مقاله پژوهشی
زمین شناسی نفت
سلمان جهانی
چکیده
مرزشمالی ورقه عربی یک پهنه گسلی پیچیده به موازات زمین‌درز زاگرس وجود دارد که از تعداد قابلتوجهی گسلهای راندگی تشکیل شده است. جدای این گسلها، ساختار دیگری تقریبا" موازی با آنها ولی جوانتر وجود دارد که دارای سازوکار راستالغز راست بر بوده و به نام گسله اصلی جدید خوانده می‌شود. این گسله از تکه‌های گسلی متوالی، بـــا شیـــب نزدیک به ...
بیشتر
مرزشمالی ورقه عربی یک پهنه گسلی پیچیده به موازات زمین‌درز زاگرس وجود دارد که از تعداد قابلتوجهی گسلهای راندگی تشکیل شده است. جدای این گسلها، ساختار دیگری تقریبا" موازی با آنها ولی جوانتر وجود دارد که دارای سازوکار راستالغز راست بر بوده و به نام گسله اصلی جدید خوانده می‌شود. این گسله از تکه‌های گسلی متوالی، بـــا شیـــب نزدیک به قائـم تشکیل شده که طول میانگین هریک 100 کیلومتر است. تکه‌های شناخته شده به ترتیب از شمال باختری به جنوب خاوری عبارتند از گسله‌های پیرانشهر، مریوان، سرتخت، مروارید، دینور، صحنه، نهاوند و دورود که در کنار هم یک پهنه جنبا و لرزه‌خیز را بوجود آورده اند. مطالعات صحرایی بیانگر تداوم این گسل به سمت جنوب خاوری است که دو تکه گسله دیگر به نامهای کوهرنگ و اردل معرفی می‌شوند. هر دو تکه با سازوکار راستالغز راست‌بر و شیب نزدیک به قائـم دارند و از بیشتر ساختارها جوانتر هستند. تکه اول به طول80 کیلومتر از مدار 33 درجه شمالی به صورت نردبانی از گسله دورود جدا شده و با روند 140 N و تا دشت کوهرنگ ادامه می‌یابد. تکه دوم (گسله اردل) به طول 120 کیلومتر بصورت نردبانی در محل دشت کوهرنگ از گسل کوهرنگ جدا شده و تا گسله شمالی-جنوبی دنا ادامه می یابد. در دو نقطه پایانی تکه گسله کوهرنگ گنبد نمکی وجود دارد. با توجه به سن بیشتر گنبدهای نمکی نسبت به MRF و ویژگیهای مکانیکی رسوبات در بالا و اطراف گنبدهای نمکی، می توان عنوان کرد جدایش این تکه ارتباط مستقیم با دو گنبد نمکی دارد.
مقاله پژوهشی
رسوب شناسی
علیرضا رستمی؛ محمدحسین آدابی؛ عباس صادقی؛ سیدعلی معلمی
چکیده
در این مطالعه ویژگی های ژئوشیمیایی رسوبات سازند داریان از منظر کانی شناسی اولیه و کاربرد داده های ژئوشیمیایی استخراج شده از عناصر فرعی( Fe, Mn, Na, Sr) در تشخیص سطوح چینه ای مورد بررسی قرار گرفت. مطالعات پتروگرافی منجر به شناسایی 13 ریز رخساره شد که دریک پلتفرم کربنات نوع رمپ در چهار نوع محیط رسوبی از رمپ داخلی، رمپ میانی، رمپ خارجی و بخش عمیق ...
بیشتر
در این مطالعه ویژگی های ژئوشیمیایی رسوبات سازند داریان از منظر کانی شناسی اولیه و کاربرد داده های ژئوشیمیایی استخراج شده از عناصر فرعی( Fe, Mn, Na, Sr) در تشخیص سطوح چینه ای مورد بررسی قرار گرفت. مطالعات پتروگرافی منجر به شناسایی 13 ریز رخساره شد که دریک پلتفرم کربنات نوع رمپ در چهار نوع محیط رسوبی از رمپ داخلی، رمپ میانی، رمپ خارجی و بخش عمیق حوضه رسوب کرده اند. سه سکانس رسوبی رده سوم که در مجموع 6 دسته رخساره را در بر می گیرند بر اساس توزیع عمودی رخساره، تغییرات نمودار گامای سطحی، الگوهای برانباش رخساره ها، و تغییرات رو به بالا در پاراسکانسها شناسایی شد. ژئوشـیمی عناصـر اصلـی و فرعـی بیانگـر کانی شناسـی اولیـه آراگونیتـی بـرای کربناتهـای سـازند داریان میباشـد. ترسیم نسبت Sr/Ca درمقابل Mn ﺣﺎﮐﯽ از ﺗﺎﺛﯿﺮ دﯾﺎژﻧﺰ در یک ﺳﯿﺴﺘﻢ دﯾﺎژﻧﺰی نیمه ﺑﺴﺘﻪ با نسبت متوسط تبادل آب به سنگ (W/R) است.نغییرات مقادیر عناصر آهن و منگنز با توزیع رخساره های رسوبی، توالی های رسوبی و مرزهای چینه ای، در کربنات های سازند داریان در ارتباط بوده و پیک منحنی عناصر مذکور بر سطوح حداکثر غرقابی منطیق است. می توان بر اساس تغییرات میزان عناصر فرعی سطوح سطوح چینه ای را مشخص کرد.
مقاله پژوهشی
ژئوفیزیک
غزل جانقربان؛ سید محمد ابطحی فروشانی؛ کی تاش مشتاقیان؛ هوشنگ اسدی هارونی؛ حمزه صادقی سرخنی؛ محمد حاج حیدری
چکیده
اندیس طلای اپی‌ترمال کوه لخت در کمربند آتشفشانی ارومیه دختر در استان اصفهان قرار دارد. شواهد زمین‌شناسی حاکی از وجود یک سیستم کانی‌سازی طلای اپی‌ترمال در این منطقه می‌باشد. پی جویی ژئوفیزیکی اندیس مزبور با انجام برداشت‌های مغناطیس‌سنجی، مقاومت ویژه و پلاریزاسیون القایی در سطح محدوده انجام شده است. به منظور تخمین عمق منابع مغناطیسی ...
