آب شناسی
سمیه اسمعیلی؛ اصغر اصغری مقدم؛ رحیم برزگر؛ نعیمه کاظمیان
چکیده
دشت قرهضیاءالدین در شمالغرب ایران در استان آذربایجانغربی واقع شده است. هدف این مطالعه بررسی عوامل و فرایندهای موثر بر کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی دشت قرهضیاءالدین میباشد. برای این منظور 20 نمونه از آب زیرزمینی با توزیع مناسب در آبان ماه سال 1395 جمعآوری شد و غلظت یونهای اصلی و نیترات و سیلیس آنها در آزمایشگاه اندازهگیری ...
بیشتر
دشت قرهضیاءالدین در شمالغرب ایران در استان آذربایجانغربی واقع شده است. هدف این مطالعه بررسی عوامل و فرایندهای موثر بر کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی دشت قرهضیاءالدین میباشد. برای این منظور 20 نمونه از آب زیرزمینی با توزیع مناسب در آبان ماه سال 1395 جمعآوری شد و غلظت یونهای اصلی و نیترات و سیلیس آنها در آزمایشگاه اندازهگیری گردید. همچنین مقادیر اسیدیته و هدایت الکتریکی نمونهها در صحرا اندازهگیری شدند. در این مطالعه از نمودارهای ترکیبی و هیدروشیمیایی مختلف، شاخص کلروآلکالین، شاخص اشباعیت و مدلسازی معکوس به منظور دستیابی به هدف مورد اشاره استفاده گردید. نتایج حاصل از نمودارهای ترکیبی نشان میدهد که نفوذ آب شور برگشتی از کشاورزی، تعویض کاتیونی، هوازدگی و انحلال سنگها و کانیها به ویژه کربنات-ها، سیلیکاتها، ژیپس و هالیت و فرایند تبخیر از عوامل موثر بر کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی منطقه میباشند. شاخصهای کلروآلکالین محاسبه شده بیان میکنندکه در تمام نمونههای آب این شاخصها منفی میباشند که نشانگر وقوع تعویض یونی معکوس است. نمونههای آب نسبت به کانیهای کربناته وکوارتز حالت فوقاشباع دارند در حالی که نسبت به کانیهای سولفاته و هالیت تحتاشباع هستند. نتایج مدلسازیهای ژئوشیمیایی معکوس وقوع فرایندهای هوازدگی و انحلال کانیهای کربناته، سولفاته و هالیت و تعویض یونی را در بخش-های مختلف آبخوان تائید میکنند.
اصغر اصغری مقدم؛ لیدا جلالی
چکیده
دشت خوی در شمال باختر کشور و در شمال استان آذربایجانغربی گسترده شده است. این منطقه جزو مناطق سرد و خشک محسوب شده و میانگین بارندگی آن 344 میلیمتر است. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت هیدروشیمیایی منابع آبزیرزمینی دشت خوی، از نظر تعیین آلودگی آرسنیک در مناطق مختلف دشت است. با توجه به نتایج تجزیههای هیدروشیمیایی از 36 نمونه آبزیرزمینی ...
