نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا،گروه زمین‌شناسی،دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

2 استاد، گروه زمین‌شناسی،دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

3 دانشیار، گروه زمین‌شناسی،دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

نهشته لاتریتی شاه‌بلاغی در فاصله 40 کیلومتری جنوب خاور دماوند در استان تهران قرار دارد. این نهشته به شکل افق‌های چینه‌سان در درون شیل‌ها و ماسه‌سنگ‌های سازند شمشک (ژوراسیک) گسترش یافته است. مطالعات کانی‌شناسی نشان می‌دهند که کانی‌های اصلی این نهشته شامل هماتیت، بوهمیت و آناتاز است که در مقادیر کمتر توسط گوتیت، مگنتیت، شاموزیت، کائولینیت، کوارتز، کلسیت، دیاسپور، زیرکن، پیریت، و روتیل همراهمی‌شوند. شواهد میکروسکوپی مانندگسترش بافت‌های اسپاستوییدی در کانسنگ‌ها، یک محیط رسوبی پر انرژی و اشباع از آب را طی فرایند لاتریت‌زایی پیشنهاد می‌کند. با توجه به مجموعه کانیایی و ویژگی‌های بافتی، نهشت و دیاژنز این افق در یک محیط اکسیدان و تقریباً نزدیک به سطح زمین رخ داده است. بر پایه یافته‌های حاصل از مشاهدات صحرایی و ژئو‌شیمی عناصر اصلی، کمیاب و خاکی کمیاب افق لاتریتی‌ شاه‌بلاغی احتمالاً از دگرسانی سنگ‌های مادر با ترکیب بازالتی‌ تشکیل شده است. فرایند بوکسیتی شدن با مسیرهای کائولینیتی شدن، تخریب کائولینیت و آهن‌زدایی دنبال شده است. مطالعات ژئو‌شیمیایی نشان می‌دهند که توزیع عناصر جزیی در این افق توسط کانی‌های رسی و فازهای کانیایی فرعی کنترل شده است. 

کلیدواژه‌ها