بیشتر
اندیس طلای اپی‌ترمال کوه لخت در کمربند آتشفشانی ارومیه دختر در استان اصفهان قرار دارد. شواهد زمین‌شناسی حاکی از وجود یک سیستم کانی‌سازی طلای اپی‌ترمال در این منطقه می‌باشد. پی جویی ژئوفیزیکی اندیس مزبور با انجام برداشت‌های مغناطیس‌سنجی، مقاومت ویژه و پلاریزاسیون القایی در سطح محدوده انجام شده است. به منظور تخمین عمق منابع مغناطیسی احتمالی، پردازش واهمامیخت اویلر اعمال شد. سپس مدلسازی وارون سه بعدی داده‌های مغناطیسی منطقه بر اساس الگوریتم لی و الدنبرگ انجام گردید. عمق بیشینه خودپذیری مغناطیسی تخمین زده شده از نتایج وارون‌سازی، باعمق متوسط منابع مغناطیسی به دست آمده از روش واهمامیخت اویلر مطابقت دارد. علاوه بر این، مدل‌های دو بعدی حاصل از وارون‌سازی داده‌های مقاومت‌ویژه و پلاریزاسیون القایی با مقاطع قائم مدل سه بعدی خودپذیری مغناطیسی، مقایسه شد. این مقایسه، همبستگی تغییرات میزان خودپذیری مغناطیسی را با کاهش مقاومت‌ویژه، افزایش شارژپذیری و مناطق دگرسان‌شده نشان داد. همچنین ترکیب مدل تخمینی خودپذیری مغناطیسی با آنالیز ژئوشیمیایی گمانه‌های اکتشافی حفر شده در این منطقه، نشان داد که معمولاً نواحی کانی‌زایی در مرز بیشترین تغییرات خودپذیری مغناطیسی رخ داده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که احتمال کانی‌سازی طلا در مناطقی با میزان بالای تغییرات خودپذیری مغناطیسی وجود دارد.
مقاله پژوهشی
ژئوفیزیک
محمد فولادی؛ میرستار مشین چی اصل؛ محمود مهرآموز؛ نیما نظافتی
چکیده
روش‌های ژئوفیزیکی جهت مطالعه خصوصیات میدان‌های فیزیکی قابل انتشار ناشی از بی هنجاری‌های داخل زمین بنیان نهاده شده‌اند. در مطالعات ژئوفیزیکی معمولا هدف آشکارسازی ناهمگنی‌های داخل زمین با استفاده از کمیت‌های فیزیکی اندازه‌گیری شده در سطح زمین می‌باشد. ژئوفیزیک می‌کوشد ساختمان داخلی زمین و ویژگیهای آن را با استفاده از چنین ...
بیشتر
روش‌های ژئوفیزیکی جهت مطالعه خصوصیات میدان‌های فیزیکی قابل انتشار ناشی از بی هنجاری‌های داخل زمین بنیان نهاده شده‌اند. در مطالعات ژئوفیزیکی معمولا هدف آشکارسازی ناهمگنی‌های داخل زمین با استفاده از کمیت‌های فیزیکی اندازه‌گیری شده در سطح زمین می‌باشد. ژئوفیزیک می‌کوشد ساختمان داخلی زمین و ویژگیهای آن را با استفاده از چنین داده‌هایی بازسازی کند. تحقیق حاضر که به روش میانگین متحرک مرتبه سوم معروف است، حل یک مساله وارون جهت برآورد همزمان شکل و عمق بی‌هنجاری‌های مغناطیسی باقیمانده می‌باشد که با مدلسازی مصنوعی بر روی اشکال هندسی مختلف کارایی این روش را نسبت به روش میانگین متحرک مرتبه دوم نشان می‌دهد. همچنین عملکرد این روش با نمونه‌ای از عملیات برداشت صحرایی در سایت ژئوفیزیک سازمان زمین شناسی اعتبار سنجی می‌شود. این روش، یک رابطه غیرخطی بین عمق و فاکتور شکل بی‌هنجاری با طول پنجره‌های متوالی در هفت نقطه محاسبه می‌کند. نتایج نشان داد، با توجه به تعداد جملات ریاضی بیشتر، برای داده‌های بدون نوفه بسیار دقیق و برای داده‌های نوفه‌ای با درصد خطای کمتر و آستانه نوفه بالاتر، از دقت بیشتری نسبت به روش میانگین متحرک مرتبه دوم برخوردار است. همچنین این روش برای داده‌های مغناطیسی واقعی نیز تطابق خوبی (5 درصد خطای تخمین عمق) از خود نشان داد.
مقاله پژوهشی
اکتشاف و معدن
کی تاش مشتاقیان؛ سید محمد ابطحی فروشانی؛ هوشنگ اسدی هارونی؛ محمد حاج حیدری؛ غزل جانقربان
چکیده
کانسار مس- طلای پورفیری دالی با دو نهشته شمالی و جنوبی بر روی کمربند آتشفشانی ارومیه - دختر در استان مرکزی قرار دارد. با توجه به حضور مگنتیت درکف دگرسانی پتاسیک که در مرکز کانی‌سازی قرار دارد، برداشت مغناطیس‌سنجی در محدوده مزبور انجام گرفته است. در مطالعه‌ی حاضر در محدوده‌ی اندیس شمالی، نخست بی‌هنجاری محلی با حذف اثر ناحیه‌ای و ...
بیشتر
کانسار مس- طلای پورفیری دالی با دو نهشته شمالی و جنوبی بر روی کمربند آتشفشانی ارومیه - دختر در استان مرکزی قرار دارد. با توجه به حضور مگنتیت درکف دگرسانی پتاسیک که در مرکز کانی‌سازی قرار دارد، برداشت مغناطیس‌سنجی در محدوده مزبور انجام گرفته است. در مطالعه‌ی حاضر در محدوده‌ی اندیس شمالی، نخست بی‌هنجاری محلی با حذف اثر ناحیه‌ای و اثر آلیازینگ از داده‌های مغناطیسی استخراج گردید. سپس استفاده از مدلسازی وارون سهبعدی داده‌های کاهش یافته مغناطیسی وجود یک توده با خودپذیری مغناطیسی بالا را در محدوده عمقی 40 تا 640 متری محدوده مورد مطالعه نشان داد. مقایسهی آنالیز ژئوشیمیایی دو گمانهی اکتشافی حفر شده با مدل تغییرات عمقی خودپذیری مغناطیسی تخمین زده شده در محدوده‌ی مورد مطالعه نشان داد که افزایش عیار فلزات مس و طلا، همبستگی فضایی با تغییرات شدید خودپذیری مغناطیسی دارد. همچنین مقایسهی مدل خودپذیری مغاطیسی با نتایج مدلسازی داده‌های برداشت IP/RS در سه پروفیل موازی یکدیگر، ارتباط نواحی سولفیدی و دگرسانی مرتبط با کانی‌سازی را با تغییرات خودپذیری مغناطیسی نشان داد. به این ترتیب مطالعه‌ی حاضر نشان داد که محدوده دالی شمالی دارای پتانسیل معدنی مس و طلای قابل توجهی می‌باشد.
مقاله پژوهشی
چینه شناسی و فسیل شناسی
الهه زارعی
چکیده
سازند دلیچای با سنگ شناسی مارن خاکستری – آبی با میان لایه های آهکی به ضخامت ۷۸ متر در برش چینه شناسی آهوانو در شمال دامغان مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین سن و انجام زیست چینه نگاری از حضور میوسپور Klukisporites variegatus و از فراوانی گونه Callialasporites dampieri که از گونه های شاخص ژوراسیک میانی می باشد و وجود داینوفلاژله های شاخص باژوسین پسین مانندCribroperidinium ...
