نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
گروه اکتشاف، دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
کانسار مس- طلای پورفیری دالی با دو نهشته شمالی و جنوبی بر روی کمربند آتشفشانی ارومیه - دختر در استان مرکزی قرار دارد. با توجه به حضور مگنتیت درکف دگرسانی پتاسیک که در مرکز کانی‌سازی قرار دارد، برداشت مغناطیس‌سنجی در محدوده یاد شده انجام گرفته است. در مطالعه حاضر در محدوده اندیس شمالی، نخست بی‌هنجاری محلی با حذف اثر ناحیه‌ای و اثر آلیازینگ از داده‌های مغناطیسی استخراج گردید. سپس استفاده از مدل‌سازی وارون سه‌بعدی داده‌های کاهش یافته مغناطیسی، وجود یک توده با خودپذیری مغناطیسی بالا را در محدوده عمقی 40 تا 640 متری محدوده مورد مطالعه نشان داد. مقایسه آنالیز ژئوشیمیایی دو گمانه اکتشافی حفر شده با مدل تغییرات عمقی خودپذیری مغناطیسی تخمین زده شده در محدوده مورد مطالعه نشان داد که افزایش عیار فلزات مس و طلا، همبستگی فضایی با تغییرات شدید خودپذیری مغناطیسی دارد. همچنین مقایسه مدل خودپذیری مغناطیسی با نتایج مدل‌سازی داده‌های برداشت IP/RS در سه پروفیل موازی یکدیگر، ارتباط نواحی سولفیدی و دگرسانی مرتبط با کانی‌سازی را با تغییرات خودپذیری مغناطیسی نشان داد. به این ترتیب مطالعه حاضر نشان داد که محدوده دالی شمالی دارای پتانسیل معدنی مس و طلای قابل توجهی می‌باشد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
اسدی، ه. و آصف، م.ر.، 1396، خلاصه گزارش فنی- مدیریتی و بررسی فنی- اقتصادی طرح معدن و کارخانه فرآوری مس- طلای دالی (استان مرکزی).
افشار، ا.، عابدی، م. و نوروزی، غ.م.، 1397، مدل‌سازی ژئوفیزیکی جهت تصویرسازی ژئوالکتریکی کانه‌زایی مس؛ مطالعه موردی محدوده یحیی‌آباد زنجان، کنفرانس ملی مدل‌سازی در مهندسی معدن، صص. 37 تا 45.
امیرپور اصل میاندوآب، ا.، سهرابی، ق. و نصیری گنجینه کتاب. م.، 1395، کاربرد روش مغناطیس‌سنجی برای اکتشاف کانه‌زایی مس و طلا در محدوده اکتشافی پلی متال باشماق هشترود، مجله ژئوفیزیک ایران، دوره 10، شماره 2، صص. 39 تا 48.
سیف، م.ر.، محمدزاده مقدم، م. و میرزایی، س.، 1397، شناسایی و مکان‌یابی اهداف و تأسیسات زیرزمینی بر پایه داده‌های مغناطیس‌سنجی با استفاده از روش‌های سیگنال تحلیلی، اویلر و وارون‌سازی سه بعدی، علوم و فناوری‌های پدافند نوین، دوره 9، شماره 3، صص. 359 تا 368.
فاتحی، م. و اسدی هارونی، ه.، 1397، ویژگی‌های ژئوفیزیکی کانسار‌های مس پورفیری غنی از طلا: مطالعه موردی در کانسار مس - طلای پورفیری دالی، استان مرکزی، زمین شناسی اقتصادی، دوره 10، شماره 2، صص. 639 تا 675.
گورابجیری پور، آ.، و مباشری، م.، 1394، تلفیق داده‌های زمین‌شناسی، کانی سازی و مطالعات ژئوفیزیکی IP/RS کانسار ماهور-شمال غرب ده‌سلم، بلوک لوت، زمین‌شناسی اقتصادی، دوره 7، شماره 2.
