مکران ثبت شده است. ...
بیشتر
آمیزه افیولیتی شمال مکران در جنوب خاوری ایران و در بخش شمالی منشور برافزایشی مکران قرار دارد. در این پژوهش، عناصر ساختاری مکران شمالی مورد مطالعه قرار گرفته و الگوی دگرشکلی حاکم بر آمیزه افیولیتی شمال مکران تجزیه و تحلیل شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، حداقل دو مرحله دگرشکلی در واحدهای سنگی آمیزه افیولیتی شمال مکران ثبت شده است. مرحله نخست که با توسعه ساختارهای کششی همراه بوده است، منجر به جایگیری دایکهای ورقهای در توالی پوسته‌ای سنگکرهی اقیانوسی شده است. بازگرداندن هندسه این دایک‌ها به مراحل قبل از دگرشکلی، نمایانگر کشش در راستای SSW-NNE بوده و شرایط حاکم بر محیط اولیهی شکل‌گیری آمیزه افیولیتی شمال مکران را نشان می‌دهد. مرحله دوم که در نتیجهی همگرایی در منطقه و تحت تاثیر رژیم فشارشی یا ترافشارشی شکل گرفته، با توسعه انواع گسلهای راندگی و امتدادلغز، رانده شدن واحدهای سنگی بر روی یکدیگر و تکرار آنها به همراه چین‌خوردگی واحدهای رسوبی آشکار شده است. گسلهای راندگی با روند WNW-ESE و شیب بین 20 تا 40 درجه به سمت NNE، مهمترین تاثیر را در سیمای فعلی آمیزه افیولیتی شمال مکران داشته و نمایانگر شرایط حاکم در زمان بسته شدن حوضهی اقیانوسی و جایگیری سنگکرهی اقیانوسی هستند.
مقاله پژوهشی
زمین شناسی اقتصادی
علیرضا زراسوندی؛ محمد علی علی آبادی؛ محسن رضایی؛ هوشنگ پورکاسب
چکیده
کانسار محمدآباد دلیجان در استان مرکزی و از نظر پهنه‌های ساختاری ایران، در پهنه ارومیه- دختر قرار دارد .کانه‌زایی چینه‌کران آهن- مس به‌صورت برشی، رگه‌ای، توده‌ای، لایه‌ای و ریزلایه‌‌ای و شامل کانه‌های اصلی هماتیت، پیریت، کالکوپیریت و مگنتیت در واحدهای آتشفشانی- رسوبی ائوسن زیرین دیده می‌شود.مقادیر، نسبت‌ها و نمودارهای مختلف ...
بیشتر
کانسار محمدآباد دلیجان در استان مرکزی و از نظر پهنه‌های ساختاری ایران، در پهنه ارومیه- دختر قرار دارد .کانه‌زایی چینه‌کران آهن- مس به‌صورت برشی، رگه‌ای، توده‌ای، لایه‌ای و ریزلایه‌‌ای و شامل کانه‌های اصلی هماتیت، پیریت، کالکوپیریت و مگنتیت در واحدهای آتشفشانی- رسوبی ائوسن زیرین دیده می‌شود.مقادیر، نسبت‌ها و نمودارهای مختلف عناصر کمیاب و عناصرخاکی کمیاب نشان از کانه‌زایی گرمابی با غلبه سیالات ماگمایی دارد. مقادیر δ34S کانی‌های سولفیدی ( ‰ 51/1+ _ 76/2-) حاکی از منشاء ماگمایی گوگرد می‌باشد. مقادیر δ13C (میانگین ‰ 61/3-)،δ18O ( میانگین ‰ 946/12 )، و نمودارهای مربوطه نمایانگر منشاء ماگمایی کربن، گرمابی بودن کلسیت و وجود سیال کانهزای عمدتاً ماگمایی می‌باشد.با توجه به شواهد بالا و قرارگیری منطقه در یک رژیم کششی منطبق بر جایگاه لبه باختری کمان ماگمایی ارومیه- دختر طی ائوسن زیرین و احتمال زیاد وجود توده ماگمایی در اعماق منطقه که علاوه بر دارا بودن پتانسیل بالای کانه‌زایی آهن و مس و تأمینکننده گوگرد نقش یک موتور گرمایی را برای انتقال سیالات کانه‌زا به بستر دریا داشته است، یک رخداد بروندمی-گرمابی را برای تشکیل این کانسار در واحدهای رسوبی- آتشفشانی ائوسن منطقه پیشنهاد می شود
مقاله پژوهشی
زمین شناسی اقتصادی
هادی محمدیان؛ وارطان سیمونز؛ کمال سیاه چشم
چکیده
محدوده ساریخانلو در شمال‌غرب مشگین‌شهر قرار دارد. واحدهای آذرین منطقه شامل توالی‌های آذرآواری پالئوسن-ائوسن و واحدهای آتشفشانی آندزیت-بازالتی است. واحدهای سنگی منطقه سرشت کالکآلکالن پتاسیم بالا تا شوشونیتی و ماهیت متاآلومینوس دارند، که در موقعیت تکتونیکی بالا آمدگی پس از برخورد تشکیل شده‌اند. فعالیت سیستم گرمابی در این ...
بیشتر
محدوده ساریخانلو در شمال‌غرب مشگین‌شهر قرار دارد. واحدهای آذرین منطقه شامل توالی‌های آذرآواری پالئوسن-ائوسن و واحدهای آتشفشانی آندزیت-بازالتی است. واحدهای سنگی منطقه سرشت کالکآلکالن پتاسیم بالا تا شوشونیتی و ماهیت متاآلومینوس دارند، که در موقعیت تکتونیکی بالا آمدگی پس از برخورد تشکیل شده‌اند. فعالیت سیستم گرمابی در این منطقه منجر به تشکیل رگه‌ها و کلاهک‌های سیلیسی و انواع دگرسانی‌های پروپیلیتیک، فیلیک، سیلیسی و آرژیلیک (شامل حد واسط و پیشرفته) شده است. کانه‌های فلزی تشکیل شده در کانسار ساریخانلو شامل پیریت، طلای آزاد، آرسنوپیریت و انواع اکسید-های آهن و به مقدار جزئی مالاکیت است که طی چهار مرحله کانه‌زایی تشکیل شده‌اند. عیار طلا در بیشتر نمونه‌های سطحی این کانسار در حد ppb650-300 می‌باشد که به شکل طلای آزاد همرشد با پیریت یا در پیریت‌های نسل دوم میزبانی می‌شود. مطالعات میانبارهای سیال نشان داد که دمای همگن‌شدن در رگه‌های سیلیسی بین oC 175 تا 355 است که با توجه به فشار پایین میانبارهای سیال (اغلب کمتر از40 بار) می‌تواند نشانگر دمای به دام افتادن سیال باشد. شوری میانبارهای سیال بین 2/0 تا 3 درصد وزنی معادل نمک طعام است. شرایط فیزیکوشیمیایی سیال کانه‌زا و مجموعه کانی‌های دگرسانی و سنگ میزبان آتشفشانی نشانگر شباهت کانسار ساریخانلو با کانسارهای اپی‌ترمال سولفیداسیون پایین می-باشد.
