نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

2 پژوهشکده علوم‌زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.

چکیده

گسل پیشوا با درازای حدود 35 کیلومتر در جنوب‌خاوری ورامین قرار گرفته است. این گسل در جنوبی­ترین مرز میان ایالت­های ساختاری البرز و ایران مرکزی واقع شده و روند کلی آن شمال‌باختری– جنوب‌خاوری (N38W, 33NE) و دارای سازوکار وارون با مؤلفه چپ­بر همراه با گسل­های ناهمسوی (Antithetic) عادی است. بررسی‌های ریخت‌زمین‌ساختی انجام شده در راستای گسل پیشوا، نشان از فعال بودن آن دارد. بر پایه بررسی­های انجام شده در ساختگاه­های T1 و T2 ترانشه پارینه لرزه‌شناسی گسل پیشوا، تعداد 3 تا 5 رخداد لرزه­ای با دوره بازگشت 3265 سال برای این گسل شناسایی شد که جوان‌ترین و کهن­ترین رخدادها به‌ترتیب سن87/0 ، 29 هزار سالدارند. برپایه میزان جابه‌جایی در مدت هر رویداد مه لرزه­ای و با بهره­گیری از روابط Wells & Coppersmith (1994) بزرگ‌ترین و کوچک‌ترین زمین‌لرزه شناسایی شده به‌ترتیب دارای بزرگای 08/7 و 9/5 هستند. از آن جایی­که سن جوان‌ترین رویداد شناسایی شده در حدود 870 سال به دست آمد، بنابراین احتمالاً بتوان زمین­لرزهAD  1384 (میلادی)شهرری را به این گسل منتسب دانست.

کلیدواژه‌ها

امینی، م.، ارژنگ روش، ب.، یوسفی، ک.، 1356- گزارش مقدماتی رسوبات آبرفتی اطراف تهران، سازمان زمین‌شناسی کشور.
بربریان، م.، قرشی، م.، ارژنگ‌روش، ب. و مهاجر اشجعی، ا.، 1364- پژوهش و بررسی ژرف نوزمین‌ساخت، لرزه‌زمین­ساخت و خطر زمین­لرزه- گسلش در گستره­ تهران و پیرامون (پژوهش و بررسی لرزه‌زمین‌ساخت ایران‌زمین)، سازمان زمین‌شناسی کشور.
شبانیان، ع.، 1377- بررسی الگوی دگرریختی در ساختارهای گستره کوه سرخ ورامین (جنوب‌خاوری تهران) با نگرشی بر لرزه­خیزی گستره مورد نظر، پایان­نامه­ کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
صادقی،ا. و فونودی، م., 1385-  نقشه زمین‌شناسی ورامین به مقیاس  1:100000، سازمان زمین‌شناسی کشور.
صفایی، ه.، 1379، تحلیل ساختاری و ژئودینامیکی تغییر روند البرز مرکزی، پایان‌نامه دوره دکتری، دانشگاه شهید بهشتی.
عباسی، م.، 1381- وضعیت تنش نوزمین­ساختی در لبه جنوبی البرز مرکزی، پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله.
کاوه‌فیروز، آ.، 1388- بررسی­های پارینه لرزه‌شناسی برروی پهنه گسلی شمال تهران (پاره گسله چیتگر)، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
مجیدی نیری، ط.، 1388- بررسی­های پارینه‌لرزه‌شناسی بر روی گسله پیشوا، پایان‌نامه­ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
مجیدی نیری، ط.، نظری، ح.، قرشی، م.، طالبیان، م. و کاوه فیروز، آ.، 1388- امکان‌سنجی مطالعات پارینه‌لرزه‌شناسی بر روی گسله پیشوا، جنوب تهران، مجله رشد زمین‌شناسی.
نبوی، م. ح.، 1355- دیباچه­ای بر زمین‌شناسی ایران، سازمان زمین‌شناسی اکتشافات معدنی کشور.
References
Kalhor, R., 1961- Geology of Neogene formation in VaraminGarmsar area and evaluation of Abardej Nose. Unpublished National Iranian Oil Company, Geological report No. 233,17 p.
Nazari, H., 2006- Anales de la tectonique recente et active dans I'Alborz Central et la region de Tehran: Approche morphotectonique et paleoseismologique. Science de la terre et de I' eat. University of Montpllier II, pp.247.
Riben, E. H. ,1955- The geology of the Tehran plain, Am.J.Sci.
Stewart, I. S. & Hancock, P. L., 1994- "Geotectonic", In:Hancock P. L. (Ed.), Continental Deformation, PergamonPress: 370-409.
Wells, D. L. & Coopersmith, K. J., 1994- "Emprical realationships among magnitude, rupture length, rupture area, and surface displacement." Bull, Seismo. Soc.Am, (84) : 974-1002
Wells, S. G., Bullard, T. F., Menges, C. M., Drake, P. G., Karas, P. A., Kelson, K. I., Ritter, J. B. & Wesling, J. R., 1988- ‘Regional variations in tectonic geomorphology along a segmented convergent plate boundary, Pacific coast of Costa Rica’, Geomorphology, 1, 239–265.