نویسندگان

1 استادیار، پژوهشکده علوم‌زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

3 دکترا، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

چکیده

با توسعه روز افزون شهری و ساخت و گسترش سازه‌های سطحی و زیر سطحی چون خطوط بسیار مترو درسطح کشور، نیاز به انجام مطالعات ژئوتکنیک پیرامون این سازه‌ها بیش از پیش مورد تأکید قرار می‌گیرد. تهران بزرگ، که در دامنه جنوبی بلندی‌های البرز مرکزی روی مجموعه نهشته‌های آبرفتی کواترنری با گسل‌های جنبای لرزه‌زایی چون سامانه شمالی در سوی شمال و گسل‌های پارچین و پیشوا در سوی جنوب در بر گرفته شده است، نیاز انجام پژوهش‌هایی با هدف برآورد ارتباط دو سویه توان لرزه‌خیزی گسل‌های پیرامون و ویژگی‌های ژئوتکنیکی نهشته‌های گستره مورد مطالعه را آشکار می‌سازد. در این پژوهش با استفاده از داده‌های صحرایی و آزمایشگاهی به بررسی ویژگی‌های ژئوتکنیکی نهشته‌های مسیر، جنس لایه‌های خاک و پارامترهای مختلف هر لایه به‌کمک نرم افزارهای تهیه شده، چون مقادیر ظرفیت باربری و نشست و پتانسیل روانگرایی در درازای 27 کیلومتری از مسیر تونل خط 7 مترو تهران پرداخته شده است. بر پایه این پژوهش، نهشته‌های آبرفتی واحدهای  Cو Dمجموعه‌های آبرفتی تهران، از مقاومت به‌نسبت بالایی برخوردار بوده و مقدار نشست سطح زمین در تمامی نقاط اندازه‌گیری شده، در حد مجاز (<2.5cm) است. بررسی ارزیابی پتانسیل روانگرایی بر پایه  داده‌های SPT، نشان از نبود احتمال رخداد روانگرایی در لایه‌های ماسه‌دار در گستره خاوری- مرکزی تهران، در هنگام یک جنبش لرزه‌ای احتمالی دارد.

کلیدواژه‌ها

امینی، م.، 1373- ویژگی‌های ژئوتکنیک رسوبات کواترنر تهران، مجموعه مقالات نخستین سمپوزیوم بین‌المللی کواترنر، دانشگاه تهران، صفحه 171-180.
اطیابی، ا.، 1385- تحلیل و طراحی پی (جلداول) ، انتشارات جویبار، 715 صفحه.
بربریان، م.، قرشی، م.، ارژنگ روش، ب. و مهاجر اشجعی، ا.، 1364- پژوهش و بررسی ژرف نو زمین ساخت، لرزه زمین ساخت و خطر زمین لرزه- گسلش در گستره تهران و پیرامون. سازمان زمین شناسی واکتشافات معدنی کشور- گزارش شماره 56.
رحمانیان، س.، 1389- بررسی خصوصیات ژئوتکنیکی پروژه خط 7 مترو تهران با نگرشی بر بزرگای لرزه‌ای احتمالی- پایان نامه کارشناسی ارشد.
رضایی، ف.، 1389الف- تحلیل پدیده ژئوتکنیکی آبرفت کرج- محاسبه مقاومت باربری، گزارش پژوهشی، پژوهشکده علوم‌زمین .
رضایی، ف.، 1389ب- نرم افزار ارزیابی پتانسیل روانگرایی خاک با استفاده از داده‌های  SPT وCPT.
مؤسسه حرا ، 1388- گزارش شماره 5، مطالعات ژئوتکنیک خط 7 مترو تهران، قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء ص.
مجیدی نیری، ط.، نظری، ح.، قرشی، م.، طالبیان، م.،‌ کاوه فیروز،‌ آ.، 1390- اولین نشانه‌های زمین‌لرزه تاریخی AD 1384 شهر ری، بر روی گسل پیشوا بر پایه پژوهش‌های پارینه‌لرزه‌شناختی، جنوب خاوری تهران- فصلنامه علوم‌زمین، پاییز 90 شماره 81، ص. 169 تا 178.
میرحسینی، س. م.، 1372-  ّ دینامیک خاک ّّ – انتشارات مؤسسه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله.
 References                                                                                                                                                                                            
Das, B. M., 1990- Principals of Foundation Engineering- 2nd. Ed. PWS-Kent, Boston, Mass.
Hansen, J. B., 1970- A revised and extended formula for bearing capacity- Danish Geotechnical Institute- Bulletin No. 28- Copenhagen.
Nazari, H. & Ritz, J.-F., 2008- Neotectonics in Central Alborz,special issue,Vol 17 N. 1, ,GSI.Geoscienc.
Nazari, H.,Ritz, J.-F., Salamati, R., Shafei, A., Ghassemi, A., Michelot, J-L., Massault, M. & Ghorashi, M., 2009- Morphological and Paleoseismological analysis along the Taleghan Fault (Central Alborz, Iran), GJI ,Volume 178 Issue 2, Pages 1028 -1041 , doi: 10.1111/j.1365-246X.2009.04173.x.
Nazari, H., Ritz, J-F., Walker, R., Salamati, R., Ghasemi, A. & Shafei, A., 2011- "Chronology of last earthquake on Firouzkuh Fault using by C14 ", Vol. 19, N. 76, pp. 95-98, Geosciences, GSI.
Nazari, H., Ritz, J.-F., Salamati, R., Shahidi, A., Habibi, H., Ghorashi, M. & Talebian, M. 2010- Distinguishing between fault scarps and shorelines: the question of the nature of the Kahrizak ,North Rey and South Rey features in Tehran plain (Iran) Terra Nova (doi: 10.1111/j.1365-3121.2010.00938.x).
Rieben, E. H., 1966- Geological observation on alluvial deposits in northern Iran, Geological Survey of Iran, Report No. 9.
Ritz, J.-F., Nazari, H., Ghassemi, A., Salamati, R., Shafei, A., Solaymani, S. &Vernant, P., 2006- "Active transtention inside Central Alborz: A new insight into the Northern Iran-Southern Caspian geodynamics." Geology 34(6): 477-480.
Ritz, J. F., Balescu, S., Soleymani, S., Abbassi, M., Nazari, H., Feghhi, K., Shabanian, E., Tabassi, H., Farbod, Y., Lamothe, M., Michelot, J. L., Massault, M., Chery, J. & Vernant, P., 2003- Determining the long-term slip rate along the Mosha Fault,Central Alborz,Iran. 4th. International Conference on Seismology and Earthquake Engineering, (See 4), Tehran,Iran. Terra Nova (doi: 10.1111/j.1365-3121.2010.00938.x).
Seed , H. B. , Mori, K. & Chan, C. K., 1975- Infuence of seismic history on the liquefaction characteristics of sands- Report EERC 75-25 , Earthquake Engineering Research Center, University of California, Berkley, 21 pp.