مقاله پژوهشی
زمین ساخت
بابک سامانی؛ سجاد زارعی؛ عاطفه قنبری
چکیده
روش الگوریتم پنجره مجزا به عنوان یک روش مؤثر در استخراج دمای سطح زمین محسوب می‌شود. نتایج الگوی حرارتی نشان می دهد که در حالت کلی دمای سطحی گنبد نمکی گچ در مقایسه با گنبد نمکی سیاه طاق از درجه حرارت بیشتری برخوردار است. از لحاظ ساختاری بالاتر بودن دمای گنبد نمکی گچ را می‌توان احتمالا در ارتباط با ریشه‌دار بودن این گنبد نمکی و ارتباط ...
بیشتر
روش الگوریتم پنجره مجزا به عنوان یک روش مؤثر در استخراج دمای سطح زمین محسوب می‌شود. نتایج الگوی حرارتی نشان می دهد که در حالت کلی دمای سطحی گنبد نمکی گچ در مقایسه با گنبد نمکی سیاه طاق از درجه حرارت بیشتری برخوردار است. از لحاظ ساختاری بالاتر بودن دمای گنبد نمکی گچ را می‌توان احتمالا در ارتباط با ریشه‌دار بودن این گنبد نمکی و ارتباط آن با ستون نمکی پی‌سنگی دانست. در حالی که دمای پایینتر گنبد نمکی سیاه طاق می‌تواند ناشی از عدم ارتباط گنبد نمکی با منبع نمکی سری هرمز باشد. نقشه‌های آنومالی حرارتی نشان دهنده الگوهای حرارتی متفاوت در این گنبدهای نمکی می باشد. الگوی مکانی آنومالی حرارتی در گنبد نمکی سیاه طاق نشان دهنده یک روند خطی در بخش شرقی آن می باشد. این الگوی حرارتی خطی در گنبد نمکی سیاه طاق را می توان در ارتباط با تابش صبحگاهی خورشید به دامنة شرقی این نمکشار دانست. با توجه به نقشة LST حاصله، بیشترین دما در گنبد نمکی گچ ۴۱.۸۷ درجة سانتیگراد و در گنبد نمکی سیاه طاق ۳۶.۷ درجة سانتیگراد می‌باشد.
مقاله پژوهشی
زمین شناسی اقتصادی
نگار کبودمهری؛ حسین کوهستانی؛ میرعلی اصغر مختاری؛ افشین زهدی
چکیده
رخداد معدنی تریان در پهنه ایران مرکزی و در فاصله 120 کیلومتری شمال‌باختر زنجان قرار دارد. کانه‌زایی سرب و روی در این رخداد معدنی به‌صورت لامینه‌ای و عدسی‌شکل همروند با لایه‌بندی واحدهای ماسه‌سنگی خاکستری رنگ سازند قرمز بالایی رخ داده است. کانه‌زایی اغلب در اطراف و درون قطعات فسیل‌های گیاهی رخ داده و دارای بافت‌های دانه‌پراکنده، ...
بیشتر
رخداد معدنی تریان در پهنه ایران مرکزی و در فاصله 120 کیلومتری شمال‌باختر زنجان قرار دارد. کانه‌زایی سرب و روی در این رخداد معدنی به‌صورت لامینه‌ای و عدسی‌شکل همروند با لایه‌بندی واحدهای ماسه‌سنگی خاکستری رنگ سازند قرمز بالایی رخ داده است. کانه‌زایی اغلب در اطراف و درون قطعات فسیل‌های گیاهی رخ داده و دارای بافت‌های دانه‌پراکنده، جانشینی، شبه‌لامینه‌ای، سیمان بین دانه‌ای، فرامبوئیدال و رگه- رگچه‌ای می‌باشد. افق ماسه‌سنگی کانه‌دار در تریان حدود 350 متر درازا و 1 متر پهنا داشته و دارای سه پهنه قرمز اکسیدان، پهنه شسته‌شده و پهنه احیایی کانه‌دار است. گالن، اسفالریت، پیریت و آرسنوپیریت کانی‌شناسی اصلی ماده معدنی را در رخداد معدنی تریان تشکیل می‌دهند. سروزیت و گوتیت در اثر فرایندهای برون‌زاد و هوازدگی تشکیل شده‌اند. مقایسه الگوی عناصر کمیاب و کمیاب خاکی در نمونه‌های کانه‌دار و ماسه‌سنگ‌های بدون کانه‌زایی بیانگر تهی‌شدگی در میزان این عناصر در نمونه‌های کانه‌دار است. با توجه به ویژگی‌هایی مانند محیط تکتونیکی، محیط تشکیل، سنگ میزبان، وجود بقایای فسیل‌های گیاهی، ژئومتری، بافت و کانی‌شناسی ماده معدنی و دگرسانی، رخداد معدنی تریان در دسته کانسارهای مس با میزبان رسوبی تیپ Redbed قرار گرفته و قابل مقایسه با دیگر کانسارهای مس و سرب- روی تیپ Redbed در محور آوج- زنجان- تبریز- خوی است.
