سنگ شناسی
سکینه مرادی؛ محمدرضا قربانی؛ شائو یانگ جیانگ
چکیده
سنگهای آتشفشانی مافیک کهک در قسمت مرکزی قوس ماگمایی ارومیه-دختر شامل بازالت و آندزیت بازالت هستند و ویژگی ماگماهای ساب آلکالن تا تحولی نشان میدهند. این سنگها براساس ایندکس تولئیتی (THL) به سری کالک آلکالن تعلق دارند. سن سنجی U-Pb زیرکن، برای سنگهای آندزیت-بازالتی و بازالتی منطقه به ترتیب سنهای تقریبی60 (پالئوسن ...
بیشتر
سنگهای آتشفشانی مافیک کهک در قسمت مرکزی قوس ماگمایی ارومیه-دختر شامل بازالت و آندزیت بازالت هستند و ویژگی ماگماهای ساب آلکالن تا تحولی نشان میدهند. این سنگها براساس ایندکس تولئیتی (THL) به سری کالک آلکالن تعلق دارند. سن سنجی U-Pb زیرکن، برای سنگهای آندزیت-بازالتی و بازالتی منطقه به ترتیب سنهای تقریبی60 (پالئوسن میانی) و 24 تا 19 میلیون سال (الیگوسن پسین-میوسن آغازی) را تعیین میکند. این سنگها در نمودارهای عنکیوتی با غنیشدگی LREE وLILE و تهیشدگی HFSE با آنومالی نسبتا منفی یا نبود آنومالی Eu و الگویی شبیه E-MORB مشخص میشوند که بیانگر ماگماتیسم مرتبط با فرورانش صفحه اقیانوسی نئوتتیس به زیر ایران مرکزی می باشد. بر اساس ویژگیهای پتروگرافی، ژئوشیمیایی و ایزوتوپی ، تبلور تفریقی نقش قابل توجهی در تحول ماگمای تشکیل دهنده این سنگها ایفا کرده است. مدلسازی عناصر کمیاب نشان میدهد که این سنگها از ذوب بخشی یک گوشتهای اسپینل لرزولیتی حاصل شدهاند. نسبتهای ایزوتوپی نیز نشان میدهند که ماگمای تشکیل دهنده سنگهای مورد مطالعه از ذوب بخشی گوشته لیتوسفری حاصل شدهاند که توسط سیالات مشتق شده از اسلب فرورونده متاسوماتیزم شدهاند. این سنگها در محیطی کششی و تحت شرایط انتقال از قوس به حوضه پشت قوس طی پالئوسن به میوسن تشکیل شدهاند.
اکبر جباری؛ اصغر دولتی؛ علیرضا شهیدی؛ امین بهروز
چکیده
چکیده کمربند کوهزایی البرز حاصل برخورد صفحههای ایران مرکزی با اوراسیا در زمان اواخر تریاس میباشد. بررسیهای رخسارهای در البرز و ایران مرکزی، حاکی از رسوبگذاری در یک محیط آرام و کم عمق در حاشیه غیر فعال گندوانا در زمان پالئوزییک را پیشنهاد میکند. این مطالعه جهتگیری و تجزیه و تحلیل تنش دیرین (Paleostress) دورههای کربونیفر و ...
بیشتر
چکیده کمربند کوهزایی البرز حاصل برخورد صفحههای ایران مرکزی با اوراسیا در زمان اواخر تریاس میباشد. بررسیهای رخسارهای در البرز و ایران مرکزی، حاکی از رسوبگذاری در یک محیط آرام و کم عمق در حاشیه غیر فعال گندوانا در زمان پالئوزییک را پیشنهاد میکند. این مطالعه جهتگیری و تجزیه و تحلیل تنش دیرین (Paleostress) دورههای کربونیفر و پرمین در البرز مرکزی را بر اساس مشخصات هندسی و جنبشی گسلها، همچون امتداد، شیب صفحه گسل، جهتگیری خشلغز و نوع عملکرد آن، برآورد نموده است. به دلیل وجود رویدادهای تکتونیکی متعدد از بازه زمانی کربنیفر-پرمین تا عهد حاضر در این منطقه، تنها از دادههای گسلی همزمان با رسوبگذاری جهت تعیین تنش دیرین مورد استفاده قرار گرفته است.در مجموع 15 ایستگاه مشتمل بر 148 داده گسلی در طول جاده تهران-چالوس از دورههای زمانی کربنیفر و پرمین جهت تجزیه و تحلیل تنش دیرین برداشت شد. دادههای برداشتی بر اساس محور چینخوردگی به حالت اولیه برگردانده شده و بر اساس نرم افزار FSA پردازش شد و تنشهای اصلی بدست آمد. نتایج اولیه به دست آمده یک رژیم تکتونیکی کششی محض با جهتگیری تنش اصلی کمینه شمالی- جنوبی برای هر دو دوره کربونیفر و پرمین، با توجه به موقعیت امروزی این کوهزاد، را نشان میدهد. ایران مرکزی و بلوکهای همجوار از زمان جدا شدن از صفحه گندوانا و حرکت آنها به سوی صفحه اوراسیا، دارای چرخشهایی حول محور قائم داشته است. با در نظر گرفتن این چرخشها، جهتگیری تنش اصلی کششی در زمان پرمین، شمالخاوری- جنوبباختری و در زمان کربونیفر تقریباً خاورشمالخاوری- باخترجنوبباختری برآورد شده است.
فرامرز طوطی؛ سیما یزدانی؛ کمالالدین بازرگانی گیلانی
چکیده
در منطقه جنوب کهریزک، سنگهای آتشفشانی ائوسن در بخش شمالی زون ایران مرکزی رخنمون دارند. این مجموعه شامل سنگهای آذرآواری (توف و ایگنیمبریت) و گدازهها (ریولیت، تراکیآندزیت، تراکیآندزیت بازالتی و بازالت) است. سنگهای آتشفشانی در محدودة مورد مطالعه، شواهد سنگنگاری (زونبندی، بافت غربالی و گردشدگی سطح بلور در بلورهای پلاژیوکلاز ...
بیشتر
در منطقه جنوب کهریزک، سنگهای آتشفشانی ائوسن در بخش شمالی زون ایران مرکزی رخنمون دارند. این مجموعه شامل سنگهای آذرآواری (توف و ایگنیمبریت) و گدازهها (ریولیت، تراکیآندزیت، تراکیآندزیت بازالتی و بازالت) است. سنگهای آتشفشانی در محدودة مورد مطالعه، شواهد سنگنگاری (زونبندی، بافت غربالی و گردشدگی سطح بلور در بلورهای پلاژیوکلاز و پیروکسن) عدم تعادل ماگما هنگام تبلور را نشان میدهند. بررسیهای زمینشیمیایی نشان میدهد که گدازههای منطقه در قلمرو نیمه قلیایی و قلیایی قرار میگیرند. غنیشدگی LREE در مقایسه با HREE و بالا بودن مقدار عناصر ناسازگار LILE نسبت به HFSE همچنین بیهنجاری شاخص Nb، Ti و Ta در گدازههای منطقه، از نشانههای سنگهای مربوط به فرورانش است. گرایش گدازههای منطقه به سمت سری قلیایی، به گمان نشانگر یک رژیم کششی مشابه حوضههای پشتکمان است.