سنگ شناسی
فرزانه ولی نسب زرنق؛ محسن مؤید؛ احمد جهانگیری؛ حسین عزیزی
چکیده
در استان آذربایجان غربی و شمال شهرستان ماکو، رخنمون‌های ناپیوسته‌ای از سنگهای آتشفشانی برونزد دارند. این مجموعه آتشفشانی بایمودال بوده و از گدازه و سنگهای آذرآواری اسیدی و بازیک تشکیل شدهاند. کانی‌های کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز به‌صورت درشت‌بلور در این سنگها حضور دارند. مطالعات شیمی کانی، نوع پیروکسن‌ها در سنگهای ...
بیشتر
در استان آذربایجان غربی و شمال شهرستان ماکو، رخنمون‌های ناپیوسته‌ای از سنگهای آتشفشانی برونزد دارند. این مجموعه آتشفشانی بایمودال بوده و از گدازه و سنگهای آذرآواری اسیدی و بازیک تشکیل شدهاند. کانی‌های کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز به‌صورت درشت‌بلور در این سنگها حضور دارند. مطالعات شیمی کانی، نوع پیروکسن‌ها در سنگهای مورد مطالعه را دیوپسید معرفی میکنند. این پیروکسن‌ها عدد منیزیم بالایی (0/87 تا 0/99) دارند. نمودارهای تعیین سری ماگمایی و زمین‌ساختی نشان می‌دهد که ماگمای بازالتی سازنده کلینوپیروکسن‌های مورد مطالعه ترکیب قلیایی داشته و در یک محیط درونصفحهای تشکیل شدهاند. نتایج دما-فشارسنجی روی کلینوپیروکسن‌ها نشانگر دمای تبلور بین 1100-1250 درجه سانتیگراد، فشار 3-9 کیلوبار و تبلور در آشیانه ماگمایی واقع در ژرفای حدود 22 کیلومتری است.
سنگ شناسی
اشرف ترکیان؛ نفیسه صالحی
چکیده
آتشفشان‌های احمدآباد، طهمورث و قره‌طوره بخشی از مراکز آتشفشانی موجود در محور قروه- بیجار و جزیی از برونزد‌های ماگمایی بازوی شمالی زون سنندج سیرجان، با عنوان همدان-تبریز، را تشکیل میدهند. ترکیب سنگهای آتشفشانی بطور عمده بازالت و بافت‌های پورفیری، میکرولیتیک پورفیری و گلومروپورفیری به وفور قابل مشاهده هستند. فنوکریست‌های ...
بیشتر
آتشفشان‌های احمدآباد، طهمورث و قره‌طوره بخشی از مراکز آتشفشانی موجود در محور قروه- بیجار و جزیی از برونزد‌های ماگمایی بازوی شمالی زون سنندج سیرجان، با عنوان همدان-تبریز، را تشکیل میدهند. ترکیب سنگهای آتشفشانی بطور عمده بازالت و بافت‌های پورفیری، میکرولیتیک پورفیری و گلومروپورفیری به وفور قابل مشاهده هستند. فنوکریست‌های عمده شامل کلینوپیروکسن و الیوین می‌باشند. فراوانی کلینوپیروکسن در بازالت‌های قره‌طوره کمتر و کانی الیوین به عنوان فنوکریست عمده در سنگهای این مرکز آتشفشانی یافت می‌شود. درشت بلورهای کلسنوپیروکسن منطقه‌بندی عادی، در برخی موارد معکوس و آثار خوردگی خلیجی نشان میدهند، که حاکی از عدم تعادل با مذاب میزبان است. نتایج بررسی شرایط فیزیکوشیمیایی حاکم بر ماگما (دما و فشار) با استفاده از کانی کلینوپیروکسن حاکی از آن است که سنگهای آتشفشان‌های احمدآباد و طهمورث در دمای 1100 تا 1300 درجه سانتیگراد و فشار 3 تا 11 کیلوبار و بازالت‌های آتشفشان قره‌طوره در دمای 800 تا 1100 درجه سانتیگراد و فشار 0 تا 3 کیلوبار تشکیل شدهاند. . فوگاسیته بالای اکسیژن در این سنگها و هم‌سویی دما و فشار درشت بلورهای الیوین در این منطقه، با دما و فشار بلورهای کلینوپیروکسن در احمدآباد و طهمورث همگی نشان میدهند که بلورهای کلینوپیروکسن در منطقه قره‌طوره در اعماق کمتر و احتمالاً در یک مخزن نیمه عمیق، شکل گرفته‌اند.
زهرا نصراصفهانی؛ محمدهاشم امامی؛ سید جمال شیخ ذکریایی؛ سید حسن طباطبایی
چکیده
منطقه مورد مطالعه در استان اصفهان و در شمال خاور روستای علون‌آباد جای گرفته است. این ناحیه بخشی از کمربند ارومیه- دختر در ایران مرکزی است. بیشتر این ناحیه را سنگهای آذرین به سن ائوسن تشکیل داده است که شامل آندزیت بازالت به همراه سنگهای آذرآواری از نوع ایگنیمبریت و توف است. بافت آنها بیشتر پورفیری، میکرولیتی است. پلاژیوکلاز، آمفیبول ...