مقاله پژوهشی
زمین ساخت
اسماعیل فرحزادی؛ احمد علوی؛ محمد رضا قاسمی؛ شهرام شرکتی
چکیده
چکیدهشناخت تاریخچه برخاستگی و چین‌خوردگی در یک ناحیه،کمک شایانی به درک تاریخچه زایش، مهاجرت و به تله‌افتادگی هیدروکربن و کاهش ریسک حفاری اکتشافی در آن منطقه دارد. مدل‌سازی‌گرمایی در امتداد برش‌ساختاری، به درک این تاریخچه و برنامه‌ریز‌‌‌ی‌های بعدی جهت اکتشاف منابع جدید،کمک فراوانی خواهد نمود. در این مقاله بااستفاده از‌خطوط ...
بیشتر
چکیدهشناخت تاریخچه برخاستگی و چین‌خوردگی در یک ناحیه،کمک شایانی به درک تاریخچه زایش، مهاجرت و به تله‌افتادگی هیدروکربن و کاهش ریسک حفاری اکتشافی در آن منطقه دارد. مدل‌سازی‌گرمایی در امتداد برش‌ساختاری، به درک این تاریخچه و برنامه‌ریز‌‌‌ی‌های بعدی جهت اکتشاف منابع جدید،کمک فراوانی خواهد نمود. در این مقاله بااستفاده از‌خطوط لرزه‌ای بازتابی سه‌بعدی و نقشه‌های‌زمین‌شناسی، یک برش ناحیه‌ای‌‌ترازمند ترسیم و به صورت چند مرحلهای بازسازی شد و با استفاده از آن و مدل‌گرمایی تولید شده با کمک داده‌های انعکاس ویترینایت وآپاتیت فیشن‌ترک، تاریخچه فرایش و فرسایش ناحیه‌ای بررسی گردید. نتایج این پژوهش نشان می‌دهدکه نهشته‌های پالئوزوئیک برخلاف سری هرمز، از زاگرس‌بلند‌تا دشت‌آبادان ضخامت نزدیک به هم دارند‌که نشان‌دهنده این واقعیت است که در زمان پالئوزوئیک رخدادهای زمین‌ساختی–رسوبی درسراسر‌ناحیه یکسان بوده است.داده‌های آپاتیت فیشن‌ترک زمان سرد‌شدگی سنگ‌ها را دربازه زمانی الیگوسن‌پایانی تا میوسن‌میانی و بین14تا 24میلیون سال نشان می‌دهد. براساس نمودارهای تدفین، فرایش پی‌سنگ از زاگرس‌بلند به سمت دشت‌آبادان روندی‌کاهشی دارد‌که حاکی ازآن است‌که پی‌سنگ در‌بخش شمالی برش‌ساختاری، زودتر‌از بخش‌جنوبی در‌‌دگرشکلی درگیر‌شده است و این درگیری بر تشکیل ساختارها، تغییر‌رخساره‌های رسوبی و الگوی فرسایش ناحیه‌ای موثر بوده است.
مقاله پژوهشی
زمین ساخت
محمد امیر علیمی
چکیده
پهنه برشی بهلگرد در حاشیه شمالی کوهستان باقران، توسط گسلهای جنوب بیرجند و بهلگرد فلیشهای ائوسن را از توالی افیولیتی کرتاسه و رسوبات کواترنری جدا می‌کند. در ارزیابی دگرشکلی این پهنه، از آرایه‌های رگه‌ای سیگموییدال به‌عنوان نشانگرهای واتنش استفاده شده است. بر پایه هندسه این آرایه‌ها، معادلات ریاضی و نمودارهای R-θ' فراسنج‌های ...
بیشتر
پهنه برشی بهلگرد در حاشیه شمالی کوهستان باقران، توسط گسلهای جنوب بیرجند و بهلگرد فلیشهای ائوسن را از توالی افیولیتی کرتاسه و رسوبات کواترنری جدا می‌کند. در ارزیابی دگرشکلی این پهنه، از آرایه‌های رگه‌ای سیگموییدال به‌عنوان نشانگرهای واتنش استفاده شده است. بر پایه هندسه این آرایه‌ها، معادلات ریاضی و نمودارهای R-θ' فراسنج‌های واتنش برآورد شدند. میانگین مقادیر واتنش برشی (γ)، تغییرحجم (∆) و همگرایی در عرض پهنه (K) به‌ترتیب 45/0، 26/0- و 85/0 می‌باشند. ترسیم بیضی‌های واتنش در نمودار لگاریتمی Flinn در محدوده پهن‌شدگی قرار گرفته‌اند که گویای عملکرد همزمان برش ساده و تراکم در منطقه است و کاهش حجم تا 30% را نشان می‌دهند. همچنین در پهنه برشی بهلگرد مقدار °45>'θ و کلیواژها در جهت عمود بر بازشدگی رگه‌ها ایجاد شده‌اند که با ویژگیهای الگوی برش ساده تراکمی مطابقت دارند. فراسنج‌های واتنش افقی در الگوی ترافشارشی مقادیر مشابهی با الگوی برش ساده تراکمی دارند. برپایه فراسنج همگرایی محاسبه شده (39/0)، پهنه برشی بهلگرد در رده پهنه‌های با درجه همگرایی کم قرار می‌گیرد که مقدارکوتاه‌شدگی در آن 21% برآورد می‌شود. روند محور ISA1 در الگوی ترافشارشی N138 است که هم‌راستا با جهتگیری محور چین بوشاد می‌باشد همچنین این الگو در تحلیل ساختارهای کوچک مقیاس در منطقه الگویی موفق است.
مقاله پژوهشی
زمین شناسی اقتصادی
علیرضا الماسی؛ قاسم نباتیان؛ امیر مهدوی؛ چیولی لی
چکیده
ذخایر مس پورفیری ماهرآباد و خوپیک در ائوسن بالایی (39-37 میلیون سال) در بلوک لوت رخ داده‌اند. همه آنها با سنگ‌های حدواسط (غالبا مونزونیت) همراه‌اند. ذخایر پورفیری رابطه نزدیکی با ماگماهای اکسیدان دارند. فوگاسیته اکسیژن (fO2) یک فاکتور کلیدی کنترل‌کننده تشکیل ذخایر مس پورفیری است. ترکیبات عنصر اصلی و عناصر کمیاب دانه‌های زیرکن مربوط ...
