نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی،تهران، ایران.

2 گروه اطلاعات زمین مرجع سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.

3 گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

4 دانشکدة زمین شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران،تهران، ایران

چکیده

مخروط آتشفشان دماوند، یکی از پدیده­های مهم زمین‌شناسی ایران است. به رغم مطالعه‌های گسترده درباره این مخروط آتشفشانی، اطلاعات موجود از آن دارای مشکلاتی به شرح زیر می­باشند: به‌صورت پراکنده موجود هستند، قابل استفاده مستقیم در سامانه‌‌های اطلاعاتی (مانند GIS) نیستند، دسترسی به آنان دشوار بوده و گاهی غیرقابل دسترس می­باشند؛ به‌علاوه مطالعه‌های دقیق و روشنی از ویژگی‌های ژئومورفولوژی- زیست محیطی دماوند در اختیار نیست.  هدف از این مقاله، ایجاد بانک اطلاعات ژئومورفولوژی و زیست‌محیطی دماوند و انتشار آن تحت WebGIS است. در این پروژه تحقیقاتی، ابتدا اطلاعات مکانی و توصیفی مورد نیاز شناسایی، سپس با بهره­گیری از نقشه­های موجود، تصاویر ماهواره­ای، عکس­های هوایی و عملیات میدانی اطلاعات مورد نیاز تولید و  تکمیل شدند. در مرحله بعد بانک اطلاعاتی مورد نظر ایجاد و اطلاعات در آن ذخیره‌سازی شد. سپس یک سیستم WebGIS تعاملی (Interactive ) طراحی و در سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور پیاده‌سازی شد و در نهایت بانک اطلاعاتی مذکور از طریق آن انتشار یافت. هم‌اکنون WebGIS دماوند از طریق اینترنت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور قابل دسترس بوده و امکان اتصال آن به اینترنت برای دسترسی عموم به اطلاعات به‌صورت مستقیـم ( (On lineنیز وجود دارد. ایجاد چنین بانک اطلاعاتی برای دیگر اطلاعات مرتبط با علوم زمین و انتشار آن از طریق WebGIS به‌عنوان جدیدترین و مطرح‌ترین فناوری به اشتراک گذاری داده­های مکانی، می­تواند عمده مشکلات مربوط به این اطلاعات، از ­نظر پراکندگی و دشواری دسترسی و استفاده از آنان را مرتفع سازد.

کلیدواژه‌ها

امامی، م.، 1368 - گزارش آتشفشان دماوند و بررسی فعالیت احتمالی آن، تهران، سازمان زمین‌شناسی کشور .
ایران­نژادی، م.، 1371- مطالعه پترولوژی آتشفشان دماوند، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، گروه  زمین­شناسی، صفحه 10 .
باشکوه، ب.، 1381- دگرسانی گرمایی در شرق یخچال یخار و جایگاه آن در تاریخچه تکوین آتشفشان دماوند، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، گروه  زمین­شناسی، صفحه 106 .
پندآموز، ع.، 1377- تعیین جایگاه روانه­های بازالتی در توالی آتشفشان دماوند، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، گروه  زمین­شناسی، صفحه 124 .
حاجی­سلطان، ع.، 1379- پتروگرافی، پترولوژی و تهیه نقشه لیتولوژی آتشفشان دماوند، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شمال، گروه زمین­شناسی، صفحه 25 .
سازمان زمین­شناسی و اکتشافات معدنی کشور- نقشه­های زمین­شناسی دماوند، شرق­تهران، آمل، بلده در مقیاس 1:100000.
سازمان هواشناسی کشور، آمار و اطلاعات ایستگاه کلیماتولوژی رینه، دوره 25 ساله(1980 تا 2005)، www.weather.ir
درویش­زاده، ع.، 1365- اصول آتشفشان­شناسی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، صفحه307.
کوک،آریو. و دورکمپ،جی.سی.، 1377- ژئومورفولوژی و مدیریت محیط، جلد اول، ترجمه شاپور گودرزی، انتشارات سمت، صفحه 17-9 .
علایی طالقانی، م.، 1382 -  ژئومورفولوژی ایران، تهران، نشر قومس، صفحه118.
مقیمی،الف.، 1385- ژئومورفولوژی شهری، انتشارات دانشگاه تهران، صفحه 2 .
معتمد، الف.، مقیمی، الف.، 1378- کاربرد ژئومورفولوژی در برنامه­ریزی، تهران، انتشارات سمت، صفحه 11-3.
وزیری، ف.، 1382- هیدرولوژی کاربردی در ایران شناسایی مقدماتی یخچال­های طبیعی ایران، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور،صفحه 122.
 
References          
Allenbach, P., 1966- Geologie und petrography des Damovand und seiner umgeurg (Zentral-Elburz), Iran, Geologisches Institue, ETH-Zurich, Mitteiling N. 63, Pages 72-78
Bellinger, G., Castro, D. & Mills, A., 2004 - Data, Information, Knowledge, and Wisdom. Available http://www.system-thinking.org/dikw/dikw.htm
Brousse, R., Moine Vaziri, H., 1982- L'association shoshonitique du Damovand (Iran).     Sonferdruck aus der Geologischen Rundschau, Band 71, p 687-699.
Christa, E., 1940- Ueber kristallisattion in magmatischen Gesteinen persiens. Min. pet. Mitt. , p 51.
Davidson, J., Hassanzadeh, J., Berzins, R., Stockli, D., Bashukooh, B., Turrin, B. & Pandamouz, A., 2004- The geology of Damavand volcano, Alborze Mountains, northern Iran, Bulletin of Geological Society of America, January/February, v.116, no 1/2, p 16-29.
Dunfey, R. I., Gittings, B. M. & Batcheller, J. K., 2006- Towards an open architecture for vector GIS, Journal of Computers & Geosciences, Volume 32, Issue 10, Pages 1720-1732
Elmasri, R. & Navathe, S.B. ,2000- Fundamental of Database Systems, third edition, Addison-Wesley, USA, 565 pages.
Frehner, M. & Brandli, M., 2006- Virtual database: Spatial analysis in a Web-based data management system for distributed ecological data, Journal of Environmental Modelling & Software, 21, Pages 1544-1554.
Peng, Z. R. & Tsou, M. H., 2003- Internet GIS: distributed geographic information services for the internet and wireless networks, Wiley: John Wiley & Sons, Inc.
Stocklin, J., 1968- Structural history and tectonics of Iran, A review, Mmer. Assoc. Petrol. Geologists Bull. K. 52, No.7, p 1229-1258.