بیشتر
سازند دلیچای با سنگ شناسی مارن خاکستری – آبی با میان لایه های آهکی به ضخامت ۷۸ متر در برش چینه شناسی آهوانو در شمال دامغان مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین سن و انجام زیست چینه نگاری از حضور میوسپور Klukisporites variegatus و از فراوانی گونه Callialasporites dampieri که از گونه های شاخص ژوراسیک میانی می باشد و وجود داینوفلاژله های شاخص باژوسین پسین مانندCribroperidinium crispum Total Range Biozone ، باتونین- کالووین پیشین Dichadogonyaulax sellwoodii Interval Biozone و کالووین پیشین- میانیCtenidodinum continuum Interval Biozone و همچنین روزنبران بنتیک و پلانکتون شامل زون Lenticulina varians-Ophtalmidium Assemblage zoneو Globigerina bathoniana Taxon range zone که تایید کننده سن باژوسین پسین تا کالووین بالایی ؟ است استفاده شد. ﺷﺒﺎهﺖ مجموعه فونای ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﺎزﻧﺪ دﻟﻴﭽﺎﯼ در منطقه مورد مطالعه (پالینومورف ها ، روزنبران و دوکفه ای و رادیولر) ﺑﺎ نقاط مختلف ایران (البرز مرکزی و البرز شرقی و غربی ، بینالود و منطقه جنوب ایران ) و دیگر نقاط جهان (ﻣﻨﺎﻃﻖ اروﭘﺎﯼ ﺷﻤﺎل ﻏﺮﺑﯽ وﺷﻤﺎل ﻏﺮب ﺗﺘﻴﺲ و....) تایید کننده ارتباط دریایی و تبادل مجموعه فونا بین مناطق ذکر شده در طول ژوراسیک میانی است.
مقاله پژوهشی
سنگ شناسی
زیبا خدائیان چگنی؛ نعمت‌اله رشیدنژاد عمران؛ علی اکبر بهاری فر؛ رضا نوزعیم؛ کارملا واکارو؛ خوزه فرانسیسکو سنتوس
چکیده
ارتوآمفیبولیت‌های منطقه تخت سلیمان بخشی از کمپلکس دگرگونه تکاب هستند که در شمال شرق تکاب واقع شده‌اند. این سنگ‌ها شامل آمفیبولیت، گارنت‌آمفیبولیت، کیانیت- گارنت‌آمفیبولیت، هورنبلندیت و اپیدوت‌آمفیبولیت هستند. مطالعه پتروگرافی و ژئوشیمی سنگ کل حاکی از سنگ مادر بازالت و آندزیت بازالت غنی از Mg و یا معادل درونی این سنگ‌ها با گرایش ...
بیشتر
ارتوآمفیبولیت‌های منطقه تخت سلیمان بخشی از کمپلکس دگرگونه تکاب هستند که در شمال شرق تکاب واقع شده‌اند. این سنگ‌ها شامل آمفیبولیت، گارنت‌آمفیبولیت، کیانیت- گارنت‌آمفیبولیت، هورنبلندیت و اپیدوت‌آمفیبولیت هستند. مطالعه پتروگرافی و ژئوشیمی سنگ کل حاکی از سنگ مادر بازالت و آندزیت بازالت غنی از Mg و یا معادل درونی این سنگ‌ها با گرایش کالکوآلکالن تا تولئیتی و حتی پریدوتیت است. بر اساس ژئوشیمی عناصر کمیاب و نسبت‌های ایزوتوپی Sr-Nd، ماگمای مادر از گوشته منشا گرفته است. این آمفیبولیتها در نمودارهای بهنجار شده نسبت به کندریت حداقل دو الگوی متفاوت نشان می‌دهند یک گروه دارای تهی‌شدگی از LREEs نسبت به HREEs و برخی نیز دارای الگوی مسطح هستند. گروه دیگر دارای غنی شدگی از LREEs نسبت به HREEs هستند. این الگوهای متفاوت و ویژگیهای ژئوشیمی دیگر، حاکی از گرایش مورب یا پشت قوس و قوس برای ماگمای مادر این آمفیبولیتها است. این دوگانگی می‌تواند مربوط به تکامل زمانی ماگماتیسم از جایگاه مرتبط با MORB یا پشت قوس به قوس و یا از جایگاه مرتبط با قوس به پشت قوس باشد.
مقاله پژوهشی
سنگ شناسی
محسن زادصالح؛ فریبرز مسعودی؛ حامد پورخرسندی؛ کارن فونتیجن
چکیده
برای بررسی فرآیندهای حاکم بر مخازن ماگمایی دماوند و تغییرات آن در گذر زمان، بافت کانی پلاژیوکلاز در روانهها و خاکستر‌ها مطالعه شد. در این مطالعه پلاژیوکلازهایی در ابعاد و اندازه نزدیک به یکدیگر ولی با بافت‌های کاملا متفاوت و پلاژیوکلازهایی با ابعاد متفاوت ولی با ویژگیهای بافتی مشابه مشاهده شد. 28 نوع بافت با ویژگیهای متفاوت ...
بیشتر
برای بررسی فرآیندهای حاکم بر مخازن ماگمایی دماوند و تغییرات آن در گذر زمان، بافت کانی پلاژیوکلاز در روانهها و خاکستر‌ها مطالعه شد. در این مطالعه پلاژیوکلازهایی در ابعاد و اندازه نزدیک به یکدیگر ولی با بافت‌های کاملا متفاوت و پلاژیوکلازهایی با ابعاد متفاوت ولی با ویژگیهای بافتی مشابه مشاهده شد. 28 نوع بافت با ویژگیهای متفاوت و در ابعاد مختلف در پلاژیوکلاز‌های روانهها و تنها 3 نوع بافت با ویژگی متمایز در پلاژیوکلاز‌های خاکسترهای ریزشی و موجی متمایز گردید. جمعیتی از بلورها در روانهها بارها در شرایط عدم تعادل قرار‌گرفته‌اند، اما از دهانه خارج نشده اند و در مخزن ماگمایی باردیگر با برقرار شدن شرایط متعادل شروع به رشد مجدد کرده‌اند. تغییرات سرعت صعود ماگما ، همرفت‌های کوچک و بزرگ در مخازن ماگمایی، بالارفتن دما، تغییرات سریع و ناگهانی فشار، مخازن ماگمایی با حجم و ابعاد متفاوت، از شواهدی هستند که به کمک مطالعات بافتی آشکار گردید. مخزن ماگمایی آتشفشان دماوند جوان در بازه سنی روانه‌های نمونه برداری شده در بازه زمانی حدود7000 تا 450 هزار سال، شرایط‌یکنواختی حتی در طول رشد یک بلور را ثبت نکرده است و ماگما دائما از حالت تعادل خارج شده است، اما خروج از حالت تعادل همیشه منجر به فوران دماوند نشده است.
مقاله پژوهشی
رسوب شناسی
هادی امین رسولی؛ نسیم جقیقت جو؛ مهدی مرادی
چکیده
غار کرفتو، 67 کیلومتری شمال‌غربی شهرستان دیواندره در استان کردستان، شامل 4 طبقه است. کف طبقهی دوم آن، در تالار خفاشها، با نهشته‌های ضخیمی از گوانو پوشیده شده است. آنالیز SEM-EDX نمونه‌های گوانو گویای حضور کانیهای ثانویه سولفاته (ژیپس، سسنایت)، فسفاته (فسفامیت، بروشیت، تاناراکیت، فرانکوانلیت، وایتلوکیت، لئوکوفسفیت، ...
