نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار، گروه زمینشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 کارشناسی ارشد، گروه زمینشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده
توده نفوذی قلعه گبری با سن ژوراسیک بالایی به داخل سنگ های رسوبی ژوراسیک زیرین تزریق شده است. بر اساس مطالعات صحرایی، کانی شناسی و ژئوشیمی ترکیب سنگ شناسی منطقه شامل گرانودیوریت، مونزوگرانیت، سینوگرانیت، گرانیت غنی از کوارتز و دیوریت-گابرو می باشد. نمودارهای ژئوشیمیایی بررسی تغییرات اکسیدی و عناصر سازگار و ناسازگار نشان دهنده عملکرد توامان پدیده های تفریق ،هضم ، اختلاط و آلایش ماگمایی است. سنگ های مورد مطالعه از لحاظ تقسیم بندی های ژنتیکی از نوع I و سری مگنتیتی می باشند و با توجه به نمودارهای مختلف تمایز محیط تکتونیکی، در محیط قوس های آتشفشانی (VAG) قرار می گیرند. بر پایه مطالعات ژئوشیمیایی، دارای سرشت متاآلومین تا پرآلومین و از دید سری ماگمایی از نوع کالک آلکالن پتاسیم پایین می باشد. در بررسی نمودارهایREE ، غنی شدگی از LREE نسبت به HREE و غنی شدگی از LILE، تهی شدگی از عناصر Nb و Ti می تواند به دلیل آلایش و وابستگی آنها به مناطق فرورانش باشد. بر پایه موقعیت قرارگیری منطقه در پهنه سنندج- سیرجان به نظر می رسد که توده نفوذی مورد مطالعه حاصل فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس به زیر پوسته قاره ای ایران مرکزی باشد.
واژه های کلیدی: قلعه گبری، گرانیتوئید، ژئوشیمی، اختلاط ، تفریق،آلودگی، فرورانش قاره ای، جیرفت، استان کرمان.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
کتابنگاری
آفاقی، آ. و افشاریانزاده، ع.م.، 1371- نقشه زمین شناسی برگه 1:100000 جیرفت، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدفی کشور.
آقانباتی، ع.، 1383- زمین شناسی ایران، سازمان زمین شناسی و اکتشاف معدنی کشور، 586 ص.
خسروتهرانی، خ.، 1375- زمینشناسی ایران ، انتشارات دانشگاه پیام نور، 327 ص.
رسولی، ج. و قربانی، م.، 1390- ژئوشیمی و کانیشناسی توده نفوذی تاخیری کرور (شرق جبال بارز)، مجموعه مقالات سیامین گردهمایی علوم زمین، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور.
سبزهای، م.، 1374- نقشه زمینشناسی 1:100000 محمدآباد، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور.
محجل، م.، 1379- نقش فضاهای کششی نردبانی در فعالیت سنگهای آذرین در منطقه کاشان- اردستان، الگویی برای شکلگیری کمان آتشفشانی ارومیه- دختر. مجموعه مقالات نوزدهمین گردهمایی علوم زمین، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، 26 تا 28 بهمن 1379، صص. 7 تا 14.
مر، ف.، 1373- اصول ژئوشیمی، انتشارات دانشگاه شیراز، 566 ص.
References
Abdollah‚ S. A.‚ Said‚ A. A. and Visona‚ D.‚ 1998- (New geochemical and petrographic data on the gabbro-syenite suite between Hargeysa and Berbera shikh (north Somalia). j.of Aferiacan Earth seciences‚ V‚ 23‚ NO.3.303- 373 pp‚.
Agard, P., Omrani, J., Jolivet, L. and Mouthereau, F., 2005- Convergence history across Zagros (Iran): constraints from collisional and earlier deformation. International Journal of Earth Sciences 94, 401- 419.
Ahmadi Khalaji, A., Esmaeily, D., Valizadeh, M. V. and Rahimpour-Bonab, H., 2007- Petrology and geochemistry of the granitoid complex of Boroujerd, Sanandaj-Sirjan Zone, Western Iran. Journal of Asian Earth Sciences 29, 859- 877.
Almeida‚ M. E.‚ Macambira‚ M. J. B. and Oliveira‚ E. C.‚ 2007- Geochemistry and Zircon geochronology of the I-type high-K Calc-alkaline and S-type granitoid rocks from southeastern Roraima‚ Brazil: Orosirian collisional magmatism evidence (1.97-1.96 Ga) in central por.
Annen, C., Blundy, J. D. and Sparks, R. S. J., 2006- The genesis of intermediate and silicic magmas in deep crustal hot zones J. Petrology, 70(47): 504- 539.
Arvin, M., Pan, Y., Dargahi, S., Malekizadeh, A. and Babaei, A., 2007- Petrochemistry of the Siah-Kuh granitoid stock southwest of Kerman, Iran: implications for initiation of Neotethys subduction. Journal of Asian Earth Sciences 30, 474- 489.
