نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• قهرمان سهرابی ¹
• محمدرضا حسین‌زاده ²
• علی اصغر کلاگری ³
• بهزاد حاج‌علیلو ⁴

¹ دانشجوی دکترا، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم‌طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

² دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم‌طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

³ استاد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم‌طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

⁴ دانشیار، دانشگاه پیام نور، ایران

چکیده

محدوده مورد مطالعه در شمال استان آذربایجان شرقی (شمال باختر ایران) واقع شده است. مهم‌ترین توده‌های نفوذی موجود در منطقه شامل باتولیت‌های قره‌داغ و شیورداغ و استوک‌های پورفیری سونگون و هفت‌چشمه هستند. مطالعات پترولوژیکی و پتروگرافی نشان می‌دهد که ترکیب توده‌های نفوذی‌ از گابرو، دیوریت، مونزونیت، گرانودیوریت تا گرانیت در تغییر است. این توده‌ها بیشتر متاآلومینوس، کالک‌آلکالن با پتاسیم متوسط تا بالا و متعلق به کمان‌های آتشفشانی (VAG) و از نوع I هستند. مهم‌ترین دگرسانی‌ها در محدوده‌های کانه‌دار شامل سیلیسی، پتاسیک، پروپیلیتیک، فیلیک و آرژیلیک است. کانه‌زایی مولیبدن بیشتر در رگه‌ها و رگچه‌های کوارتزی واقع در زون پتاسیک (سیستم‌های پورفیری) و رگه‌ای و در زون اندواسکارن کانسارهای اسکارنی همراه با کانی گارنت رخ داده است. میزان Mo در توده‌های تفریق یافته و اسیدی بیوتیت‌دار با مقادیر بالایSi ،K ، Rb،   Baو عناصر LREE افزایش یافته است. غنی‌شدگی توده‌های نفوذی از عناصر K ، Rb و Ba  و تهی‌شدگی از عناصر Zr،Ta ، Y، Yb و Nb نشان‌دهنده متاسوماتیسم گوشته بالایی توسط پوسته اقیانوسی فرورونده، سپس تولید ماگما و بالا آمدن آن از پوسته نسبتاً ستبر است. توده‌هایی که دارای کانه‌زایی مولیبدن هستند، عمدتاً دارای ترکیب کوارتزمونزونیتی و گرانودیوریتی هستند.  

کلیدواژه‌ها

• قره‌داغ- شیورداغ
• دگرسانی
• کانه‌زایی
• مولیبدن
• توده نفوذی
• ژئوشیمی
• پترولوژی