بیشتر
ذخایر مس پورفیری ماهرآباد و خوپیک در ائوسن بالایی (39-37 میلیون سال) در بلوک لوت رخ داده‌اند. همه آنها با سنگ‌های حدواسط (غالبا مونزونیت) همراه‌اند. ذخایر پورفیری رابطه نزدیکی با ماگماهای اکسیدان دارند. فوگاسیته اکسیژن (fO2) یک فاکتور کلیدی کنترل‌کننده تشکیل ذخایر مس پورفیری است. ترکیبات عنصر اصلی و عناصر کمیاب دانه‌های زیرکن مربوط به چند توده مونزونیت کانه‌دار در اندیس‌های مس پورفیری ماهرآباد و خوپیک اندازه گیری شد. دانه‌های زیرکن نسبت‌های Ce4+/Ce3+ متوسط تا کم با بازه ای از 19 تا 610 و میانگین 155 نشان می‌دهند. مقادیر میانگین فوگاسیته اکسیژن (logfO2) ماگماهای کانه‌دار ماهرآباد و خوپیک، بازه 2/3-∆FMQ تا 3/1-∆FMQ با میانگین 2/2-∆FMQ ، دلالت بر تشکیل در شرایط اکسیداسیونی متوسط (بین بافرهای Ni-NiO (NNO) و فایالیت- مگنتیت-کوارتز (FMQ)، اما زیر بافر مگنتیت-هماتیت(HM)، که نشان دهنده شرایط فرااکسایش است،) دارد، که برای تشکیل ذخایر پورفیری ایده‌آل نیست. این حالت با ژئوشیمی و داده‌های ایزوتوپی استرانسیوم سنگ‌کل، و با عدم رخداد کانی‌های فوق اکسیدان مانند هماتیت و ویژگی آداکیتی ضعیف سنگ‌های هر دو ذخیره که بدلیل فاکتورهای دخیل در منشا ماگما مانند نوع سنگ و درصد ذوب بخشی (احتمالا پریدوتیت با میزان دخالت کم تیغه فرورانش) است، حمایت می‌شود.
مقاله پژوهشی
چینه شناسی و فسیل شناسی
علی اسعدی؛ علی ایمن دوست؛ مهدی صرفی؛ مهدی قانع عزآبادی
چکیده
سازند فهلیان با سن کرتاسه زیرین از مخازن نفتی مهم خلیج فارس است. در این مطالعه به منظور بررسی ویژگیهای رخساره‌ای، محیط رسوب-گذاری، دیاژنز، چینه‌نگاری سکانسی و شناسایی فرآیندهای کنترل کننده کیفیت مخزنی، تلفیق نتایج حاصل از توصیف مغزه‌ها، پتروگرافی مقاطع نازک و داده‌های پتروفیزیکی استفاده شده است. 9 ریزرخساره شناسایی و در چهار ...
بیشتر
سازند فهلیان با سن کرتاسه زیرین از مخازن نفتی مهم خلیج فارس است. در این مطالعه به منظور بررسی ویژگیهای رخساره‌ای، محیط رسوب-گذاری، دیاژنز، چینه‌نگاری سکانسی و شناسایی فرآیندهای کنترل کننده کیفیت مخزنی، تلفیق نتایج حاصل از توصیف مغزه‌ها، پتروگرافی مقاطع نازک و داده‌های پتروفیزیکی استفاده شده است. 9 ریزرخساره شناسایی و در چهار کمربند رخساره‌ای لاگون، شول، ریف‌های پراکنده و بخش کم عمق دریای باز معرفی و در یک رمپ کربناته تفسیر گردید. فرآیندهای دیاژنزی مختلفی، رخساره‌های رسوبی را در سه محیط دریایی، جوی و تدفینی تحت تأثیر قرار داده‌اند. چهار سیستم منفذی اصلی شامل بین دانه‌ای، قالبی، حفره‌ای و ریز تخلخل در مخزن شناسایی شده است. از دیدگاه چینه‌نگاری سکانسی، سه سکانس رده سوم قابل انطباق در محدوده میدان، مشخص گردید. توسعه رخساره‌های گرینستونی و رودستون-فلوتستون‌های جلبکی مرتبط با زیرمحیط شول و ریف‌های پراکنده، نقش مهم را در توسعه زون‌های با کیفیت مخزنی بالا در میدان مورد مطالعه داشته‌اند. از دیدگاه تأثیر بر کیفیت مخزنی، فرآیندهای دیاژنزی می‌تواند در دو گروه 1- فرآیندهای با تأثیر مثبت شامل انحلال و شکستگی و 2- فرآیندهای با تأثیر منفی برکیفیت مخزنی شامل سیمانی شدن و تراکم طبقه‌بندی گردد. نتایج نشان داد که سازند فهلیان پیچیدگی زیادی در ویژگی-های مخزنی نشان می‌دهد.
مقاله پژوهشی
رسوب شناسی
علیرضا رستمی؛ محمدحسین آدابی؛ عباس صادقی؛ سیدعلی معلمی
چکیده
در این مطالعه ویژگی های ژئوشیمیایی رسوبات سازند داریان از منظر کانی شناسی اولیه و کاربرد داده های ژئوشیمیایی استخراج شده از عناصر فرعی( Fe, Mn, Na, Sr) در تشخیص سطوح چینه ای مورد بررسی قرار گرفت. مطالعات پتروگرافی منجر به شناسایی 13 ریز رخساره شد که دریک پلتفرم کربنات نوع رمپ در چهار نوع محیط رسوبی از رمپ داخلی، رمپ میانی، رمپ خارجی و بخش عمیق ...