افشار، ا.، عابدی، م. و نوروزی، غ.م.، 1397، مدل‌سازی ژئوفیزیکی جهت تصویرسازی ژئوالکتریکی کانه‌زایی مس؛ مطالعه موردی محدوده یحیی‌آباد زنجان، کنفرانس ملی مدل‌سازی در مهندسی معدن، صص. 37 تا 45.
امیرپور اصل میاندوآب، ا.، سهرابی، ق. و نصیری گنجینه کتاب. م.، 1395، کاربرد روش مغناطیس‌سنجی برای اکتشاف کانه‌زایی مس و طلا در محدوده اکتشافی پلی متال باشماق هشترود، مجله ژئوفیزیک ایران، دوره 10، شماره 2، صص. 39 تا 48.
سیف، م.ر.، محمدزاده مقدم، م. و میرزایی، س.، 1397، شناسایی و مکان‌یابی اهداف و تأسیسات زیرزمینی بر پایه داده‌های مغناطیس‌سنجی با استفاده از روش‌های سیگنال تحلیلی، اویلر و وارون‌سازی سه بعدی، علوم و فناوری‌های پدافند نوین، دوره 9، شماره 3، صص. 359 تا 368.
فاتحی، م. و اسدی هارونی، ه.، 1397، ویژگی‌های ژئوفیزیکی کانسار‌های مس پورفیری غنی از طلا: مطالعه موردی در کانسار مس - طلای پورفیری دالی، استان مرکزی، زمین شناسی اقتصادی، دوره 10، شماره 2، صص. 639 تا 675.
گورابجیری پور، آ.، و مباشری، م.، 1394، تلفیق داده‌های زمین‌شناسی، کانی سازی و مطالعات ژئوفیزیکی IP/RS کانسار ماهور-شمال غرب ده‌سلم، بلوک لوت، زمین‌شناسی اقتصادی، دوره 7، شماره 2.
Barak, S., Abedi, M., and Bahroudi, A. 2020. A knowledge-guided fuzzy inference approach for integrating geophysics, geochemistry, and geology data in a deposit-scale porphyry copper targeting, Saveh, Iran., Bollettino di Geofisica Teorica ed Applicata, 61(2).
Behn, G., Camus, F., Carrasco, P., and Ware, H., 2001. Aeromagnetic signature of porphyry copper systems in northern Chile and its geologic implications, Economic Geology, 96(2), pp.239-248.
Chai, T., and Draxler, R.R., 2014. Root mean square error (RMSE) or mean absolute error (MAE)?–Arguments against avoiding RMSE in the literature, Geoscientific model development, 7(3), pp.1247-1250.
Clark, D.A., French, D.H., Lackie, M.A.. and Schmidt, P.W., 1992. Magnetic petrology: application of integrated rock magnetic and petrological techniques to geological interpretation of magnetic surveys, Exploration Geophysics, 23(2), pp.65-68.doi: 10.1071/EG992065.
Cooke, D.R., Agnew, P., Hollings, P., Baker, M., Chang, Z., Wilkinson, J.J., Ahmed, A., White, N.C., Zhang, L., Thompson, J., and Gemmell, J.B., 2020. Recent advances in the application of mineral chemistry to exploration for porphyry copper–gold–molybdenum deposits: detecting the geochemical fingerprints and footprints of hypogene mineralization and alteration, Geochemistry: Exploration, Environment, Analysis, 20(2), pp. 176–188.
Darabi-Golestan, F., Ghavami-Riabi, R., Khalokakaie, R., Asadi-Haroni, H., and Seyedrahimi-Nyaragh, M., 2013. Interpretation of lithogeochemical and geophysical data to identify the buried mineralized area in Cu-Au porphyry of Dalli-Northern Hill, Arabian Journal of Geosciences, 6(11), pp.4499-4509.
El Alaoui, M.E.A., Ouadif, L., Bahi, L., and Manar, A., 2020. Contribution of applied geophysics in mining prospecting, in E3S Web of Conferences. EDP Sciences, p. 3016.
Huang, X.W., Sappin, A.A., Boutroy, É., Beaudoin, G., and Makvandi, S., 2019. Trace element composition of igneous and hydrothermal magnetite from porphyry deposits: Relationship to deposit subtypes and magmatic affinity, Economic Geology, 114(5), pp. 917–952.
