تحلیل خطر لرزه‌ای شهر کرمان با تأکید بر کاربرد GIS در ریزپهنه‌‎بندی مقدماتی درجه 2

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم محیطی، پژوهشکده علوم محیطی، مرکز بین المللی علوم، تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، کرمان، ایران.

2 گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

3 مرکز مطالعات مدیریت بحران شهرداری کرمان، کرمان، ایران.

4 گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

در این پژوهش، لرزه‌خیزی شهر کرمان بررسی شده است. شهر کرمان در حاشیه شمالی دشت کرمان که یک فروزمین فشاری است قرار دارد و گسل‌های متعددی در محدوده شهر، مرز کوه و دشت و مناطق نزدیک شهر قرار دارند که تعدادی از آنها می‌توانند موجب بروز زلزله‌های حتی قوی‌تر از 7 ریشتر شوند. تاکنون زلزله‌های تاریخی و سده بیستم متعددی در نزدیکی شهر کرمان رخ داده‌اند که باعث آسیب جزیی آن شده‌اند. خطر زلزله به روش احتمالاتی و تحلیلی برای شهر کرمان بررسی شد، براساس ارزیابی خطر زلزله با روش تحلیلی، شتاب ناشی از 15 قطعه گسل می‌تواند در کرمان بیش از g2/0 باشد.شدت ناشی از گسل‌های کرمان - زنگی آباد، شمال کرمان و اختیار آباد می‌تواند به 9 مرکالی اصلاح شده  (IX MMI)برسد. برای تعیین میزان خطر نواحی مختلف شهری، مطالعات ریزپهنه‌بندی درجه 2 تشدید جنبش زمین صورت گرفت از تلفیق نقشه‌های دوره چیره میکروترمور و نوع رسوبات در سیستم GIS نقشه ریزپهنه‌بندی میزان تشدید جنبش نیرومند زمین در شهر کرمان و مناطق اطراف تهیه شد که با توجه به ستبرای زیاد رسوبات سست جوان در محدوده این شهر و تشدید ناشی از آنها  به 5/10 مرکالی اصلاح شده (X+ MMI) هم خواهد رسید. بر اساس نقشه خطر به دست آمده از شهر کرمان (نقشه ریزپهنه‌بندی میزان تشدید جنبش زمین) میزان خطر در بخش‌های مرکزی، باختری و همچنین بخش‌هایی از جنوب شهر به شدت افزایش می‌یابد که سازه‌های موجود در این بخش‌ها در اثر زلزله احتمالی به شدت ویران خواهند شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Seismic Assessment of Kerman, with Specific Regard to Preliminary Semi Detailed Micro Zoning Using GIS

نویسندگان [English]

  • R. Hassanzadeh 1
  • A. Abbasnejad 2
  • A. Alavi 3
  • E. Sharifi Teshnizi 4
1 Department of Environmental Sciences, Faculty of Environmental Sciences, International Center for Science, High Technology and Environmental Sciences, Kerman, Iran.
2 Department of Geology, Faculty of Science, Shahid Bahonar University, Kerman, Iran.
3 Kerman Disaster Management Center, Kerman, Iran.
4 Department of Geology, Faculty of Science, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

In this article we examine the siesmicity of Kerman city. This city is located in a compressional graben which is bordered by several active faults, some of them are able to trigger an earthquake even stronger than Ms=7.0. Numerous historical earthquakes had occurred around the city which caused minor damage to the building. For seismic evaluation of Kerman city both probabilistic and deterministic methods have been taken into consideration. Accordingly, peak ground acceleration due to 15 fault segments can exceed greater than 0.2g. The intensity scale resulting from earthquakes by Kerman – Zangiabad, North Kerman and Ekhteiarabad faults would be around IXMMI in the city. In order to assess the site effect, semi detailed micro zoning was carried out by combining micro tremor and sediment facies maps using GIS. The thick young sediments would amplify the intensity to X+ MMI. Based on the resulting map, the intensity scale would increase in central, western as well as some localities of the southern part of Kerman and many buildings would be damaged by such intensity scale.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Siesmicity
  • Microzoning
  • GIS
  • Earthquake Ground Motion
  • resulting map
  • Kerman