بیشتر
در این مطالعه ویژگی های ژئوشیمیایی رسوبات سازند داریان از منظر کانی شناسی اولیه و کاربرد داده های ژئوشیمیایی استخراج شده از عناصر فرعی( Fe, Mn, Na, Sr) در تشخیص سطوح چینه ای مورد بررسی قرار گرفت. مطالعات پتروگرافی منجر به شناسایی 13 ریز رخساره شد که دریک پلتفرم کربنات نوع رمپ در چهار نوع محیط رسوبی از رمپ داخلی، رمپ میانی، رمپ خارجی و بخش عمیق حوضه رسوب کرده اند. سه سکانس رسوبی رده سوم که در مجموع 6 دسته رخساره را در بر می گیرند بر اساس توزیع عمودی رخساره، تغییرات نمودار گامای سطحی، الگوهای برانباش رخساره ها، و تغییرات رو به بالا در پاراسکانسها شناسایی شد. ژئوشـیمی عناصـر اصلـی و فرعـی بیانگـر کانی شناسـی اولیـه آراگونیتـی بـرای کربناتهـای سـازند داریان میباشـد. ترسیم نسبت Sr/Ca درمقابل Mn ﺣﺎﮐﯽ از ﺗﺎﺛﯿﺮ دﯾﺎژﻧﺰ در یک ﺳﯿﺴﺘﻢ دﯾﺎژﻧﺰی نیمه ﺑﺴﺘﻪ با نسبت متوسط تبادل آب به سنگ (W/R) است.نغییرات مقادیر عناصر آهن و منگنز با توزیع رخساره های رسوبی، توالی های رسوبی و مرزهای چینه ای، در کربنات های سازند داریان در ارتباط بوده و پیک منحنی عناصر مذکور بر سطوح حداکثر غرقابی منطیق است. می توان بر اساس تغییرات میزان عناصر فرعی سطوح سطوح چینه ای را مشخص کرد.
مقاله پژوهشی
ژئوفیزیک
غزل جانقربان؛ سید محمد ابطحی فروشانی؛ کی تاش مشتاقیان؛ هوشنگ اسدی هارونی؛ حمزه صادقی سرخنی؛ محمد حاج حیدری
چکیده
اندیس طلای اپی‌ترمال کوه لخت در کمربند آتشفشانی ارومیه دختر در استان اصفهان قرار دارد. شواهد زمین‌شناسی حاکی از وجود یک سیستم کانی‌سازی طلای اپی‌ترمال در این منطقه می‌باشد. پی جویی ژئوفیزیکی اندیس مزبور با انجام برداشت‌های مغناطیس‌سنجی، مقاومت ویژه و پلاریزاسیون القایی در سطح محدوده انجام شده است. به منظور تخمین عمق منابع مغناطیسی ...
بیشتر
اندیس طلای اپی‌ترمال کوه لخت در کمربند آتشفشانی ارومیه دختر در استان اصفهان قرار دارد. شواهد زمین‌شناسی حاکی از وجود یک سیستم کانی‌سازی طلای اپی‌ترمال در این منطقه می‌باشد. پی جویی ژئوفیزیکی اندیس مزبور با انجام برداشت‌های مغناطیس‌سنجی، مقاومت ویژه و پلاریزاسیون القایی در سطح محدوده انجام شده است. به منظور تخمین عمق منابع مغناطیسی احتمالی، پردازش واهمامیخت اویلر اعمال شد. سپس مدلسازی وارون سه بعدی داده‌های مغناطیسی منطقه بر اساس الگوریتم لی و الدنبرگ انجام گردید. عمق بیشینه خودپذیری مغناطیسی تخمین زده شده از نتایج وارون‌سازی، باعمق متوسط منابع مغناطیسی به دست آمده از روش واهمامیخت اویلر مطابقت دارد. علاوه بر این، مدل‌های دو بعدی حاصل از وارون‌سازی داده‌های مقاومت‌ویژه و پلاریزاسیون القایی با مقاطع قائم مدل سه بعدی خودپذیری مغناطیسی، مقایسه شد. این مقایسه، همبستگی تغییرات میزان خودپذیری مغناطیسی را با کاهش مقاومت‌ویژه، افزایش شارژپذیری و مناطق دگرسان‌شده نشان داد. همچنین ترکیب مدل تخمینی خودپذیری مغناطیسی با آنالیز ژئوشیمیایی گمانه‌های اکتشافی حفر شده در این منطقه، نشان داد که معمولاً نواحی کانی‌زایی در مرز بیشترین تغییرات خودپذیری مغناطیسی رخ داده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که احتمال کانی‌سازی طلا در مناطقی با میزان بالای تغییرات خودپذیری مغناطیسی وجود دارد.
مقاله پژوهشی
ژئوفیزیک
محمد فولادی؛ میرستار مشین چی اصل؛ محمود مهرآموز؛ نیما نظافتی
چکیده
روش‌های ژئوفیزیکی جهت مطالعه خصوصیات میدان‌های فیزیکی قابل انتشار ناشی از بی هنجاری‌های داخل زمین بنیان نهاده شده‌اند. در مطالعات ژئوفیزیکی معمولا هدف آشکارسازی ناهمگنی‌های داخل زمین با استفاده از کمیت‌های فیزیکی اندازه‌گیری شده در سطح زمین می‌باشد. ژئوفیزیک می‌کوشد ساختمان داخلی زمین و ویژگیهای آن را با استفاده از چنین ...
بیشتر
روش‌های ژئوفیزیکی جهت مطالعه خصوصیات میدان‌های فیزیکی قابل انتشار ناشی از بی هنجاری‌های داخل زمین بنیان نهاده شده‌اند. در مطالعات ژئوفیزیکی معمولا هدف آشکارسازی ناهمگنی‌های داخل زمین با استفاده از کمیت‌های فیزیکی اندازه‌گیری شده در سطح زمین می‌باشد. ژئوفیزیک می‌کوشد ساختمان داخلی زمین و ویژگیهای آن را با استفاده از چنین داده‌هایی بازسازی کند. تحقیق حاضر که به روش میانگین متحرک مرتبه سوم معروف است، حل یک مساله وارون جهت برآورد همزمان شکل و عمق بی‌هنجاری‌های مغناطیسی باقیمانده می‌باشد که با مدلسازی مصنوعی بر روی اشکال هندسی مختلف کارایی این روش را نسبت به روش میانگین متحرک مرتبه دوم نشان می‌دهد. همچنین عملکرد این روش با نمونه‌ای از عملیات برداشت صحرایی در سایت ژئوفیزیک سازمان زمین شناسی اعتبار سنجی می‌شود. این روش، یک رابطه غیرخطی بین عمق و فاکتور شکل بی‌هنجاری با طول پنجره‌های متوالی در هفت نقطه محاسبه می‌کند. نتایج نشان داد، با توجه به تعداد جملات ریاضی بیشتر، برای داده‌های بدون نوفه بسیار دقیق و برای داده‌های نوفه‌ای با درصد خطای کمتر و آستانه نوفه بالاتر، از دقت بیشتری نسبت به روش میانگین متحرک مرتبه دوم برخوردار است. همچنین این روش برای داده‌های مغناطیسی واقعی نیز تطابق خوبی (5 درصد خطای تخمین عمق) از خود نشان داد.
