نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

2 استاد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

3 دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

عوامل کنترل کننده شدت شکستگی شامل «سازوکار چین‌خوردگی، سنگ‌شناسی و ستبرا» با استفاده از مطالعات میدانی و تصاویر ماهواره‌ای در سازند آسماری در کوه آسماری بررسی شده‌اند. متغیرهای موقعیت، فاصله‌داری و گسترش عمودی شکستگی‌ها در سنگ‌آهک و آهک رسی با ستبرا‌های متفاوت در رخنمون‌های سازند آسماری در نواحی مختلف چین برداشت شده‌اند. حضور مقادیر زیاد کانی رس با مقاومت کم و تخلخل زیاد در سنگ‌آهک رسی، سبب کاهش مقاومت این سنگ و شدت شکستگی کمتر سنگ‌آهک رسی در مقایسه با سنگ آهک شده است. تغییرات شدت شکستگی در این دو نمونه سنگی نشان می‌دهد که ستبرای واحدها روی شدت شکستگی‌ها تأثیر چندانی ندارد. شکستگی‌های موازی و عمود بر محور چین متأثر از سازوکار چین‌خوردگی خمشی- لغزشی و کشش سطح خارجی چین (Outer arc extension) در ناحیه لولایی، بیشترین توسعه‌یافتگی را نشان می‌دهند و بیشترین تأثیر را روی ناپایداری چاه‌های حفاری دارند. بر اساس نتایج، بیشترین شدت شکستگی در لولای چین بوده و سازوکار چین‌خوردگی مهم‌ترین متغیر کنترل کننده شدت شکستگی‌هاست. 

کلیدواژه‌ها