نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه زمین شناسی، واحد اهواز، دانشگاه ازاد اسلامی، اهواز، ایران
2 گروه زمین شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
چکیده
تعیین ارتباط شاخص کیفیت سنگ (RQD) و زونهای کانهسازی نقش مهمی در طراحی و بهرهبرداری بهینه معدنی دارد. این مطالعه با هدف جداسازی ویژگیهای توده سنگ جهت طراحی بهینه، با تاکید بر تحلیل تعداد 3267 داده RQD از 43 چاه اکتشافی در معدن طلای زرشوران واقع در زون ارومیه- دختر با استفاده از مدلسازی فراکتالی در نرمافزار Rockworks v15 انجام شده است. نتایج نمودارهای log-log برای مدل تعداد- RQD نشان دهنده 4 نوع جمعیت سنگی است که توسط مقادیر آستانهای RQD به ترتیب برابر 41/20، 86/47، 18/69 و 28/81 درصد است و برای مدل حجم- RQD نیز 4 جمعیت سنگی را با مقادیر 37/21، 65/43، 09/63 و 43/79 ارائه میدهد که نشان دهنده شاخص کیفیت سنگ خیلیسست، سست، نسبتا خوب و خوب بر اساس استانداردهای موجود است. سپس مدل توزیع هندسه فضایی واحدهای سنگچینهای معدن زرشوران بر اساس دادههای حفاری شبیهسازی شد. مقایسه نتایج مدلهای فراکتالی چندگانه و مدلسازی سنگ-چینهای از سوی دیگر، نشان میدهد که نتایج مدل تعداد- RQD از نتایج حجم- RQD دقیقتر هستند. بنابراین واحدهای آهک چالداغ و واحد ژاسپروئیدی از نظر شاخص کیفیت سنگها نسبتا خوب الی خوب و در بازه بعد فراکتالی 18/69 الی 28/81 قرار دارند و از نظر زمینشناسی در بخشهای مرکزی و بخش باختری معدن مشاهده میشوند. این نواحی مناسبترین نقاط معدن جهت پیاده-سازی طرحهای معدنی هستند. نتایج این پژوهش میتواند به عنوان یک الگو در طراحیهای معدنی در محدوده تکاب و نیز در بخشهایی که زمینشناسی مشابهی دارند، مورد استفاده قرار گیرد.
کلیدواژهها
موضوعات
کتابنگاری
اجاقی، ب.، 1375- زمینشناسی اقتصادی و بررسی شکل توده کانسار طلای زرشوران (شمال تکاب)، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی تهران.
افضل، پ.، خاکزاد، ا.، معارفوند، پ.، رشیدنژاد عمران، ن. و فداکار القلندیس، ی.، 1389- استفاده از روش فرکتالی عیار- حجم در جدایش زونها در کانسارهای پورفیری، فصلنامه علوم زمین، شماره 78، صص. 168 تا 172.
رستمیپایدار، ق.، نظرپور، ا. و اسدی حویزیان، ﻫ .، 1395- کابرد مدل فرکتالی شاخص کیفیت سنگ- تعداد در طراحی پلکان معدنی، کانسار طلای زرشوران، زون ارومیه- دختر، سی و پنجمین گردهمایی علوم زمین، تهران، ایران.
رستمیپایدار، ق.، 1397- بهرهگیری از مدلهای فرکتالی جهت جداسازی زونهای پرعیار کانهزایی در کانسار طلای زرشوران، تکاب، شمال باختری ایران، فصلنامه علوم زمین، شماره 110، زمستان 97.
رشیدنژاد عمران، ن،. رستمیپایدار، ق،. نظرپور، ا. و محرابینژاد، ع.، 1393- الگوی توزیع ژئوشیمیایی عمقی عیار طلا با استفاده از روشهای فرکتالی به منظور پهنهبندی اهداف اکتشافی ناحیهای در کانسار طلای زرشوران، تکاب، شمالباختر ایران، مجله زمینشناسی کاربردی پیشرفته، دانشگاه شهید چمران اهواز، 12، صص. 53 تا 62.
صادقی، ب.، 1391- کاربرد روش فرکتالی عیار- تعداد، برای جدایش زونهای کانیسازی در کانسار سنگ آهن زاغیای بافق- آنومالی 2C؛ پایاننامه کارشناسی ارشد مهندسی اکتشاف معدن، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب.
کریمی، م.، 1372- مطالعات سنگشناسی، کانیشناسی و نحوه تشکیل کانسار طلا و آرسنیک زرشوران (تکاب)، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران.
مهندسین مشاور کاوشگران، 1391- گزارش زمینشناسی و تکتونیک ناحیه معدنی زرشوران.
References
Afzal, P., Fadakar Alghalandis, Y., Khakzad, A., Moarefvand, P. and Rashidnejad Omran, N., 2011- Delineation of mineralization zones in porphyry Cu deposits by fractal concentration–volume modeling. J Geochem Explor 108:220- 232.