مقاله پژوهشی
اکتشاف و معدن
کی تاش مشتاقیان؛ سید محمد ابطحی فروشانی؛ هوشنگ اسدی هارونی؛ محمد حاج حیدری؛ غزل جانقربان
چکیده
کانسار مس- طلای پورفیری دالی با دو نهشته شمالی و جنوبی بر روی کمربند آتشفشانی ارومیه - دختر در استان مرکزی قرار دارد. با توجه به حضور مگنتیت درکف دگرسانی پتاسیک که در مرکز کانی‌سازی قرار دارد، برداشت مغناطیس‌سنجی در محدوده مزبور انجام گرفته است. در مطالعه‌ی حاضر در محدوده‌ی اندیس شمالی، نخست بی‌هنجاری محلی با حذف اثر ناحیه‌ای و ...
بیشتر
کانسار مس- طلای پورفیری دالی با دو نهشته شمالی و جنوبی بر روی کمربند آتشفشانی ارومیه - دختر در استان مرکزی قرار دارد. با توجه به حضور مگنتیت درکف دگرسانی پتاسیک که در مرکز کانی‌سازی قرار دارد، برداشت مغناطیس‌سنجی در محدوده مزبور انجام گرفته است. در مطالعه‌ی حاضر در محدوده‌ی اندیس شمالی، نخست بی‌هنجاری محلی با حذف اثر ناحیه‌ای و اثر آلیازینگ از داده‌های مغناطیسی استخراج گردید. سپس استفاده از مدلسازی وارون سه‌بعدی داده‌های کاهش یافته مغناطیسی وجود یک توده با خودپذیری مغناطیسی بالا را در محدوده عمقی 40 تا 640 متری محدوده مورد مطالعه نشان داد. مقایسهی آنالیز ژئوشیمیایی دو گمانهی اکتشافی حفر شده با مدل تغییرات عمقی خودپذیری مغناطیسی تخمین زده شده در محدوده‌ی مورد مطالعه نشان داد که افزایش عیار فلزات مس و طلا، همبستگی فضایی با تغییرات شدید خودپذیری مغناطیسی دارد. همچنین مقایسهی مدل خودپذیری مغاطیسی با نتایج مدلسازی داده‌های برداشت IP/RS در سه پروفیل موازی یکدیگر، ارتباط نواحی سولفیدی و دگرسانی مرتبط با کانی‌سازی را با تغییرات خودپذیری مغناطیسی نشان داد. به این ترتیب مطالعه‌ی حاضر نشان داد که محدوده دالی شمالی دارای پتانسیل معدنی مس و طلای قابل توجهی می‌باشد.
مقاله پژوهشی
چینه شناسی و فسیل شناسی
الهه زارعی
چکیده
سازند دلیچای با سنگ شناسی مارن خاکستری – آبی با میان لایه های آهکی به ضخامت ۷۸ متر در برش چینه شناسی آهوانو در شمال دامغان مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین سن و انجام زیست چینه نگاری از حضور میوسپور Klukisporites variegatus و از فراوانی گونه Callialasporites dampieri که از گونه های شاخص ژوراسیک میانی می باشد و وجود داینوفلاژله های شاخص باژوسین پسین مانندCribroperidinium ...
بیشتر
سازند دلیچای با سنگ شناسی مارن خاکستری – آبی با میان لایه های آهکی به ضخامت ۷۸ متر در برش چینه شناسی آهوانو در شمال دامغان مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین سن و انجام زیست چینه نگاری از حضور میوسپور Klukisporites variegatus و از فراوانی گونه Callialasporites dampieri که از گونه های شاخص ژوراسیک میانی می باشد و وجود داینوفلاژله های شاخص باژوسین پسین مانندCribroperidinium crispum Total Range Biozone ، باتونین- کالووین پیشین Dichadogonyaulax sellwoodii Interval Biozone و کالووین پیشین- میانیCtenidodinum continuum Interval Biozone و همچنین روزنبران بنتیک و پلانکتون شامل زون Lenticulina varians-Ophtalmidium Assemblage zoneو Globigerina bathoniana Taxon range zone که تایید کننده سن باژوسین پسین تا کالووین بالایی ؟ است استفاده شد. ﺷﺒﺎهﺖ مجموعه فونای ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﺎزﻧﺪ دﻟﻴﭽﺎﯼ در منطقه مورد مطالعه (پالینومورف ها ، روزنبران و دوکفه ای و رادیولر) ﺑﺎ نقاط مختلف ایران (البرز مرکزی و البرز شرقی و غربی ، بینالود و منطقه جنوب ایران ) و دیگر نقاط جهان (ﻣﻨﺎﻃﻖ اروﭘﺎﯼ ﺷﻤﺎل ﻏﺮﺑﯽ وﺷﻤﺎل ﻏﺮب ﺗﺘﻴﺲ و....) تایید کننده ارتباط دریایی و تبادل مجموعه فونا بین مناطق ذکر شده در طول ژوراسیک میانی است.
مقاله پژوهشی
سنگ شناسی
زیبا خدائیان چگنی؛ نعمت‌اله رشیدنژاد عمران؛ علی اکبر بهاری فر؛ رضا نوزعیم؛ کارملا واکارو
چکیده
ارتوآمفیبولیت‌های منطقه تخت سلیمان بخشی از کمپلکس دگرگونه تکاب هستند که در شمال شرق تکاب واقع شده‌اند. این سنگ‌ها شامل آمفیبولیت، گارنت‌آمفیبولیت، کیانیت- گارنت‌آمفیبولیت، هورنبلندیت و اپیدوت‌آمفیبولیت هستند. مطالعه پتروگرافی و ژئوشیمی سنگ کل حاکی از سنگ مادر بازالت و آندزیت بازالت غنی از Mg و یا معادل درونی این سنگ‌ها با گرایش ...
