نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار، دانشکده علومزمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
2 کارشناسی ارشد، دانشکده علومزمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
چکیده
توده گرانیتوییدی گل‌زرد به سن تقریبی 5±165میلیون سال، در شمال الیگودرز، از توابع استان لرستان قرار دارد و در پهنه سنندج - سیرجان رخنمون دارد. این توده درون سنگ‌های اسلیتی، فیلیتی و میکاشیستی (دگرگونی ناحیه‌ای) تریاس پایانی تا ژوراسیک آغازین نفوذ کرده است. گرانودیوریت‌ها بدنه اصلی این توده گرانیتوییدی را تشکیل می‌دهند. گرانودیوریت‌ها توسط لوکوگرانیت‌ها، رگهها و رگچههای آپلیتی، پگماتیتی و دایک‌های گابرودیوریتی قطع شدهاند. حضور آنکلاوهای متاپلیتی (سورمیکاسه و آندالوزیت - سیلیمانیت هورنفلسی)، آنکلاوهای سیلیسی و بیگانه‌بلورهای آندالوزیت و گارنت از نشانه‌های آشکار نوع S بودن این توده گرانیتوییدی به‌شمار می‌رود. برای شناسایی سازوکار جایگیری توده گرانیتوییدی گل‌زرد از روش ناهمسانگردی پذیرفتاری مغناطیسی (AMS) استفاده شده است. پس از آماده‌سازی نمونه‌ها و اندازه‌گیری ناهمسانگردی پذیرفتاری مغناطیسی آنها نتایج زیر به‌دست آمده است. میانگین مقادیر پذیرفتاری مغناطیسی میانگین (Km) اندازه‌گیری شده بر حسب μSI برای گرانودیوریت‌ها 227، لوکوگرانیت‌ها 57 و دایک‌های گابرودیوریتی 585 است. گرانودیوریت‌ها در مجموع به دلیل داشتن Km کمتر از μSI 500 به گرانیت‌های پارامغناطیس تعلق دارند و حامل اصلی خاصیت مغناطیسی در آنها، بیوتیت است. لوکوگرانیت‌ها دارای مقادیر Km کمتری هستند که با کاهش قابل ملاحظه سهم کانی‌های پارامغناطیس به‌ویژه بیوتیت در آنها سازگار است. انواع ریزساخت‌های ساب ماگمایی، کمی دگرشکل‌شده و دگرشکلی حالت جامد دمای بالا در این توده دیده شده است و از این میان فابریکهای ماگمایی چیره هستند. با توجه به روند خط‌واره‌ها و برگ‌واره‌های مغناطیسی و در نظر گرفتن دیگر متغیرهای مغناطیسی مانند (Km، T و Ppara%) و نشانه‌های صحرایی و ریزساختی می‌توان گفت این توده نفوذی از پهنه‌های تغذیه‌کننده‌ای بیرون آمده است که مرتبط با فضاهای کششی و در ارتباط با عملکرد یک پهنه برشی امتدادلغز راست‌بر بوده است. توالی تزریق با گرانودیوریت‌ها در قالب یک ساختار دایکی شکل بزرگ آغاز شده و با توده‌های کوچک (آپوفیز) و رگه‌های لوکوگرانیتی که گرانودیوریت‌ها را قطع کرده، ادامه یافته است. این توالی با جایگزینی دایک‌های مافیک - حدواسط در امتداد بازشدگی‌های ثانوی که پس از جایگیری توده نفوذی رخ داده، به پایان می‌رسد.
کلیدواژه‌ها
)