نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 دانشیار، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 استاد، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران

چکیده

مقادیر قابل ‌توجهی پسماند در هر عملیات ‌حفاری نفتی تولید می‌شود که دارای اجزای گوناگون مانند فلزات‌ سنگین و هیدروکربن‌ها هستند. این پسماندها در گودال‌های خاکی کنار دکل ‌حفاری و یا دریا تخلیه می‌شوند که به‌منظور مدیریت‌ درست دفع آنها لازم ‌است ماهیت ژئوشیمیایی‌شان به‌خوبی شناخته‌ شود. در این پژوهش، نمونه‌برداری از مواد افزودنی گل پایه ‌آبی سنگین، سنگ‌شناسی‌های مختلف سازندگچساران و همچنین خاک‌های پیرامون انجام‌ شد. پس از آماده‌سازی، غلظت فلزات در نمونه‌ها به‌روش ICP-MS اندازه‌گیری شد. بر پایه نتایج به دست آمده، غلظت فلزات سرب، مس، آرسنیک، روی، مولیبدن، آنتیموان، جیوه و استرانسیم در پسماندها بیشتر از استانداردها و خاک های منطقه است. همچنین محاسبه ضریب ‌همبستگی میان عناصر در پسماندها نشان داد که فازهای کانیایی احتمالی، به‌صورت ناخالصی همراه با باریت حفاری وجود دارد. بررسی‌های زیست‌محیطی نیز نشان از آن دارد که این پسماندها نسبت به فلزات جیوه و آنتیموان، آرسنیک، مس و سرب بسیار آلوده هستند. استفاده از باریت با درجه خلوص بالا می‌تواند غلظت بسیاری از فلزات آلوده‌کننده را کاهش دهد.

کلیدواژه‌ها