رسوب شناسی
هدا باوی؛ سید رضا موسوی حرمی؛ محمد حسین محمودی قرائی؛ حامد زندمقدم؛ اسداله محبوبی؛ محمدرضا توحیدی
چکیده
الگوی تفکیک ژئوشیمیایی و رفتار محیطی عناصر کمیاب خاکی(ΣREE) در پنج سامانه مختلف رسوبی مرتبط با معدن مس درآلو مورد بررسی قرار گرفته‌است. برای این منظور، غلظت کل و الگوی تفکیک عناصر ΣREE با استفاده از هضم چند اسیدی و روش استخراج گزینشی mBCR مشخص شد. الگوهای نرمالیزاسیون ΣREE بر اساس NASC و UCC رسم شده است.تغییرات غلظت در پنج سامانه رسوبی ...
بیشتر
الگوی تفکیک ژئوشیمیایی و رفتار محیطی عناصر کمیاب خاکی(ΣREE) در پنج سامانه مختلف رسوبی مرتبط با معدن مس درآلو مورد بررسی قرار گرفته‌است. برای این منظور، غلظت کل و الگوی تفکیک عناصر ΣREE با استفاده از هضم چند اسیدی و روش استخراج گزینشی mBCR مشخص شد. الگوهای نرمالیزاسیون ΣREE بر اساس NASC و UCC رسم شده است.تغییرات غلظت در پنج سامانه رسوبی مشابه یکدیگر و غلظت عناصر LREE بالاتر از عناصر HREE است. بر خلاف تغییرات غلظت عناصر ΣREE، غنیشدگی بیشتری در HREEs نسبت به LREEs دیده میشود. الگوی تفکیک ژئوشیمیایی عناصر ΣREEدر نمونههای رسوب طبیعی و حاوی اکسیدهای آهن و منگنز عمدتاً تحت سلطه کسر باقیمانده است. با توجه به شرایط متفاوت تشکیل و پایداری در نمونههای برداشت شده از مسیر آبراهههای منتهی به معدن، نهشتههای تبخیری و رسوبات شستهشده از دامپ سنگی، الگوی تفکیک عناصر ΣREE عمدتاً با دو بخش محلول در اسید و کسر قابل احیاء کنترل میشود. روند تحرک و زیستدسترسپذیری از LREEs به HREEs با یک شیب صعودی افزایش می‌یابد. این نتایج نشان میدهد که گونه-زایی، الگوی تفکیک ژئوشیمیایی و رفتار محیطی برای ΣREEبدون در نظر گرفتن عوامل محیطی کلیدی منجر به عدم درک و یا حتی تفسیر اشتباه میشود.
رسوب شناسی
سمیه پرهام؛ علیرضا پیریایی؛ منصور قربانی؛ سید رضا موسوی حرمی
چکیده
کرتاسه‌پسین در زاگرس تحت‌تاثیر یک تکتونیک ناحیه‌ای قرار‌گرفته که منجر به توسعه حوضه پیش‌بوم در شمال‌شرقی صفحه‌عربی شده است. در برخی نواحی نیز تکتونیک محلی مرتبط با ساختمان‌های نمکی رسوبات را تحت تاثیر خود قرار داده است. یکی از بازه‌های زمانی که می‌توان تحولات تکتونیکی-رسوبی رادر آن مستندسازی کرد زمان ماستریشتین است. در این ...
بیشتر
کرتاسه‌پسین در زاگرس تحت‌تاثیر یک تکتونیک ناحیه‌ای قرار‌گرفته که منجر به توسعه حوضه پیش‌بوم در شمال‌شرقی صفحه‌عربی شده است. در برخی نواحی نیز تکتونیک محلی مرتبط با ساختمان‌های نمکی رسوبات را تحت تاثیر خود قرار داده است. یکی از بازه‌های زمانی که می‌توان تحولات تکتونیکی-رسوبی رادر آن مستندسازی کرد زمان ماستریشتین است. در این مطالعه نهشته‌های‌ماستریشتین در شرق ناحیه‌فارس شامل بخش‌بالایی سازند‌گورپی و سازند‌تاربور در امتداد یک نگاره با جهت شمال‌غربی–جنوب‌شرقی مورد‌بررسی قرار‌گرفته است. بر اساس مطالعات رسوب‌شناسی انجام گرفته بر روی این نهشته‌ها 14 رخساره شناسایی شده است. این رخساره‌ها در 5 کمربند رخساره‌ای پهنه کشندی، لاگون‌محصور ولاگون باز، ریف و دریای باز در چارچوب یک پلاتفرم کربناته از نوع شلف نهشته شده‌اند. بر اساس مطالعات چینه‌نگاری‌سکانسی3 سکانس رسوبی در این توالی شناسایی شده است. تطابق برش‌های مورد مطالعه درامتداد نگاره انتخابی نشان میدهد که نهشتههای ماستریشتین بر روی بخش‌های مرتفع پیش‌برآمدگی در حوضه پیش‌بوم زاگرس تشکیل شده‌اند. پیش‌برآمدگی مذکور توپوگرافی نسبتا هموژنی داشته و فضای رسوب‌گذاری در امتداد این‌نگاره تقریبا یکنواخت بوده و باعث تشکیل ضخامت نسبتا یکنواختی از نهشته‌ها در این زمان شده است. تنها برش نمک‌ده‌کویه از روند کلی ضخامت تبعیت‌نمی‌کند که علت آن کاهش فضای رسوب‌گذاری به علت وجود ساختمان‌نمکی در این برش است.
