نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
- فریبا شیرهزاده اصفهانی 1
- ئارام بایتگل 2
- نادر کهنسال قدیموند 3
- عبدالحسین کنگازیان 4
- امیر اکبری محمدی 5
- مرداویج صدری 5
1 دکترا، گروه زمینشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران
2 استادیار، گروه زمینشناسی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه، زنجان، ایران
3 استادیار، گروه زمینشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران
4 استادیار، گروه زمینشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
5 کارشناسی ارشد، گروه زمینشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
چکیده
در این پژوهش توالیهای کربناته تورنزین- ویزین در برشهای تنگ دارچاله و بناریزه، در حوضه اصفهان- سیرجان جهت انتخاب مدل رخسارهای مورد مطالعه قرار گرفته است. بر اساس بررسیهای دقیق رخسارهای و توالی برانبارش آنها، 4 کمربند رخسارهای شامل محیطهای حوضهای و رمپ بیرونی ( FA1وFA2 : توالیهای رخسارهای سابتایدال عمیق)، رمپ میانی (FA3, FA4, FA6: توالیهای رخسارهای سابتایدال کم‌عمق و اینترتایدال میانی) و رمپ داخلی (FA5: توالیهای سد ماسهای) در نهشتههای مذکور شناسایی شده است. تبدیل تدریجی رخسارهها و دسته‌رخسارههای شناسایی شده بهه مراه پروفیل رسوبی و الگوی برانبارش طرحهای رسوبی در دسته رخسارههای موجود حاکی از تهنشینی این رسوبات در پلاتفرم کم‌عمق کربناته رمپ از نوع کم‌زاویه دارد که تحت تأثیر نوسانات امواج و طوفان با الگوی کلی پیشرونده از دسته‌رخسارههای پروکسیمال به دیستال حوضه تبدیل میشود. این مطالعه پیشنهاد میکند که در طول کربنیفر پیشین یک پلاتفرم کربناته کم‌عمق گسترده اپیریک در حاشیه جنوبی پالئوتتیس گسترش یافته است.
کلیدواژه‌ها
کتابنگاری
شیرهزاده اصفهانی، ف.، 1394- تکوین حوضه رسوبی کربنیفر در بلوک اصفهان- سیرجان براساس ویژگیهای محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی، رساله دکترا، دانشگاه آزاد واحد تهران شمال، گروه زمینشناسی، 245 ص.
نورالدینی، م.، 1387- زیستچینهنگاری، میکروفاسیس و محیطهای رسوبی نهشتههای کربنیفر در مقطع بناریزه، شمال خاور آباده، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، گروه زمینشناسی، 120 ص.
نورالدینی، م.، یزدی، م.، عاشوری، ع. و رحمتی، س.، 1394- عناصر اسکلریت هولوتورینهای کربنیفر پیشین در برش بناریزه، جنوب خاوری اصفهان، فصلنامه علوم زمین، سازمان زمینشناسی، شماره 95، صص. 165 تا 174.
References
Aigner, T., 1985- Storm depositional systems: dynamic stratigraphy in modern and ancient shallow-marine sequences. Lecture Notes in Earth Sciences, 3: 1- 174.
Álvaro, J. J., Ezzouhairi, H., Vennin, E., Ribeiro, M. L., Clausen, S., Charif, A., Ayad, N. A. and Moreira, M. E., 2006- The Early-Cambrian Boho volcano of the El Graara massif, Morocco: Petrology, geodynamic setting and coeval sedimentation. Journal of African Earth Sciences, 44(3): 396- 410.
Arfania, R. and Shahriari, S., 2009- Role of southeastern Sanandaj-Sirjan Zone in the tectonic evolution of Zagros orogenic belt, Iran. Island Arc, 18: 555-576.
Arnott, R. W. and Southard, J. B., 1990- Exploratory flow-duct experiments on combined-flow bed configurations, and some implications for interpreting storm-event stratification. Journal of Sedimentary Research, 60(2).
