نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران.
2 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران
3 دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده فنی مهندسی، اصفهان، ایران
4 سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، پژوهشکده علوم زمین، تهران، ایران
5 دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم زمین، تهران، ایران
چکیده
محدوده اکتشافی کهنگ در 73 کیلومتری شمال خاوری اصفهان و 10 کیلومتری خاور شهرستان زفره قرار دارد. این اندیس معدنی بر روی کمربند آتشفشانی- نفوذی ارومیه – دختر واقع شده و اولین بار بر اساس پردازش داده‌های ماهواره‌ای TM مورد شناسایی قرار گرفته است. بر اساس مطالعات اولیه، همچون بررسی‌های صحرایی، ژئوفیزیکی و دورسنجی و همچنین مطالعات سنگ‌شناسی و کانه‌نگاری، این منطقه از لحاظ وجود ذخیره مس و مولیبدن پورفیری مستعد شناخته شده است. محدوده کهنگ یک منطقه دگرسان و برشی شده است. به‌طوری که می‌توان گفت بیش از 90% سنگ‌های این محدوده تحت تأثیر سیالات گرمابی به مقدار کم تا زیاد دگرسان شده‌اند. به نظر می‌رسد کانی‌سازی در منطقه تا حد زیادی توسط ساختارهای زمین‌ساختی کنترل می‌شود. سنگ‌های منطقه از نوع حد واسط تا اسیدی بوده به طوری که ، روند تغییرات از حاشیه به سمت قسمت‌های مرکزی به سمت سنگ‌های اسیدی‌تر و جوان‌تر است. به منظور بررسی‌های ژئوشیمیایی در این محدوده 10 کیلومتر مربعی، 174 نمونه از خاک‌های منطقه به روش سیستماتیک و 143 نمونه سنگی از رخنمون‌های موجود در منطقه برداشت شده و تحت تجزیه شیمیایی 45 عنصری قرار گرفتند. پس از حصول اطمینان از دقت در نتایج تجزیه، اقدام به پردازش داده‌ها و محاسبه پارامترهای آماری شد . سپس به کمک روش‌های آماری دو متغیره و چند متغیره میزان همبستگی بین عناصر بررسی شدند. در مرحله بعد، برای بررسی رفتار ژئوشیمیایی عناصر مرتبط با مس و مولیبدن و تشخیص محدوده‌های بی‌هنجاری، نقشه‌هایی رسم شد. رسم نقشه‌ها در یک مرحله بر اساس داده‌های نرمال استاندارد و محاسبه درصدها و در مرحله بعد به روش حدآستانه‌ای به اضافه مقادیری از انحراف معیار صورت گرفت و مشخص شد که بیشترین تمرکز عناصر تحت کانساری مانند مس و مولیبدن در قسمت‌های مرکزی منطقه و در کوارتز‌مونزونیت‌ها و دیوریت‌ها صورت گرفته در صورتی که بیشترین میزان غلظت عناصر فوق کانساری همچون سرب، روی و نقره در قسمت‌های حاشیه‌ای و در سنگ‌های آندزیتی منطقه اتفاق افتاده است. پس از آن برای تفکیک و تشخیص نا‌هنجاری‌‌های با اهمیت، از روش P.N و برای تعیین بهترین مناطق، جهت عملیات حفاری و نیل به نتایج بهتر و دقیق‌تر، از روش هاله‌های مرکب استفاده شد. سپس برای ارزیابی سطح فرسایش در محدوده کانساری از روش سولووف استفاده شد و مشخص شد که خوشبختانه کانسار در ژرفا قرار دارد و توسط فرسایش از بین نرفته است.
کلیدواژه‌ها
)