یوسفی مقدم, فرشید, علامه, محسن, حسینینژاد, سیدمحمود, بخشنده, لیدا. (1394). بازسازی محیط دیرینه سازند آبدراز در برش سنگانه با استفاده از شواهد پالینولوژیکی (داینوفلاژلهها) و استراکدا. فصلنامه علمی-پژوهشی علوم زمین, 25(98), 117-126. doi: 10.22071/gsj.2016.41177
فرشید یوسفی مقدم; محسن علامه; سیدمحمود حسینینژاد; لیدا بخشنده. "بازسازی محیط دیرینه سازند آبدراز در برش سنگانه با استفاده از شواهد پالینولوژیکی (داینوفلاژلهها) و استراکدا". فصلنامه علمی-پژوهشی علوم زمین, 25, 98, 1394, 117-126. doi: 10.22071/gsj.2016.41177
یوسفی مقدم, فرشید, علامه, محسن, حسینینژاد, سیدمحمود, بخشنده, لیدا. (1394). 'بازسازی محیط دیرینه سازند آبدراز در برش سنگانه با استفاده از شواهد پالینولوژیکی (داینوفلاژلهها) و استراکدا', فصلنامه علمی-پژوهشی علوم زمین, 25(98), pp. 117-126. doi: 10.22071/gsj.2016.41177
یوسفی مقدم, فرشید, علامه, محسن, حسینینژاد, سیدمحمود, بخشنده, لیدا. بازسازی محیط دیرینه سازند آبدراز در برش سنگانه با استفاده از شواهد پالینولوژیکی (داینوفلاژلهها) و استراکدا. فصلنامه علمی-پژوهشی علوم زمین, 1394; 25(98): 117-126. doi: 10.22071/gsj.2016.41177
بازسازی محیط دیرینه سازند آبدراز در برش سنگانه با استفاده از شواهد پالینولوژیکی (داینوفلاژلهها) و استراکدا
1دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده علوم زمین، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران
2استادیار، گروه زمینشناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
3استادیار، دانشکده علوم زمین، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران
4دکترا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
چکیده
سازند آبدراز یکی از واحدهای سنگچینهای کرتاسه بالایی به سن تورونین- سانتونین در حوضه رسوبی کپهداغ، در شمال خاوری ایران است. سنگشناسی اصلی آن در برش سنگانه شامل مارن، سنگآهک مارنی و مارنهای آهکی خاکستری تا متمایل به سبز روشن همراه با سه افق سنگآهک گل سفیدی است که از شاخصهای این سازند به شمار میرود. ستبرای این سازند در برش نامبرده 530 متر اندازهگیری شده است که 41 نمونه بهصورت سیستماتیک از آن برداشت شده است. به منظور بازسازی و تفسیر محیط دیرینه سازند آبدراز، این سازند در برش سنگانه با استفاده از رخسارههای پالینولوژیکی و همچنین استفاده از تطابق استراکدا و داینوفلاژلهها مورد بررسی قرار گرفت. با بررسی نسبت فراوانی دو گروه از استراکدا (پلاتیکوپیدها به پودوکوپیدها) بیشترین میزان اکسیژن حل شده اقیانوسی، در توالیهای مارنی نزدیک به باندهای آهکی گل سفیدی و کمترین آن در توالیهای دور از این باندهای آهکی است. بر پایه فراوانی جنسهایی مانند Paracypris, BrachycthereBairdiaکه بیشتر در نزدیکی باندهای آهکی گل سفیدی است و استراکدایی با کاراپاس آرایش یافته و پوستهای ستبرتر مانند Veenia, Pterygocythereis که در توالیهای مارنی نزدیک به باندهای آهکی گل سفیدی دیده میشود، میتوان گفت ژرفا در نزدیکی باندهای آهکی گل سفیدی کمتر و به سمت واحدهای مارنی و شیلی ژرفا بیشتر میشود. تحلیل 82 اسلاید پالینولوژیکی سبب شناسایی سه پالینوفاسیس II، IV و V در این سازند شد. نتایج حاصل از مطالعات آماری روی عاملهای پالینولوژیکی همچون نسبت AOM به پالینومورفهای دریایی، فراوانی آستر داخلی روزنبران و مقایسه نسبت داینوفلاژلهها P/G به منظور تعیین میزان اکسیژن در محیط نشان میدهد که بیشتر شرایط کماکسیژن بر سازند حاکم بوده است؛ اما در زمانهایی شرایط اکسیدان نیز بر محیط چیره شده است. همچنین به منظور بررسی تغییرات ژرفا با استفاده از شواهد پالینولوژیکی از دو عامل نسبت داینوسیستهای نریتیک داخلی به خارجی و نسبت سیستهای C/PPC استفاده شد. مطالعات صورت گرفته به وسیله استراکدا نتایج حاصل از مطالعات پالینولوژیکی را تأیید میکند و نشان میدهد که رسوبات سازند آبدراز بهطور کلی در یک دریای باز با تغییراتی از نریتیک داخلی تا نریتیک خارجی و در یک محیط کماکسیژن تا بدون اکسیژن روی یکدیگر انباشته شدهاند.