Bacon, C. R. and Druitt, T. H., 1988- Compositional evolution of the zoned calc-alkaline magma chamber of Mt. Mazama, Crater Lake, Oregon. Contributions to Mineralogy and Petrology, 98, pp. 224- 256.
Berberian, F. and Berberian, M., 1981- Tectono-plutonic episodes in Iran. In: Delany, F.M. (Ed.), Zagros–Hindu Kush–Himalaya Geodynamic Evolution. Geodynamics Series. American Geophysical Union, Washington, D.C., pp. 5- 32.
Berberian, M. and King, G. C. P., 1981- Towards a paleogeogaraphy and tectonic evolution of Iran. Canadian Journal of Earth Science 18 (2), 210- 265.
Blatt, H., Tracy, R. J. and Owens, B. E., 2006- Petrology: igneous, sedimentary and metamorphic. Freeman and Company, W. H., New York.
Buket, E. and Temel, A., 1998- Major-element, Trace-element, and Sr-Nd isotopic geochemistry and genesis of Varto- Mus, Volcanic rocks, Eastern Turkey. Journal of Volcanology and Geothermal Research 85, 405- 422.
Bullen, T. D. and Clynne, M. A., 1990- Trace element and isotopic constraints on magmatic evolution at Lassen volcanic center. Journal of Geophysical Research 95: 19671- 19691.
Chappell, B. W. and White, A. J. R., 1974- Two contrasting granite types. Pacific Geology Vol, 8,173- 174.
Chappell, B. W. and White, A. J. R., 1992- I and S – type granites in the Lachlan Fold Belt, Trans, R, Soc, Edinb, Eaeth Sci., 82: 1- 26.
Chappell, B. W., White, A. J. R., Williams, I. S. and Wyborn, D., 2004- Low-and high-temperature granites. Transactions of the Royal Society of Edinburgh: Earth Sciences 95: 125- 140.
Chappell‚ B. W. and White‚ A. G. R.‚ 2001- Two contrasting granite types. 25 years later. Australian Journal of Earth Sciences‚ Vol ‚ 48‚ 489- 499.
Dostal, G., Chorch, B. N., Reynold, P. H. and Hopkinson, L., 2001- Eosen volcanism in the Buck Creek basin, Central British Clumbia, Canada: (transiton from arc to extensional volcanism, J. Volcano. Geoth. Res., 107, 149- 170.
Drummond, M. S. and Defant, M. J., 1990- A model for trondhjemite-tonalite-dacite genesis and crustal growth via slab melting: Archean to modern comparisons. Journal of Geophysical Research: Solid Earth, 95 (B13), pp. 21503- 21521.
Fitton, J. G., James, D., Kempton, P. D., Ormerod, D. S., Leeman, W. P., 1988- The role of lithospheric mantle in the generation of Late Cenozoic basic magmas in the Western United States. Jornul of Petrology, Special lithospheric issue, 331- 349.
Frost‚ B. R.‚ Arculus‚ R. J.‚ Barnes‚ C. G.‚ Collins‚ W. G.‚ Ellis‚ D. G. and Frost‚ C. D.‚ 2001- A geochemical of granitic rocks. Journal of Petrology 42‚ 2033- 2048.
Grove, T. L. and Donnelly-Nolan, J. M., 1986- The evolution of young silicic lavas at Medicine Lake Volcano, California: implications for the origin of compositional gaps in calc-alkaline series lavas. Contribution to Mineralogy and Petrology 92: 281- 302.
Guffanti, M., Clynne, M. A. and Muffler, L. J. P., 1996- Thermal and mass implications of magmatic evolution in the Lassen volcanic region, California, and constraints on basalt influx to the lower crust. Journal of Geophysical Research 101: 3001- 3013.
Harker, A., 1909- The natural history of igneous rock. Macmillan, New york. 384pp.
Hooper, R. J., Baron, I., Hatcher, Jr. R. D. and Agah, S., 1994- The development of the southern Tethyan margin in Iran after the break up of Gondwana: implications of the Zagros hydrocarbon province. Geosciences 4, 72- 85.
Irvine, E. T. N. and Baragar, W. R. A., 1971- A guide to the chemical classification of the common volcanic rocks. Can. J. Earth. Sci 8, 523-548.
Kretz, R., 1983- Symbols for rock forming mineral. American Mineralogist 68: 277- 279.
Maniar, P. D. and Picooli, P. M., 1989- Tectonic discrimination of granitoids, Geo. Soc. Of Am. Bull., Vol. 101 , P. 635- 643 .
Martin, H., 1993- The Archaean grey gneisses and the genesis of the continental crust. In: Condie, K. C. (Ed.): The Achaean Crustal Evolution. Elsevier, Amsterdam 205- 259.