بیشتر
دشت خوی در شمال باختر کشور و در شمال استان آذربایجانغربی گسترده شده است. این منطقه جزو مناطق سرد و خشک محسوب شده و میانگین بارندگی آن 344 میلیمتر است. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت هیدروشیمیایی منابع آبزیرزمینی دشت خوی، از نظر تعیین آلودگی آرسنیک در مناطق مختلف دشت است. با توجه به نتایج تجزیههای هیدروشیمیایی از 36 نمونه آبزیرزمینی دشت خوی، مقادیر عنصر آرسنیک در برخی مناطق دارای غلظت بالاتر از حد استاندارد سازمان بهداشت جهانی (WHO)برای آب شرب است. در نمونههای تجزیهشده، بهسوی خاور و جنوب خاور منطقه مورد مطالعه، غلظت آرسنیک افزایش نشان میدهد. بر پایه تجزیه خوشهای، نمونههای تجزیهشده در سه خوشه قرار گرفتهاند. هر کدام از خوشهها با توجه بهمحتوی عناصر سنگین از جمله آرسنیک و آهن نیز به زیرگروههای دیگری تقسیم شدهاند. در ماتریس ضریب همبستگی، آرسنیک همبستگی مثبتی با آهن، مس، سدیم، کلر، سولفات و EC نشان میدهد. همبستگی بالای آرسنیک با آهن و مس نشاندهنده تأثیر بالای اکسیدها و هیدروکسیدهای این عناصر در جذب آرسنیک در رسوبات و همراه بودن آنها را در رسوبات و به تبع آن در آب است. بیشترین اشباع شدگی آرسنیک به ترتیب برای ترکیبات FeAsO4:2H2O و Ca3(AsO4)2:4H2O را نشان میدهد که روند تغییر شاخص اشباع برای این دو ترکیب نیز مشابه است و تقریباً از مناطق تغذیه بهسوی مناطق تخلیه آبزیرزمینی افزایشی است. بر پایه روش تجزیه فاکتوری، سه عامل اصلی مؤثر بر هیدروشیمی منطقه مورد شناسایی قرار گرفت. در عامل نخست کلر، سدیم، سولفات، پتاسیم، آرسنیک، مس، آهن و هدایت الکتریکی مؤثرند که در واقع این عوامل منشأ زمینزاد دارد. با توجه به نتایج حاصل میتوان گفت منشأ آرسنیک منطقه مورد مطالعه زمینزاد (geogenic) است و مربوط بهعوامل زمینشناسی، سنگها و رسوبات حاصل از فرسایش این سنگهاست. با این وجود میتوان گفت انحلال کانیهای موجود در سازندهای میوسن (مارن، شیل و ماسه و کنگلومرای قرمز) و پلیوسن (کنگلومرای با میانلایههای مارن و ماسه) بر آرسنیک آبزیرزمینی این ناحیه تأثیر داشته است.
اصغر اصغری مقدم؛ الهام فیجانی
چکیده
منطقة ماکو در شمال باختر ایران و شمال استان آذربایجان غربی قرار دارد. مهمترین منابع آبی موجود در این منطقه را آب زیرزمینی تشکیل میدهد، و بخش عظیمی از مصارف شرب و کشاورزی و صنعتی را در این مناطق تأمین میکند. هدف از این تحقیق، مطالعة هیدروشیمی، ارتباط هیدروژئولوژی آبخوانهای بازالتی و کارستی، بررسی بیهنجاریهای ...
بیشتر
منطقة ماکو در شمال باختر ایران و شمال استان آذربایجان غربی قرار دارد. مهمترین منابع آبی موجود در این منطقه را آب زیرزمینی تشکیل میدهد، و بخش عظیمی از مصارف شرب و کشاورزی و صنعتی را در این مناطق تأمین میکند. هدف از این تحقیق، مطالعة هیدروشیمی، ارتباط هیدروژئولوژی آبخوانهای بازالتی و کارستی، بررسی بیهنجاریهای هیدروشیمیایی موجود در آبهای زیرزمینی، تعیین منشأ آنها و ارائة روشهای مناسب برای کاهش این بیهنجاریهاست. به این منظور، علاوه بر جمع آوری اطلاعات تجزیه شیمیایی از منابع و سازمانهای مختلف، 72 نمونة آب نیز از چشمهها و چاههای موجود در منطقه در دو بازة زمانی پرآبی و کمآبی جمعآوری و تجزیه شیمیایی شدند. نتایج بهدست آمده، بیهنجاری فلوئور را در منطقه نشان دادند. به منظور بررسی دقیق هیدروشیمی منطقه و منشأ بیهنجاریهای موجود از روشهای ترسیمی و موازنه جرم استفاده شد که هر دو روش، منشأ آذرین این بیهنجاریها را نشان دادند و ارتباط هیدروژئولوژی آبخوانهای کارستی و بازالتی موجود در منطقه را تأیید کردند. مطالعات سنگشناختی وجود شرایط تشکیل کانی فلوئوروآپاتیت در بازالتهای منطقه و منشأ فلوئور و آپاتیتی، غلظت بالای فلوئور در آنها را نشان میدهد. از روشهای متداول برای حذف یون فلوئور، مناسبترین روشها در منطقة مطالعاتی، جذب فلوئور به وسیله Defluoron2 و تبادل یون کلر با فلوئور توسط رزین آنیونی پیشنهاد میشود.