مجید خانجانی؛ سید رضا موسوی حرمی؛ حسین رحیمپوربناب؛ محمدرضا کمالی؛ علی چهرازی
چکیده
سازند ایلام (سانتونین- کامپانین) یکی از مخازن مهم گروه بنگستان در حوضه نفتی زاگرس است. این سازند در میدان سیری الوند در خلیج فارس با ستبرای 130 متر از سنگ‌های آهکی تشکیل شده است. در این پژوهش ریزرخساره‌ها، محیط رسوبی، فرایندهای دیاژنزی و چینه‌نگاری سکانسی سازند ایلام در میدان نفتی سیری الوند مورد مطالعه قرار گرفت. با بررسی‌مقاطع ...
بیشتر
سازند ایلام (سانتونین- کامپانین) یکی از مخازن مهم گروه بنگستان در حوضه نفتی زاگرس است. این سازند در میدان سیری الوند در خلیج فارس با ستبرای 130 متر از سنگ‌های آهکی تشکیل شده است. در این پژوهش ریزرخساره‌ها، محیط رسوبی، فرایندهای دیاژنزی و چینه‌نگاری سکانسی سازند ایلام در میدان نفتی سیری الوند مورد مطالعه قرار گرفت. با بررسی‌مقاطع نازک 8 ریزرخساره در 4 مجموعه رخساره‌ای شناسایی شد که در یک محیط رسوبی رمپ کربناتی هموکلینال برجای گذاشته شده‌اند. بر اساس مطالعات سنگ‌نگاری، مهمترین فرایندهای دیاژنزی که در این سازند مشاهده شد عبارتند از: آشفتگی زیستی، سیمانی شدن، انحلال، دولومیتی شدن، استیلولیتی شدن، پیریتی شدن و تشکیل شکستگیها. مهمترین سیمانهای مشاهده شده در این سازند شامل سیمان تیغهای، سیمان همبعد ریزبلور، سیمان دروزی، سیمان بلوکی درشت بلور و سیمان سین تکسیال هستند. بررسی‌های چینه‌نگاری سکانسی منجر به شناسایی 4 سکانس رسوبی رده سوم برای سازند ایلام شد که همگی به مرز سکانسی نوع اول ختم میشوند. در نهایت رخساره‌ها و شدت فرایندهای دیاژنزی در هر سکانس مورد بررسی قرار گرفت.
سیده زهرا پورحیدر؛ اسد اله محبوبی؛ محمد حسین محمودی قرائی؛ سید رضا موسوی حرمی
چکیده
سازند کربناتی مزدوران در برش سطح‌الارضی باختر حوضه رسوبی کپه‌داغ، در شمال باختری شهرستان جاجرم، متشکل از دولومیت در بخش‌های قاعده‌ای و بالایی و سنگ آهک‌های مادستونی تا گرینستونی در بخش‌های میانی برش است. این سازند در چاه قزل‌تپه2 از تناوب سنگ آهک و شیل تشکیل شده است. مطالعات رخساره‌ای این سازند منجر به شناسایی چهار کمربند رخساره‌ای ...