بیشتر
منطقه مورد مطالعه در استان اصفهان و در شمال خاور روستای علون‌آباد جای گرفته است. این ناحیه بخشی از کمربند ارومیه- دختر در ایران مرکزی است. بیشتر این ناحیه را سنگهای آذرین به سن ائوسن تشکیل داده است که شامل آندزیت بازالت به همراه سنگهای آذرآواری از نوع ایگنیمبریت و توف است. بافت آنها بیشتر پورفیری، میکرولیتی است. پلاژیوکلاز، آمفیبول و کلینوپیروکسن از کانی‌های اصلی قابل تشخیص است. به دلیل عملکرد دگرسانی، کانی‌های ثانویهای مانند کلریت، کلسیت، اپیدوت و اکسیدآهن در این سنگها ایجاد شده است. تجزیه الکترونمیکروپروپ نشان‌دهنده ترکیب دیوپسید- اوژیت برای پیروکسنهاست. بر پایه ترکیب شیمیایی کلینوپیروکسن، ماگمای مادر دارای روند کالکآلکالن و جایگاه زمین‌ساختی تشکیل آن، در ارتباط با فرورانش است. مطالعه شیمی کلینوپیروکسن بیانگر میزان درصد آب ماگمای میان 2 تا 10 درصد است. زمیندمافشارسنجی کلینوپیروکسن‌ها دمای تشکیل 925 تا 1091 درجه سانتیگراد و فشار 2 تا 10 کیلوبار را برای تشکیل سنگهای مورد مطالعه نشان می‌دهد.
محمد فدائیان؛ احمد جهانگیری؛ محسن موید
چکیده
منطقه مورد مطالعه در استان اردبیل و شمال شهرستان مشکین‌شهرواقع شده است.بیش از 200 دایک با ترکیب سنگ شناسی بازالتی، تفریتی، آندزیتی و تراکی آندزیتی به سن ائوسن در این ناحیه رخنمون دارند. کانی های کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز، آنالسیم و گاهی الیوین به صورت درشت بلور در این سنگها حضور دارند. مطالعات شیمی کانی، نوع کلینوپیروکسن ها ...
بیشتر
منطقه مورد مطالعه در استان اردبیل و شمال شهرستان مشکین‌شهرواقع شده است.بیش از 200 دایک با ترکیب سنگ شناسی بازالتی، تفریتی، آندزیتی و تراکی آندزیتی به سن ائوسن در این ناحیه رخنمون دارند. کانی های کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز، آنالسیم و گاهی الیوین به صورت درشت بلور در این سنگها حضور دارند. مطالعات شیمی کانی، نوع کلینوپیروکسن ها در سنگهای مورد مطالعه را دیوپسید معرفی مینماید. این پیروکسن ها عدد منیزیم نسبتا بالا یی بین 77/0-99/0 دارند. وجود انواع منطقه بندی نوسانی عادی و معکوس در کلینوپیروکسن ها نشان دهنده نقش و عملکرد گسترده فرایند تفریق در تکامل سنگهای این ناحیه است، غنی شدگی عناصر Ti, Al, Na, K از هسته پیروکسن ها به سمت حاشیه میتواند تاثیر فرایند متاسوماتیزم گوشته ای را در هنگام صعود ماگمای بازیک با ترکیب بازالتی را تقویت نماید. نمودار های تعیین سری ماگمایی و محیط زمین ساختی و همچنین مقایسه ترکیب شیمیایی پیروکسن های مورد مطالعه با پیروکسن های موقعیت های تکتونکی مختلف، نشان می دهد که کلینوپیروکسن های مورد مطالعه با ترکیب آلکالن انطباق خوبی با محیط زمین ساختی کمان ماگمایی از خود نشان میدهند. طبق مطالعات دما- فشار سنجی، فشار تبلور محاسبه شده برای تشکیل کلینوپیروکسن های سنگهای مورد مطالعه بین 7-14 کیلوبار و دمای تبلور بین 1150-1200درجه سانتیگراد محاسبه شده است. عمق تشکیل و تبلور پیروکسن ها در ماگمای سازنده بین 65-55 کیلومتر و به طور متوسط حدود 60 کیلومتر برای سنگهای مورد مطالعه برآورد می‌شود .
زهره عظیم زاده؛ احمد جهانگیری؛ امیلیو ساکانی؛ یلدرم دیلک
چکیده
توده گابرویی میشو با راستای تقریبی خاوری - باختری با طول 30 کیلومتر و عرض 7 کیلومتر در داخل سنگهای رسوبی کهر با سن اینفرا‌کامبرین نفوذ کرده‌است. دایکهای میکروگابرویی این توده نفوذی را قطع کرده‌اند. گابروها ترکیب شیمیایی تقریباً یکنواختی داشته و شامل کانی‌های اصلی پلاژیوکلاز و پیروکسن بوده و کانی‌های فرعی شامل الیوین، آمفیبول، ...
