نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
2 دانشیار، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، زنجان، ایران
3 دکترا، گروه زمین شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 استادیار، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
چکیده
سازند سلطانیه در برش سیدکندی واقع در 32 کیلومتری جنوب باختری زنجان، به ستبرای بیش از 1110 متر از هفت زیربخش غیررسمی، شامل دولومیت و شیل تشکیل شده است. توالی سنگی سازند سلطانیه در این برش به ترتیب شامل دولومیت اول یا زیرین، شیل اول، دولومیت دوم، شیل دوم، دولومیت سوم، شیل سوم و دولومیت چهارم یا بالایی می‌باشد. در طی این مطالعه، تعداد 109 نمونه اثرفسیل یافت شدند که شامل 23 اثرجنس و 42 اثرگونه است.
فراوانی اثرفسیل‌ها در زیربخش شیل دوم بسیار زیاد بوده و 99 نمونه از این زیربخش برداشت شدند. بر اساس این مطالعه، مرز نئوپروتروزوییک- کامبرین در برش مورد مطالعه با ظهور اثرفسیل Treptichnus pedum در لایه‌های آغازین زیربخش دولومیت دوم پیشنهاد می‌شود.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
کتابنگاری
آبشاهی، م.، 1368-گزارش گمانه زنی در منطقه فسفاتدار جنوب غربی زنجان. طرح اکتشاف معدنی فسفات به سرپرستی محمدحسین بلورچی. وزارت معادن و فلزات. گزارش داخلی. 16 ص.
آدابی، م. ح. و میراب شبستری غ. ر.،1380- تعیین مرز پرکامبرین- کامبرین در توالی سازند سلطانیه واقع در شمال سمنان به روش چینهنگاری شیمیایی. نشریه دانشگاه علوم زمین.4 و 5، صص. 85 تا 92.
باباخانی، ع. ر. و صادقی، ا.، 1383- نقشه زمین شناسی چهارگوش زنجان، مقیاس 1:100000 ، انتشارات سازمان زمین شناسی کشور.
ثیاب قدسی، ع. ا.، حمدی، ب.، آدابی، م. ح. و صادقی، ع.، 1385- بررسی سیستماتیک و تافونومی ایکنوفسیل Trichophycus pedumدر برش الگوی سازند سلطانیه در جنوب خاوری زنجان. مجله علوم زمین سازمان زمین شناسی کشور، شماره 61، صص. 123تا116.
جهاد نصر، 1395- طرح اکتشاف تفضیلی فسفات سیدکندی. گزارش داخلی سازمان صنعت، معدن و تجارت. منتشر نشده.
حمدی، ب.، 1374- سنگهای رسوبی پرکامبرین- کامبرین در ایران. مجموعه زمینشناسی ایران، طرح تدوین کتاب، سازمان زمینشناسی کشور. 353 ص.
فامرینی بزچلویی، م.، 1396- چینه‌شناسی، ایکنولوژی و دیرینه بوم‌شناسی سازند سلطانیه در برش سعیدکندی، جنوب غرب زنجان. پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد، دانشگاه زنجان، منتشر نشده.
References
Alpert, S. P., 1975- Planolites and Skolithos from the Upper Precambrian- Lower Cambrian White-Inyo Mountains, California. Journal of Paleontology.49: 508-521.
Banerjee, N. R., Simonetti, A., Furnes, H., Muehlenbachs, K., Staudigel, H., Heaman, L. and Van Kranendonk, M. J. 2007- Direct dating of Archean microbial ichnofossils. Geology. 35: 487-490. https://doi.org/10.1130/G23534A.1.
Billings, E., 1862- New species of fossils from different parts of the Lower, Middle and Upper Silurian rocks of Canada.-In: Palaeozoic Fossils, Volume I (1862-1865): 96-168; Montreal (Geological Survey of Canada, Dawson Brothers).
Bradshaw, M. A., 1981- Paleoenvironmental interpretations and systematics of Devonian trace fossils from the Taylor Group (lower Beacon Supergroup), Antarctica: New Zealand Journal of Geology and Geophysics. 24: 615- 652. https://doi.org/10.1080/00288306.1981.10421537.
Brasier, M. D., Cowie, J. and Taylor , M., 1994- Decision on the Precambrian-Cambrian boundary stratotype. Episodes. 17:3.
Buatois, L. A., 2018- Treptichnus pedum and the Ediacaran– Cambrian boundary: significance and caveats. Geological Magazine. 155: 174- 180. https://doi.org/10.1017/S0016756817000656.