Bádenas, B., Aurell, M. and Bosence, D., 2010- Continuity and facies heterogeneities of shallow carbonate ramp cycles (Sinemurian, Lower Jurassic, North-east Spain). Sedimentology, 57(4): 1021- 1048.
Baghbani, D., 1993- The Permian sequence in the Abadeh region, Central Iran. In Koroteev, A.V., ed. Contributions to Eurasian Geology. Occasional Publ. Earth Sci. Res. Inst., Univ. South California, N.S., 913: 7- 22.
Bahrami, A., Boncheva, I., Konigshof, P., Yazdi, M. and Ebrahimi Khan-Abadi, A., 2014- Conodonts of the Mississippian/Pennsylvanian boundary interval in Central Iran. Journal of Asian Earth Sciences, 92: 187- 200.
Barnaby, R. J. and Ward, W. B., 2007- Outcrop analog for mixed siliciclastic-carbonate ramp reservoirs -Stratigraphic hierarchy, facies architecture, and geologic heterogeneity: Grayburg Formation, Permian Basin, U.S.A. Journal of Sedimentary Research, 77(1-2): 34- 58.
Bayet-Goll, A., Chen, J., Moussavi-Harami, R. and Mahboubi, A., 2015a- Depositional processes of ribbon carbonates in Middle Cambrian of Iran (Deh-Sufiyan Formation, Central Alborz). Facies, 61(3): 1- 18.
Bayet-Goll, A., De Carvalho, C. N., Mahmudy-Gharaei, M. H and Nadaf, R., 2015b- Ichnology and sedimentology of a shallow marine Upper Cretaceous depositional system (Neyzar Formation, Kopet-Dagh, Iran): Palaeoceanographic influence on ichnodiversity. Cretaceous Research, 56: 628- 646.
Bayet-Goll, A., Geyer, G., Wilmsen, M., Mahboubi, A. and Moussavi-Harami, R., 2014- Facies architecture, depositional environments, and sequence stratigraphy of the Middle Cambrian Fasham and Deh-Sufiyan Formations in the central Alborz, Iran. Facies: 1- 27.
Bayet-Goll, A., Myrow, P. M., Aceñolaza, G. F., Moussavi-Harami, R. and Mahboubi, A., 2016- Depositional controls on the ichnology of Paleozoic wave-dominated marine facies: new evidence from the Shirgesht Formation, central Iran. Acta Geologica Sinica, 90(5): 1801- 1840.
Berberian, M. and King, G. C. P., 1981- Towards a paleogeography and tectonic evolution of Iran. Canadian journal of earth sciences, 18(2): 210-265.
Betzler, C., Pawellek, T., Abdullah, M. and Kossler, A., 2007- Facies and stratigraphic architecture of the Korallenoolith Formation in North Germany (Lauensteiner Pass, Ith Mountains). Sedimentary Geology, 194(1-2): 61- 75.
Boncheva, I., Bahrami, A., Yazdi, M and Torabi, H., 2007- Carboniferous conodont biostratigraphy and late Paleozoic depositional evolution in south Central Iran. Riv. Ital. Paleontologia e Stratigrafia, 13, 3: 329-356.
Bozorgnia, H., 1973- Paleozoic Foraminiferal Biostratigraphy of Central and East Alborz Mountains, Iran, Tehran: National Iranian Oil Company, 1- 185.
Burchette, T. P and Wright, V. P., 1992- Carbonate ramp depositional systems. Sedimentary Geology, 79(1-4): 3- 57.
Cheel, R. J and Leckie, D. A., 1993- Hummocky cross-stratification. Sedimentology review/1: 103- 122.
Colombié, C., Schnyder, J. and Carcel, D., 2012- Shallow-water marl-limestone alternations in the Late Jurassic of western France: Cycles, storm event deposits or both? Sedimentary Geology, 272: 28- 43.
Dott, R. and Bourgeois, J., 1982- Hummocky stratification: significance of its variable bedding sequences. Geological Society of America Bulletin, 93(8): 663- 680.
Dunham, R. J., 1962- Classification of carbonate rocks according to depositional texture. American Association of Petroleum Geologists Memoir, 1: 108- 121.
