سخن سردبیر

نویسندگان

1 دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

در این پژوهش برای نخستین بار پومیس‌های پیرامون قله دماوند با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای IRS، Aster، ETM+ و مدل رقومی ارتفاع (DEM) مورد بررسی قرار گرفته  است. در ابتدا تصحیحات اتمسفری، توپوگرافی و هندسی بر روی داده‌های ماهواره‌ای انجام شد. پس از عملیات پیش پردازش (Preprocessing) روش‌‌های تجزیه و تحلیل مؤلفه‌های اصلی (PCA)، تبدیل رنگ IHS، ترکیبات رنگی دروغین (FCC)، عامل شاخص بهینه(OIF) و طبقه‌بندی نظارت شده (Supervised classification) به کارگرفته شد. ترکیب باندهای ETM+ در آشکارسازی معادن پومیس توانایی بالایی دارد. توانایی تصویر PAN در تشخیص جاده‌ها و سینه‌کارهای معدنی و نیز در ترکیب دقت مکانی با محدوده مرئی و فراسرخ(مادون قرمز)  نزدیک (VNIR) سنجنده Aster  بهتر از سنجنده  ETM+بوده است. روش‌‌های IHS و PCA تقریبا" به طور یکسان نواحی پومیسی و تراکی‌آندزیتی را آشکارسازی می‌نماید. محدوده طیفی VNIR با توجه به شدت روشنایی بیشتر و تغییرات توپوگرافی و پوشش گیاهی، مناسب نبوده و باعث تداخل کلاس‌ها می‌شوند. در مجموع، برای بیشتر سنگ‌ها محدوده طیفی فراسرخ متوسط ( SWIR ) بیشترین کارآیی را در مقایسه با محدوده طیفی VNIR دارد. استفاده از DEM برای جداسازی زمین‌های کم شیب که محل انباشت پومیس‌های ریزشی هستند، در مناطق شمالی و خاوری و برخی از نواحی جنوبی قله مؤثر بوده است. به علت محدود بودن تعداد پیکسل‌های نمونه‌برداری، الگوریتم مورداستفاده در طبقه‌بندی نظارت شده، روش زاویه طیفی(SAM) است. در نهایت، پراکنش پومیس در چارچوب  نقشه پتانسیل پومیس ارائه شد.  با محاسبه سطوح همپوشانی لایه سازند زمین‌شناسی مؤثر با محدوده‌های سینه‌کارهای معدنی استخراج شده از تصویر PAN مقدار این همپوشانی 93 در صد به دست آمد.

کلیدواژه‌ها

آلن‌باخ، پ.،1963- زمین‌شناسی و سنگ‌شناسی دماوند و اطراف آن، ترجمه و تنظیم مهندس علی انتظام و دکتر منوچهر مهرنوش، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
قربانی، م.، 1382- آتشفشان‌شناسی با نگرشی بر آتشفشان‌های ایران، انتشارات آرین‌زمین.  
مسعودی، س. م.، 1371- پی‌جویی و پتانسیل‌یابی مواد معدنی در سطح استان مازندران، اداره کل معادن و فلزات مازندران.
 
 
References
Abrams, M. H., Ramachandran, B., 2004- Aster user Hand book version 2.jet propulsion Laboratory,4800 oak Grove Dr. Pasadena,CA91109.
Ianwei, R., Mohamed, A. G., 2001- Optimum Index Factor(OIF) for Aster Data :Examples from the Neoproterozoic Allaqi suture, Egypt.Department of Geosciences, university of Texas at Dalas.
Law, K. H., Nichol, J., 2003- Topographic Correction for Differential Illumination effects on Ikonos Satellite Imagery, Department of Land Surveying and Geo-nformation, The Hong kong Polytechnic university, Hunghom, Kowloon, Hong kong.
Magine spectral Analysis users Guide, Erdas Imagine V8.6.2002- Leica Geosystems, GIS and Mapping Division, 2801 Buford High way NE,Atlanta, Georgia 30329-2137USA.
Martines,Y., Khan, S., 2004- Mapping Geology and Structure using Multispectral and Hyperspectral Data and Evaluating Topographic Correction Methods: Case Study, Salmon River Mountains of East-central Idaho, university of Houston and Idaho state university.
Mineral Exploration wizard, 2002- ER Mapper 603 Release Notes, PP.101-133.
Ramsey, M. S., Fink, G. H., 1999- Estimating Silicic Lava Vesicularity with Thermal Remote Sensing:A new Technique for Volcanic Mapping and Monitoring, Bull volcanol,61:32-39.Springer-Verlag.
Richards, J. A., 1999- Remote Sensing Digital Image Analysis: An Introduction, Berlin and Heidelberg: Spring- Verlag.
Rourad,G., Bannari, A., Harti, E., Desrochers, A., 2004-Validated Spectral Angle Mapper Algorithm for Geological Mapping: Comparative study between quick bird and Landsat –TM.
Rowan, L. C., Mars, J. C., Simpson, C. J., 2005- Litholoic Mapping of the Mordor ,Nt,Australia ultramafic complex by using the Advanced Spaceborne Thermal Emission and Reflection Radiometer(aster),Remote Sensing of Environment.
Aster Data processing wizard, 2002- Ermapper 6.3 Release Notes:PP.57-70.
vidson, J., Hassanzadeh, J., Berzins, R., Stokli, D. F., Bashukooh, B., Turrin, B., Pandamooz, A., 2004- The Geology of Damavand Volcano,Alborz Mountains,northern Iran. GSA Bulletin, january, v.116,no1-2,P.16-29.