Buatois, M. A. and Mángano, G. M., 1993- The ichnotaxonomic status of Plantagichnus and Treptichnus. Ichnos. 2: 217- 224.
Buatois, M. A. and Mángano, G. M., 2011- Ichnology: organism-substrate interactions in space and time. Cambridge: Cambridge University Press.
Cohen, K. M., Harper, D. A. T. and Gibbard, P. L., 2016- International Chronostratigraphic Chart http://stratigraphy. org/ICSchart, IUGS publications.
Crimes, T. P. and Droser, M. L., 1992- Trace Fossils and Bioturbation: The Other Fossil Record. Annual Review of Ecology and Systematics. 23: 339- 360. https://doi.org/10.1146/annurev.es.23.110192.002011.
Crimes, T. P. and Zhiwen, J., 1986- Trace fossils from the Precambrian-Cambrian boundary candidate at Meishucun, Jinning, Yunnan, China. Geological Magazine.123: 641-9. https://doi.org/10.1017/S0016756800024158.
Crimes, T. P., 1987- Trace fossils and correlation of late Precambrian and early Cambrian strata. Geological Magazine. 124: 97-119. https://doi.org/10.1017/S0016756800015922.
Crimes, T. P., 2001- Evolution of the Deep-Water Benthic Community. In A. Yu. Zhuravlev and R. Riding (eds.), The ecology of the Cambrian radiation. 275-296. Columbia University Press, New York.
Droser, M. L., Jensen, S. and Gehling, J. G., 2002- Trace fossils and substrates of the terminal Proterozoic–Cambrian transition: Implications for the record of early bilaterians and sediment mixing. PNAS. 99: 12572–12576. https://doi.org/10.1073/pnas.202322499.
Emmons, E., 1844- The Taconic System: based on observations in New York, Massachussetts, Maine, Vermont and Rhode Island. 68 pp. Caroll and Cook, Albany.
Fedonkin, M., 1990- Paleoichnology of the Vendian metazoan. In: Sokolov, B. S. and Iwanowski A. B. (eds.). A vendian system V. 1. Paleontology 132-137. Berlin. Heidelbrg. New york (Springer Verlog).
Fenton, C. L. and Fenton M. A., 1937- Archaeonassa: Cambrian snail trails and burrows. American Midland naturalist. 18: 454-456. DOI: 10.2307/2420587.
Gehling, J.G., Jensen, S., Droser, M. L., Myrow, P. M. and Narbonne, G. M., 2001- Burrowing below the basal Cambrian GSSP, Fortune Head, Newfoundland. Geological Magazine. 138: 213–218. https://doi.org/10.1017/S001675680100509X.
Geyer, G. and Uchman, A., 1995- Ichnofossil assemblages from the Nama Group (Neoproterozoic- Lower Cambrian) in Namibia and the Proterozoic– Cambrian boundary problem revisited. Beringeria. Special. Issue. 2: 175-202.
Hall, J., 1852- Palaeontology of New York. V.II. C. Albany, Van Benthuysen. 362.
Hamdi, B., 1989- Stratigraphy and paleontology of the Late Precambrian to Early Cambrian in the Alborz Mountains, northern Iran. Geological Survey of Iran. Report No. 59, 40 p. (with 6 plates).
Hamdi, B., Brasier, M. D., Zhiwen, J., 1989- Earliest skeletal fossils from Precambrian-Cambrianboundary strata, Elburz Mountains, Iran. Geological Magazine 126: 283-289. https://doi.org/10.1017/S0016756800022378.
Högström, A. E., Jensen, S., Palacios, T. and Ebbestad, J. O. R., 2013- New information on the Ediacaran–Cambrian transition in the Vestertana Group, Finnmark, northern Norway, from trace fossils and organic-walled microfossils. Norwegian Journal of Geology. 93: 95–106.
Jensen, S., 2003- The Proterozoic and Earliest Cambrian Trace Fossil Record; Patterns, Problems and Perspectives. Integrative and Comparative Biology, 43: 219-228. https://doi.org/10.1093/icb/43.1.219.
Kappel, J., 2002- Ichnofossilien im Campanium des südöstlichen Münsterlandes. 236 pp. Ph.D. thesis, Mathematisch-naturwissenschaftliche Fakultät der Westfälischen Wilhelms- Universität, Münster. [in German].
Mángano, M. G., Buatois, L. A. Maples, C. G. and West. R., 1996- Trace fossils from an Upper Carboniferous tidal shoreline (Stull Shale Member of eastern Kansas). 30th International Geological Congress, Beijing, Abstract V. 2: 133.