بیشتر
ارتوآمفیبولیت‌های منطقه تخت سلیمان بخشی از کمپلکس دگرگونه تکاب هستند که در شمال شرق تکاب واقع شده‌اند. این سنگ‌ها شامل آمفیبولیت، گارنت‌آمفیبولیت، کیانیت- گارنت‌آمفیبولیت، هورنبلندیت و اپیدوت‌آمفیبولیت هستند. مطالعه پتروگرافی و ژئوشیمی سنگ کل حاکی از سنگ مادر بازالت و آندزیت بازالت غنی از Mg و یا معادل درونی این سنگ‌ها با گرایش کالکوآلکالن تا تولئیتی و حتی پریدوتیت است. بر اساس ژئوشیمی عناصر کمیاب و نسبت‌های ایزوتوپی Sr-Nd، ماگمای مادر از گوشته منشا گرفته است. این آمفیبولیتها در نمودارهای بهنجار شده نسبت به کندریت حداقل دو الگوی متفاوت نشان می‌دهند یک گروه دارای تهی‌شدگی از LREEs نسبت به HREEs و برخی نیز دارای الگوی مسطح هستند. گروه دیگر دارای غنی شدگی از LREEs نسبت به HREEs هستند. این الگوهای متفاوت و ویژگیهای ژئوشیمی دیگر، حاکی از گرایش مورب یا پشت قوس و قوس برای ماگمای مادر این آمفیبولیتها است. این دوگانگی می‌تواند مربوط به تکامل زمانی ماگماتیسم از جایگاه مرتبط با MORB یا پشت قوس به قوس و یا از جایگاه مرتبط با قوس به پشت قوس باشد.
مقاله پژوهشی
سنگ شناسی
محسن زادصالح؛ فریبرز مسعودی؛ حامد پورخرسندی؛ کارن فونتیجن
چکیده
برای بررسی فرآیندهای حاکم بر مخازن ماگمایی دماوند و تغییرات آن در گذر زمان، بافت کانی پلاژیوکلاز در روانهها و خاکستر‌ها مطالعه شد. در این مطالعه پلاژیوکلازهایی در ابعاد و اندازه نزدیک به یکدیگر ولی با بافت‌های کاملا متفاوت و پلاژیوکلازهایی با ابعاد متفاوت ولی با ویژگیهای بافتی مشابه مشاهده شد. 28 نوع بافت با ویژگیهای متفاوت ...
بیشتر
برای بررسی فرآیندهای حاکم بر مخازن ماگمایی دماوند و تغییرات آن در گذر زمان، بافت کانی پلاژیوکلاز در روانهها و خاکستر‌ها مطالعه شد. در این مطالعه پلاژیوکلازهایی در ابعاد و اندازه نزدیک به یکدیگر ولی با بافت‌های کاملا متفاوت و پلاژیوکلازهایی با ابعاد متفاوت ولی با ویژگیهای بافتی مشابه مشاهده شد. 28 نوع بافت با ویژگیهای متفاوت و در ابعاد مختلف در پلاژیوکلاز‌های روانهها و تنها 3 نوع بافت با ویژگی متمایز در پلاژیوکلاز‌های خاکسترهای ریزشی و موجی متمایز گردید. جمعیتی از بلورها در روانهها بارها در شرایط عدم تعادل قرار‌گرفته‌اند، اما از دهانه خارج نشده اند و در مخزن ماگمایی باردیگر با برقرار شدن شرایط متعادل شروع به رشد مجدد کرده‌اند. تغییرات سرعت صعود ماگما ، همرفت‌های کوچک و بزرگ در مخازن ماگمایی، بالارفتن دما، تغییرات سریع و ناگهانی فشار، مخازن ماگمایی با حجم و ابعاد متفاوت، از شواهدی هستند که به کمک مطالعات بافتی آشکار گردید. مخزن ماگمایی آتشفشان دماوند جوان در بازه سنی روانه‌های نمونه برداری شده در بازه زمانی حدود7000 تا 450 هزار سال، شرایط‌یکنواختی حتی در طول رشد یک بلور را ثبت نکرده است و ماگما دائما از حالت تعادل خارج شده است، اما خروج از حالت تعادل همیشه منجر به فوران دماوند نشده است.
مقاله پژوهشی
رسوب شناسی
هادی امین رسولی؛ نسیم جقیقت جو؛ مهدی مرادی
چکیده
غار کرفتو، 67 کیلومتری شمالغربی شهرستان دیواندره در استان کردستان، شامل 4 طبقه است. کف طبقهی دوم آن، در تالار خفاشها، با نهشته‌های ضخیمی از گوانو پوشیده شده است. آنالیز SEM-EDX نمونه‌های گوانو گویای حضور کانی‌های ثانویه سولفاته (ژیپس، سسنایت)، فسفاته (فسفامیت، بروشیت، تاناراکیت، فرانکوانلیت، وایتلوکیت، لئوکوفسفیت، ...
بیشتر
غار کرفتو، 67 کیلومتری شمالغربی شهرستان دیواندره در استان کردستان، شامل 4 طبقه است. کف طبقهی دوم آن، در تالار خفاشها، با نهشته‌های ضخیمی از گوانو پوشیده شده است. آنالیز SEM-EDX نمونه‌های گوانو گویای حضور کانی‌های ثانویه سولفاته (ژیپس، سسنایت)، فسفاته (فسفامیت، بروشیت، تاناراکیت، فرانکوانلیت، وایتلوکیت، لئوکوفسفیت، اسفنیسیدیت، پیروکپروئیت)، و نیتراته (اوره، نیتر)، همراه با میکروارگانیسمها و کیتین است. وجود این کانی‌های متفاوت ناشی از تغییر pH (از اسیدی تا قلیایی) و رطوبت (مرطوب و خشک) در حضور میکروارگانیسمها است. نهشته‌های گوانوی غار کرفتو، به ترتیب از پایین به بالا، در سه شرایط خشک، مرطوب و خشک تشکیل شده‌اند. مقایسه توزیع کانی‌های ثانویه با الگوی تغییرات آنومالی سریم در طول پروفیل گویای تشکیل کانی تاراناکیت فقط در شرایط مرطوب، و تشکیل کانی‌های وایتلوکیت، اوره، نیتر و سسنایت فقط در شرایط خشک است. بنابراین، آنها می‌توانند کانی‌های شاخص شرایط آب و هوایی باشند ولی کانی‌های دیگر چون در هر دو شرایط مرطوب و خشک تشکیل شده‌اند، نمی‌توانند چنین باشند. واکنش میان محلول تراوشی از گوانو و حرکت محلول از داخل سنگ بستر منجر به فسفاتی شدن و دولومیتی شدن سنگ بستر شده است. فراوانی کیتین در نهشته‌های گوانوی غار کرفتو نشان می‌دهد که گوانوها مدفوع خفاشهای حشره‌خوار هستند.