بیشتر
غار کرفتو، 67 کیلومتری شمال‌غربی شهرستان دیواندره در استان کردستان، شامل 4 طبقه است. کف طبقهی دوم آن، در تالار خفاشها، با نهشته‌های ضخیمی از گوانو پوشیده شده است. آنالیز SEM-EDX نمونه‌های گوانو گویای حضور کانیهای ثانویه سولفاته (ژیپس، سسنایت)، فسفاته (فسفامیت، بروشیت، تاناراکیت، فرانکوانلیت، وایتلوکیت، لئوکوفسفیت، اسفنیسیدیت، پیروکپروئیت)، و نیتراته (اوره، نیتر)، همراه با میکروارگانیسمها و کیتین است. وجود این کانیهای متفاوت ناشی از تغییر pH (از اسیدی تا قلیایی) و رطوبت (مرطوب و خشک) در حضور میکروارگانیسمها است. نهشته‌های گوانوی غار کرفتو، به ترتیب از پایین به بالا، در سه شرایط خشک، مرطوب و خشک تشکیل شده‌اند. مقایسه توزیع کانیهای ثانویه با الگوی تغییرات آنومالی سریم در طول پروفیل گویای تشکیل کانی تاراناکیت فقط در شرایط مرطوب، و تشکیل کانیهای وایتلوکیت، اوره، نیتر و سسنایت فقط در شرایط خشک است. بنابراین، آنها می‌توانند کانیهای شاخص شرایط آب و هوایی باشند ولی کانیهای دیگر چون در هر دو شرایط مرطوب و خشک تشکیل شده‌اند، نمی‌توانند چنین باشند. واکنش میان محلول تراوشی از گوانو و حرکت محلول از داخل سنگ بستر منجر به فسفاتی شدن و دولومیتی شدن سنگ بستر شده است. فراوانی کیتین در نهشته‌های گوانوی غار کرفتو نشان می‌دهد که گوانوها مدفوع خفاشهای حشره‌خوار هستند.
مقاله پژوهشی
زمین شناسی اقتصادی
سیدمهران حیدری؛ سارا صفوی؛ افشین اکبرپور؛ عذرا حسن لو؛ بهرام محقق
چکیده
ناحیه ساوه-رزن با روند نزدیک به EW، میزبان کانهزائی‌های مس(±طلا)، در شمال‌باختر کمربند ماگمائی ارومیه-دختر (با روند NW) می‌باشد. این ناحیه با تغییر روند ساختاری-چینه‌ای، از شمال‌باختر به خاوری-باختری بیشترین واکنش را به میدان‌های تنش حاصل از پهنه برشی ناحیه‌ای نسبت به دیگر نواحی کمان ماگمائی ارومیه-دختر، از خود نشان می‌دهد. ...
بیشتر
ناحیه ساوه-رزن با روند نزدیک به EW، میزبان کانهزائی‌های مس(±طلا)، در شمال‌باختر کمربند ماگمائی ارومیه-دختر (با روند NW) می‌باشد. این ناحیه با تغییر روند ساختاری-چینه‌ای، از شمال‌باختر به خاوری-باختری بیشترین واکنش را به میدان‌های تنش حاصل از پهنه برشی ناحیه‌ای نسبت به دیگر نواحی کمان ماگمائی ارومیه-دختر، از خود نشان می‌دهد. پهنه برشی راستگرد در این ناحیه، همچنین باعث ایجاد فضای لازم برای جایگیری تودههای نیمه‌عمیق، اغلب با ترکیب دیوریتی و بافت پورفیری تا میکروگرانولار در زمان الیگومیوسن در اعماق کم و درون سنگهای آتشفشانی ائوسن شده‌است. این سامانه‌های نفوذی، با ایجاد انواع دگرسانی گرمابی مرتبط با توده (پروپیلیتیک، آرژیلیک حدواسط-پیشرفته و فیلیک)، منجر به تمرکز شماری از کانهزائی‌های مس-طلا با ویژگیهای مشابه، به‌صورت رگه‌های کوارتزی-سولفیدی-برشی گرمابی در حواشی خود و در امتداد شکستگی‌های فرعی با روند خاوری-باختری تا شمال‌خاور-جنوب باختر شده است. از دیگر ویژگیهای کانه‌زائی‌ها، می‌توان به دمای همگن‌شدگی بینC°200-350، دامنه شوری 6-28% وزنی معادل نمک طعام، سیالات حاوی گاز CO2 و فاز مایع آبگون با حضور سولفیدهائی چون پیریت، کالکوپیریت، بورنیت، کالکوسیت و سولفوسالتها و نسبت طلا به نقره بیشتر (>1) می‌توان اشاره نمود. این ویژگیها بیشترین شباهت را با ذخائر اپی‌ترمال نوع حدواسط مرتبط با تودههای نفوذی پورفیری که در کمانهای ماگمائی کالکوآلکالن تشکیل می‌شوند، دارند.
مقاله پژوهشی
چینه شناسی و فسیل شناسی
پری ناز رسولی قادی؛ مهدی صرفی؛ محسن آل علی؛ زهرا ملکی
چکیده
شناسایی سطوح کلیدی چینه‌نگاری سکانسی، از بخش‌های مهم سرشت‌نمایی زمین شناسی مخازن هیدروکربنی است. توالی‌های کربناته منیفا- فهلیان با سن ژوراسیک بالایی-کرتاسه زیرین، مخازن هیدروکربنی مهمی در بخش شمال غربی خلیج فارس محسوب می‌شوند. در این مطالعه کارایی نمودار D-INPEFA گاما در شناسایی و تفکیک سکانس‌ها و سطوح کلیدی سکانسی در پنچ چاه کلیدی ...
بیشتر
شناسایی سطوح کلیدی چینه‌نگاری سکانسی، از بخش‌های مهم سرشت‌نمایی زمین شناسی مخازن هیدروکربنی است. توالی‌های کربناته منیفا- فهلیان با سن ژوراسیک بالایی-کرتاسه زیرین، مخازن هیدروکربنی مهمی در بخش شمال غربی خلیج فارس محسوب می‌شوند. در این مطالعه کارایی نمودار D-INPEFA گاما در شناسایی و تفکیک سکانس‌ها و سطوح کلیدی سکانسی در پنچ چاه کلیدی دارای مغزه در یکی از میادین نفتی خلیج فارس بررسی شده است. به این منظور، سطوح کلیدی سکانسی تفکیک شده بر اساس توصیف مغزه‌ها و بررسی مقاطع نازک میکروسکوپی، با نتایج تفسیر نمودار D-INPEFA گاما مقایسه شده است. از دیدگاه چینه‌نگاری سکانسی و بر اساس نتایج مطالعات زمین-شناسی، چهار سکانس رده سوم در توالی تیتونین بالایی-نئوکومین شناسایی و توصیف گردید. مرز سکانسی راس بخش منیفا به عنوان یک ناپیوستگی مهم توسط تغییرات گسترده رخساره‌ای در مرز زیرین و بالایی مشخص می شود. مقایسه سکانس‌ها با سطوح سکانسی تفکیک شده از طریق نمودار D-INPEFA گاما، نشان می‌دهد که این روش می‌تواند به صورت کارآمد در انطباق سکانس‌ها در محدوده یک میدان هیدروکربنی بکاربرده شود. استفاده از روش پیشنهاد شده در این تحقیق، می تواند به صورت سریع، ساده و موفقیت آمیز در شناسایی سکانس‌ها استفاده و به عنوان یک پارامتر مهم در زون بندی مخزن اعمال شود.