Recognition of Paleoenvironment of the Ab-deraz Formation in Sanganeh Section based on Palynoligocal Evidence (Dinoflagellate Cysts) and Ostracoda
نویسندگان [English]
F Yousefi Moghadam1؛ M Allameh2؛ S.M Hosseininezhad3؛ L Bakhshandeh4
1M.Sc. Student, School of Geology Sciences, Damghan University, Damghan, Iran
2Assistant Professor, Department of Geology, Mashhad Branch, Islamic Azad University, Mashhad, Iran
3Assistant Professor, School of Geology Sciences, Damghan University, Damghan, Iran
4Ph.D., Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]
Ab-deraz Formation is one of the Lithostratigraphic units of upper cretaceous the age of which is determined as touronian-santonian in Kopet-Dagh sedimentary basin located in northeast Iran. Its major lithology in Sanganeh section contains Marl, Marly limestone, and gray shales and light green shale along with three band of chalky limestones. This Formation thickness in Sanganeh section is measured as 530 meter out of which 41 samples were systematically taken. In order to interpret the Paleoenvironment and Sequence stratigraphy, this Formation in Sanganeh section was analyzed by using palynological facies and conformity of Osracodas and Dinoflagellates. Having examined the frequency ratio (abundance) of two groups of Ostracoda (Platycopids to Podocopids), it was observed that the most abundant oceanic dissolved oxygen is seen in Marly layers near Calcareous band of chalky limestones and the least abundant is seen in layers far from those bands. In addition, based on the abundance of Genus, such as Paracypris, Brachycthere, and Bairdia mostly seen near Calcareous band of chalky limestones and Ostracoda with ornamented Carapce and thicker layers such as Veenia, Pterygocythereis seen in Marly layers near chalky limestones, it can be stated that it is shallower near Calcareous band of chalky limestones and moving toward Marly and shale layers, it becomes deeper. Analyzing 82 Palynological slides resulted in identification of three Palynofaies of V, IV, II, in this Formation. The results obtained from statistical studies of palynological factors including AOM to Marine palynomorph ratio, abundance of Foraminifera test lining, and peridinioid/Gonyaulacoid ratio for determining the amount of oxygen in the environment indicate that often there were low levels of oxygen in this Formation, however, there were times when oxic condition was dominant. Also in order to Relative sea level changes by Palynological facies, two factors were used first one being dinocysts of specific inner neritic to outer neritic ratio and chorate/ proximate, proximochorate and cavate cysts (C/PPC) ratio. Studies in which Ostracoda were used confirm the results obtained from palynological studies and show that sediments of Ab-deraz Formation are deposited on each other in an open marine and change from Inner neritic to outer neritic in disoxic to suboxic environment.