نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه زمین‌شناسی، پردیس بین‌الملل، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 استاد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 دانشیار، گروه زیست‌شناسی، مرکز تحقیقات فن‌آوری‌های نوین زیستی، مرکز پ‍ژوهشی جانورشناسی کاربردی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

4 استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

دیرین جانورشناسی غارهای یافته وکانی میکائیل در مرکز و شمال باختری زاگرس سسبب شناسایی مجموعه‌ای از بقایای پستانداران کوچک شد.بررسی‌های تاکسونومیکی نشان می‌دهد که چهار راسته از پستانداران کوچک شامل راسته جوندگان با خانواده‌های میوریده(Muridae) ،کریسیتیده (Cricetidae)، کالومیسیدهCalomyscidae) )، دیپودیده (Dipodidae)؛ راسته لاگومورف‌ها با دو خانواده اکوتونیده (Ochotonidae)و لپوریده Leporidae))؛ راسته سوریکومورف‌ها با خانواده تالپیده ((Talpidae و همچنین راسته گوشتخواران کوچک با خانواده موستلیده (Mustelidae) یافت شدند. بقایای یادشده از لایه‌های مختلف این دو غار و پس از حفاری سیستماتیک به‌دست آمدند.آنالیزهای رادیوکربنبر روی بقایای استخوانی نشان می‌دهد که قدیمی‌ترین نمونه متعلق به غار یافته با سن 35هزار سال پیشو زمان پلیستوسنبوده در حالی که غار کانی میکائیل، دوره‌ای از اواخر پلیستوسن(19 هزار سال پیش)تا هولوسن (1700 سال پیش)سال پیش و هولوسن بوده است که شرایط آب و هوایی در زاگرس به تدریج گرم تر شده و شرایط زیستی مناسب تری به جود آمده است.را پوشش می‌دهد. تحلیل‌های ژئوکرونولوژی رسوبات غار کانی میکائیل نشان می‌دهد که لایه‌های زیرین غار، متعلق به آخرین دوره یخبندان در اواخر پلیستوسن بوده که به تدریج و با گرم شدن هوا توسط دوره هولوسن جایگزین شده است.به دنبال این تغییرات آب و هوایی،طیف جانوری در دوره پلیستوسن و هولوسن نیز در فازهای گرم و سرد مهاجرت کرده و یا انتشار بیشتری یافتند.هدف از این نوشتار، مطالعه بقایای پستانداران کوچک دو غار یافته وکانی میکائیل در مرکز و شمال باختری زاگرس وپژوهش در رابطه با روش‌های مطالعه تنوع زیستی قدیمه، شرایط محیط قدیمه و تکامل ریزمهره‌داران بر روی فلات ایران است.

کلیدواژه‌ها