مقاله پژوهشی
زمین شناسی اقتصادی
منیره سخدری؛ مهرداد بهزادی؛ محمد یزدی؛ نعمت‌اله رشیدنژاد عمران؛ مرتضی صادقی نایینی
چکیده
محدوده گدارسرخ در مرکز پهنه سنندج- سیرجان،20 کیلومتری جنوب غربی موته واقع شده است. کانی سازی طلا در محدوده گدار سرخ، در رگه های‌کوارتز-سولفید رخ داده است. واحدهای سنگی میکا شیست،کالک شیست، فیلیت، اسلیت و واحدهای‌کربناته دگرگون شده با سن پالئوزئیک است. مجموعه سنگی در مراحل مختلف دگرشکلی، نظم اولیه خود را از دست داده و فابریکهای جدیدی ...
بیشتر
محدوده گدارسرخ در مرکز پهنه سنندج- سیرجان،20 کیلومتری جنوب غربی موته واقع شده است. کانی سازی طلا در محدوده گدار سرخ، در رگه های‌کوارتز-سولفید رخ داده است. واحدهای سنگی میکا شیست،کالک شیست، فیلیت، اسلیت و واحدهای‌کربناته دگرگون شده با سن پالئوزئیک است. مجموعه سنگی در مراحل مختلف دگرشکلی، نظم اولیه خود را از دست داده و فابریکهای جدیدی را نشان می‌دهند. دگرشکلی به شکل پهنه های برشی شکل پذیر- شکنا مشاهده می‌شود.کانه زایی در مجاورت شکستگی‌ها و گسلهای نرمال با روندN45W رخ داده است،که به صورت ساختاری کنترل شده است.کانی شناسی شامل پیریت،کالکوپیریت،گالن، اسفالریت وکانی‌های ثانویه کوولیت و اکسیدهای آهن است. طلا به صورت آزاد در حاشیه کانیهای سولفیدی دگرسان شده مشاهده شد، علاوه برآن مطالعات میکروسکوپی الکترونی نشان دهنده‌ای طلا به صورت درگیر در شبکه کانیهای سولفیدی است. از مهمترین دگرسانی‌های مشاهده شده می‌توان به دگرسانی سریسیتی، کربناتی،کلریتی و سیلیسی اشاره کرد. مطالعات میانبارهای سیال در رگه های کوارتز کانه دار بیانگر ترکیب NaCl+CO2+H2O و شوری بین 9-17 درصد وزنی معادل نمک طعام است. میانگین دامنه دمای همگن شدن بین °c 300 تا275 است. مقادیر δ34S درکانی پیریت بین5+ و 16.1- ‰ و مقادیرδ18O درکانی کوارتز بین12.7و 14.3‰ است. نسبت های ایزوتوپی محاسبه شده اکسیژن سیال بین6.4 و 7.3‰ و مقادیر δ34S سیال بین 17.3- و4.2+ ‰ قرار می‌گیرد. با توجه به شواهد زمین شناسی، مطالعات میانبار های سیال و ایزوتوپ های پایدارکانی زایی طلا در محدوده گدارسرخ قابل مقایسه با کانسارهای طلای کوهزایی است که دراثر اختلاط سیالات با شوری ودمای متفاوت رخ داده است
مقاله پژوهشی
زمین ساخت
محمد رضا مزینانی؛ علی یساقی؛ رضا نوزعیم
چکیده
سامانه گسلی فغان، با طولی بالغ‌بر 180 کیلومتر، متشکل از پهنه‌ای از گسلها و با راستای تقریباً خاوری-باختری در مرز شمالی بلوک لوت و جنوب گسل دورونه قرار دارد. اثر عملکرد این سامانه گسلی ضمن برونزد واحدهای سنگی پالئوزوئیک و مزوزوئیک، موجب قطع و جابجایی واحدهای کنگلومرایی-ماسه‌سنگی نئوژن و آبرفت‌های کواترنری نیز گردیده است. با توجه ...
بیشتر
سامانه گسلی فغان، با طولی بالغ‌بر 180 کیلومتر، متشکل از پهنه‌ای از گسلها و با راستای تقریباً خاوری-باختری در مرز شمالی بلوک لوت و جنوب گسل دورونه قرار دارد. اثر عملکرد این سامانه گسلی ضمن برونزد واحدهای سنگی پالئوزوئیک و مزوزوئیک، موجب قطع و جابجایی واحدهای کنگلومرایی-ماسه‌سنگی نئوژن و آبرفت‌های کواترنری نیز گردیده است. با توجه به جایگاه زمین ساختی سامانه گسلی فغان، تحلیل دقیق سازوکار و موقعیت محورهای تنش برآورد شده عامل گسل خوردگی آن داده‌های مناسب بر جنبش شناختی سنوزوئیک پسین بلوک لوت را ارائه می‌نماید. نتایج به دست آمده از چنین تحلیلی در این مطالعه نشان می‌دهد که این سامانه از پهنه‌ای از گسلهای اصلی با سازوکار غالب راستالغز راست‌بر با روند خاوری-باختری و گسله‌های کوچکتر چپ‌بر، راست‌بر و شیب لغز به‌صورت گسلهای ریدل تشکیل شده است. بر همین اساس سامانه گسلی فغان و به عنوان یکی از پهنه‌های گسلی بنیادین در شمال بلوک لوت در بازه زمانی سنوزوئیک پسین همانند پهنه گسلی کوه سرهنگی، موجب تقسیم‌شدگی دگرریختی بلوک لوت شده است. در نتیجه سامانه راستالغز راست‌بر گسل فغان ضمن جدا کردن ریز بلوک‌های بردسکن-کاشمر و گناباد از یکدیگر، موجب انتقال دگرریختی مابین بلوک اصلی لوت و ریز بلوک‌های حاشیه‌ای شمالی آن به‌صورت فرار درون ورقی گردیده است.
مقاله پژوهشی
سنگ شناسی
رضا جمال امیدی؛ سعید حکیمی آسیابر؛ شهروز حق نظر؛ منصور وثوقی عابدینی
چکیده
کوههای طارم در منتهی الیه جنوب غربی رشته کوه البرز با جهت تقریبی شمال غربی_ جنوب شرقی قرار دارند. منطقه تشویر قسمتی ازحاشیه شمالی کوههای طارم ودر 90 کیلومتری شمال شرقی زنجان می‌باشد. بیشتر سنگهای آذرین این محدوده شامل بازالت، بازالت آندزیتی و میان لایه‌هایی از توف است. غنی‌شدگی عناصر LIL همراه با آنومالی مثبت Ce ، P و Sm و تهی‌شدگی عناصر ...