Li, Y., and Oldenburg, D.W., 1996. 3-D inversion of magnetic data, Geophysics, 61(2), pp.394-408.
Menke, W., 2018- Geophysical data analysis: Discrete inverse theory, Academic press. doi: 10.1007/978-90-481-3167-9_8.
Mostafaei, K., and Ramazi, H., 2017. Correlation between IP and Rs and grade data in modeling and evaluation of a copper deposit, case study: the Sarbisheh copper deposit, Iran, Journal of Tethys: Vol. 5(2), pp. 128–137.
Nabighian, M.N., 1972. The analytic signal of two-dimensional magnetic bodies with polygonal cross-section: its properties and use for automated anomaly interpretation, Geophysics, 37(3), pp.507-517.
Oldenburg, D.W., McGillivray, P.R., and Ellis, R.G., 1993. Generalized subspace methods for large-scale inverse problems, Geophysical Journal International, 114(1), pp. 12-20.
Oldenburg, D.W., and Li, Y., 1994. Inversion of induced polarization data, Geophysics, 59(9),pp. 1327-1341.
Oldenburg, D.W., Li, Y., and Ellis, R.G., 1997. Inversion of geophysical data over a copper gold porphyry deposit: A case history for Mt. Milligan, Geophysics, 62(5), pp.1419-1431.
Oldenburg, D.W., and Li, Y., 2005. Inversion for applied geophysics: A tutorial, Near-surface geophysics, pp. 89-150.
Oldenburg, D.W., and Pratt, D.A., 2007. Geophysical inversion for mineral exploration: a decade of progress in theory and practice, Proceedings of exploration, 7(5), pp.61-95.
Reynolds, J.M., 2011. An introduction to applied and environmental geophysics, John Wiley & Sons. doi: 10.1071/pvv2011n155other.
Salem, A. and Ravat, D., 2003- A combined analytic signal and Euler method (AN-EUL) for automatic interpretation of magnetic data, Geophysics, 68(6), pp.1952-1961. doi: 10.1190/1.1635049.
Salem, S.M., Arafa, S.A., Ramadan, T.M., and El Sayed, A., 2013. Exploration of copper deposits in Wadi El Regeita area, Southern Sinai, Egypt, with contribution of remote sensing and geophysical data, Arabian Journal of Geosciences, 6(2), pp.321-335.
Sillitoe, R.H., 1973. Geology of the Los Pelambres porphyry copper deposit, Chile, Economic Geology, 68(1), pp.1-10.
Sillitoe, R.H., 2010. Porphyry copper systems, Economic geology, 105(1), pp.3-41.
Vallée, M.A., Byrne, K., King, J.J., Lee, R.G., Lesage, G., Farquharson, C.G., Chouteau, M.. and Enkin, R.J., 2020. Imaging porphyry copper alteration using aeromagnetic data at Highland Valley Copper, British Columbia, Canada, Exploration Geophysics, 51(3), pp. 388–400.
Behn, G., Camus, F., Carrasco, P., and Ware, H., 2001. Aeromagnetic signature of porphyry copper systems in northern Chile and its geologic implications, Economic Geology, 96(2), pp.239-248.
Chai, T., and Draxler, R.R., 2014. Root mean square error (RMSE) or mean absolute error (MAE)?–Arguments against avoiding RMSE in the literature, Geoscientific model development, 7(3), pp.1247-1250.
Clark, D.A., French, D.H., Lackie, M.A.. and Schmidt, P.W., 1992. Magnetic petrology: application of integrated rock magnetic and petrological techniques to geological interpretation of magnetic surveys, Exploration Geophysics, 23(2), pp.65-68.doi: 10.1071/EG992065.
Cooke, D.R., Agnew, P., Hollings, P., Baker, M., Chang, Z., Wilkinson, J.J., Ahmed, A., White, N.C., Zhang, L., Thompson, J., and Gemmell, J.B., 2020. Recent advances in the application of mineral chemistry to exploration for porphyry copper–gold–molybdenum deposits: detecting the geochemical fingerprints and footprints of hypogene mineralization and alteration, Geochemistry: Exploration, Environment, Analysis, 20(2), pp. 176–188.