مقاله پژوهشی
زمین شناسی اقتصادی
سیدمهران حیدری؛ سارا صفوی؛ افشین اکبرپور؛ عذرا حسن لو؛ بهرام محقق
چکیده
ناحیه ساوه-رزن با روند نزدیک به EW، میزبان کانهزائی‌های مس(±طلا)، در شمال‌باختر کمربند ماگمائی ارومیه-دختر (با روند NW) می‌باشد. این ناحیه با تغییر روند ساختاری-چینه‌ای، از شمال‌باختر به خاوری-باختری بیشترین واکنش را به میدان‌های تنش حاصل از پهنه برشی ناحیه‌ای نسبت به دیگر نواحی کمان ماگمائی ارومیه-دختر، از خود نشان می‌دهد. ...
بیشتر
ناحیه ساوه-رزن با روند نزدیک به EW، میزبان کانهزائی‌های مس(±طلا)، در شمال‌باختر کمربند ماگمائی ارومیه-دختر (با روند NW) می‌باشد. این ناحیه با تغییر روند ساختاری-چینه‌ای، از شمال‌باختر به خاوری-باختری بیشترین واکنش را به میدان‌های تنش حاصل از پهنه برشی ناحیه‌ای نسبت به دیگر نواحی کمان ماگمائی ارومیه-دختر، از خود نشان می‌دهد. پهنه برشی راستگرد در این ناحیه، همچنین باعث ایجاد فضای لازم برای جایگیری تودههای نیمه‌عمیق، اغلب با ترکیب دیوریتی و بافت پورفیری تا میکروگرانولار در زمان الیگومیوسن در اعماق کم و درون سنگ‌های آتشفشانی ائوسن شدهاست. این سامانه‌های نفوذی، با ایجاد انواع دگرسانی گرمابی مرتبط با توده (پروپیلیتیک، آرژیلیک حدواسط-پیشرفته و فیلیک)، منجر به تمرکز شماری از کانهزائی‌های مس-طلا با ویژگیهای مشابه، به‌صورت رگه‌های کوارتزی-سولفیدی-برشی گرمابی در حواشی خود و در امتداد شکستگی‌های فرعی با روند خاوری-باختری تا شمال‌خاور-جنوب باختر شده است. از دیگر ویژگیهای کانه‌زائی‌ها، می‌توان به دمای همگن‌شدگی بینC°200-350، دامنه شوری 6-28% وزنی معادل نمک طعام، سیالات حاوی گاز CO2 و فاز مایع آبگون با حضور سولفیدهائی چون پیریت، کالکوپیریت، بورنیت، کالکوسیت و سولفوسالتها و نسبت طلا به نقره بیشتر (>1) می‌توان اشاره نمود. این ویژگی‌‌ها بیشترین شباهت را با ذخائر اپی‌ترمال نوع حدواسط مرتبط با تودههای نفوذی پورفیری که در کمانهای ماگمائی کالکوآلکالن تشکیل می‌شوند، دارند.
مقاله پژوهشی
چینه شناسی و فسیل شناسی
پری ناز رسولی قادی؛ مهدی صرفی؛ محسن آل علی؛ زهرا ملکی
چکیده
شناسایی سطوح کلیدی چینه‌نگاری سکانسی، از بخش‌های مهم سرشت‌نمایی زمین شناسی مخازن هیدروکربنی است. توالی‌های کربناته منیفا- فهلیان با سن ژوراسیک بالایی-کرتاسه زیرین، مخازن هیدروکربنی مهمی در بخش شمال غربی خلیج فارس محسوب می‌شوند. در این مطالعه کارایی نمودار D-INPEFA گاما در شناسایی و تفکیک سکانس‌ها و سطوح کلیدی سکانسی در پنچ چاه کلیدی ...
بیشتر
شناسایی سطوح کلیدی چینه‌نگاری سکانسی، از بخش‌های مهم سرشت‌نمایی زمین شناسی مخازن هیدروکربنی است. توالی‌های کربناته منیفا- فهلیان با سن ژوراسیک بالایی-کرتاسه زیرین، مخازن هیدروکربنی مهمی در بخش شمال غربی خلیج فارس محسوب می‌شوند. در این مطالعه کارایی نمودار D-INPEFA گاما در شناسایی و تفکیک سکانس‌ها و سطوح کلیدی سکانسی در پنچ چاه کلیدی دارای مغزه در یکی از میادین نفتی خلیج فارس بررسی شده است. به این منظور، سطوح کلیدی سکانسی تفکیک شده بر اساس توصیف مغزه‌ها و بررسی مقاطع نازک میکروسکوپی، با نتایج تفسیر نمودار D-INPEFA گاما مقایسه شده است. از دیدگاه چینه‌نگاری سکانسی و بر اساس نتایج مطالعات زمین-شناسی، چهار سکانس رده سوم در توالی تیتونین بالایی-نئوکومین شناسایی و توصیف گردید. مرز سکانسی راس بخش منیفا به عنوان یک ناپیوستگی مهم توسط تغییرات گسترده رخساره‌ای در مرز زیرین و بالایی مشخص می شود. مقایسه سکانس‌ها با سطوح سکانسی تفکیک شده از طریق نمودار D-INPEFA گاما، نشان می‌دهد که این روش می‌تواند به صورت کارآمد در انطباق سکانس‌ها در محدوده یک میدان هیدروکربنی بکاربرده شود. استفاده از روش پیشنهاد شده در این تحقیق، می تواند به صورت سریع، ساده و موفقیت آمیز در شناسایی سکانس‌ها استفاده و به عنوان یک پارامتر مهم در زون بندی مخزن اعمال شود.
)