بیشتر
کوههای طارم در منتهی الیه جنوب غربی رشته کوه البرز با جهت تقریبی شمال غربی_ جنوب شرقی قرار دارند. منطقه تشویر قسمتی ازحاشیه شمالی کوههای طارم ودر 90 کیلومتری شمال شرقی زنجان می‌باشد. بیشتر سنگهای آذرین این محدوده شامل بازالت، بازالت آندزیتی و میان لایه‌هایی از توف است. غنی‌شدگی عناصر LIL همراه با آنومالی مثبت Ce ، P و Sm و تهی‌شدگی عناصر Nb، Ta، Zr، Hf و Th ، و همچنین نسبت‌های K2O/Na2O و Ba/Rb در نمونه‌های سنگی گستره تشویر، حاکی ازآلودگی ماگما با پوسته تحتانی است. وجود شواهد آلودگی پوسته‌ای و نسبت مقادیر Nb/Y و Zr/Y در نمونه‌ها، حکایت از آن دارد که منشاء اولیه بازالت‌های منطقه تشویر، به منابع پلوم تعلق دارد. ماهیت قلیایی، شوشونیتی، پرآلومینی و محتوای کم تیتانیوم سنگهای محدوده تشویر به همراه غنی بودن آنها از عناصر کمیاب REE (همانند Ba، Rb و Sr)، منشأ و عمق ماگما، نشان‌دهنده تعلق آنها به محیط ریفتی است. در این تحقیق علاوه بر تعیین نمودن ویژگیهای سنگهای آذرین گستره تشویر، نتایج مطالعات پیشین متعدد انجام شده در موقعیت‌های مکانی کوههای طارم بر روی نقشه مشخص و جایگاه تکتونیکی گستره طارم به دو زیر محدوده موازی دارای فوران‌های تیپ کمان ماگمایی و مناطق ریفتی تقسیم شده است که گسترش این محدوده ریفتی قبل از تبدیل به یک حوضه پشت کمانی متوقف شده است.
مقاله پژوهشی
مژگان صالحی یزدی؛ منصور قربانی؛ نیما نظافتی؛ منصور وثوقی عابدینی
چکیده
منطقه‌ی فلززایی تکاب- ماهنشان از نظر کانه‌زایی طلا بسیار بااهمیت است. این منطقه بخشی از کمربند ماگمایی ارومیه- دختر شمالی است که در این ناحیه دارای دو ویژگی متمایز است. پی‌سنگ دگرگونی پرکامبرین، و ماگماتیسم جوان میو- پلیوسن که بر روی آن قرار گرفته است. پی‌سنگ پرکامبرین با دو نوع ترکیب متفاوت پوسته اقیانوسی و قاره‌ای (گنیس، گرانیت، ...
بیشتر
منطقه‌ی فلززایی تکاب- ماهنشان از نظر کانه‌زایی طلا بسیار بااهمیت است. این منطقه بخشی از کمربند ماگمایی ارومیه- دختر شمالی است که در این ناحیه دارای دو ویژگی متمایز است. پی‌سنگ دگرگونی پرکامبرین، و ماگماتیسم جوان میو- پلیوسن که بر روی آن قرار گرفته است. پی‌سنگ پرکامبرین با دو نوع ترکیب متفاوت پوسته اقیانوسی و قاره‌ای (گنیس، گرانیت، میکاشیت، شیست سبز و آمفیبولیت، سرپانتینیت و مرمر) وجود دارد. سنگهای جوان عموماً از هیالوکلاستیت، توف ریولیتی، گدازه آندزیت‌بازالتی، نفوذی‌های حدواسط تا فلسیک (دیوریت تا گرانیت ) و سنگهای آهکی و مارنی سازند قم تشکیل شده‌اند که در چهار فاز بر اساس سن و موقعیت قرارگیری طبقه‌بندی شده است. اثر متقابل پی‌سنگ و ماگماتیسم جوان در نتیجه نفوذ آخرین فاز ماگمایی باعث ایجاد محلول های گرمابی شده که به صورت موتور حرارتی موجب چرخش، تنوع و غنای کانه‌زایی در این مناطق شده است. بنابراین معادن، کانسارها، نشانه‌های معدنی طلا و عناصر همراه از قبیل کانسارهای توزلار، بایچه‌باغ، باغچه در منطقه ماهنشان و کانسارهای زرشوران، آق‌دره و آی‌قلعه‌سی در منطقه تکاب وجود دارند. کانسارهای توزلار و باغچه با کانه‌زایی از نوع طلا در یک زون سیلیسی- آرژیلیک شامل کانه‌های پیریت، کوارتز طلادار، کانیهای رسی و هیدروکسیدهای آهن می‌باشند. کانسار چندفلزی آی‌قلعه‌سی با کانه‌زایی غالب سرب و روی، کانسارهای زرشوران و آق‌دره از نوع طلا که در کانسار زرشوران تنوع کانه‌زایی سولفیدها و سولفوسات‌ها و در کانسار آق‌دره کانه‌زایی ساده اکسیدی طلادار می‌باشد. کانسار بایچه‌باغ از نوع چندفلزی و شامل کانه‌های کالکوپیریت، پیریت، روتیل، آرسنوپیریت، اسفالریت، بورنیت، اسمالتیت، کلوآنتیت، آزوریت و مالاکیت می‌باشند.
مقاله پژوهشی
سنگ شناسی
محمد علی رجب زاده؛ محمد امینی
چکیده
در پژوهش حاضر برای نخستین بار، حضور اندیس های کرومیتیت انبانه ای در بخش های افیولیتی شهر مریوان گزارش می شود. اندیسهای کرومیتیت همراه با سنگ های افیولیتی نوع دونیت و هارزبورژیت بوده و اغلب با فابریک توده ای گرانولار در جنوب غرب شهر مریوان رخنمون دارند. شیمی کانی کروم-اسپینل در سه اندیس کرومیتیتی مورد مطالعه در این منطقه نشان می دهد ...
