1دانشجوی دکترا، گروه زمینشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران.
2دانشیار، گروه زمینشناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
3استاد، گروه معدن، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لاهیجان، لاهیجان، ایران.
چکیده
کانسار مس پورفیری هفت‌چشمه در 28 کیلومتری شمال شهرستان ورزقان در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. بیشتر سنگهای منطقه به سن الیگومیوسن و دربردارنده توده‌های نفوذی کوارتزدیوریتی تا گرانودیوریتی به‌شدت دگرسانی هستند که دایکهای آندزیتی بدون کانیسازی این واحدها را قطع کرده است. هدف اصلی این پژوهش مطالعه ژئوشیمی و تعیین خاستگاه ماگمای کانسار هفت‌چشمه است. بررسی روند تغییرات اکسید عناصر اصلی در نمونه‌ها، بیانگر پیوستگی طیف تغییرات سنگشناسی و منشأ یکسان تودهها در منطقه است. از سوی دیگر روند تغییرات عناصر سازگار و ناسازگار نمونه‌ها بیانگر تبلور تفریقی نمونه‌ها و آلایش یا آغشتگی با پوسته بالایی است. در نمودارهای عنکبوتی تهی‌شدگی ماگما از عناصر Ti، NbوSr و غنی‌شدگی از عناصر K، Th و Rb دیده می‌شود. غنی‌شدگی نمونه‌ها از LILE و تهی‌شدگی از HFSE همانند فعالیت ماگمایی نوع I در کمان‌های آتشفشانی (VAG) است. از سوی دیگر نمودارهای تعیین محیط زمین‌ساختی رسمشده نیز نشان از وابستگی توده هفت‌چشمه به فعالیت ماگمایی نوع I در کمان‌های آتشفشانی کناره قاره‌ها دارد. ترکیب شیمیایی بیوتیت‌ها نیز منشأ کالک‌آلکالن ماگمای کانسار هفت‌چشمه را تأیید می‌کند.
Geochemistry and Origin of Haftcheshmeh Cu-Porphyry Deposit Magma, East-Azerbaijan, Iran
نویسندگان [English]
Z Adeli1؛ I Rassa2؛ A Darvishzadeh3
1Ph.D. Student, Department of Geology, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran.
2Associate Professor, Department of Geology, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
3Professor, Department of Mining, Islamic Azad University, Lahijan Branch. Lahijan, Iran.
چکیده [English]
The Haftcheshmeh Porphyry copper deposit is located 28km north of Varzaghan (East -Azerbayjan province). It is associated with quartzdioritic to granodioritic intrusive of Oligo- Miocene ages, which are intensively altered. The porphyritic bodies are intruded by a series of barren andesitic dykes. The principal aim of this paper is to consider the geochemistry and the origin of magma. Trends of major and trace elements indicate a continuous compositional range and a comagmatic origin for these rocks. However, trends of compatible-incompatible elements indicate the important role of fractional crystallization and contamination of the magma with upper crust in genesis of these rocks. Depletion in Ti, Nb and Sr and enrichment in K, Th and Rb are obvious in spider diagrams of these samples. The enrichment in LILE and depletion in HFSE reveal the I-type metaluminous magmatism of volcanic arcs (VAG). َAdditionally, the discrimination tectonic setting diagrams indicate I-type continental volcanic arc magmatism for this intrusion. The Microprobe analysis also confirms that the Biotite crystallized from typical calc-alkaline magma.
ابتدای صفحه