نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، پژوهشکده علوم‌زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

2 دکتری، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

3 استادیار، پژوهشکده علوم‌زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

4 کارشناس ارشد، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

5 دانشیار، پژوهشکده علوم‌زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

چکیده

برش گل­بینی در 35 کیلومتری شمال خاوری شهرستان جاجرم، در­بردارنده توالی به­هم پیوسته­ای از سنگ­نهشته­های سازند­های تریاس- ژوراسیک است. با بررسی­های صورت­گرفته روی سازند دلیچای در این برش و در محدوده آشکوب­های ژوراسیک میانی (باتونین-کالووین)، سه عضو سنگ­چینه­ای، 31 جنس و13 گونه آمونیتی شناسایی و مرز این دو اشکوب نیز، مشخص شد. برای این مطالعه، 155 نمونه مغزه جهت‌دار رسوبی از لایه­های سنگ­آهکی و سنگ­آهک مارنی به منظور مطالعات پارینه­مغناطیس در این مرز، توسط دستگاه مغزه­گیر قابل حمل (پرتابل)، تهیه و در آزمایشگاه محیط و پارینه مغناطیس سازمان زمین­شناسی و اکتشافات معدنی کشور بررسی شد. مراحل کار آزمایشگاهی در این پژوهش شامل اندازه­گیری پسماند مغناطیسی طبیعی، آزمایش روند تغییر پذیرفتاری مغناطیسی در برابر افزایش درجه حرارت و تعیین نوع کانی­های مغناطیسی موجود در هر نمونه، مغناطیس­زدایی به روش حرارتی و میدان متغیر است. با تکیه بر روش­های آزمایشگاهی انجام‌شده، جهت‌ها و میانگین جهت‌های مغناطیسی و یا به عبارتی مقادیر مربوط به زوایای میل Inclination)) و انحراف مغناطیسی (Declination) نمونه­ها در زمان نهشته شدن رسوبات، قطبیت‌های مغناطیسی عادی و وارون، قطب ظاهری زمین­مغناطیسی (VGP) (Virtual Geomagnetic polarity) نمونه­ها و متوسط میزان انباشت رسوب (نرخ رسوب­گذاری) در این برش تعیین شد. افزون بر این، قطبیت­های مغناطیسی عادی و وارون (Normal & Reverse) در طول برش مورد نظر برای هر مغزه گرفته‌شده تعیین، تغییرات قطبی مغناطیسی آن رسم و با جداول قطبیت مغناطیسی بین­المللی و برش­های معرفی­شده از کشورهای آلمان و روسیه مقایسه شد که نتایج به­دست آمده از برش گل­بینی با این برش­ها همخوانی دارد.

کلیدواژه‌ها

آقانباتی، ع.، 1383- زمین‌شناسی ایران، انتشارات سازمان زمین‌شناسی کشور، 579 صفحه.                                                                                    
امینی، ع.، 1388- چینه‌نگاری سکانسی، انتشارات دانشگاه تهران، 14 صفحه                                                                                                   
سلامتی، ر. و وزیری، ح.، 1377- نقشه زمین‌شناسی رباط قره‌بیل، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور
Callomon, J. H. & Dietl, G.,2000- On the Proposed Basal Boundary Stratotype (GSSP) of the Middle Jurassic Callovian Stage. Vol. 6,p. 41-54.
Cariou, E., 1984-Les Reineckeiidae (Ammonitina. Callovian) Dela Tethys Occidentale. Dimorphisme et evolution Etude a parir des Gisements du center-ouest la France. P. 461-599.
Dearing, J., 1994-Environmental Magnetic Susceptibility Using the Bartington Ms2 System., 50-51P.
Guzhikova,  A. Yu., Pimenova, M. V., Malenkina, S. Yu.,  Manikin, A. G. & Astarkin, S. V.,2010-Paleomagnetic, Petromagnetic, and Terrigenous–Mineralogical   Studies of Upper Bathonian–Lower Callovian Sediments in the Prosek Section, Nizhni Novgorod RegionVol. 18, No. 1, p. 49-60.
Magold, C. H., Marchand, D., Thierry, J. & Tarkowski, R., 1996-Les Ammonites de lۥoolite de balin (Pologen); Nouvelles Donnees et Reinterrpretation Stratigraphique,Vol. 15, No. 1, p. 55-77
Majidifard,  M. R.,2003- Biostratigraphy, Lithostratigraphy, Ammonite taxonomy and Microfacies analysis of the Middle and Upper Jurassic of northeastern Iran. 1-17, 102-103 & 170 P.                                                                               
Mangold, C., 1970- Les Perisphinctidae (Ammonitina) du Jura Meridional au Bathonian et au Callovan, Docum. Lab. Geol. Fac. Sci. Lyon. nº 41 (fasc. 2), 246 p. Molostovskii, E.  A., Pechersky, D. M. & Frolov, I. Yu., 2007-Magnetostratigraphic Timescale of the Phanerozoic and Its Description Using a Cumulative Distribution Function. Vol. 43, No. 10,p. 811-818.                                                                                 
Ogg, J. G. & Ogg, G., 2000& 2008- Magnetochronographical time Scales.
Ogg, J. G., Ogg, G. & Gradstein, F. M., 2008-Late Jurassic,139-169 Ma time–scale.
Opdyke, N. D. & Chanell, J. E. T., 1996- Magnetic Stratigraphy, Departmet of Geology, University of Florida, Gainesville, Florida. 1-38 P.
Schaircr, G., Seyed-Emami, K. & Zerss,  A., 1991- Ammoniten aus der Oberer Dalichai–Formation (Callov) östlich von Sennan (SE – Alborz, Iran). Vol. 31, p. 47-67.
Seyed-Emami, K., Schaircr, G. & Bolorchi,  M. H.,1991-Ammoniten aus der unteren Dalichai–Formation (oberes Bajocium bis unteres Bathonian) der Umgebung von Abe-Garm (Avaj, NW–Zentralaliran).,Vol. 12,p. 57-85.                                                                   
Seyed-Emami, K., Schairer, G. & Zeiss, A.,1995- Ammoniten aus Dalichai – Formation (Mittlerer bis Oberer Jura) und der Lar-Formation (Oberer Jura) N Emamzadeh-Hashem (Zentralalborz, Nordiran)., Vol. 35,p. 39-52 p.                                                                   
Seyed-Emami, K., Schairer, G., Aghanabati, S. A. & Fazl,  M.,1991-Ammoniten aus der unteren Dalichai-Formation (oberes Bajocium bis unteres Bathonium) der Umgebung von Abe-Garm (Avaj, NW–Zentralirn), Vol.19, p. 65-100.                                                  
Ziderveid, J. D. A.,1967-A.C.demagnetization of rocks: analysis of results. In D collincon, K C Reer, and S.Runcorn (Eds) Methods in Paleomagnetism,254-286 P.