نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 استاد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

منطقه جنوب در پایانه جنوب باختری سامانه گسلی قم- زفره در ایران مرکزی واقع است. تحلیل ساختاری این منطقه، نشان‌دهنده آن است که گسل‌های راندگی اولیه با روند عمومی خاوری– باختری تا شمال باختری– جنوب خاوری همچون گسل فسخود واقع به‌طور عمده مجموعه واحدهای رسوبی قدیمی پرمین– تریاس (سازندهای جمال،‌ نایبند و شتری) را بر روی واحدهای جوان‌تر رانده است. این مجموعه در ادامه توسط گسل‌های امتدادلغز با روندهای شمال باختر– جنوب خاور و شمال خاور– جنوب باختر قطع و جابجا شده‌اند. این مجموعه‌های امتدادلغز جوان‌تر از ائوسن، در ارتباط با فعالیت‌های راستالغز گسل قم- زفره بوده و رده‌های پایین‌تر منشعب شده از پهنه اصلی این گسل می‌باشند. تلفیق داده‌های ساختاری و شواهد زمان‌بندی تغییرشکل بدست آمده از ناپیوستگی‌های عمده نشانگر آن است که این منطقه در بازه زمانی قبل از کرتاسه زیرین چین‌خوردگی ناحیه‌ای را پشت سر گذاشته است و در ادامه در بازه زمانی کرتاسه زیرین مطابق با سایر بخشهای ایران مرکزی کشش ناحیه ای را متحمل شده است. راندگی‌های مشاهده شده در منطقه، در بازه زمانی پس از کرتاسه زیرین‌ در منطقه اتفاق افتاده است. و در نهایت تغییرشکل‌های جوانتر از الیگوسن مرتبط با رده‌های گسلی، گسل قم– زفره ساختارهای قدیمی‌تر را قطع و جابجا نموده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

کتابنگاری
آقانباتی، ع.، 1383- زمین‌شناسی ایران، تهران، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، صفحه 583.
بیگی، س.، 1392- تحلیل هندسی گسل‌های بخش مرکزی کمربند ماگمایی ارومیه- دختر و تعیین ارتباط بین کانی‌زایی و عناصر ساختاری، شمال خاور اصفهان، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
پروهان، ن.، 1381- تحلیل دگرریختی گسل قم- زفره (محدوده کاشان- اردستان)، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
پروهان ، ن . و محجل ، م.، 1382- هندسه و سینماتیک سامانه گسل قم- زفره  و اهمیت آن در زمین ساخت ترافشارشی، پایگاه ملی داده­های علوم زمین، شماره 56، صفحه 72-83.
جعفرکوپائی، م.، 1398- ژئوشیمی، ژنز و تیپ کانی­زایی سرب و روی (باریت) در کانسارهای فسخود و گردنه شیر در جنوب باختر اردستان، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
رادفر، ج.، 1378-  نقشه10000/1 اردستان، سازمان زمین‌شناسی کشور.
زاهدی، م. و رحمتی، م. ، 1381- نقشه 10000/1 طرق، سازمان زمین‌شناسی کشور.
زاهدی، م. و عمیدی، س.  م.، 1370- شرح نقشه زمین‌شناسی چهارگوش کاشان، مقیاس 250000/1، سازمان زمین‌شناسی کشور، شماره F7 ، صفحه 98.
زاهدی، م.، صمدیان، م.، طاووسیان، ش. و عمیدی،م.، 1978- نقشه  1:250000 زمین‌شناسی اصفهان، انتشارات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
 
  
References
Alavi, M., 1991- Sedimentary and structural characteristics of the Paleo-Tethys remnants in northeastern Iran. Geol. Soc. Am. Bull. V. 103, PP. 983-992. https://doi.org/10.1130/0016-7606(1991)1032.3.CO;2.
Beygi, S., Nadimi, A., Safaei, H., Nahodilova, R., Vrana, S., Pertoldova, J., Gadas, P., Skal, R., Jonasova, S. and Zak, K., 2016- Tectonic history of seismogenic fault structures in Central Iran. Journal of Geosciences, 61, 127-144. http://dx.doi.org/10.3190/jgeosci.212.
Fossen, H., 2010- Structural Geology, 463 pp. Cambridge Univ. Press, Cambridge, UK.
Jamali, F., Hessami, Kh. and Ghorashi, M., 2011- Active tectonics and Strain partitioning along dextral fault System in Central Iran: Analysis of geomorphological observation and geophysical data in the Kashan region. Journal of Asian Earth Sciences, Special issue, V. 40, Issue 4, 3 March 2011, pp. 1015-1025; https://doi.org/10.1016/j.jseaes.2010.05.013.
Mohajjel, M., Fergusson, C. L. and Sahandi, M.R., 2003- Cretacous-Tertiary convergence and continental collision, Sanandaj-Sirjan zone, western Iran. Asian Earth Sciences 21, 397-412. https://doi.org/10.1016/S1367-9120(02)00035-4.
Morley, C. K., Kongwung, B., Julapour, A. A., Abdolghafourian, M., Hajian, M., Waples, D., Warren, J., Otterdoom, H., Srisuriyon, K. and Kazemi, H., 2009- Structural development of a major late Cenozoic basin and transpressional belt in central Iran: The Central Basin in the Qom-Saveh area. Geosphere, 5, 325-362.https://doi.org/10.1130/GES00223.1.
Poroohan, N., Teimoornegad, K., Mohajjel, M., 2004- Geometry and Kinematics of Qom-Zefreh Fault System and its Significance in Transpresssion Tectonics, Proceedings of the 3rd IASME / WSEAS International Conference on GEOLOGY and SEISMOLOGY (GES'09). ISBN: 978-960-474-058-1
Safaei, H., Taheri, A. and Vaziri  Moghadam, H., 2008- Structural analysis and evolution of the Kashan fault (Qom–Zefreh Fault), Centarl Iran.  Journal of Applied Science 8, 1426–1434. DOI: 10.3923/jas.2008.1426.1434.
Stocklin, J., 1968- Structural History AndTectonics of Iran; a Review. AAPG Bulletin, 52, 7. 1229–1258.https://doi.org/10.1306/5D25C4A5-16C1-11D7-8645000102C1865D.
Storti, F., Rossetti, F., Laufar, A, L. and Salvini, F., 2006- Consistent kinematic architecture in the damage zones of intraplate strike-slip fault systems in North Victoria Land, Antarctica and implications for fault zone evolution, Journal of Structural Geology, 28, 50-66. https://doi.org/10.1016/j.jsg.2005.09.004.
Tabaei, M., Mehdizadeh, R. and Esmaeili, M., 2016- Stratigraphical evidences of the Qom–Zefreh Fault system activity, Central Iran. Journal of Tethys: Vol, 4, 018-026. ISSN: 2345–2471 ©2016.