Miller, S. A., 1889- North American geology and paleontology for the use of amateurs, students and scientists. Western Methodist Book Concern, Cincinnati, 664.
Narbonne, G. M. and Hofmann, H. J., 1987- Ediacaran biota of the WerneckeMountains, Yukon, Canada. Palaeontology, 30: 647-676.
Ogg, J. G., Ogg, G. M. and Gradstein, F. M., 2016- A concise geologic time scale: 2016. Elsevier. 234 p.
Pemberton, S. G. and Frey, R.W., 1982- Trace fossil nomenclature and the Planolites-Palaeophycus dilemma. Journal of Paleontology. 56: 843- 881.
Quatrefages, M. A. de., 1849- Note sur la Scolicia prisca (A. de Q.) annelide fossile de la Craie. Annales des Sciences Naturelles, 3 ser., Zoologie. 12: 265–266.
Richter, R., 1937- Marken und Spuren aus allen Zeiten. I-II. Senckenbergiana Biologica. 13: 299– 342.
Sacco, F., 1888- Note di Paleoichnologie Italiana. Societa ltaliana diScienze Naturali, Atti. 31: 151-191.
Seilacher, A., 1955- Spuren und Fazies im Unterkambrium, 373–399. In Schindewolf, O.H. and Seilacher, A. Beiträge zur Kenntnis des Kambriums in der Salt Range (Pakistan). Akademie der Wissenschaften und der Literatur zu Mainz, Mathematisch-naturwissenschaftliche Klasse, Abhandlungen 10: 324-327, (Extensive documentation of Cambrian trilobite trackways as Diplichnites).
Seilacher, A., 1956- Der Beginn des Kambriums als biologischeWende. Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie- Abhandlungen. 103: 155-180.
Seilacher, A., Buatois, L. A. and Mángano, M. G., 2005- Trace fossils in the Ediacaran-Cambrian transition: behavioral diversification, ecological turnover and environmental shift. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. 227: 323-356. https://doi.org/10.1016/j.palaeo.2005.06.003.
Shahkarami, S., Mángano, M. G. and Buatois, L. A. 2017a- Ichnostratigraphy of the Ediacaran-Cambrian boundary: new insights on lower Cambrian biozonations from the Soltanieh Formation of northern Iran. Journal of Paleontology, 91(6): 1178-1198. https://doi.org/10.1017/jpa.2017.72.
Shahkarami, S., Mángano, M. G. and Buatois, L. A., 2017b- Discriminating ecological and evolutionary controls during the Ediacaran–Cambrian transition: Trace fossils from the Soltanieh Formation of northern Iran. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. 476: 15–27. https://doi.org/10.1016/j.palaeo.2017.03.012.
Srivastava, P., 2012 -Treptichnus pedum: An Ichnofossil Representing Ediacaran–Cambrian Boundary in the Nagaur Group, the Marwar Supergroup, Rajasthan, India. Proceeding of Indian National Science Academy. 78: 161-169.
Stöcklin, J. and Eftekhar- Nezhad, J. (Compilers)., 1969- Zanjan Quadrangle map, Scale 1:250000 With explanatory text. Geology Survey of Iran. Report. 1: 29 p.
Stöcklin, J., Ruttner, A. and Nabavi, M., 1964- Newdata on the Lower Paleozoic and Precambrian of North Iran. Geological Survey of Iran. Report. 1: 29p.
Tashayoee, R., Hamdi, B., Vaziri, H. and Yousofzadeh, E., 2012- Biostratigraphy of Soltanieh Formation in the Garmab-Sorkhdar, based on small shell fossils. 31st Geoscience Conference of Geological Survey of Iran, Tehran, Iran, [in Persian].
Uchman, A., 1998- Taxonomy and ethology of flysch trace fossils: revision of the Marian Ksiazkiewicz collection and studies of complementary material. Annales Societatis Geologorum Poloniae. 68: 105-218.
Walter, M. R., Elphinstone, R. and Heys, G. R., 1989- Proterozoic and early Cambrian trace fossils from the Amadeus and Georgia Basin. central australia. Alcher. 13: 209-256. https://doi.org/10.1080/03115518908527821.
Weber, B., Hu, S., Steiner, M. and Zhao, F., 2012- A divers ichnofauna from the Cambrian stage 4 Wulongqing Formation, near Kungming (Yunnan Province. South China). Bulletin of GeoSciences. 87: 71-92. DOI: 10.3140/bull.geosci.1239.
Young, F. G., 1972- Early Cambrian and older trace fossils from the southern Cordillera of Canada. Canadian Journal of Earth Sciences. 9: 1-17. https://doi.org/10.1139/e72-001.
)