نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 1کارشناس ارشد، پژوهشکده علومزمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.

2 استادیار، پژوهشکده علومزمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.

3 دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر، تهران، ایران.

چکیده

کانیسازی مس ورزگ در سنگهای آتشفشانی صورت گرفته است که طبق نقشه 1:100000 قائن به پالئوسن- ائوسنزیرین نسبت داده شده است. سنگ‌های آتشفشانی زیردریایی محدوده مورد پژوهش بهدو حالت گدازه و آذرآواری دیده می‌شوند. سنگهای آتشفشانی یاده‌شده بر پایه مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی قابل تفکیک به آندزیت،              آندزیت- بازالت، بازالت و رخنمونهای کوچکی از آذرآواریها بهصورت توف هستند. ماهیت این سنگهای آتشفشانی، قلیایی است که از نظر جایگاه زمین‌ساختی، در موقعیت بازالتهای درونصفحهای قرار میگیرند. کانیسازی از نظر بافتی، بهصورت رگه- رگچه، افشان و پرکننده آمیگدالها است. بر اساس مطالعات کانه‌نگاری کانیهای اصلی مس شامل: کالکوسیت، بتاکالکوسیت، بورنیت، کوولیت، دیژنیت و بهندرت مس طبیعی است. از بین این کانیها، کالکوسیت بیشترین فراوانی را دارد. در بیشتر موارد همرشدی بین کانههای مس دیده میشود. این همرشدی به ویژه بین کانیهای کالکوسیت و کالکوسیتبتا آشکارتر است. عنصر نقره، بهعنوان فاز فرعی (پاراژنز عنصری مس) در این کانسار معرفی شده است. این در حالی است که نقره، فاز مستقلی تشکیل نداده و در شبکه کالکوسیت، جایگزین عنصر مس شده است. مطالعه میانبارهای سیال بر روی سیال‌های به دام افتاده در کانی کوارتز انجام شده است. دمای همگنشدگی در میانبارهای سیال، به طور متوسط 230تا250 درجه سانتی‌گراد است. درجه شوری محاسبهشده در این سیال‌ها، 5تا 6 درصد وزنی نمک طعام است. بنابراین براساس ویژگیهای شناسایی شده، کانسار مس ورزگ قابل مقایسه با کانسارهای مس نوع مانتو و کانسارهای مس نوع Volcanic redbed است که به ‌‍تازگی این دو نوع کانسار، مترادف خوانده میشوند.

کلیدواژه‌ها

آقانباتی، ع.، 1383- زمینشناسی ایران، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور.           
امامی، م.، 1378- جزوههای درسی سنگ‌شناسی آذرین 1 و 2 (پژوهشکده علوم زمین)
بهزادی، م.، 1373- بررسی زمینشناسی اقتصادی اندیس مس قبلهبولاغ واقع در منطقه طارم سفلی- استان زنجان، پایاننامه کارشناسی ارشد زمینشناسی اقتصادی، دانشکده علومزمین، دانشگاه شهیدبهشتی
سامانی، ب.، 1381- متالوژنی کانسارهای مس نوع مانتو در ایران، انجمن زمینشناسی ایران
علیزاده، و.، 1389- ژئوشیمی، پترولوژی، کانیشناسی و ژنز مس منطقه جنوبشرق قائن، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، پژوهشکده علومزمین، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور
ملکقاسمی، ف.، 1378-  اصول مینرالوگرافی، انتشارات دانشگاه تبریز، 340ص
نظافتی، ن.، 1379- زمینشناسی اقتصادی پتانسیلهای فلزی منطقه نطنز، پایاننامه کارشناسی ارشد، پژوهشکده علومزمین، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور
 
 
 
References
Bazin, D. & Hubner, H., 1969 - Copper deposits in Iran , Report No. 13, GSI.
Cabral, A. R. & Beaudoin, G., 2007- Volcanic red-bed copper mineralization related to submarine basalt alteration, Mont Alexandera, Quebec Appalachina.
Cox, K. G., Bell, J. D. & Pankhurst, R. G., 1979- The interpretation of igneous rocks. George , Allen and Unwin, London.
Guilbert, J.  M. & Park, Jr. C. F., 1997- The Geology of ore deposits. 884 page. Freeman and Company.
Irvin, T. N. & Baragar, W. R. A., 1971- A guide to the chemical classification of the common volcanic rocks.
Lefebure, D. V. & Church, B. N., 1996- Volcanic Redbed Cu, in selected British Colombia Mineral Deposit Profiles.
Pearce, J. A. & Norry, M. J., 1979-  Petrogenetic implication of Ti, Zr, Y and Nb variations in volcanic rocks. Contrib. Mineral. Petrol. , 69, 33-47.
Ramdohr, P., 1980- The ore mineral and their intergroths. 1207 Page. Pergamon, Oxford, England.
Rollinson, H. R., 1993- Using geochemical data: evolution, presentation, interpretation. Penguin Press. 209 page.
Sergio Espinoza, R., Hector Veliz, G., Justo Esqivel, L., Jaime Arias, F. & Aldo Mroago, B., 1994- The Cupriferous Province of the Costal Range , Northern Chile, Manuscript, 16P.
Shepherd, T. J., Rankin, A. H. & Alderton, D. H. M., 1985- A practical guide to fluid inclusion studies. Blackie, London.
Sillitoe, R. H., 1977- Metallic mineralization affiliated to subaerial volcanism: a review, pp.99-116 in volcanic processes in ore genesis. 
Tarkian, M., Lotfi, M. & Baumann, A., 1983- Tectonic, Magmatism and the formation of mineral deposits in the central Lut, est Iran, Ministry of mines and metals, GSI, geodynamic project in Iran, No. 51, pp.357-38.
Winchester, J. A. & Floyed, P. A., 1977- Geochemical discrimination of different magma series and their differentiation products using immobile elements. Chem. Geol. , 20 , 325-343
Yermakov, N. P. &  Wilson, A. J. C., 1965- Reserch on the nature of mineral-forming solutions, with special reference to data from fluid inclusions. New York Pergamon press. (in Russian).