مراجع

آل طه, ب. و شرکتی، ش., 1375- گزارش نهایی طرح تحقیقاتی مطالعه لرزه‌خیزی و سایسموتکتونیک شهر کرمان ,جلد های 2،1 و 3 دانشگاه آزاد اسلامی واحد زرند.
احمدی افزادی، ع. ا.،1381- مدل آب‌های زیرزمینی دشت کرمان با تأکید برراه‌حل‌های مدیریتی جهت مقابله با بالا آمدگی سطح آب‌های زیر‌زمینی،پایان‌نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه شهید چمران اهواز،185 ص.
برگی، خ., 1382- اصول مهندسی زلزله , انتشارات دانشگاه تهران , چاپ چهارم.
پور کرمانی, م. و آرین ، م.,1376- سایز موتکتونیک و لرزه زمین ساخت، مهندسین مشاور دزآب.
حسن‌زاده، ر. و عباس‌نژاد، ا.، 1385، تحلیل خطر لرزه ای شهر کرمان با روش های احتمالاتی و تحلیلی، چکیده مقالات دهمین همایش انجمن زمین شناسی ایران، دانشگاه تربیت مدرس، 13 تا 15 شهریورماه 1385، ص 284.
حسن‌زاده، ر.، 1385- بررسی شرایط و مسائل زمین شناسی شهری کرمان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
مهندسین مشاور راکشاب, 1357- گزارش مرحله اول طرح تامین آب بیست ساله کرمان.
روستاییان, م., 1379- تعیین پریود طبیعی ریزلرزه‌های زمین در شهر کرمان با استفاده از میکروترمورها (لرزه‌های خفیف), وزارت صنایع و معادن , مدیریت زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی منطقه جنوب خاوری (کرمان).
ریاضی, ز.، قیطانچی, م. ر. و خدیوی، ش., 1384- بررسی لرزه‌خیزی در گستره کرمان, بیست و چهارمین گردهمایی علوم زمین, سازمان زمین‌شناسی کشور.
زارع, م.، 1374- مطالعه لرزه زمین‌ساخت و تحلیل خطر زمین‌لرزه در گستره طرح تامین آب دراز مدت کرمان, مهندسین مشاور هلیل آب.
زمردیان, س. م. ع. و باقری, ع. ر., 1383- معرفی مدلی برای پیش‌بینی جابه‎جایی جانبی ناشی از روانگرایی, مجموعه مقالات همایش زلزله, 10-11 تیرماه 1383, دانشگاه شهید باهنر کرمان, ص 298 – 306.
زمردیان, س. م. ع. و منصوری, ا., 1383- برآورد پتانسیل روانگرایی خاک‌ها با استفاده از الگوریتم ژنتیک, مجموعه مقالات همایش زلزله, 10-11 تیر ماه 1383, دانشگاه شهید باهنر کرمان، ص 291 – 297.
شاه‌پسندزاده, م. و حیدری, م., 1375- بررسی مقدماتی لرزه‌خیزی، لرزه‌زمین‌ساخت و خطر رویداد زمین‌لرزه- گسلش در پهنه استان کرمان، مؤسسه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله,21 ص.
شرکت سهامی آب منطقه‌ای کرمان، 1383- گزارش مطالعات آب دشت کرمان - باغین، امور مطالعات پایه منابع آب، ص 178.
ظهوریان، ایزد پناه, ع. ا., مهاجر اشجعی, کبیری و حسینیان قمصری،1364- گسترش خسارات پس‎لرزه‌های دو زلزله مخرب 1360 شرق کرمان، نشریه فیزیک زمین و فضا, جلد 13-14, شماره 1-2، ص 37-72.
عباس‌نژاد , ا. و داستانپور , م.، 1378- زلزله‌ها و زلزله‌خیزی استان کرمان, سازمان مسکن و شهرسازی استان کرمان, انتشارات خدمات فرهنگی کرمان, 255 ص.
عباس‌نژاد, ا., 1383- حفره فروکش کارستی در اختیار آباد - شمال باختری کرمان, فصلنامه علمی-پژوهشی علوم زمین,سال یازدهم شماره 51-52، ص 28-35.
عباس‌نژاد, ا., 1377- گزارش حفاری چاه آب شماره 1 زمین‎های کشاورزی کارکنان, شرکت تعاونی چند منظوره کارکنان دانشگاه شهید باهنر کرمان.
عباس‌نژاد، ا. و حسن‌زاده، ر.، 1385- ریزپهنه‌بندی درجه 2 و ارزیابی اثرات زلزله بر شهر کرمان با استفاده از GIS، چکیده مقالات دهمین همایش انجمن زمین شناسی ایران، دانشگاه تربیت مدرس، 13 تا 15 شهریورماه 1385، ص 282.
میر محمد حسینی، س. م و درخشندی، م., 1383- راهنمای مقاوم‌سازی زمین‌های سست در برابر روانگرایی, انتشارات دانشگاه صنعتی امیر کبیر (ترجمه مؤسسه تحقیقات سواحل و بنادر وزارت ترابری ژاپن, 1993).
منتظر القائم، س.، 1374- حرکت‌های زمین و روانگرایی خاک در حین زلزله، مؤسسه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله.
یغمائی، م.ع.، 1371- طرح مطالعه لرزه‌خیزی استان کرمان، جلد اول، وزارت معادن وفلزات، شرکت توسعه علوم‌زمین.
 