بیشتر
توده گابرویی میشو با راستای تقریبی خاوری - باختری با طول 30 کیلومتر و عرض 7 کیلومتر در داخل سنگهای رسوبی کهر با سن اینفرا‌کامبرین نفوذ کرده‌است. دایکهای میکروگابرویی این توده نفوذی را قطع کرده‌اند. گابروها ترکیب شیمیایی تقریباً یکنواختی داشته و شامل کانی‌های اصلی پلاژیوکلاز و پیروکسن بوده و کانی‌های فرعی شامل الیوین، آمفیبول، بیوتیت، فلدسپار پتاسیم و کانی‌های کدر (اپاک) می‌باشد. بافت این گابروها اغلب به‌صورت دانه‌ای (گرانولر) آشکار است. نتایح حاصل از تجزیه نقطه‌ای کلینوپیروکسن‌های گابروهای میشو توسط الکترون میکروپروب، ترکیب کلینوپیروکسن‌ها را در حد دیوپسید تا اوژیت نشان می‌دهد. ماگمای تشکیل دهنده کلینوپیروکسن‌های گابروها در نمودارهای مختلف غالبا" سری ماگمایی تولئیتی و از نظر موقعیت زمین‌ساختی ویژگی‌های MORB را نشان میدهند. بلورهای کلینوپیروکسن گابروها عموماً حاوی مقادیر SiO2 بالا (wt%69/52-02/50)، عدد منیزیم [Mg/(Mg+Fe2+)] بالا و در حد (wt%42/82-59/78)، Al2O3 متغیر (wt%09/5-8/1)، TiO2 پایین (wt%33/1-53/0) و Na2O پایین (wt%47/0-21/0) و نسبت‌های پایین Al[6]/Al[4] (39/0-0) هستند که نشان‌دهنده شرایط تبلور نسبتاً فشار پایین ماگما است. دمای محاسبه شده برای کلینوپیروکسن‌ها در گابروها از 1027 تا 1306 درجه سانتیگراد متغیر بوده و فشار کمتر از 8 کیلوبار است. بررسی روند ترکیبات کلینوپیروکسن‌ها نشان می‌دهد که کلینوپیروکسن‌ها هیچ منطقه‌بندی را نشان نمی‌دهند و با سنگ زمینه در تعادل شیمیایی می‌باشند. اطلاعات بافتی و شیمی کانی نشان می‌دهد که کلینوپیروکسن‌ها احتمالاً از یک ماگمای تولئیتی مشتق شده از یک گوشته سنگ‌کره‌ای تهی شده متبلور می‌شوند که شیمی کل سنگ نیز این مطلب را تأیید می‌کند. نفوذ توده‌های گابرویی در یک رژیم زمین‌ساختی کششی کافت‌زایی به گسترش پوسته اقیانوسی پالئوتتیس در زمان کربنیفر آغازین در شمال باختری ایران انجامیده است.
سمیرا زندی‌فر؛ محمدولی ولی‌زاده؛ محمدعلی برقی؛ محمد رضا فرودی جهرمی
چکیده
در باختر و شمال‌باختر روستای حسن‌آباد یزد دایکهای بزرگی از آندزیت‌های نیمه قلیایی در دیوریت‌ها، گرانودیوریت‌ها و کوارتز‌دیوریت‌ها دیده می‌شود. بلورهای کلینوپیروکسن درشت این سنگها منطقه‌بندی تقریبا" واضحی را نشان میدهند. ترکیب کلینوپیروکسن‌های دانه‌ریز زمینه در این سنگها مشابه حاشیه کلینوپیروکسن‌های زونینگ‌دار ...
بیشتر
در باختر و شمال‌باختر روستای حسن‌آباد یزد دایکهای بزرگی از آندزیت‌های نیمه قلیایی در دیوریت‌ها، گرانودیوریت‌ها و کوارتز‌دیوریت‌ها دیده می‌شود. بلورهای کلینوپیروکسن درشت این سنگها منطقه‌بندی تقریبا" واضحی را نشان میدهند. ترکیب کلینوپیروکسن‌های دانه‌ریز زمینه در این سنگها مشابه حاشیه کلینوپیروکسن‌های زونینگ‌دار است. نتایج حاصل از تجزیههای نقطه‌ای کلینوپیروکسن‌ها توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) از مرکز به سمت حاشیه نشان داد که کلینوپیروکسن‌ها دارای ترکیبی از دیوپسید کرومدار، سالیت-فروسالیت و تیتاناوژیت هستند. منطقه‌بندی این بلورها در هنگام رشد کانی بهوجود آمدهاست. اعتقاد بر این است که در منطقه‌بندی این کلینوپیروکسن‌ها تاریخچه پیچیدهای از شروع و خاتمه تفریق، آمیختن به وسیله اختلاط ماگمایی، وجود و نبود تهنشستهای فشار بالا ثبت شدهاست. منشأ بلورهای سالیت و فروسالیت در دایکهای آندزیتی حسن‌آباد احتمالا" از سنگهای دیواره گوشته بالایی در نظر گرفتهمیشود.
