نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و فرهنگ؛ سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
2 مدرس مدعو، دانشکده علوم گردشگری، دانشگاه علم و فرهنگ (وابسته به جهاد دانشگاهی)، تهران، ایران
3 استادیار، گروه جغرافیا و برنامهریزی گردشگری، دانشکده علوم گردشگری، دانشگاه علم و فرهنگ (وابسته به جهاد دانشگاهی)، تهران، ایران
4 کارشناسی ارشد، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
چکیده
به کارگیری معیارهای ارزیابی تنوع زمین‌شناختی و معرفی میراث زمین‌شناختی کشورها برای حفاظت از آن میراث ارزشمند و بهره‌برداری پایدار از آنها در قرن بیست و یکم مورد توجه زمین‌شناسان کشورهای پیشرفته قرار گرفته است. حفاظت و بهره‌برداری از میراث زمین‌شناختی یا میراث معدنکاری در قالب معرفی محدوده‌ای ملی یا جهانی به نام ژئوپارک (زمینگردشگاه) انجام می‌شود. یک ژئوپارک محدوده‌ای تحت حفاظت است که افزون بر غنای ژئوسایت‌ها، شامل مکان‌های دارای آثار تاریخی، فرهنگی و تنوع طبیعت زنده (اکوسایت‌ها) باشد و با مدیریت کارآمد و آموزش مناسب افراد محلی با جذب گردشگر با محوریت آموزش تنوع- تفریحی مفاهیم زمین‌شناسی و محیط زیست به عموم مردم بتواند با تفسیر مؤثر همه جاذبه‌ها به پر کردن اوقات فراغت گردشگران بپردازد. به‌طوری که این اقدامات بتواند سبب بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی ساکنان محلی و ملی شود. محدوده مطالعاتی پیرامون سایت میراث جهانی تخت سلیمان و شمال باختر کشور است که از نظر تنوع زمین‌شناختی، تنوع زیستی و تنوع تاریخی- فرهنگی بسیار غنی ولی متأسفانه از نظر اقتصادی فقیر است. بنابراین تأسیس یک ژئوپارک در این منطقه می‌تواند سبب اشتغالزایی و مهاجرت نکردن روستاییان به شهرها و پویایی اقتصادی کشور شود. در این پژوهش از دو روش مدل ارزیابی میرات زمین‌شناختی، که هر کدام چند معیار و زیرمعیار را در بر می‌گیرد استفاده شده است و بر پایه امتیازهای به دست آمده برای هر مکان میراث زمین‌شناختی و به کارگیری روش‌های درون‌یابی در محیط GIS محدوده ژئوپارک و بهترین مسیرزمین‌گردشگری محدوده استخراج شده است.
کلیدواژه‌ها
)