Egenhoff, S., Cassle, Ch., Maletz, J., Frisk, A. M., Ebbestad, J. O. R. and Stubner, K., 2010- Sedimentology and sequence stratigraphy of a pronounced Early Ordovician sea-level fall on Baltica. Sedimentary Geology, 224: 1- 14.
Fassihi, Sh., Kulagina, E. and Shirezadeh- Esfahani, F., 2017a- Foraminifers of a late Visean age (MFZ11B), in the Sanandaj-Sirjan Zone, Iran. Kazan Golovkinsky Stratigraphic Meeting, 45.
Fassihi, Sh., Sone, M., Hairapetian, V. and Shirezadeh, F., 2017b- Fusulinoids from the Carboniferous-Permian transition beds from the Abadeh region (Sanandaj-Sirjan Zone, Iran). Carbonates and Evaporites, DOI 10.1007/s13146-017-0390-1.
Flugel, E., 2010- Microfacies of carbonate rocks. Analysis. Interpretation and Application. Springer- verlag: 975.
Gaetani, M., Angiolini, L., Ueno, K., Nicora, A., Stephenson, M. H., Sciunnach, D., Rettori, R., Price, G. D. and Sabouri, J., 2009- Pennsylvanian- Early Triassic stratigraphy in the Alborz Mountains (Iran). Journal of the Geological Society, London, 312: 79- 128.
Gingras, M. K., MacEachern, J. A. and Dashtgard, S. E., 2011- Process ichnology and the elucidation of physico-chemical stress. Sedimentary Geology, 237(3-4): 115- 134.
Grabu, A. W., 1913- On the classification of sedimentary rocks. Amer. Geol, 33: 228- 247.
Hampson, G. J and Storms, J. E., 2003- Geomorphological and sequence stratigraphic variability in wave-dominated, shoreface-shelf parasequences. Sedimentology, 50(4): 667- 701.
Kämpf, J. and Myrow, P., 2014- High-density mud suspensions and cross-shelf transport: on the mechanism of gelling ignition. Journal of Sedimentary Research, 84(3): 215- 223.
Kietzmann, D. A., Palma, R. M., Riccardi, A. C., Martín-Chivelet, J. and López-Gómez, J., 2014- Sedimentology and sequence stratigraphy of a Tithonian-Valanginian carbonate ramp (Vaca Muerta Formation): A misunderstood exceptional source rock in the Southern Mendoza area of the Neuquén Basin, Argentina. Sedimentary Geology, 302: 64- 86.
Knaust, D., 2012- Trace-Fossil Systematics, Developments in Sedimentology, 79- 101.
Łabaj, M. A. and Pratt, B. R., 2016- Depositional Dynamics In A Mixed Carbonate–Siliciclastic System: Middle–Upper Cambrian Abrigo Formation, Southeastern Arizona, USA. Journal of Sedimentary Research, 86(1): 11- 37.
Lee, H. S. and Chough, S. K., 2011- Depositional processes of the Zhushadong and Mantou formations (Early to Middle Cambrian), Shandong Province, China: Roles of archipelago and mixed carbonate-siliciclastic sedimentation on cycle genesis during initial flooding of the North China Platform. Sedimentology, 58(6): 1530- 1572.
Leven, E. J. and Gorgij, M. N., 2011a- First Record of Gzhelian and Asselian Fusulinids from the Vazhnan Formation (Sanandaj-Sirjan Zone of Iran). Stratigraphy and Geological Correlation, 19, 5: 486- 501.
Leven, E. J. and Gorgij, M. N., 2011b- Fusulinids and stratigraphy of the Carboniferous and Permian in Iran, Stratigraphy and Geological Correlation, 19: 687- 776.
MacEachern, J. A., Bann, K. L., Pemberton, S. G and Gingras, M. K., 2007- The ichnofacies paradigm: high-resolution paleoenvironmental interpretation of the rock record. In: D. McIlroy (Ed.), The Application of Ichnology to Palaeoenvironmental and Stratigraphic Analysis. SEPM short course, 179- 212.