بیشتر
سازند کربناتی مزدوران در برش سطح‌الارضی باختر حوضه رسوبی کپه‌داغ، در شمال باختری شهرستان جاجرم، متشکل از دولومیت در بخش‌های قاعده‌ای و بالایی و سنگ آهک‌های مادستونی تا گرینستونی در بخش‌های میانی برش است. این سازند در چاه قزل‌تپه2 از تناوب سنگ آهک و شیل تشکیل شده است. مطالعات رخساره‌ای این سازند منجر به شناسایی چهار کمربند رخساره‌ای (دریای باز، سد، لاگون و پهنه جزرومدی) شامل پانزده رخساره کربناتی و دو رخساره آواری شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان میدهد که این سازند در مناطق مورد مطالعه به احتمال زیاد در یک پلاتفرم کربناته از نوع رمپ تک‌شیب بر جای گذاشته شده است. در بررسی‌های چینه‌نگاری سکانسی، پنج سکانس رسوبی رده سوم در برش چشمه‌خان و چهار سکانس رسوبی در چاه قزل‌تپه2 شناسایی شده است. مرز زیرین سکانس اول (لایه دیرینه خاک در برش چشمه‌خان) و مرز بالایی سکانس آخر (رسوبات قاره‌ای) از هر دو برش مورد مطالعه، مرز سکانسی نوع اول و دیگر مرزها، نوع دوم هستند. منحنی تغییرات سطح آب دریا در توالی‌های مورد مطالعه با منحنی تغییرات جهانی سطح آب دریا انطباق نسبی دارد و برخی اختلاف‌ها احتمالاً در ارتباط با شرایط زمین‌ساختی حوضه کپه‌داغ بوده که در اثر فرونشینی در امتداد گسل‌های طولی و بار رسوبی ایجاد شده است.
داود دهنوی؛ سید رضا موسوی حرمی؛ محمد حسین محمودی قرائی؛ فرزین قائمی؛ فرخ قائمی
چکیده
برای تعیین سنگ منشأ، جایگاه زمین‌ساختی، شرایط هوازدگی گذشته و نامگذاری نهشتههای الیگوسن پهنه بینالود، مطالعات سنگ‌نگاری روی ماسه‌سنگ‌های 2 برش باغشن‌گچ و دامنجان در شمال نیشابور انجام شد، 14 نمونه ماسه‌سنگی و 6 نمونه شیلی از هر دو برش، از نظر عناصر اصلی تجزیه شده است. تجزیه داده‌های ژئوشیمیایی و مطالعات سنگ‌نگاری، نشان‌دهنده ...
بیشتر
برای تعیین سنگ منشأ، جایگاه زمین‌ساختی، شرایط هوازدگی گذشته و نامگذاری نهشتههای الیگوسن پهنه بینالود، مطالعات سنگ‌نگاری روی ماسه‌سنگ‌های 2 برش باغشن‌گچ و دامنجان در شمال نیشابور انجام شد، 14 نمونه ماسه‌سنگی و 6 نمونه شیلی از هر دو برش، از نظر عناصر اصلی تجزیه شده است. تجزیه داده‌های ژئوشیمیایی و مطالعات سنگ‌نگاری، نشان‌دهنده ترکیب لیتآرنایت تا لیتیکآرکوز برای این ماسهسنگها و موقعیت زمین‌ساختی حاشیه فعال قاره‌ای برای برش دامنجان و جزایر کمانی قاره‌ای برای برش باغشن‌گچ به همراه سنگ منشأ فلسیک تا حدواسط برای این نهشته‌ها است. بررسی شرایط هوازدگی با استفاده از عناصر اصلی نشان‌دهنده، وجود شرایط هوازدگی ضعیف در هر 2 برش در زمان تشکیل است با این تفاوت که در برش دامنجان شرایط هوازدگی نسبت به برش باغشن‌گچ شدیدتر بوده است، همچنین تعیین شرایط آبوهوایی با استفاده از عناصر اصلی و مطالعات سنگ‌نگاری نشان‌دهنده شرایط آبوهوای نیمه مرطوب تا نیمهخشک برای این نهشته‌ها در زمان تشکیل است.
امیر کریمیان طرقبه؛ سید رضا موسوی حرمی؛ اسد ا... محبوبی
چکیده
توالی سیلیسی - آواری سازند پسته‌لیق به سن پالئوسن زیرین در حوضه کپه‌داغ رخنمون گسترده‌ای دارد. سه برش چینه‌شناسی در درگز، شمسی‌خان و کارناوه در مرکز کپه‌داغ به منظور تفسیر محیط رسوبی و تحلیل چینه‌نگاری سکانسی این سازند برداشت و بررسی شده است. این مطالعه به شناسایی 8 رخساره سنگی (Gcm, Gmg , Gt, St, Sp Sh, Sm, وFm ) و 5 عنصر ساختاری ...