Mason, B. and Moore, C. B., 1982- Principles of Geochemistry. Johan Wiley and Sons. New york. 344pp.
Mazhari, S. A., Bea, F., Amini, S., Ghalamghash, J., Molina, J. F., Montero, M. P., Scarrow, J. and Williams, I. S., 2009- The Eocene bimodal Piranshahr massif of the Sanandaj-Sirjan Zone, NW Iran: a marker of the end of the collision in the Zagros orogen. Journal of the Geological Society 166, 53- 69.
Middlemost, E. A. K., 1985- Magmas and Magmatic Rocks, Logman and New york, 266p.
Muller, D. and Groves, D. I., 1997- Potasic igneous rock and assocated gold copper mineralization, Springer Verlage, 247p.
Nicholson, K. N., Black, P. M., Hoskin, P. W. O. and Smith, I. E. M., 2004- Silicic volcanism and back- arc extension related to migration of the late Cenozoic Australian- Pacific plate boundary. Journal of volcano and Geotherm. Res. 131, 295- 306.
Omrani, J., Agard, P., Whitechurch, H., Benoit, M., Prouteau, G. and Jolivet, L., 2008- Arc-magmatism and subduction history beneath the Zagros Mountains, Iran: A new report of adakites and geodynamic consequences. Lithos 106. 380- 398.
Ozdemir, Y., Karaoglu, O., Tolluoglu, A. U. and Gulec, N., 2006- and petrogenesis of the Nemrut stratovolcano ( East Anatolian High Plateau): the most recent post collisional volcanism in Turkey, Chemical geology, 226, 189- 211.
Pearce, J. A., Mortinestewart, L. and Thomas, H., 1994- Sieve textured plagioclase in data magma: Interference imaging results. Am. Min. V. 89, No. 2.p. 348- 351.
Pearce, J., Harris, N. B. W. and Tindle, A. G., 1984- Trace element discrimination diagrams for the tectonic interpretation of granite rocks, Petrol. (25) 4: 120- 124.
Roberts, M. P. and Celemns, J. D., 1993- origin of high potassium, Calk-alkaline, I type Granitoids, Geology 21: 825- 828.
Rogers, J. J. W. and Rayland, P. C., 1980- Trace elements in continental margine magmatism. Part I. geological society. of American. Bull, 91, 196- 198.
Rollinson, H.‚ 1993- Using geochemical data: Evalution peresentation‚ interpretation‚ Longman Scientific And Technical‚ 352pp.
Schandl, E. S. and Gorton, M. P., 2002- Application of high field strength elements to discrimination tectonic settings in VMS environments. Econ. Geol. 97: 629- 642.
Sheikholeslami, M. R., Pique, A., Mobayen, M., Sabzehei, M., Bellon, H. and Hashem Emami, M., 2008- Tectono-metamorphic evolution of the Neyriz metamorphic complex, Quri-Kor-e-Sefid area (Sanandaj-Sirjan Zone, SW Iran), Journal of Asian Earth Sciences 31, P: 504- 521.
Shelley, D., 1992- Igneous and metamorphic rocks under the microscope classification, texture,microstructure and mineral preferredOrientation, Chapman and Hall, London, 184.
Stern, R. J., 2004- Subduction initiation: spontaneous and induced. Earth and Planetary Science Letters, 226, 275- 292.
Sun, S. S. and McDonough, W. F., 1989- Chemical and isotopic systematic of oceanic basalts: implication for mantle composition and processes. In: Saunders, A. D., Norry, M., Magmatism in the Ocean Basins, Geological Society of Landon Special Publication 42.
Tchameni, R., Pouclet, A., Penary, J., Ganwa, A. and Toteu, S. F., 2006- Petrology and geochemistry of the Ndaoundere Pan-African granitoids in Central north Cameroon: implications for their sources and geological setting. Journal of African Earth Science 44(5): 511- 529.
Temel, A., Gundogdu, M. N. and Gundogdud, A., 1998- Petrological and geochemical characteristic of Cenozoic highi-K calc-alkaline volcanism in Konya, Central Anatolia, Turkey, Journal of Volcanology and Geothermal Research, 85: 327- 354.
Tepper, J. H., Nelson, B. K., Bergantz, G. W. and Irving, A. J., 1993- Petrology of the Chilliwack Batholith, North Cascades, Washington: generation of calc-alkaline granitoids by melting of mafic lower crust with variable water fugacity. Contributions to Mineralogy and Petrology 113:333- 351.
Tsuchi yama, A., 1985- Dissolution kinetics of plagioclase in the melt of the system diopside- albite- nortite and the origin of dusty plagioclase in andesite. Contri. Mineral. Petrol., 891- 916.
Wilson, M., 1989- Igneous petrogenesis a global tectonic approach. Unwin Hyman Ltd, London, p. 466.
)