نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد، مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2 دانشیار، مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده
وجود داده‌های زیاد که توسط شبکه لرزه‌نگاری تبریز در سال‌های اخیر ثبت شده است، سبب شد تا در این نوشتار منحنی تضعیف و مقیاس بزرگی محلی (ML) با استفاده از روش JHD (Joint Hypocentral Determination) برای منطقه شمال‌باختر ایران تعیین شود. ML یک مقیاس بسیار مفید در مهندسی است. بسیاری از سازه‌ها دارای پریود طبیعی نزدیک به دستگاه وود- اندرسون (8/0 ثانیه) هستند و گستره خسارت زمین‌لرزه خیلی مرتبط با این مقیاس است. بنابراین، برای تحلیل خطر جامع، وجود کاتالوگی با این مقیاس مورد نیاز است. در این پژوهش از 6518 رویداد با 103467 رکورد (شامل 68978 مؤلفه افقی و 34489 مؤلفه قائم ) که از سال 1996 تا 2009 در محدوده جغرافیایی 43 تا 52 درجه خاوری و 34 تا 41 درجه شمالی رخ داده‌اند و توسط شبکه لرزه‌نگاری تبریز ثبت شده‌اند، استفاده شد .پس از تبدیل شکل موج‌ها به رکورد ساختگی وود- اندرسون دامنه‌ها بر پایه اندازه‌گیری دامنه قرائت شده بر پایه میانگین حسابی مقادیر افقی خط مبنا تا پیک استخراج و در محاسبه بزرگی استفاده شد. در روش‌های جاری وارون‌سازی (Inversion) برای تعیین مقیاس بزرگی مقادیر بزرگی زمین‌لرزه‌ها، تصحیح ایستگاه‌ها و دو ثابت موجود در رابطه بزرگی (مرتبط با پدیده گسترش هندسی و تضعیف ناکشسان) که بازتاب کننده تغییرات دامنه به عنوان تابعی از فاصله هستند، به طور همزمان تعیین می‌شوند. در این روش‌ها افزون بر این که نیازمند مقداردهی اولیه و حل تکراری هستند، مقادیر بزرگی و تصحیح ایستگاهی سرشکن می‌شوند. ولی در روش JHD امکان حل سامانه معادلات در دو مرحله و بدون تکرار و مقادیر اولیه وجود دارد و از سوی دیگر مقادیر بزرگی و تصحیح ایستگاهی سرشکن نمی‌شوند. بنابراین، در این پژوهش از این روش برای تعیین مقادیر کالیبراسیون استفاده شد که در پایان تابع تصحیح تجربی به‌صورت -logA0=1.4050log(r/100)+0.0019(r-100)+3.0 به‌دست آمد که r فاصله کانونی به کیلومتر و A0 دامنه برحسب میلی‌متر است. با محاسبه دوباره MN رخدادها و مقایسه آنها با ML برای زمین‌لرزه با بزرگی‌های 1≤ML≤6.2 در این پژوهش رابطهMN=0.9177ML+0.6159 به‌دست آمد که نشان می‌دهد برای بزرگی‌های با 3.5≤ML≤6 فرض برابری MN=ML فرض منطقی است.
کلیدواژه‌ها
)