نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• آمنه قربانی ¹
• محمدحسین آدابی ²
• سیما سهرابی ³

¹ کارشناسی ارشد، گروه زمین‎شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

² استاد، گروه زمین‎شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

³ کارشناسی ارشد، شرکت نفت فلات قاره، تهران، ایران

چکیده

میادین نفتی سیری E (اسفند) وD (دنا) در جنوب خلیج فارس قرار گرفته‌اند. در هر دو میدان مورد مطالعه، سروک بالایی (بخش میشریف) با سن کرتاسه میانی (سنومانین - تورونین) به‌صورت تدریجی و همشیب روی آهک‎های آرژیلی خاتیا (شیلیف) و توسط ناپیوستگی اواخر تورونین در زیر شیل‎های لافان قرار گرفته است. شواهد سنگ‌نگاری، ژئوشیمیایی (تجزیه‌های عنصری Mg, Ca, Sr, Mn) و مقادیر ایزوتوپ اکسیژن و کربن مشخص کننده کانی‌شناسی اولیه آراگونیتی برای کربنات‎های سروک بالایی (بخش میشریف) در میدان سیری E (چاه A) است. مطالعات ژئوشیمیایی و تغییرات ¹⁸Oδ و ¹³Cδ نشان‌دهنده تأثیر دیاژنز جوی در آب‌وهوای گرم و خشک در یک سامانه دیاژنزی نیمه‌بسته تا باز با قشر کم خاک است. دمای آب دریا در زمان ته‌نشست سروک بالایی (بخش میشریف) بر پایه سنگین‌ترین ایزوتوپ اکسیژن 18 نمونه‌ای که کمترین دگرسانی را تحمل کرده است و با در نظر گرفتن ایزوتوپ اکسیژن آب دریای کرتاسه به میزان 1- پرمیل در حدود 34 درجه سانتی‌گراد محاسبه شده است. البته با توجه به مقادیر سبک ایزوتوپ اکسیژن، این دما باید دمای دیاژنزی مربوط به ژرفای کم دفن باشد. مطالعات سنگ‌نگاری چاه A در میدان سیری E و چاه B در میدان سیری D نشان‌دهنده میزان تأثیر فرایندهای دیاژنزی میکریتی شدن، انحلال، سیمانی شدن، نوشکلی، انحلال فشاری، تراکم فیزیکی، شکستگی و دولومیتی شدن بر کیفیت مخزنی سروک بالایی (بخش میشریف) است که از این میان مهم‌ترین عامل دیاژنزی در افزایش کیفیت مخزنی انحلال است که در طی دیاژنز جوی رخ داده است و مهم‌ترین عامل دیاژنزی در کاهش کیفیت مخزنی گسترش انواع سیمان‌ها به‌ویژه سیمان اسپاری بلوکی درشت‌بلور است که در طی دیاژنز دفنی رخ داده است.

کلیدواژه‌ها

• ژئوشیمی
• دیاژنز
• کیفیت مخزنی
• سروک بالایی (بخش میشریف)
• میادین سیری E و D