بیشتر
توالی سیلیسی - آواری سازند پسته‌لیق به سن پالئوسن زیرین در حوضه کپه‌داغ رخنمون گسترده‌ای دارد. سه برش چینه‌شناسی در درگز، شمسی‌خان و کارناوه در مرکز کپه‌داغ به منظور تفسیر محیط رسوبی و تحلیل چینه‌نگاری سکانسی این سازند برداشت و بررسی شده است. این مطالعه به شناسایی 8 رخساره سنگی (Gcm, Gmg , Gt, St, Sp Sh, Sm, وFm ) و 5 عنصر ساختاری ( SG, GB SB, , CHو OF) انجامید. با توجه به داده‌های بهدست آمده، رسوبات سیلیسی- آواری سازند پسته‌لیق در دو سامانه رودخانه مآندری دانهریز و بریدهبریده بر جای گذاشته شده‌اند. تحلیل چینه‌نگاری سکانسی نشان میدهد که رسوبات سازند پسته‌لیق در طی دو سکانس رسوبی که تحت تأثیر زمینساخت و تغییرات سطح اساس بوده است، در طی افت نسبی سطح دریا شکل گرفتهاند. این دو سکانس رسوبی شامل مراحل LE و TE است. بازسازی جغرافیای دیرینه در زمان پالئوسن زیرین نشان میدهد که رسوبات سازند پسته‌لیق در طی 4 مرحله مختلف، که وابسته به تغییر فضای رسوب‌گذاری است، تشکیل شده‌اند.
سید رضا موسوی حرمی؛ یعقوب نصیری؛ اسداله محبوبی؛ ئارام بایتگل
چکیده
رسوبات پالئوسن سازند امیران در پهنه زاگرس، لرستان، دارای مجموعه گوناگونی از اثر فسیلها با حفظ شدگی خوب است. مطالعه اثر فسیلها در سامانه‌های آواری مناطق ژرف دریایی این سازند نشان میدهد که اثرفسیلها ویژگی خوبی برای تفکیک مخروطهای زیردریایی و زیرمحیطهای مرتبط با آن هستند. رخسارههای سنگی در بر دارنده اثر فسیلها ...
بیشتر
رسوبات پالئوسن سازند امیران در پهنه زاگرس، لرستان، دارای مجموعه گوناگونی از اثر فسیلها با حفظ شدگی خوب است. مطالعه اثر فسیلها در سامانه‌های آواری مناطق ژرف دریایی این سازند نشان میدهد که اثرفسیلها ویژگی خوبی برای تفکیک مخروطهای زیردریایی و زیرمحیطهای مرتبط با آن هستند. رخسارههای سنگی در بر دارنده اثر فسیلها شامل کنگلومرا، ماسهسنگ، سیلتستون و شیل است. محیط رسوبی نهشتههای مورد بررسی به بخش پایینی تا بالایی مخروطهای زیردریایی ژرف نسبت داده میشود. رخسارههای درون کانال، توربیدایتهای ستبرلایه و نهشتههای بین کانالی به عنوان نهشتههای حاصل از جریان‌های خردهدار و توربیدایتی با چگالی بالا تفسیر میشوند. بیشتر اثرفسیلها با حفظشدگی خوب و تنوع بالا در بخش Tcde توالی بوما حاصل از جریان توربیدایتی با چگالی بالا تشکیل میشود. بر اساس تنوع اثرفسیلها، ترکیب ایکنوتاکسونومیک، رفتارشناسی و طرح ریختشناسی، اثرفسیلهای سازند امیران به دو مجموعه پیش و پس از رسوب‌گذاری تفکیک میشوند. مجموعه پیش از رسوب‌گذاری دارای اثرفسیلهای گرافولیتها، گریزینگ و ساختارهای تغذیهای هستند. تنوع، رفتارشناسی و طرح ریختشناسی مجموعههای پیش از رسوب‌گذاری نشان از ایکنوفاسیس نریتس دارد. همچنین، مجموعه پس از رسوب‌گذاری با اثرات پناهگاهی و تغذیهای نشان‌دهنده ایکنوفاسیس اسکولایتوس است. ویژگی‌های کلی اثرفسیلها نشان میدهد که از بخش نزدیک منشأ به سمت بخش دورتر، در نسبت الگوی رفتاری پناهگاهی کاهش و در نسبت الگوی رفتاری کشتی، تغذیهای و گریزینگ افزایش می‌یابد.
