نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• امیر مهیار اژدرپور
• محمدرضا نیکودل
• ماشاء اله خامه چیان

گروه زمین شناسی مهندسی، دانشکده علوم، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

پهنه ساختاری-رسوبی البرز مرکزی در بخش میانی رشته کوه البرز با تحمل رخدادهای زمین‌شناسی از پرکامبرین تا عهد حاضر، ساختارها و سازندهای زمین شناسی متعددی در خود جای داده است. از این میان سازندهای ماسه سنگی نیز گسترش قابل توجهی دارند. در این پژوهش از شش سازند ماسه سنگی باروت، زاگون، لالون، کوارتزیت راسی، دورود و شمشک در دو محل نمونه‌برداری و تحت آزمایش‌های تعیین ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی قرار گرفتند. به طور کلی در سازندهای ماسه سنگی البرز مرکزی کوارتزیت راسی ویژگی‌های مقاومتی قوی‌تری نسبت به سایر سازندها دارد. سازند شمشک پایین‌ترین پارامترهای مکانیکی در میان سازندهای انتخاب شده را داراست. بر اساس تحلیل‌های رگرسیونی ضریب همبستگی پارامترهای شاخص بار نقطه‌ای (PLT)، برزیلین (BST) و شاخص پانچ استوانه‌ای (CPI) به مقاومت تراکمی تک محوری (UCS) به ترتیب 6/20، 6 و 20.40 با R2های 75/0، 9/0و 78/0 نشان دادند. از نظر شاخص سرشار (CAI)، بعنوان شاخصی که می‌تواند میزان سایندگی را نشان دهد، کوارتزیت راسی بیشترین سایندگی را داراست که به ترکیب سنگ‌شناسی آن بر می‌گردد. این سازند ماسه سنگی در رده سنگ‌هایی با قابلیت سایندگی بالا قرار گرفته و سازند شمشک در بین سازندها، کمترین شاخص سرشار را دارد و در گروه سنگ‌هایی با سایندگی شدیدا پایین قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

• ماسه سنگ
• البرز مرکزی
• شاخص سرشار
• پانچ استوانه‌ای

موضوعات

• زمین شناسی محیط زیست و مهندسی