نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• هدا باوی ¹
• سید رضا موسوی حرمی ¹
• محمد حسین محمودی قرائی ²
• حامد زندمقدم ³
• اسداله محبوبی ⁴
• محمدرضا توحیدی ⁵

¹ دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی

² گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

³ گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان

⁴ گروه زمین شناسی، دانشکده غلوم، دانشگاه فردوسی مشهدف مشهد

⁵ کارشناس صنایع مس ایران، مجتمع مس درآلو

چکیده

الگوی تفکیک ژئوشیمیایی و رفتار محیطی عناصر کمیاب خاکی(ΣREE) در پنج سامانه مختلف رسوبی مرتبط با معدن مس درآلو مورد بررسی قرار گرفته‌است. برای این منظور، غلظت کل و الگوی تفکیک عناصر ΣREE با استفاده از هضم چند اسیدی و روش استخراج گزینشی mBCR مشخص شد. الگوهای نرمالیزاسیون ΣREE بر اساس NASC و UCC رسم شده است.تغییرات غلظت در پنج سامانه رسوبی مشابه یکدیگر و غلظت عناصر LREE بالاتر از عناصر HREE است. بر خلاف تغییرات غلظت عناصر ΣREE، غنی‌شدگی بیشتری در HREEs نسبت به LREEs دیده می‌شود. الگوی تفکیک ژئوشیمیایی عناصر ΣREEدر نمونه‌های رسوب طبیعی و حاوی اکسیدهای آهن و منگنز عمدتاً تحت سلطه کسر باقیمانده است. با توجه به شرایط متفاوت تشکیل و پایداری در نمونه‌های برداشت شده از مسیر آبراهه‌های منتهی به معدن، نهشته‌های تبخیری و رسوبات شسته‌شده از دامپ سنگی، الگوی تفکیک عناصر ΣREE عمدتاً با دو بخش محلول در اسید و کسر قابل احیاء کنترل می‌شود. روند تحرک و زیست‌دسترس‌پذیری از LREEs به HREEs با یک شیب صعودی افزایش می‌یابد. این نتایج نشان می‌دهد که گونه-زایی، الگوی تفکیک ژئوشیمیایی و رفتار محیطی برای ΣREEبدون در نظر گرفتن عوامل محیطی کلیدی منجر به عدم درک و یا حتی تفسیر اشتباه میشود.

کلیدواژه‌ها

• معدن مس
• ژئوشیمی
• نورمالیزاسیون
• استخراج

موضوعات

• رسوب شناسی