نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه،ایران

چکیده

     غار آبی یاریم قیه در نقطه صفر مرزی ایران و ترکیه دارای آب زلال و کاملاً شفاف است. بارندگی میانگین ناحیه 250 میلی‌متر در سال و با دمای میانگین سالانهC° 9 در اقلیم نیمه خشک قرار دارد. دمای أب درون  غارC° 5/9 درجه و دمای درون آنC° 9 است. دوره یخبندان از آبان تا فروردین و طول روزهای یخبندان 108 روز در سال است. سنگهای در برگیرنده آن الیگوسن - میوسن اما خود غار بسیار جوان ودر مراحل ابتدایی تشکیل خود می‌باشد. غار با حجم 9600 متر مکعب از دو بخش خشک با مساحت 631 متر مربع و بخش آبدار با حجم 4700 متر مکعب و ژرفای 4 تا 6 مترتشکیل شده است.  ساختار غار شامل یک فروچاله در سطح بالایی و ساختار گسلی در داخل است. ارتفاع سقف آن 10 متر اما در بعضی نقاط دراثر سقوط دارای چندین متر افتادگی است. آزمایش  میکروبی و شیمیایی نشان می‌دهد که آب غار عاری از هر نوع آلودگی میکروبی بوده و قابل شرب است. pH  آب آن 36/7 و فلوئور آن در مقایسه با فلوئور بالا درآبهای این ناحیه که تا ( (ppm 5/4 اندازه‌گیری شده، (ppm)  7/1 است که در دامنه مجاز برای شرب قرار می‌گیرد. 
     در مجاورت غار، تالاب یاریم قیه با وسعتی حدود 5 کیلومتر مترمربع در خاور غار واقع شده است. ارتفاع سطح آب آن 1414 متر ودر مقایسه با ارتفاع1410 متری سطح آب داخل غار 2 متر بالاتر است. اگر چه در شبانه روز 500 متر مکعب آب از غار برداشت می‌گردد اما این برداشت، تغییری در ارتفاع سطح آب غار ایجاد نمی کند. ترازیابی ارتفاع آب غار و تالاب نشان می‌دهد که گرادیان هیدرولیکی آب از تالاب به طرف غار است و با توجه به اینکه هیچ آب دیگری به غار وارد نمی‌شود لذا غار به طور دائم و مستقیم از تالاب تغذیه می‌شود. غار یاریم قیه فاقد جلوه های زیبای معمول در غارهای با کاربری گردشگری است. لذا برای حفظ کیفیت آب غار از هر نوع آلودگی زیست محیطی و ثابت نگهداشتن رابطه اکوسیستم غار و تالاب بر اساس رده بندیهای استاندارد، باید دسترسی به آن جز در موارد علمی و بازدیدهای ویژه محدود گردد.

کلیدواژه‌ها

حصاری، ب. 1376- تعیین منحنیهای شدت، مدت و فرکانس برای طرحهای آبیاری و زهکشی (مطالعه موردی آذربایجان غربی)، پایان نامه فوق لیسانس دانشگاه تبریز، گروه آبیاری.
جاماب، مهندسین مشاور 1376-  طرح جامع آبریز حوضه ارس، وزارت نیرو.
هیدرولوژی کاربردی (جلداول)، دکتر محمد مهدوی، 1374،انتشارات دانشگاه تهران.
چنارانی، س.، 1368-  برنامه کامپیوتری ETO، مهندسین مشاور منابع آب.
قریب، ع.، (مترجم)، 1371-  تألیف ج کوک آلبوگ، غار شناسی، نشر کوهستان، تهران.172 صفحه
قریب، ع.،1371-  غارشناسی و اهمیت آن، انتشارات سازمان انرژی اتمی ایران، 52 صفحه  

References
Bellwood, P., 1978- Man,s Consquest of the Pcific : The Prehistory of South –East Asia  and Oceania . New York r: Oxford University Press.
Chow,V.T., 1988 – Applied Hydrology, McGraw Hill, New York.
De Paepe, D. and Hill, C. A. 1981- Historical Geography of the United. StatessaltpeterCaves. NSS Bull. 43, 88-93.  Lyons, R. G. Radon Hazard in Caves: a monitoring and management strategy. Helictite 30 92) 33-40.
Solecki, R. 1972- Shanidar : The Humanity of NeandertalMan.London: Allen Lane, 222 pp.
White, W. B.,1988- Geomorphology and Hydrology of Karst terrains. New York, OxfordUniversity Press.
Williams, D. R. 1985- The future of the Cave Tourism in WaitomoCaves. In D. Williams, and D. K. Wild (eds). Cave management in Australia 6, 13-22.
Worboys, G., Davey, A., and Stiff, C., 1982- report on Cave Classificahion.  Cave management in Australia IV, 11-18.
Yuan, D. 1991-  Karst of China. Beijing; Geological Publishing House, 224 PP.