Darabi-Golestan, F., Ghavami-Riabi, R., Khalokakaie, R., Asadi-Haroni, H., and Seyedrahimi-Nyaragh, M., 2013. Interpretation of lithogeochemical and geophysical data to identify the buried mineralized area in Cu-Au porphyry of Dalli-Northern Hill, Arabian Journal of Geosciences, 6(11), pp.4499-4509.
El Alaoui, M.E.A., Ouadif, L., Bahi, L., and Manar, A., 2020. Contribution of applied geophysics in mining prospecting, in E3S Web of Conferences. EDP Sciences, p. 3016.
Huang, X.W., Sappin, A.A., Boutroy, É., Beaudoin, G., and Makvandi, S., 2019. Trace element composition of igneous and hydrothermal magnetite from porphyry deposits: Relationship to deposit subtypes and magmatic affinity, Economic Geology, 114(5), pp. 917–952.
Li, Y., and Oldenburg, D.W., 1996. 3-D inversion of magnetic data, Geophysics, 61(2), pp.394-408.
Menke, W., 2018- Geophysical data analysis: Discrete inverse theory, Academic press. doi: 10.1007/978-90-481-3167-9_8.
Mostafaei, K., and Ramazi, H., 2017. Correlation between IP and Rs and grade data in modeling and evaluation of a copper deposit, case study: the Sarbisheh copper deposit, Iran, Journal of Tethys: Vol. 5(2), pp. 128–137.
Nabighian, M.N., 1972. The analytic signal of two-dimensional magnetic bodies with polygonal cross-section: its properties and use for automated anomaly interpretation, Geophysics, 37(3), pp.507-517.
Oldenburg, D.W., McGillivray, P.R., and Ellis, R.G., 1993. Generalized subspace methods for large-scale inverse problems, Geophysical Journal International, 114(1), pp. 12-20.
Oldenburg, D.W., and Li, Y., 1994. Inversion of induced polarization data, Geophysics, 59(9),pp. 1327-1341.
Oldenburg, D.W., Li, Y., and Ellis, R.G., 1997. Inversion of geophysical data over a copper gold porphyry deposit: A case history for Mt. Milligan, Geophysics, 62(5), pp.1419-1431.
Oldenburg, D.W., and Li, Y., 2005. Inversion for applied geophysics: A tutorial, Near-surface geophysics, pp. 89-150.
Oldenburg, D.W., and Pratt, D.A., 2007. Geophysical inversion for mineral exploration: a decade of progress in theory and practice, Proceedings of exploration, 7(5), pp.61-95.
Reynolds, J.M., 2011. An introduction to applied and environmental geophysics, John Wiley & Sons. doi: 10.1071/pvv2011n155other.
Salem, A. and Ravat, D., 2003- A combined analytic signal and Euler method (AN-EUL) for automatic interpretation of magnetic data, Geophysics, 68(6), pp.1952-1961. doi: 10.1190/1.1635049.
Salem, S.M., Arafa, S.A., Ramadan, T.M., and El Sayed, A., 2013. Exploration of copper deposits in Wadi El Regeita area, Southern Sinai, Egypt, with contribution of remote sensing and geophysical data, Arabian Journal of Geosciences, 6(2), pp.321-335.
Sillitoe, R.H., 1973. Geology of the Los Pelambres porphyry copper deposit, Chile, Economic Geology, 68(1), pp.1-10.
Sillitoe, R.H., 2010. Porphyry copper systems, Economic geology, 105(1), pp.3-41.
Vallée, M.A., Byrne, K., King, J.J., Lee, R.G., Lesage, G., Farquharson, C.G., Chouteau, M.. and Enkin, R.J., 2020. Imaging porphyry copper alteration using aeromagnetic data at Highland Valley Copper, British Columbia, Canada, Exploration Geophysics, 51(3), pp. 388–400.
)