بیشتر
در پژوهش حاضر برای نخستین بار، حضور اندیس های کرومیتیت انبانه ای در بخش های افیولیتی شهر مریوان گزارش می شود. اندیسهای کرومیتیت همراه با سنگ های افیولیتی نوع دونیت و هارزبورژیت بوده و اغلب با فابریک توده ای گرانولار در جنوب غرب شهر مریوان رخنمون دارند. شیمی کانی کروم-اسپینل در سه اندیس کرومیتیتی مورد مطالعه در این منطقه نشان می دهد که میزان عدد کروم برای دو ذخیره، عددی بالا (میانگین 85/0) با میزان TiO2 بسیار پایین (01/0) و برای ذخیره دیگر میزان عدد کروم پایین (76/0) و با میزان میانگین TiO2 بیشتر (05/0) است. این موضوع نشان می دهد که اندیس های کرومیتیت و به تبع آن مجموعه افیولیتی در دو خاستگاه متفاوت ژئوتکتونیکی ش تکوین یافته اند. تشکیل این اندیس ها و سنگ های میزبان در پاسخ به واگرایی سریع پوسته اقیانوسی و سپس حرکت همگرایی صفحات تکتونیکی و بسته شدن اقیانوس تتیس جوان صورت گرفته است. همچنین طیف وسیعی از گابروها شامل گابرو درشت بلور، ملاگابرو و میکروگابرو در سه منطقه شمال غرب کامیاران ، شرق سروآباد و جنوب‌غرب مریوان، میزبان کانی های ایلمنیت، مگنتیت و تیتانیت هستند. ترکیب شیمیایی کانی ایلمنیت نشان می دهد که متوسط میزان درصد وزنی TiO2 از کامیاران به سمت سروآباد و سپس مریوان افزایش می یابد. با توجه به شواهد بافتی و شیمی کانی، کانه زایی تیتانیوم در نتیجه اکسایش ماگما و تشکیل قطرات سیال غیرقابل آمیزش غنی از آهن و تیتانیوم، پس از تبلور پلاژیوکلاز صورت گرفته است.
مقاله پژوهشی
زمین شناسی اقتصادی
نیما رحیمی؛ شجاع الدین نیرومند؛ محمد لطفی؛ مجتبی رحیمی شهید
چکیده
کانسار مس -مولیبدن پورفیری جانجا در فاصله 70 کیلومتری جنوب نهبندان و در پهنه ساختاری زمین‌درز سیستان واقع شده است. کانه‌زایی در این کانسار در ارتباط با استوک دیوریتی، کوارتزدیوریتی تا گرانودیوریتی با بافت گرانولار تا پورفیری می‌باشد که درون واحدهای فیلیشی کرتاسه جای گرفته است. مجموعه کانه‌های سولفیدی شناسایی شده در این کانسار ...
بیشتر
کانسار مس -مولیبدن پورفیری جانجا در فاصله 70 کیلومتری جنوب نهبندان و در پهنه ساختاری زمین‌درز سیستان واقع شده است. کانه‌زایی در این کانسار در ارتباط با استوک دیوریتی، کوارتزدیوریتی تا گرانودیوریتی با بافت گرانولار تا پورفیری می‌باشد که درون واحدهای فیلیشی کرتاسه جای گرفته است. مجموعه کانه‌های سولفیدی شناسایی شده در این کانسار شامل کالکوپیریت، پیریت، کوولیت، کالکوسیت، مولیبدنیت، بورنیت و کانه‌های اکسیدی شامل مگنتیت، هماتیت، گوتیت و هیدروکربنات‌های مس شامل مالاکیت و آزوریت می‌باشد. طلا و مولیبدن نیز عمدتاً در همراهی با کانیهای سولفیدی مس ازجمله کالکوپیریت و بورنیت می‌باشد. مطالعات میانبارهای سیال نشان‌دهنده محدوده دمای همگن‌شدن 301 تا 480 درجه سانتی‌گراد و میانگین شوری 19 درصد وزنی معادل نمک طعام برای میانبارهای آبگین و محدوده دمای همگن‌شدن 254 تا بیش از 550 درجه سانتی‌گراد و میانگین شوری 54 درصد وزنی معادل نمک طعام برای میانبارهای سیال هایپرسالین می‌باشد. در نهایت با توجه به ویژگیهای کانسار جانجا، ازجمله محیط زمین‌ساختی، سنگ میزبان، کانی‌شناسی، خصوصیات سیال کانه‌ساز، محتوای فلزی، نوع کانه‌زایی و دگرسانی‌ها و مقایسه این ویژگیها با کانسارهای پورفیری می‌توان نتیجه گرفت که کانه‌زایی در کانسار جانجا قابل‌مقایسه با کانسارهای مس-مولیبدن-(طلا) پورفیری نوع حاشیه قاره‌ای می‌باشد.
مقاله پژوهشی
زمین شناسی اقتصادی
کیامرث حسینی؛ مجید شاه پسندزاده؛ رقیه ذبیحی خرق
چکیده
گستره معدنی سنگان در شمال کمربند ماگمایی سنوزوییک شرق ایران عمدتاً از سنگهای آتشفشانی و پیروکلاستیک اسیدی-حدواسط تشکیل گردیده که تحت نفوذ تودههای گرانیتوییدی ائوسن قرار گرفته‌اند. در کانسار اسکارن آهن باغک، این گرانیتوییدها از بیوتیت‌کوارتزمونزونیت پورفیری، بیوتیت سینیت تا بیوتیت سینوگرانیت و آلکالی فلدسپار کوارتز ...
بیشتر
گستره معدنی سنگان در شمال کمربند ماگمایی سنوزوییک شرق ایران عمدتاً از سنگهای آتشفشانی و پیروکلاستیک اسیدی-حدواسط تشکیل گردیده که تحت نفوذ تودههای گرانیتوییدی ائوسن قرار گرفته‌اند. در کانسار اسکارن آهن باغک، این گرانیتوییدها از بیوتیت‌کوارتزمونزونیت پورفیری، بیوتیت سینیت تا بیوتیت سینوگرانیت و آلکالی فلدسپار کوارتز سینیت تا آلکالی فلدسپار گرانیت قبل از کانی‌زایی و کوارتز آلکالی سینیت و کوارتز سینیت‌های هم‌زاد با کانی‌زایی تشکیل شده‌اند. این گرانیتوییدهای نوع I ماهیت متاآلومین منیزیمی، کالک آلکالن، آلکالن پتاسیم بالا تا شوشونیتی دارند. این گرانیتوییدها غنی‌شدگی نسبی عناصرLREE/HREE و LILE /HFSE، بی‌هنجاری منفی Eu، Sr، Ta، Th و Ti و بی‌هنجاری مثبت Th، U، K، Ba، Rb به همراه مقادیر بالای La و نسبت Zr/Nb،Nb/Th ، Nb/Uو Nb/La را نشان می‌دهند که نه تنها منشأ گوشته‌ای نشأت گرفته از لیتوسفر اقیانوسی فرورونده، بلکه آلایش پوسته قاره‌ای در تکامل ماگمای سازنده آنها را پیشنهاد می‌کند. مقادیر Sm/Yb در مقابل La/Sm ، Sm/Yb در مقابل Sm و Dy/Yb در مقابل La/Yb نشان می‌دهد ماگمای اولیه از ذوب‌بخشی اندک (2 تا 5 درصد) لرزولیت‌های گارنت-اسپینل‌دار در عمقی حدود 68-66 کیلومتری گوشته بالایی، تحت‌تأثیر آلایش پوسته‌ای قرار گرفته است. بنابر این پژوهش، جایگاه زمین‌ساختی-ماگمایی گرانیتوییدها، کمان ماگمایی همزمان تا پس از برخورد قاره‌ای پیشنهاد می‌شود.