 
References
Alfaro, A., Pujades, L. G., Goula, X., Susagna, T., Navarro, M. Sanchez, J. & Lanas, J.A., 2002- Preliminary Map  of Soils Predominant Periods in Barcelona using Microtremors, in :Earthquake Microzoming ed. by A. Roca and  C. Oliveira , pp 2499-2511, Birkhauser Verlag, Berlin.
Ansal, A. M., Iyisan , R. & Qullu, H., 2002- Microtremor Measurements for The Microzonation of Dinar , in: Earthquake Microzoning , ed. By A.Roca and C.Oliveira,pp 2525-2542, Birkhouser Verlag,Berlin.
Ashtari- Jafari, M., AKasheh, B, Fatemi, J. & Pas, F.,  2004- Seismicity of  Kerman , International Conference on Earthquake(A Memorial of Bam Disastar) , December 28- 30 , 2004 , kerman.
Azizan, H., Shahraki, A. & Seifouri, S., 1999- Kerman geological map (1:100,000), Geological Survey of Iran.
CITRA, 1965- Etude sur le Development del utilisation Des Eaux sou terraines Dans La zone De Kerman.
Crouse, C. B., 1991 - Ground Motion Attenuation Equation for Earthquakes on Cascadia Subduction Zones. Earthquake Spectra 7(2): 201-236
Dimitrijevic, M. D.,1973- Geology of Kerman region , G.S.I , report  no. yu/52, 334p.
Donovan, N. C., 1973 - A statistical evaluation of strong motion data including the Feb. 9,1971, San Fernando earthquake. Proc., 5WCEE, Rome, Italy, 1: 1252-1261.
Duval, A. M., Vidal, S., Meneroud, J. P., singer, A., De Santis, F., Ramos, C., Romero, G., Rodriguez, R., Pernia, A., Reyes,  N. & Griman, C., 2002, Caralos , Venzuela , Site Effect Determination with Microtremors in:Earthquake Microzoning , ed. by: A. Roca and C. Oliveira, p.p 2513-2523 Birkhauser , Berlin.
Esteva, L., & Villaverde, R., 1973 - Seismic risk, design spectra and structural reliability. Proceedings of Fifth World Conference on Earthquake Engineering, 2: 2586–2596.
Huckreide, R., kursten, M. & Venzlaff, I. T., 1962- Zur geologie des Gebietes zwischen Kerman and Sagand (Iran), Hannover  Bundesanstact for Boden for schung 197 pp.
I . S. S. M. F. E., 1993- The Techinal Committee for  Earthquake Geotechnical Engineering , Tc4 , of  The International Society for Soil Mechanics and Foundation Engineering, Mannal for zonation on Seismic Geotecnical Hazards.
Kajar, M. H., 1996- the history of the kerman basin during the Neogene and Quaternary , G.S.I. Regional Center for S.E.Iran (Kerman).74 pp.
Nowroozi, A. A. & Mohajer-Ashjai. A., 1985- Fault movements and tectonics of eastern Iran: boundaries of the Lut plate. Geophysical Journal of the Royal Astronomical Society 83(1): 215-237.
Nowroozi, A. A, 1985- Empirical relations between magnitudes and fault parameters for earthquakes in Iran, Bulletin of the Seismological Society of America, 75(5):1327-1338
Slemmons, D. B., 1982- Relationship between total fault length,  surface  rupture length and maximum displacement  and earthquake magnitude, Abstract  Earthquake  Note 53, 66.
Wang, j.G.Z.Q. & Tim Law, K., 1994- Sitting in Earthquake Zones, A.A. Balkema , London.
Yousefi, E. & J. L., Friedberg, 1978- Aeromagnetic Map or Kerman Area,G.S.I.
فصلنامه علمی-پژوهشی علوم زمین

دوره 21، شماره 81
پاییز 1390
صفحه 23-30

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار