رسوب شناسی
هادی امین رسولی؛ نسیم جقیقت جو؛ مهدی مرادی
چکیده
غار کرفتو، 67 کیلومتری شمال باختری شهرستان دیواندره در استان کردستان، شامل 4 طبقه است. کف طبقه دوم آن، در تالار خفاش ها، با نهشته های ستبری از گوانو پوشیده شده است. آنالیز SEM-EDX نمونه های گوانو گویای حضور کانی های ثانویه سولفاته (ژیپس، سسنایت)، فسفاته (فسفامیت، بروشیت، تاناراکیت، فرانکوانلیت، وایتلوکیت، لئوکوفسفیت، ...
بیشتر
غار کرفتو، 67 کیلومتری شمال باختری شهرستان دیواندره در استان کردستان، شامل 4 طبقه است. کف طبقه دوم آن، در تالار خفاش ها، با نهشته های ستبری از گوانو پوشیده شده است. آنالیز SEM-EDX نمونه های گوانو گویای حضور کانی های ثانویه سولفاته (ژیپس، سسنایت)، فسفاته (فسفامیت، بروشیت، تاناراکیت، فرانکوانلیت، وایتلوکیت، لئوکوفسفیت، اسفنیسیدیت، پیروکپروئیت)، و نیتراته (اوره، نیتر)، همراه با میکروارگانیسم ها و کیتین است. وجود این کانی های متفاوت ناشی از تغییر pH (از اسیدی تا قلیایی) و رطوبت (مرطوب و خشک) در حضور میکروارگانیسم ها است. نهشتههای گوانوی غار کرفتو، به ترتیب از پایین به بالا، در سه شرایط خشک، مرطوب و خشک تشکیل شدهاند. مقایسه توزیع کانیهای ثانویه با الگوی تغییرات بیهنجاری سریم در طول پروفیل گویای تشکیل کانی تاراناکیت فقط در شرایط مرطوب، و تشکیل کانیهای وایتلوکیت، اوره، نیتر و سسنایت فقط در شرایط خشک است. بنابراین، آنها میتوانند کانیهای شاخص شرایط آب و هوایی باشند ولی کانیهای دیگر چون در هر دو شرایط مرطوب و خشک تشکیل شدهاند، نمیتوانند چنین باشند. واکنش میان محلول تراوشی از گوانو و حرکت محلول از داخل سنگ بستر منجر به فسفاتی شدن و دولومیتی شدن سنگ بستر شده است. فراوانی کیتین در نهشته های گوانوی غار کرفتو نشان می دهد که گوانوها مدفوع خفاش های حشرهخوار هستند.