Molina, J., Ruiz-Ortiz, P. and Vera, J., 1997- Calcareous tempestites in pelagic facies (Jurassic, Betic Cordilleras, southern Spain). Sedimentary Geology, 109(1): 95- 109.
Monaco, P., 1992- Hummocky cross-stratified deposits and turbidites in some sequences of the Umbria-Marche area (central Italy) during the Toarcian. Sedimentary Geology, 77(1-2): 123- 142.
Mouthereau, F., Lacombe, O., Tensi, J., Bellahsen, N., Kargar, S. and Amrouch, K., 2007- Mechanical constraints on the development of the Zagros folded belt (Fars). Thrust Belts and Foreland Basins from Fold Kinematics to Hydrocarbon Systems: 247- 266.
Myrow, P. M., Fischer, W. and Goodge, J. W., 2002- Wave-modified turbidites: Combined-flow shoreline and shelf deposits, Cambrian, Antarctica. Journal of Sedimentary Research, 72(5): 641- 656.
Myrow, P. M., Tice, L., Archuleta, B., Clark, B., Taylor, J. F. and Ripperdan, R. L., 2004- Flat-pebble conglomerate: Its multiple origins and relationship to metre-scale depositional cycles. Sedimentology, 51(5): 973-996.
Palma, R. M., López-Gómez, J. and Piethé, R. D., 2007- Oxfordian ramp system (La Manga Formation) in the Bardas Blancas area, Neuquén Basin, Argentina: Facies and depositional sequences. Sedimentary Geology, 195(3-4): 113-134.
Pemberton, S. G. and MacEachern, J. A., 1997- The ichnological signature of storm deposits: the use of trace fossils in event stratigraphy, in Brett, C.E., ed., Paleontological Event Horizons: Ecological and Evolutionary Implications: Columbia University Press, New York, 73-109.
Pomar, L., 2001- Ecological control of sedimentary accommodation: Evolution from a carbonate ramp to rimmed shelf, Upper Miocene, Balearic Islands. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 175(1-4): 249- 272.
Ruppel, S. C. and Bebout, D. G., 2001- Competing Effects of Depositional Architecture and Diagenesis on Carbonate Reservoir Development: Grayburg Formation, South Cowden Field, West Texas. Report of investigations (University of Texas at Austin. Bureau of Economic Geology), 263. Bureau of Economic Geology, University of Texas, Austin, Tex.
Ruttner, A., Nabavi, M. and Hajian, J., 1968- Geology of the Shirgesht area (Tabas area), Rep. Geol. Surv. Iran, 4: 1- 133.
Schieber, J., Southard, J. B. and Schimmelmann, A., 2010- Lenticular shale fabrics resulting from intermittent erosion of water-rich muds-interpreting the rock record in the light of recent flume experiments. Journal of Sedimentary Research, 80(1): 119- 128.
Sharkovski, M., Susov, M. and Krivyakin, B., 1984- Geology of the Anarak area (Central Iran), Explanatory Text of the Anarak Quadrangle Map, Rep. Geol. Surv. Iran, 19: 1- 31.
Stampfli, G. M. and Borel, G. D., 2002- A plate tectonic model for the Paleozoic and Mesozoic constrained by dynamic plate boundaries and restored synthetic oceanic isochrons. Earth and Planetary Science Letters, 196(1-2): 17- 33.
Stocklin, J., Eftekhar-Nejad, J. and Hushmand-zadeh, A., 1965- Geology of the Shotory range (Tabas area, east Iran) Rep. Geol. Surv. Iran, 3: 1- 69.
Taylor, A. and Goldring, R., 1993- Description and analysis of bioturbation and ichnofabric. Journal of the Geological Society, 150(1): 141-148.
Torsvik, T. H. and Cocks, L. R. M., 2013- New global palaeogeographical reconstructions for the Early Palaeozoic and their generation, Geological Society Memoir, 5- 24.
Tucker, M. E., 2004- Sedimentary rocks in the field.3rd edition. John Wiley, p. 234.
)