فصلنامه علمی علوم زمین

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اعضای دفتر فصلنامه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

داوران سال 1400

لینک پابلونز فصلنامه علوم زمین

آیین نامه تعیین هزینه پردازش مقاله در نشریات علمی دسترسی باز

بررسی میزان آلایندگی ناشی از صنایع معدنی و فرآوری سرب و روی بر آب و خاک منطقه انگوران- دندی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور و پژوهشکده علوم زمین، تهران، ایران

3 دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

4 پردیس علوم، دانشکده زمین شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

5 دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

کانسار سرب و روی انگوران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین ذخایر سرب و روی خاور میانه و جزو 5 معدن بزرگ ایران بر اساس قانون تشخیص معادن بزرگ از کوچک قرار دارد. در این منطقه، افزون بر معادن فلزی و غیر فلزی متنوع صنایع، کارخانه‌های بسیاری هم وجود دارد که بیشتر به‌عنوان صنایع تبدیلی خاک روی به کنسانتره و یا ساخت و تولید شمش سرب و روی به فعالیت مشغول بوده یا هستند. بررسی‌های انجام شده و نتایج تجزیه شیمیایی نشان می‌دهد که در اثر فعالیت صنایع موجود در منطقه میزان برخی عناصر در منطقه از حالت طبیعی خود خارج و ناهنجاری‌های زیست‌محیطی در منطقه ایجاد شده‌است. محیط زیست منطقه، بیشترین تأثیرات منفی خود را از انباشت باطله‌ها و پسماندهایی دریافت می‌کنند که با عنوان کیک در حاشیه رودها و آبراهه‌ها و یا زمین‌های باز، (به‌طور عمده زراعی) رها می‌شوند. این کیک‌ها که در حقیقت پسماندهای حاصل از عملیات فلوتاسیون و ذوب روی و سرب و فرایند تولید کنستانتره ‌هستند، شاید از نظر صنعتی بیشتر سرب و روی خود را از دست داده‌اند اما از دیدگاه زیست‌محیطی چندین برابر حد مجاز، سرب و روی و دیگر عناصر بالقوه سمی را در خود دارند. میزان این عناصر در برخی نمونه‌ها تا بیش ازppm  10000 سرب و روی و نیکل،  بیش ازppm  8000 آرسنیک وppm  4000 کادمیم نیز گزارش شده است. همچنین بررسی‌ها نشان داد که استخر‌های باطله و یا استخرهای تجمع پساب یکی دیگر از اصلی‌ترین عوامل ایجاد خطر برای محیط زیست منطقه به شمار می‌روند. میزان تاppm  200000 روی و گاه 2000 ppm  سرب و ppm 20000 نیکل همچنین میزان چند صد ppm  آرسنیک و حتی میزان  ppm200000 کادمیم در آب و منابع آبی منطقه از آن جمله‌اند. بیشترین بازتاب این بی‌هنجاری‌ها در رسوبات و آب منطقه به چشم می‌خورد اما خاک کشاورزی نیز از این آلودگی‌ها متأثر شده و بی‌هنجاری‌های عمده‌ای از نظر زیست‌محیطی در خود جای داده است. این مقاله به طور اختصاصی با بررسی میزان مجاز عناصر سرب، روی، کادمیم و آرسنیک، راه‌های اصلی ورود عناصر را به محیط زیست منطقه بررسی، سعی کرده راهکارهایی برای کنترل و کاهش میزان آنها ارائه کند.
 

کلیدواژه‌ها

مراجع
اسماعیلی ساری، ع.، 1381- آلاینده‌ها، بهداشت و استاندارد در محیط زیست. انتشارات نقش مهر تهران، 769 ص.
پایگاه اطلاع رسانی اداره کل هواشناسی استان زنجان، 1386.
حسنی پاک، ع.،1380- اصول اکتشافات ژئوشیمیایی، انتشارات دانشگاه تهران.
خسروی، م.، 1384- گزارش ارزیابی زیست محیطی سد باطله کالسیمین، شرکت کالسیمین، 211ص.
لطفی، م.، 1380- نقشه 100000/1 ماهنشان، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
مدنی، ح.، 1378- اصول پی جویی اکتشاف و ارزیابی ذخایر معدنی، انتشارات خانه فرهنگ.
 
References
Arsenic in Drinking-water- Background document for development of- WHO Guidelines for Drinking-water Quality-2005.
Ballantyne, B., Timothy, C., Marrs & Syversen, T., 1999- General and Applied Toxicology, Second Edition. Vol. 3, Macmillan Publishers, November, 2052-2062, 2145-2155.
Berlin, M., et al.,. (Editors), 1985- Handbook of the Toxicology of Metals, V.2, 2nd ed. London, Elsevier Science Publishers B.V., , 376-405.
Cadmium in Drinking-water- Background document for development of WHO Guidelines for Drinking- water Quality.
Derek, W. J., 1999- Exposure or Absorption and the Crucial Question of Limit for Mercury, J., Can., Dent, Assoc., 65,42-46.
IPCS., 2001- Arsenic and arsenic compounds. Geneva, World Health Organization, International Programmed on Chemical Safety (Environmental Health Criteria 224).
JECFA, 2000 - Cadmium. Geneva, World Health Organization, Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives (WHO Food Additives Series No. 46).
JECFA, 2000b- Summary and conclusions of the fifty-fifth meeting, Geneva, 6–15 June 2000. Geneva, World Health Organization, Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives.
Kenawy, I. M. M., Hafez, M. A. H, Akl, M. A., & Lashein, R. R., 2000- Determination by AAS of Some Trace Heavy Metal Ions in Some Natural and Biological Samples after Their Reconcentraction Using Newly Chemically Modified Chloromethylated Polystyrene-PAN Ion- Exchanger, Analytical Siences, Vol. 16, 493-500.
Lead in Drinking-water-Background document for development of WHO Guidelines for Drinking-water Quality- 2005.
Reedman, J. H., 1979- Techniques in Mineral Exploration, Applied sience Publication Ltd, London.
Farre, R. & Langarda, M. J., 1986- Atomic Absorption Spectorophotometric Determination of Chromium in Foods, J. Assoc., Off Anal. Chem.,. Vol.69, 5, 876-879.
Ross, M., 1999- "The health effects of mineral dusts, in The Environmental Geochemistry of Mineral Deposits, Part A: Processes, Techniques, and Health Issues." Society of Economic Geologists Reviews in Economic Geology". 6A: pp. 339-56.
Shinn, E. A., Smith, G. W., Prospero, J. M., Betzer, P., Hayes, M. L., Garrrison, V. & Barber, R. T., 2000- "African dust and the demise of Caribbean coral reefs." Geophysical Research Letters, 27: pp. 3029-32.
Truscott, S. J., 1962- Mine Economics, Mining PublicationsLtd.
U.S.Environmental Protection Agency (EPA), 2003- Ground water & Drinking water Contaminantes and MCLs.
V.S.Environmental Protection Agency (EPA), 1999- Standard Method.
Zinc in Drinking-water Background document for development of-WHO Guidelines for Drinking-water Quality –WHO,2005.
WWW.googleearth.com
 
فصلنامه علمی علوم زمین
دوره 21، شماره 81
آذر 1390
صفحه 45-54
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار