نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
2 شرکت آب منطقه‌ای استان هرمزگان، بندرعباس، ایران
چکیده
دوکفه‌ای‌های پتریومورف، هترودونت، پالئوهترودونت و آنومالودسماتای موجود در سازند کژدمی در دو برش گنو و گراش در جنوب خاوری زاگرس مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در این راستا، گونه‌های دوکفه‌ای زیر شناسایی و توصیف شده‌اند:
Arctica angulata, Birostrina concentrica, Ceratostreon flabellatum, Crassatella manzourensis, Flaventia belviderensis, Granocardium productum, Gyrostrea delettrei, Illymatogyra africana, Mytiloides concentricus, Neithea dutrugei, Neithea sp. 1, Neithea sp. 2, Paraesa faba, Pinna cf cretacea, Pholadomya fabrina, Pholadomya vignesi, Protocardia hillana, Pterotrigonia scabra, Rhynchostreon suborbiculatum, Tenea delettrei, Venericardia deserti.
بیشتر گونه‌های یاد شده به غیر از Neithea dutrugei, Ceratostreon flabellatum, Illymatogyra africana و Pterotrigonia scabra برای نخستین بار از ایران گزارش می‌شوند. سازند کژدمی در هر دو برش، با یک مرز پیوسته بر روی سازند داریان قرار می‌گیرد و در بالا با یک ناپیوستگی فرسایشی توسط سازند گورپی پوشیده می‌شود.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
اصیلیان مهابادی، ح. و لاسمی، ی.، ۱۳۸۶، محیط‌های رسوبی و چینه‌نگاری سکانسی سازندهای کژدمی و سروک در شمال باختر فارس، جنوب باختر ایران. فصلنامه علوم زمین، سال ۱۶، شماره ۶۳، ص ۳۰-۴۰.DOI: https://doi.org/10.22071/gsj.2008.58437 .
اویسی، ب. و یوسفی، ت.، 1386، نقشه زمین‌شناسی لار به مقیاس 1:100،000، برگه 6849، سازمان زمین شناسی کشور.
دهقانی، م،. دهقانی، س،. احمدی، و. و زواره‌ای، ا.، 1391، دوکفه‌ای‌ها و خارداران سازند کژدمی در برش‌های چینه‌شناسی سیوند و کوه خانه‌کت در نواحی شمال و شمال خاوری شیراز. فصلنامه علوم زمین، سال ،21، شماره ،84، صفحه 179-188..DOI: https://doi.org/10.22071/gsj.2012.53979
عرب، ل.ا. و وزیری، م.ر.، 1394، معرفی دوکفه‌ای پکتینید Neithea notabilis (Münster) از نهشته‌های آپتین ناحیه باغین، باختر کرمان، ایران. فصلنامه علوم زمین، سال ،24، شماره ،95، صفحه23-30. .DOI: https://doi.org/10.22071/gsj.2015.42252
غلامعلیان، ح.، گودرزی، م. و سالاری‌پور، ف.، ۱۳۹۴، خارداران آلبین-سنومانین ناحیه نورآباد، استان فارس. دیرینه‌شناسی، سال ۳، شماره ۲، ص ۱۸۲-۱۹۷.DOI: https://doi.org/10.22067/paleos.v3i2.51775.
غلامعلیان، ح. و فناطی رشیدی، ر.، ۱۳۹۹، بررسی خارداران کرتاسه ناحیه انگوران، شمال باختری بندرعباس. فصلنامه علوم زمین، سال ۳۰، شماره ۱۱۸، ص ۲۰۳-۲۱۴.DOI: https://doi.org/10.22071/gsj.2020.235172.1807.
فخاری، م.، 1374، نقشه زمین‌شناسی بندرعباس به مقیاس 1:250،000، برگه I-13، شرکت ملی نفت ایران.
کامیابی شادان، ح.، صادقی، ع.، آدابی، م.ح. و قلاوند، ه.، 1390، معرفی دوکفه‌ای‌های راسته Trigoniida از سازند کژدمی در تاقدیس‌های آنه و میش، شمال شرق گچساران. پژوهش‌های دانش زمین، سال 2، شماره 7، صفحه 58-77.
مطیعی، ه.، ۱۳۷۲، چینه‌شناسی زاگرس. سازمان زمین شناسی کشور، ۵۳۶ صفحه.
وزیری، م.ر.، داستان‌پور، م.، ماهانی‌پور، ا. و عرب، ل.ا.، 1385، مجموعه ماکروفسیل‌های کرتاسه میانی در غرب ناحیه کرمان. مجله علوم دانشگاه تهران، سال 32، شماره 2، صفحه 105-113.
Abdelhamid, M.A.M., and El Qot, G., 2002. Some Upper Cretaceous bivalves from Gabal El Minsherah and Gabal El Hamra, North and West Central Sinai, Egypt. Egyptian Journal of Palaeontology, 2, 259-288.
Abdel Gawad, G.I., and Gameil, M., 2002.Bivalves taxonomy of the Cenomainan – Turonian strata of Gabal Nezzazat, West Central Sinai, Egypt. Journal of Faculty of Sciences, UAE University, 12, 70-107.
Abdel Gawad, G.I., El Qot, G.M., and Mekawy, M.S., 2006. International Conference of Geology of Arab World, Cairo Univ., Giza, Egypt, 553-568.
Aboul Ela, N.M., Abdel Gawad, G.L., and Aly, M.F., 1991. Albian fauna of Gabal Manzour, Maghara Area north Sinai, Egypt. Journal of African Earth Sciences, 13(2), 201-220. DOI: https://doi.org/10.1016/0899-5362(91)90005-J.
Afghah, M., Parvaneh-Nejad Shirazi, M., and Keshavarzi, M., 2020. Biostratigraphy of the Kazhdumi Formation (Albian), northeast of Shiraz, the Zagros Basin (SW of Iran). Carbonates and Evaporites, 35, DOI: https://doi.org/10.1007/s13146-020-00635-z.
Ahmad, F., and Al-Hamad, A. 2002. Oysters and echinoids from the Naur Formation (Late Aptian-Early Cenomanian) of Central Jordan. Neues Jahrbuch für Geologie undPaläontologie, Monatshefte 2002, 449-464.
Arab, A.L., and Vaziri, M.R., 2015. Introducing pectinid bivalve Neithea notabilis (Münster) from the Aptian deposits of Baghin area, west of Kerman, Iran. Scientific Quarterly Journal of Geosciences, 24(95), 23-30 (In Persian with English abstract).DOI: https://doi.org/10.22071/gsj.2015.42252.
Asilian-Mahabadi, H., and Lasemi, Y., 2007. Depositional environments and sequence stratigraphy of the Kazhdumi and Sarvak Formations in the Northwest of Fars Province, southwest Iran. Scientific Quarterly Journal of Geosciences, 16(63), 30-40 (In Persian with English abstract). DOI: https://doi.org/10.22071/gsj.2008.58437.
Ayoub-Hannaa, W.S., 2011. Taxonomy and palaeoecology of the Cenomanian-Turonian macro-invertebrates from eastern Sinai, Egypt. PhD Thesis, Julius Maximilians University, Würzburg, Bavaria, Germany, 410 p.
Ayoub-Hannaa, W.S., Fürsich, F.T., and El Qot, G.M., 2014. Cenomanian – Turonian bivalves from Eastern Sinai, Egypt. Paleontographica Abt. A, 300(3-6), 63-168. DOI: https://doi.org/10.1127/pala/301/2014/63.
Ayoub-Hannaa, W.S., Bengtson, P., Fürsich, F.T., and Andrade, E.J., 2015. Cenomanian–Coniacian (Upper Cretaceous) bivalves of the Sergipe Basin, Brazil: Order Pholadomyida. Revista brasileira de Paleontolgia, 18(1), 31-70. DOI: https://doi.org/10.4072/rbp.2015.1.03.
Ayoub-Hannaa, W.S., Bengtson, P., Fürsich, F.T., and Andrade, E.J., 2019. Taxonomy and palaeobiogeography of Cenomanian - Coniacian heterodont bivalves from the Sergipe Basin, north-eastern Brazil. Revue de Paléobiologie, 38, 151–228. DOI: https://doi.org/ 10.5281/zenodo.3265243.
Busson, G., Dhondt, A., Amédro, F., Néraudeau,D., and Cornée,A., 1999. La grande transgression du Cénomanien supérieur–Turonien inférieur sur la Hamada de Tinrhert (SaharaAlgérien): datations biostratigraphiques, environnement dedépôt et comparaison d’un témoin épicratonique avec les series contemporaines à matière organique du Maghreb. CretaceousResearch, 20, 29-46. DOI: http://doi.org/10.1006/cres.1998.0137.
Cox, R.L., Newell, N.D., Boyd, D.W., Branson, C.C., Casey, R.,Chavan, A., Coogan, A.H., Dechaseaux, C., Fleming, C.A., Haas, F., Hertlein, L.G., Kauffman, E.G., Myra-Keen, A., Larocque, A., McAlester, A.L., Moore, R.C., Nuttall, C.P., Perkins, B.F., Puri, H.S., Smith, L.A., Soot-Ryen, T., Stenzel, H.B., Trueman, E.R., Turner, R.D., and Weir, J., 1969-1971. Treatise on Invertebrate Paleontology, Part N, Volumes 1-3, Mollusca 6, Bivalvia. The Geological Society of America and the University of Kansas press, 1224p.
Dartevelle, E., and Freneix, S., 1957. Mollusques fossiles du Crétacé de la Côte occidentale d’Afrique du Cameroun à l’Angola: II. Lamellibranches. Annales du Musée royal du Congo Belge, Sciences géologiques, 20, 1-271.
Dehghani, M., Dehghani, S., Ahmadi, V., and Zavarehei, A., 2012. Bivalves and echinoids of Kazhdumi Formation in the Sivand and Kuh-e-Khaneh Kat sections, North and Northeast areas of Shiraz. Scientific Quarterly Journal of Geosciences, 21(84), 179-188 (In Persian with English abstract). DOI:https://doi.org/10.22071/gsj.2012.53979.
Dhondt, A.V., and Dieni, I., 1993. Non-rudistid bivalves from Late Cretaceous rudist limestonesof NE Italy (Col dei Schiosi and Lago di S. Croce areas). Memorie ScienzeGeologiche,45, 165–241.
Dhondt, A.V., Malchus, N., Linda Boumaza, L., and Jaillard, E., 1999.Cretaceous oysters from North Africa : origin and distribution. Bulletin de la Societe géolique du France, 170-1, 61-76.
El Qot, G.M., 2006. Late Cretaceous macrofossils from Sinai, Egypt. Beringeria 36, 3-163.
Fakhari, M., 1995.Geological map of Bandar Abbas, scale 1:250,000. National Iranian oil Company, Sheet no. I-13.(In Persian).
Gholamalian, H., Gudarzi, M., and Salari-Pour, F., 2015. Albian - Cenomanian Echinoids from Noor-Abad area, Fars Province. Paleontology, 3(2), 182-197(In Persian with English abstract).DOI: https://doi.org/10.22067/paleos.v3i2.51775.
Gholamalian, H., and Fanati-Rashidi, R., 2021. Study of Cretaceous Echinoidea from Anguran area, Northwest of Bandar Abbas. Scientific Quarterly Journal of Geosciences,, 30(118), 203-2014 (In Persian with English abstract).DOI:https://doi.org/10.22071/gsj.2020.235172.1807.
Haftlang, R., Afghah, M., Aghanabati, A., and Parvaneh-Nezhad Shirazi, M., 2020. Biostratigraphy correlation of Cretaceous successions in Kuh-e-Rahmat and Kuh-e-Sabz sections, NE Shiraz, The Zagros (SW Iran). Iranian Journal of Earth Sciences, 12, 250-265. DOI: https://doi.org/10.30495/ijes.2020.677467.
Kalantari, A., 1992. Lithostratigraphy and microfacies of the Zagros orogenic area South-West Iran. National Iranian Oil Company, Exploration and Production, Geological Laboratories Publication, 12, 421p.
Kamyabi-Shadan, Sadeghi, A., Adabi, M.H., and Ghalavand, H., 2011. Introduction of bivalves of Order Trigoniida from Kazhdumi Formation in the Aneh and Mish anticlines, northeast of Gachsaran. Researches in Earth Sciences, 2(7), 58-77. (In Persian).
Keshavarzi, M., Afghah, M., Asadi, A., and Parvaheh-Nejad Shirazi, M., 2021. Larger benthic and planktonic biostratigraphy and facies of Albian sediments in Coastal Fars Zone (Zagros area, south-west Iran). Geological Journal, 1(14), DOI: https://doi.org/10.1002/gj.4200.
Kues, B.. and Lucas, S.G., 2001. Nearshore fauna of the Tucumcari Formation (Lower Cretaceous, Albian), Quay County, New Mexico. Geology of Llano Estacado, Lucas, S.G.;Ulmer-Scholle, D.; (eds.), New Mexico Geological Society 52nd Annual Fall Field Conference Guidebook, 229-249.
Maghfouri-Moghaddam, I., Shams, P., and Parvaneh-Nejad Shirazi, M., 2016. Systematic of Albian - Cenomanian Gastropods and Bivalves from the Kazhdumi Formation, Zagros Basin. Journal of Sciences, Islamic Republic of Iran, 27(3), 237-252.
Mekawy, M.S., 2007. Upper Cretaceous bivalves from Galala Plateaux, North Eastern Desert, Egypt: a systematic paleontology. Egyptian Journal of Palaeontology, 7, 197-243.
Mendir, S., Salmi-Laouar, S., El Qot, G.M., Ayoub-Hannaa, W., and Ferré, B., 2021. Cenomanian (Upper Cretaceous) bivalves from the Hameimat Massifs, north of Tebessa, Algeria: Systematics, biostratigraphy, palaeoecological and taphonomical remarks. Annales de Paléontologie, 107(2), 102471. DOI: https://doi.org/10.1016/j.annpal.2021.102471.
Motiei, H., 1993. Stratigraphy of Zagros. Geological Survey of Iran, 536p. (In Persian).
Oveisi, B., and Yousefi, T., 2007.Geological map of Lar 1:100,000. Geological Survey of Iran, Sheet 6849. (In Persian).
Parvaneh-Nejad Shirazi, M., Bahrami, M., Rezaee, B., and Gharamani, S., 2011. microbiostratigraphy of Kazhdumi Formation in the Northwestern Shiraz, (Southwest Iran) on the basis of Foraminifera and calcareous algae. Acta Geologica Sinica, 85(4), 777-783. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1755-6724.2011.00483.x.
Schroeder R., van Buchem F.S.P., Cherchi A., Baghbani D., Vincent B., Immenhauser, A., and Granier, B., 2010. Revised orbitolinid biostratigraphic zonation for the Barremian-Aptian of the eastern Arabian Plate and implications for regional stratigraphic correlations. GeoArabia Special Publication, 4(1), 49–96.
Seeling, J. and Bengtson, P., 1999. Cenomanian oysters from the Sergipe Basin, Brazil.Cretaceous Research, 20, 747-765. DOI: https://doi.org/10.1006/cres.1999.0190.
Seeling, J., and Bengtson, P., 2003. The bivalve Pinna cretacea (Schlotheim, 1813) from the Cretaceous of Brazil. Acta Palaeontologica Polonica 48(3), 475–480.
Vaziri, M.R., Dastanpour, M., Mahanipour, A., and Arab, L.A., 2006. Mid-Cretaceous fossil assemblages in the west of Kerman area. Journal of Sciences, University of Tehran, 32(2), 105-113 (In Persian).
Vincent, B., van Buchem, F.S.P., Bulot, L., Jalali, M., Swennen, R., Husseini, A.S., and Baghbani, D., 2015. Depositional sequences, diagenesis and structural control of the Albian to Turonian carbonate platform systems in Coastal Fars (SW Iran). Marine and Petroleum Geology, 63, 47-67, DOI: ttps://doi.org/10.1016/ j.marpetgeo.2015.02.018.
Wilmsen, M., Berensmeier, M., Fürsich, F.T., Schlagintweit, F., Hairapetian, V., Pashazadeh, B., and Majidifard, M.R., 2020. Mid-Cretaceous biostratigraphy (ammonites, inoceramid bivalves and foraminifers) at the eastern margin of the Anarak Metamorphic Complex (Central Iran). Cretaceous Research, 110(16). DOI: https://doi.org/10.1016/j.cretres.2020.104411.
Wynd, J.G., 1965. Biofacies of the Iranian oil consortium agreement area. Iranian Oil Operating Companies, Geological and Exploration Division, Report, 1082, 206 p.
)