Afzal, P., Fadakar Alghalandis, Y., Khakzad, A., Moarefvand, P., Rashidnejad, Omran, N. and Asadi Haroni, H., 2012- Application of power-spectrum–volume fractal method for detecting hypogene, supergene enrichment, leached & barren zones in Kahang Cu porphyry deposit, Central Iran. Journal of Geochemical Exploration 112, 131- 138.
Afzal, P., Khakzad, A., Moarefvand, P., Rashidnejad Omran, N., Esfandiari, B. and Fadakar Alghalandis, Y., 2010- Geochemical anomaly separation by multifractal modeling in Kahang (Gor Gor) porphyry system, Central Iran. J Geochem Explor 104:34- 46
Agterberg, F. P., 1995- Multifractal modeling of the sizes & grades of giant & supergiant deposits. International Geology Review 37, 1- 8.
Agterberg, F. P., Cheng, Q. and Wright, D. F., 1993- Fractal modeling of mineral deposits. In: Elbrond, J., Tang, X.(Eds.), 24thAPCOMsymposiumproceeding.Montreal, Canada;.p.43- 53.
Asadi Harooni, H., 2000- The Zarshuran gold deposit model applied in a mineral exploration GIS in Iran. PH.D. Thesis, Delft university, The Netherlands.
Carranza, E. J. M., 2008- Geochemical anomaly & mineral prospectivity mapping in GIS. Handbook of exploration and environmental geochemistry vol 11. Elsevier, Amsterdam.
Cheng, Q., Agterberg, F. P. and Ballantyne, S. B., 1994- The separation of geochemical anomalies from background by fractal methods. J Geochem Explor 51:109- 130.
David, M., 1977- Geostatistical Ore Reserve Estimation. Amsterdam: Elsevier, 283 p.
Deere, D. U. and Miller, R. P., 1966- Engineering classification and index properties for intact rock. Air Force Weapons Laboratory, Technical Report AFWL-TR-65-116, 277 p.
Deere, D. U., 1963- Tectichal description of rock cores for engineering purposes. Rock Mech., Engng Geol. 1, 18- 22.
Deng, J., Wang, Q., Yang, L., Wang, Y., Gong, Q. and Liu, H., 2010- Delineation and explanation of geochemical Anomalies using fractal models in the Heqing area, Yunnan Province, China. Journal of Geochemical Exploration 105, 95- 105.
Hustrulid, W. and Kuchta, M., 2006- Open pit mine planning & design. London: Taylor & Francis; 972.
Lima, A., De Vivo, B., Cicchella, D., Cortini, M. and Albanese, S., 2003- Multifractal IDW interpolation & fractal filtering method in environmental studies: an application on regional stream sediments of(Italy), Campania region. Appl Geochem; 18:1853- 65.
Mandelbrot, B., 1983- The fractal geometry of nature. Freeman & Company, New York. 468 pp.
Nazarpour, A., Omran, N. R. and Rostami Paydar, Gh., 2015b- Application of classical statistics, log ratio transformation & multifractal approaches to delineate geochemical anomalies in the Zarshuran gold district, NW Iran, . Chem. De Erde-Geochem.
Nazarpour, A., Rashidnejad Omran, N. and Rostami Paydar, Gh., 2015a- Application of multifractal models to identify geochemical anomalies in Zarshuran Au deposit, NW Iran. Arab J Geosci, 8:877- 889.
Nazarpour, A., Rostami Paydar, Gh. And Carranza, E. J. M., 2016- Stepwise regression for recognition of geochemical anomalies: Case study in Takab area, NW Iran. Journal of Geochemical Exploration 168, 150- 162.
Sadeghi, B., Moarefvand, P., Afzal, P., Yasrebi, A. B. and Daneshvar Saein, L., 2012- Application of fractal models to outline mineralized zones in the Zaghia iron ore deposit, Central Iran. J Geochem Explor 122: 9- 19, Special Issue“fractal/multifractal modelling of geochemica.
Turcotte, D. L., 1997- Fractals and Chaos in geology & geophysics. Cambridge: Cambridge University Press.
Wen, Z., JianPing, C., Qing, W., DongHe, M., Cencen, N. and Wu, Z., 2013- Investigation of RQD variation with scanline length & optimal threshold based on three-dimensional fracture network modeling, Science China Technological Sciences, Vol. 56(3), pp. 739-748.
Xie, H., 1993- Fractals in rock mechanics. Rotterdam: Taylor& Francis, 453p.
Yasrebi, A. B., Wetherelt, A., Foster, P. J., Afzal, P., Coggan, J. and Ahangaran, D. K., 2013- Application of RQD-Number and RQD-Volume multifractal modeling to delineate rock mass characterization in Kahang Cu-Mo porphyry deposit, central Iran. Arch. Min. Sci., Vol. 58, No 4, p. 1023- 1035.