نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زمین شناسی تکتونیک، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس

2 گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

سازندهای سرخ زیرین، قم، سرخ بالایی و کنگلومرای پلیوسن در ساختار ناودیس شوراب (جنوب خاور شهر قم) با روند شمال‌باختر- جنوب‌خاور چین‌خورده‌اند. در این ناودیس لایه‌های شکل‌پذیر مارنی و گچی عضوهای بالایی سازند قم در همبری با لایه‌های پرقوام کنگلومرا و ماسه سنگ از سازند سرخ بالایی قرار گرفته‌اند. در یال شمالی ناودیس شوراب (بخش جنوب خاوری) در این همبری، به صورت محلی افزون بر افزایش ستبرای قابل توجه در نهشته‌های مارنی-گچی سازند قم، چین­هایی با روند عمود بر روند ناودیس شوراب فقط در یال شمالی ناودیس در سازند قم و سازند سرخ زیرین به وجود آمده در صورتی که این چین‌خوردگی محلی در یال جنوبی ناودیس شوراب تشکیل نشده است. به وجود آمدن چین‌خوردگی محلی در بخش جنوب‌خاوری یال شمالی ناودیس شوراب نتیجه عملکرد جدایشی بخش مارنی-گچی به دلیل اختلاف رئولوژی زیاد، در مرز دو سازند قم و سرخ بالایی ارزیابی می‌شود. بررسی ساختار به‌وجود آمده روشن ساخت که تشکیل چین‌های با راستای شمال- شمال‌خاور- جنوب- جنوب‌باختر، در انتهای جنوب خاوری در یال شمالی ناودیس شوراب نتیجه به‌وجود آمدن پهنه برشی امتداد لغز راست بر میان سطح جدایشی و گسل قم است که به‌موازات آن در شمال ناودیس شوراب قرار دارد و این پهنه برشی در اثر حرکت راستالغز راست‌بر گسل قم در زمانی پس از میوسن فعال شده است.

کلیدواژه‌ها

جمالی، ف.، حسامی، خ.،  طبسی، ه.، 1385- زمین‌ساخت جنبا در ناحیه نطنز، پژوهشکده زلزله‌شناسی، پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران.##
محجل، م.، رهامی، ز.، 1388- ساختار گسل راوند و نقش آن در ایجاد حوضه کششی (pull-apart) در کمربند آتشفشانی ارومیه- دختر، فصلنامه زمین‌شناسی ایران، جهاد دانشگاهی دانشگاه شهید بهشتی سال سوم، شماره 11، 45-39.##
محجل، م.، پروهان، ن.، 1384- هندسه و سینماتیک سامانه گسل قم – زفره و اهمیت آن در زمین‌ساخت ترافشارشی.،  فصلنامه علمی- پژوهشی علوم زمین، سال دوازدهم، شماره 56، ص 83-72. ##
نبوی، م. ح.، 1355- دیباچه­ای بر زمین‌شناسی ایران، سازمان زمین‌شناسی کشور.##
نظری، ح.، 1381- شرح زمین‌شناسی ساختمانی ساز و کار گسله­های فعال پیرامون شهر کاشان در مقیاس1:100000.، سازمان زمین‌شناسی کشور.##
 
Bahroudi, A., Koyi, H.A., 2003. Approach effect of spatial distribution of Hormuz salt on deformation style in the Zagros fold and thrust belt: an analogue        modelling approach. Journal of the Geological Society, v. 160, p. 719-733.##
Bahroudi, A., 2003. The effect of mechanical characteristics of basal decollement and basement structures on deformation of the Zagros basin, Apsala University, Ph.D thesis.##
 Berberian, M., 1976. Contribution to the seismotectonics of Iran (part2). Geological Survey of Iran, Report No. 39, pp: 518.##
 Costa, E., Vendeville, B.C., 2002. Experimental insights on the geometry and kinematics of fold-and-thrust belts above weak, viscous evaporatic decollement. Journal of Structural Geology, 24, 1729-1739.##
Costa, E., Vendeville, B.C., 2004. Experimental insights on the geometry and kinematics of fold-and-trust belts above weak, viscous evaporatic devolvement: reply to comments by Hemin Koyi and James Cotton. Journal of Structural Geology, 26, 2139–2143.##
Cotton, J.T., Koyi, H.A., 2000. Modeling of thrust fronts above ductile and frictional detachments: applications to structures in Salt Range and Potwar Plateau, Pakistan. Geological Society of America Bulletin 112, 351-368.##
Davis, M.G. and Engeder, T., 1985. The role of salt in fold-and-thrust belts. Tectonophysics, 119, 67-88.##
 Luja´na, M., Stortib, F., Balanya´a, J., Crespo-Blanca, A., Rossetti, F., 2003. Role of decollement material with different rheological properties in the structure of the Aljibe thrust imbricate (Flysch Trough, Gibraltar Arc): an analogue modelling approach. Journal of Structural Geology, 25, 867–881.##
 Nogol-sadat, M.A.A., & Almasian, M., 1993. Tectonic map of Iran, scale 1/1,000,000. ##
Safaei, H., Taheri, A. & Vaziri-moghaddam, H., 2008. Structural analysis and evolution of the Kashan (Qom – Zefreh) fault Central Iran. Journal of Applied Sciences, 1426-1434.##
Suppe, J., 1983. Principles of structural geology. Prentice-Hall. Inc., Englewood Cliff, New Jersey 07632. 537 pages.##
Vendeville, B. C., 1991. Thin-skinned compressionl structures above frictional-plastic and viscous decollement layer. Geological Society of America, Abstract with Programs.##