نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشورف تهران، ایران
2 دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم زمین، تهران، ایران
چکیده
ناحیه طلادار هیرد در حاشیه شمال خاوری پهنه لوت و در مجاورت زمین‌درز سیستان (Sistan suture zone) یا زون فلیش خاور ایران واقع شده است. بخشی از توده‌های نفوذی موجود در این منطقه با سن پس از ائوسن در واحدهای آتشفشانی(ولکانیکی) و آذرآواری(پیروکلاستیکی) ائوسن نفوذ کرده و سبب دگرسانی و کانه‌زایی طلا، مس، سرب و روی شده‌اند. برای تشخیص کانی‌های دگرسان همراه با کانه‌زایی طلا در محدوده هیرد، از داده‌های سنجنده ASTER استفاده شده است. این سنجنده دارای 3 باند مرئی و مادون قرمز نزدیک(VNIR) ، 6 باند مادون قرمزکوتاه (SWIR) و 5 باند مادون قرمز حرارتی (TIR) است. جذب در محدوده طول موج 2/2 میکرومتر (معادل باند 6 ASTER)، با حضور کانی‌های رسی(ایلیت، کائولینیت) و سریسیت مطابقت داردکه علت وقوع جذب در این محدوده، وجود عامل آنیونی Al-OH است. کانی‌های دارای عامل آنیونی Mg-OH و کربنات‌ها در طول موج 3/2 میکرومتر (معادل باند 8 ASTER) جذب مشخصی نشان می‌دهند. بنابراین با استفاده از باند 8 می‌توان کانی‌های کلریت، اپیدوت و کلسیت را تشخیص داد.
در این تحقیق، از روش‌های مختلف پردازش تصویر (ترکیب باندی، تبدیلات نسبت باندی و روشBinary Encoding ) برای شناسایی و تفکیک کانی‌های دگرسانی مرتبط با کانی‌زایی طلا استفاده شد و روش Binary Encoding به عنوان یک روش موفق برای تفکیک دقیق‌تر کانی‌های دگرسان تشخیص داده شد.
به کمک تحلیل باندهای مادون قرمز حرارتی نیز می‌توان اطلاعات سنگ‌شناسی مفیدی به‌دست آورد؛ زیرا شناسایی سنگ‌های سیلیسی در محدوده VNIR+SWIR امکان‌پذیر نمی‌باشد که علت این امر، عدم وجود اشکال جذبی مشخص برای کوارتز در این محدوده طول موجی می‌باشد. در این مطالعه برای شناسایی بخش‌های سیلیسی همراه با کانه‌زایی طلا، از محدوده TIR سنجنده ASTER و از نسبت باندی Qi= (b11*b11)/(b10*b12) استفاده شده است. مقایسه نتایج حاصل از این پردازش‌ها با نتایج به دست آمده از مطالعه مقاطع نازک و پراش پرتو اشعه ایکس (XRD) مربوط به نمونه‌ها نشان داد که داده‌های ASTER قابلیت خوبی در شناسایی مناطق دگرسان دارند.
کلیدواژه‌ها
عسکری، ع.، و صفری، م.،1381- گزارش نقشه زمین‌شناسی معدنی با مقیاس 1:20000 ناحیه امید بخش معدنی طلای هیرد (شمال غرب نهبندان)، طرح اکتشافات مواد معدنی در جنوب خراسان، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
References
Askari, A. & Safari, M., 2003 –Report of geological-mining map (1:20000) Hired minig area (NW Nehbandan), Geological Survey of Iran.
Di Tommaso, I.M. &Rubinstein, N.,2006- Hydrothermal alteration mapping using ASTER data in the Infiernillo porphyry deposit, Argentina, Journal of Ore Geology Reviews, 29: 1-16.
Fujisada, H., Iwasaki, A. & Hara, S., 2001- ASTER stereo system performance. Proceeding of SPIE, the International Society for Optical Engineering 4540:39-49.
Ninomiya, Y., 2002- Mapping quartz, carbonate minerals and mafic-ultramafic rocks using remotely sensed multispecral thermal infrared ASTER data. Proceedings of SPIE, The International Society for Optical Engineering 4710:191-202.
Ninomiya, Y., 2004- Lithologic mapping with multispectral ASTER TIR and SWIR data. Proceedings of SPIE, The International Society for Optical Engineering 5234:180-190.
Ninomiya, Y., Fu, B. &Cudahy, T.J., 2005- Detecting Lithology with radiance at the sensor data of ASTER multispectral TIR. Remote Sensing of Environment 99:127-139.
Richards, J.A. & Xiuping Jia, 1999- Remote sensing digital image analysis, Springer, 363 p.
Rowan, L.C. & Mars, J.C., 2003- lithologic mapping in the Mountain Pass, California area using Advanced Spaceborne Thermal Emissivity and Reflection Radiometer ASTER data. Remote Sensing of Environment 84:350-366.
Rowan, L.C., Hook, S.J., Abrams, M.J. & Mars, J.C., 2003- Mapping hydrothermally altered rocks at Cuprite, Nevada using the Advanced Spaceborn Thermal Emissivity and Reflection Radiometer ASTER . A new satellite-imagind system. Economic Geology 98:1019-1027.
Rowan, L.C., Schmidt, R.G., & Mars, J.C., 2006- Distribution of hydrothermally altered rocks in the Reko Diq, Pakistan mineralized area based on spectral analysis of ASTER data, Journal of Remote Sensing of Environment, 104: 74-87.
Tirrul, R., Bell, I.R., Griffis, R.J.& Camp, V.E., 1983- The Sistan suture zone of eastern Iran, Geol. Soc. Am. Bull., 94: 134-150.
)