نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

2 استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

3 دکترا، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

کمپلکس دگرگونی ده‌سلم با رخنمونی منحصر به فرد از سنگ‌های دگرگونی متنوع و پهنه‌های متوالی از کانی‌های شاخص خود با امتدادی شمالی- جنوبی همراه با توده‌های نفوذی فلسیک در حاشیه خاوری خردقاره ایران مرکزی، حدفاصل پهنه جوش‌خورده سیستان و بلوک لوت رخنمون دارد. از میان سنگ‌های موجود، متاپلیت‌ها فراوانی چشمگیری در بخش‌های مختلف دارند. شواهد بسیاری نشان از رخداد یک دگرگونی ناحیه‌ای پیشرونده همراه شده با توالی کانی‌های شاخص دگرگونی از باختر به خاور دارد. سنگ‌های پلیتی در محدوده رخساره‌ شیست‌سبز با پهنه گارنت آغاز و پس از عبور از پهنه‌های استارولیت، آندالوزیت و سیلیمانیت تا درجات بالای رخساره آمفیبولیت و آستانه گرانولیت با پهنه ارتوکلاز + سیلیمانیت مشخص شده‌اند. نتایج دماسنجی‌های صورت گرفته بر پایه تغییرات عناصر Fe و Mg در زوج در تعادل گارنت- بیوتیت نشانگر دمایی در گستره 450 تا 550 درجه سانتی‌گراد از رخساره شیست‌سبز در بخش باختری تا دمای 750 درجه سانتی‌گراد و در آستانه گرانولیت در متاپلیت‌های بخش خاوری کمپلکس دگرگونی ده‌سلم است. شرایط دگرگونی سنگ‌های پلیتی در کنار دیگر سنگ‌های موجود نشان‎دهنده وجود یک رویداد دگرگونی ناحیه‌ای پیشرونده نوع آبوکوما در ژوراسیک پسین، همزمان با نفوذ توده گرانیتی شاه‌کوه و احتمالاً در موقعیت کمان ماگمایی پهنه فرورانش نوتتیس در منطقه ده‌سلم بوده است.

کلیدواژه‌ها