مقاله پژوهشی
زمین شناسی اقتصادی
شهرام مبصر؛ طاهر فرهادی نژاد؛ عباس عسگری؛ محمدعلی علی آبادی؛ شیرین فتاحی
چکیده
ذخیره مس برزاوند به سن الیگوسن و در 30 کیلومتری شمال خاور زفره در امتداد یک گسل کششی با روند تقریبی خاوری- باختری تشکیل شده است. دگرسانی‌های موجود در منطقه‌ی مطالعاتی به فرم لایه کران بوده و عمدتاً شامل پیریتی شدن، پروپیلیتیکی شدن، زئولیتی شدن، سیلیسی شدن، آلبیتی شدن و پرهنیتی شدن گدازه بازالتی می‌باشد. مطالعات ژئوشیمیایی در برزاوند ...
بیشتر
ذخیره مس برزاوند به سن الیگوسن و در 30 کیلومتری شمال خاور زفره در امتداد یک گسل کششی با روند تقریبی خاوری- باختری تشکیل شده است. دگرسانی‌های موجود در منطقه‌ی مطالعاتی به فرم لایه کران بوده و عمدتاً شامل پیریتی شدن، پروپیلیتیکی شدن، زئولیتی شدن، سیلیسی شدن، آلبیتی شدن و پرهنیتی شدن گدازه بازالتی می‌باشد. مطالعات ژئوشیمیایی در برزاوند نمایانگر غنی‌شدگی SiO2، Al2O3، K2O، Na2O، P2O5، TiO2، REE∑، Ag، As، Ba، Be، Bi، Cd، Cs، Cu، Li، Mo، Nb، Pb، Rb، Sb، Se، Sn، Sr، Ta، Tl، Te، Th، U، W، Y، Zn و Zr، شستشو-تثبیت CaO، Fe2O3، MnO، Hf، Sc و V و تهی‌شدگی S، Ni، Cr، MgO و Co طی دگرسانی می‌باشد. همبستگی مثبت بین (La/Lu)N، (La/Yb)N،(La/Sm)N و (La/Y)N با CaO (96/0 الی 70/0= r) نمایانگر پروپیلیتیکی شدن بازالت میزبان و به دنبال آن افزایش pH سیالات مسوول کانه‌زایی بوده که خود در تفریق لانتانیدها نقش داشته است. ذخیرهی مس برزاوند مراحل ولکانیسم زیردریایی، دیاژنز آغازین و دیاژنز تدفینی، دگرگونی تدفینی و فرایند هوازدگی را در طی تکوین خود داشته است. با توجه به ویژگیهای دگرسانی، کانی‌شناسی و زمین‌شیمی سنگ کل می‌توان گفت که ذخیرهی مس برزاوند دارای بیشترین شباهت با ذخایر مس تیپ مانتو می‌باشد.
مقاله پژوهشی
چینه شناسی و فسیل شناسی
محمدرضا اسمعیل بیگ؛ نجمه ناظری تهرودی؛ محمدرضا قطبی راوندی؛ مریم ناز بهرام منش تهرانی
چکیده
مطالعات چینه شناسی و دیرینه شناسی روی براکیوپودهای در ناحیه شعبجره – کرمان- سازند کت کوئیه انجام گردید. سکانس کاملی از تناوب رسوبات اردوویسین که در برخی افق ها دارای براکیوپود بودند، مورد مطالعه قرار گرفت. یکی از براکیوپودهای مطالعه شده کامل و سالم Martellia shabjerehansis می باشد که مطالعات اولترااستراکچر بر روی این گونه انجام گرفت. علت انتخاب ...
بیشتر
مطالعات چینه شناسی و دیرینه شناسی روی براکیوپودهای در ناحیه شعبجره – کرمان- سازند کت کوئیه انجام گردید. سکانس کاملی از تناوب رسوبات اردوویسین که در برخی افق ها دارای براکیوپود بودند، مورد مطالعه قرار گرفت. یکی از براکیوپودهای مطالعه شده کامل و سالم Martellia shabjerehansis می باشد که مطالعات اولترااستراکچر بر روی این گونه انجام گرفت. علت انتخاب این گونه وجود 28 صدف کامل سالم از این گونه بود که دو کفه آن به خوبی حفظ شدگی داشتند و تکامل سنی از نمونه جوان تا مسن را می توان در آن بررسی نمود. مطالعات میکروسکوپی پوسته بر روی این گونه توسط میکروسکوپ SEM دانشگاه میلان انجام گرفت. خلاصه این نتایج و دستاورد های نوین در این مقاله معرفی گردیده است.
مقاله پژوهشی
چینه شناسی و فسیل شناسی
زهرا خواجه جواران؛ غلامرضا قدمی؛ محمد پوستی؛ عباس مرادیان شهر بابکی؛ بهروز کریمی
چکیده
آندزیت‌‌‌های اطراف آتشفشان مساحیم در شمال شهربابک در پهنه ایران مرکزی و در کمربند ارومیه–دختر واقع شده است. اغلب دارای بافت پورفیری‌اند و کانیهای اصلی آنها پلاژیوکلاز(آندزین تا لابرادوریت)، پیروکسن(اوژیت) و آمفیبول(چرماکیت ومگنزیوهورنبلند) است. این سنگ ها مربوط به سری ماگمایی کالک آلکالن و در محیط کمان آتشفشانی تشکیل شده ...
بیشتر
آندزیت‌‌‌های اطراف آتشفشان مساحیم در شمال شهربابک در پهنه ایران مرکزی و در کمربند ارومیه–دختر واقع شده است. اغلب دارای بافت پورفیری‌اند و کانیهای اصلی آنها پلاژیوکلاز(آندزین تا لابرادوریت)، پیروکسن(اوژیت) و آمفیبول(چرماکیت ومگنزیوهورنبلند) است. این سنگ ها مربوط به سری ماگمایی کالک آلکالن و در محیط کمان آتشفشانی تشکیل شده اند. براساس بررسی های ژئوشیمیایی، از لحاظ LREE در مقایسه با HREE غنی شدگی دارند. فقدان بی‌هنجاری مشخص Eu در الگوی عناصر نادر خاکی، نشان دهنده شرایط اکسایش ماگما طی تبلور است. بررسی شیمیایی کانیهای کلینوپیروکسن نشان می‌دهد که دارای ترکیب اوژیت بوده وماگمایی که این کلینوپیروکسن‌ها از آن تشکیل شده اند در حدود 10 درصد آب داشته است. میزان آهن سه ظرفیتی کلینوپیروکسن‌ها نشان دهنده میزان بالای اکسیژن در ماگماست. مطالعات زمین دما- فشارسنجی کلینوپیروکسن‌ها حاکی از آن است که میزان فشار تبلور کلینوپیروکسن‌ها حدود 10-6 کیلوبار و در گستره دمایی 900-1100 درجه سانتی‌گراد متبلور شده اند. کلینوپیروکسن‌های بررسی شده متعلق به سری کالک آلکالن کوهزایی می‌باشند. دمای به دست آمده از تبلور بلورهای پلاژیوکلاز در حدود 650 تا 750 درجه سانتی‌گراد می باشد. بر اساس مطالعه حاضر، سنگهای منطقه احتمالا حاصل فرورانش سنگ‌کره اقیانوسی نئوتتیس به زیر پهنه سنندج-سیرجان، در زمان ائوسن و در محیط کمان آتشفشانی است.
)
